Αδικαιολόγητος πλουτισμός - Νομολογία (β΄)
... Κατά συνέπεια, η αξίωση του αδικαιολόγητου πλουτισμού δεν βρίσκει πεδίο εφαρμογής στην περίπτωση κατά την οποία ο πλουτισμός επήλθε από έγκυρη σύμβαση. Αυτό που δόθηκε προς εκπλήρωση υποχρέωσης, η οποία έχει αναληφθεί με σύμβαση, δεν δόθηκε χωρίς αιτία, άρα, δεν μπορεί να αναζητηθεί κατά τις αρχές του αδικαιολόγητου πλουτισμού. Η σύμβαση αποτελεί νόμιμη αιτία, κατά το άρθρο 361 ΑΚ, και, εφόσον αυτή είναι ισχυρή, κάθε συμβαλλόμενος μπορεί να απαιτήσει τα δικαιώματά του απ’ αυτή. Αξίωση κατά τις διατάξεις του αδικαιολόγητου πλουτισμού προς αναζήτηση των παροχών που τυχόν καταβλήθηκαν μπορεί να ασκηθεί, αν η σύμβαση είναι ή καταστεί ανίσχυρη ή ακυρώσιμη ή αν ανατραπούν τα δικαιοπρακτικά της αποτελέσματα από οποιοδήποτε λόγο, όπως σε περίπτωση λύσης της λόγω υπαναχώρησης ή πλήρωσης διαλυτικής αίρεσης ή έκδοσης δικαστικής απόφασης κατά το άρθρο 388 ΑΚ (ΑΠ 1457/2001 ΕλλΔνη 43,1690, ΑΠ 355/1999 ΕλλΔνη 40,1537, ΕφΑθ 7138/2003 ΕλλΔνη 45,821). ΕφΑθ 5101/2011 ΝοΒ 2011,2139.
... Περαιτέρω, ενόψει του ότι η απαίτηση του αδικαιολόγητου πλουτισμού θεμελιώνεται και στην ανυπαρξία ή στο ελάττωμα της αιτίας, για την οποία έγινε η περιουσιακή μετακίνηση, που καθιστά τη διατήρηση του πλουτισμού αδικαιολόγητη, η απαιτούμενη προβολή της συγκεκριμένης αιτίας της παροχής, κατ’ άρθρο 216 παρ. 1 ΚΠολΔ, έχει την έννοια ότι, αφού ο ενάγων επικαλείται ως αιτία της παροχής τη σύμβαση, πρέπει συγχρόνως να επικαλείται και τα στοιχεία αυτής, για την πληρότητα της αγωγής του και συνακόλουθα, να κάνει μνεία για το ποίοι είναι οι συμβαλλόμενοι, δηλαδή ποίοι είναι οι φορείς των δικαιωμάτων και των αντίστοιχων υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτή την ουσιαστική έννομη σχέση, σύμφωνα και με τις διατάξεις των άρθρων 68 και 73 ΚΠολΔ (βλ. σχετ. ΑΠ 26/2005 ΧρΙΔ 5,536, ΑΠ 871/2003 ΕλλΔνη 44,1624, ΑΠ 602/2002 ΕλλΔνη 43,1680, ΕφΑθ 5617/2007, ΕφΑθ 9136/2005). ΕφΑθ 5101/2011 ΝοΒ 2011,2139.
... Έλλειψη νόμιμης αιτίας υπάρχει και όταν η παροχή είναι παράνομη, εξαιτίας απαγορευτικής διάταξης νόμου. Στην περίπτωση αυτή, αν ασκηθεί αγωγή, με την οποία αναζητείται ευθέως από τον ενάγοντα ο πλουτισμός (ωφέλεια) του εναγομένου, εξαιτίας της ακυρότητας της σύμβασης, για να είναι ορισμένη η αγωγή θα πρέπει να αναφέρονται στο δικόγραφο αυτής, σύμφωνα με το άρθρο 216 παρ. 1α΄ του ΚΠολΔ, τα περιστατικά που συνεπάγονται την ακυρότητα της σύμβασης και συνιστούν το λόγο για τον οποίο η αιτία της εντεύθεν ωφέλειας του εναγομένου δεν είναι νόμιμη. ΠΠρΘεσ 16764/2010 Αρμ 2011,589.
... Κατά το άρθρο 904 εδ. α’ του ΑΚ όποιος έγινε πλουσιότερος χωρίς νόμιμη αιτία από την περιουσία ή με ζημία άλλου έχει υποχρέωση να αποδώσει την ωφέλεια, ενώ κατά το εδ. β’ της ίδιας διάταξης περ. γ’ η υποχρέωση αυτή γεννιέται ιδίως σε περίπτωση παροχής που έληξε και που δεν μπορεί να στηριχθεί σε ισχυρή σύμβαση, δικαιολογούσα τον πλουτισμό, ούτε σε νόμιμη υποχρέωση. Κατά την ως άνω διάταξη, προϋποθέσεις αξίωσης αδικαιολόγητου πλουτισμού είναι: α) ο πλουτισμός του υπόχρεου, β) η επέλευση του πλουτισμού από την περιουσία ή με ζημία του άλλου, γ) αιτιώδης συνάφεια μεταξύ πλουτισμού και ζημίας και δ) η έλλειψη νόμιμης αιτίας. ΑΠ 1468/2010 ΕφΑΔ 2011,100, ΑΠ 493/2010 ΧρΙΔ 2011,338.
πηγή: nbonline.gr
Δικηγορικό Γραφείο "Δημήτριος Χ. Καραγιάννης", Θεσσαλονίκη - Αθήνα