Υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος 3869/2010, νόμος Κατσέλη) - Μεταβίβαση σημαντικών περιουσιακών στοιχείων λόγω γονικής παροχής την τελευταία τριετία - Δόλος του αιτούντος - Απόρριψη της αίτησης (Ειρηνοδικείο Πατρών, αριθμός απόφασης 54/2012)
Περίληψη: Ρυθμίσεις οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Διαδικασία υπαγωγής στο ν.3869/2010. Μεταβίβαση σημαντικών περιουσιακών στοιχείων λόγω γονικής παροχής την τελευταία τριετία. Δόλος του αιτούντος. Απόρριψη της αίτησης.
[...] Ο αιτών επικαλούμενος έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας και μόνιμη αδυναμία των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του προς τις πιστώτριες, που αναφέρει στην αναλυτική κατάσταση που περιέχεται στην αίτηση ζητεί τη ρύθμιση των χρεών του με την εξαίρεση της κύριας κατοικίας του, σύμφωνα με το σχέδιο διευθέτησης που υποβάλλει και αφού ληφθούν υπόψη η οικογενειακή και περιουσιακή του κατάσταση, την οποία εκθέτει, με σκοπό την μερική απαλλαγή του απ` αυτά. Η αίτηση αρμόδια φέρεται για συζήτηση στο δικαστήριο αυτό κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (αρθρ. 741 επ. ΚΠολΔ) εφόσον για το παραδεκτό της τηρήθηκαν: 1) η προδικασία του εξωδικαστικου συμβιβασμού, ο οποίος απέτυχε, όπως βεβαιώνει ο διαμεσολαβητής δικηγόρος Πατρών Νίκος Αναγνωστόπουλος, 2) κατατέθηκε εντός του νομίμου εξαμήνου (αρθρ. 2 παρ. 1 Ν.3869/10), 3) δεν εκκρεμεί άλλη αίτηση για ρύθμιση χρεών του (βλ. σχετικές βεβαιώσεις των Ειρ/κείων Πατρών και Αθηνών), 4) εμπρόθεσμα κλητεύθηκαν οι μετέχοντες πιστωτές 5) εμπρόθεσμα κατατέθηκαν στη γραμματεία του Δικαστηρίου αυτού τα νόμιμα έγγραφα (βεβαίωση αποτυχίας εξωδικαστικοϋ συμβιβασμού, υπεύθυνη δήλωση ορθότητας και πληρότητας των καταστάσεων κ.λ.π.). Επομένως είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1,4,5,6 παρ. 3, 8,9 και 11 του Ν.3869/10 και πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω κατ` ουσίαν. Οι μετέχουσες πιστώτριες πρότειναν με τις έγγραφες προτάσεις τους, που κατατέθηκαν επί έδρας, την ένσταση του δόλου, ισχυριζόμενες ότι ο αιτών προέβη σε μεταβίβαση με γονική παροχή κατά πλήρη κυριότητα ακινήτου του τον Ιανουάριο 2010 και ότι αποξενώθηκε από αυτό χωρίς να εισπράξει τίμημα κατά τον κρίσιμο χρόνο πριν την περιέλευσή του σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής, ενώ γνώριζε ότι τα εισοδήματα του και η υπόλοιπη περιουσία του δεν θα επαρκούσαν για την ικανοποίηση των δανειακών του υποχρεώσεων. Η ένσταση αυτή είναι νόμιμη και στηρίζεται στο άρθρο 1 του Ν. 3869/10 και πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω κατ` ουσίαν. Από την ένορκη κατάθεση της μάρτυρος απόδειξης στο ακροατήριο, η οποία περιέχεται στα πρακτικά της δίκης, τα έγγραφα που επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι, τα διδάγματα της κοινής πείρας και την όλη διαδικασία αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: Ο αιτών ηλικίας 74 ετών είναι συνταξιούχος του ΤΕΒΕ με μηνιαία σύνταξη 658,52 ευρώ (βλ. και ενημερωτικό σημείωμα της ΕΤΕ για την 1/9/2010). Είναι έγγαμος και πατέρας τεσσάρων ενήλικων τέκνων, το μικρότερο η ..........................., ηλικίας 27 ετών, γεννηθείσα το έτος 1985, έγγαμη και μητέρα δύο τέκνων. Η σύζυγος του ......................γεννηθείσα το έτος 1948 δεν εργάζεται και είναι από την 14- 12-2009 γραμμένη στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ, με τελευταία ανανέωση την 13-2-12, χωρίς όμως να λαμβάνει επίδομα ανεργίας. Κατοικεί με τη σύζυγο του σε ιδιόκτητη οριζόντια ιδιοκτησία του πρώτου ορόφου διώροφης οικοδομής, εμβαδού 105,18 τ.μ., που έχει περιμετρικά εξώσεις και πρόσοψη σε πλατεία (βλ. από 2/4/2007 περιγραφή ακινήτου του......................................., πολιτικού μηχανικού κατ` εντολή της ..........bank). Η οριζόντια αυτή ιδιοκτησία με την ένδειξη ΑΛΦΑ βρίσκεται σε οικοδομή στη θέση «ΑΡΟΗ» του Δήμου Πατρέων, στη διασταύρωση των οδών ........................και ......................... ...................... κτισμένη επί καθέτου ιδιοκτησίας σε οικόπεδο 321,36 τ.μ., με ποσοστό συνιδιοκτησίας στο όλο οικόπεδο 503/1000 αδιαίτερα. Στο ισόγειο και υπόγειο της ίδιας οικοδομής υπάρχουν δύο ακόμη οριζόντιες ιδιοκτησίες, οι οποίες μέχρι το έτος 2010 ανήκαν στην αποκλειστική κυριότητα του αιτούντος, δηλαδή η με στοιχεία Υι αποθήκη του υπογείου και το με στοιχεία ΚΙ κατάστημα του ισογείου, συνδεόμενα με εσωτερική σκάλα, εμβαδού 47,48 τ.μ. καθένα αντίστοιχα, τα οποία είναι μισθωμένα και μέχρι το τέλος του έτους 2009 απέφεραν στον αιτούντα ετήσιο εισόδημα 7.200 ευρώ (βλ.προσκομιζόμενη δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2010). Στο ισόγειο της ίδιας οικοδομής υπάρχει και άλλη οριζόντια ιδιοκτησία δηλαδή κατάστημα και αποθήκη υπό στοιχεία Κ2 και με πρόσοψη επί της οδού Υ2 ..................., την οποία ο αιτών έχει μεταβιβάσει κατά πλήρη κυριότητα στο γιο του............... ................, γεννηθέντα-το έτος 1969 με το 11146/27-3-2007 συμβόλαιο γονικής παροχής της συμβ/φου Πατρών Κονδυλίας Παπαδημητρίου, που μεταγράφηκε νόμιμα. Με το ίδιο συμβόλαιο ο αιτών συνέστησε στην οικοδομή οριζόντια ιδιοκτησία διεπόμενη από τις διατάξεις των άρθρων 1002 και 1117 ΑΚ και του Ν.3741/1929, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα. Τα υπό στοιχεία Κ2 και Υ2 ακίνητα δεν αποδίδουν μίσθωμα και μέχρι σήμερα παραμένουν κενά. Η όλη οικοδομή έχει κτιστεί με την ..../1978 οικοδομική άδεια του Πολεοδομικού Γραφείου Πατρών και δεν υπάρχει σ` αυτό το τμήμα της καθέτου ιδιοκτησίας υπόλοιπο δόμησης, όπως ασφαλώς προκύπτει και από την προσκομιζόμενη με επιμέλεια του αιτούντος από Μαρτίου 2012 τεχνική έκθεση του πολιτικού μηχανικού .........................., παρά τους αβάσιμους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς των πιστωτριών του αιτούντος. Μεταγενέστερα της παραπάνω μεταβίβασης και συγκεκριμένα στις 12/1/2010 ο αιτών μεταβίβασε με χαριστική αιτία και στο δεύτερο γιο του ........................., γεννηθέντα το έτος 1970, τις προπεριγραφόμενες οριζόντιες ιδιοκτησίες υπό στοιχεία Υ1 αποθήκη και ΚΙ κατάστημα, συνδεόμενες με εσωτερική κλίμακα, αντικειμενικής αξίας 64.267,79 ευρώ με το 12.875/12-1-2010 συμβόλαιο γονικής παροχής της ίδιας παραπάνω συμβ/φου και πλέον μοναδικό περιουσιακό του στοιχείο αποτελεί η παραπάνω κύρια κατοικία του, δηλαδή η οριζόντια ιδιοκτησία του πρώτου ορόφου. Μετά την τελευταία μεταβίβαση τα εισοδήματα του αιτούντος μειώθηκαν, καθώς το μίσθωμα του ισογείου καταστήματος μετά της υπόγειας αποθήκης, ύψους 600 ευρώ μηνιαίως, δεν αποτελούσε πλέον εισόδημα του, αλλά εισόδημα του γιου του και ως εκ τούτου δεν περιλήφθηκε στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικονομικού έτους 2011, σε αντίθεση με το προηγούμενο οικονομικό έτος 2010. Άλλη πηγή εισοδήματος δεν διαθέτει ο αιτών και η σύζυγος του, πλην της σύνταξης του πρώτου. Τα τέκνα του πολύτεκνου αιτούντος είναι όλα ενήλικα, πλην όμως τα δύο ο ένας γιος και η κόρη του έχουν μερική οικονομική εξάρτηση από τον ίδιο, καθώς είναι άνεργα (βλ. προσκομιζόμενες κάρτες ανεργίας), σε επισφαλές περιβάλλον από άποψη εύρεσης εργασίας, λόγω της οικονομικής κρίσης της χώρας. Ο αιτών έχει περιέλθει σε μόνιμη και διαρκή αδυναμία να πληρώνει τις ληξιπρόθεσμες χρηματικές οφειλές του, οι οποίες δεν έχουν αναληφθεί το τελευταίο έτος πριν την υποβολή της υπό κρίση αίτησης. Πιστωτές του είναι οι παρακάτω προς τους οποίους έχει τις εξής αντίστοιχα οφειλές: 1) Η «................... Τράπεζα της Ελλάδος ΑΕ» από σύμβαση στεγαστικού δανείου με αριθμό ....26-4-2007 ποσού 97.000 ευρώ το οποίο είναι εμπραγμάτως ασφαλισμένο με εγγραφή α` υποθήκης για ποσό 121.250,00 ευρώ στο διαμέρισμα με την ένδειξη ΑΛΦΑ που προπεριγράφηκε και αποτελεί την μοναδική κύρια κατοικία του αιτούντος. Η συμβατική διάρκεια εξόφλησης του δανείου συμφωνήθηκε με την άνω σύμβαση σε 180 συνεχείς μηνιαίες τοκοχρεωλυτικές δόσεις, καταβαλλόμενες την 15η ημέρα κάθε μήνα. Από το παραπάνω ποσό οφείλει μαζί με τους τόκους 88.609,76 ευρώ από τα οποία 87.938,27 ευρώ για κεφάλαιο και 671,49 ευρώ για τόκους (βλ. από 22-9-10 αναλυτική κατάσταση οφειλών) και 2) η μετέχουσα πιστώτρια «....................ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.» ποσού 24.450,30 ευρώ για άληκτο και ληξιπρόθεσμο κεφάλαιο και ποσού 1.823,31 ευρώ για τόκους του υπολοίπου δανείου και των ληξιπρόθεσμων οφειλών (βλ. από 6-7-2011 αναλυτική κατάσταση οφειλών). Προέρχεται η οφειλή από σύμβαση στεγαστικού δανείου ύψους 26.454 ευρώ που συνήφθη το έτος 2009 συνολικής διάρκειας 96 μηνών. Τα υπό στοιχεία Υ1 αποθήκη και ΚΙ κατάστημα σήμερα είναι μισθωμένα σε επιχείρηση κρεοπωλείου και αποδίδουν μίσθωμα, όπως διαπιστώθηκε από θεώρηση που πραγματοποίησε το Δικαστήριο στο επίδικο ακίνητο, παρά την περί του αντιθέτου κατάθεση της μάρτυρος του αιτούντος. Η μεταβίβαση τους στο γιο του αιτούντος λόγω γονικής παροχής σύμφωνα με το άρθρο 1509 του ΑΚ έγινε εντός της κρίσιμης τριετίας του άρθρου 4 παρ. 2 περ. β` του Ν. 3869/10. Το γεγονός ότι η διάθεση αυτή έγινε προς εκπλήρωση ηθικής υποχρέωσης του αιτούντος προς το τέκνο του, δεν δικαιολογεί ούτε τη βλάβη των δανειστών, ούτε την προτίμηση εκπλήρωσης από τον οφειλέτη των ηθικών υποχρεώσεων του έναντι των νομικών (βλ. Εφ. Θεσ 964 /2006 Αρμ. 2007, 708 ΑΠ 818/1998 Δνη 40, 124). Η απαλλοτριωτική αυτή πράξη του παραπάνω σημαντικού περιουσιακού του στοιχείου, η αξία του οποίου κάλυπτε το μισό περίπου ύψος του χρέους του αιτούντος, έγινε με πρόθεση βλάβης των δανειστών του, καθώς δεν φρόντισε για τη διατήρηση του ενεργητικού της περιουσίας του και τη σωστή διαχείριση του, προκειμένου επαρκώς και σύμφωνα με τις αναληφθείσες δανειακές υποχρεώσεις του να εξοφλήσει τα χρέη του. Η συμπεριφορά του αιτούντος δεν ήταν δόλια κατά το χρόνο ανάληψης των δανειακών υποχρεώσεων προς τις μετέχουσες πιστώτριες, αλλά κατέστη δόλια σε μεταγενέστερο στάδιο, που εμπίπτει στην κρίσιμη ως άνω τριετία μέχρι την επίδοση της αίτησης και συμπίπτει με το χρόνο μεταβίβασης λόγω γονικής παροχής. Με την ανωτέρω μεταβίβαση αποσκοπούσε δολίως, ο αιτών στη μη ικανοποίηση έστω και μέρους των απαιτήσεων των πιστωτριών του, οι οποίες θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν με τη ρευστοποίηση της μεταβιβασθείσας ακίνητης περιουσίας του, ώστε να διασωθεί με εξαίρεση από εκποίηση η βεβαρυμένη με εμπράγματη ασφάλεια κύρια κατοικία του, η οποία πλέον αποτελεί το μοναδικό περιουσιακό του στοιχείο. Όπως προκύπτει από το άρθρο 1 του Ν.3869/10 για να μπορεί ο οφειλέτης να επωφεληθεί από τη ρύθμιση του νόμου αυτού θα πρέπει η αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του να μην οφείλεται σε δόλο του άλλως δεν θεωρείται έντιμος και δεν κρίνεται άξιος να τύχει των ευνοϊκών ρυθμίσεων του νόμου. Από τις προσκομιζόμενες φορολογικές δηλώσεις οικονομικών ετών 2010 και 2011 προκύπτει ότι ο αιτών μετά την άνω μεταβίβαση δηλαδή κατά το οικονομικό έτος 2011 σταμάτησε να πληρώνει για την τοκοχρεολυτική απόσβεση των δανείων, ενώ το προηγούμενο αυτής οικονομικό έτος (2010) είχε πληρώσει ποσό 1.762 ευρώ. Επομένως η διάθεση του ακινήτου του αιτούντος λόγω γονικής παροχής δημιουργεί τεκμήριο και παρέχει έμμεση απόδειξη της πρόθεσης του αποφυγής των πιστωτών και των χρεών του, δεδομένου ότι κατέστησε επισφαλή την οικονομική του κατάσταση με σημαντική μείωση του ετήσιου εισοδήματος του. Συνεπώς η προτεινόμενη ένσταση του δόλου από τις μετέχουσες πιστώτριες πρέπει να γίνει δεκτή και ακολούθως ν` απορριφθεί η αίτηση. Δικαστικά έξοδα δεν πρέπει να επιδικαστούν κατά το άρθρο 8 παρ. 6 του Ν. 3869/10. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων. ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την αίτηση.
πηγή: http://lawdb.intrasoftnet.com
Δικηγορικό Γραφείο «Δημήτριος Χ. Καραγιάννης», Θεσσαλονίκη - Αθήνα