Υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος 3869/2010, νόμος Κατσέλη) - Η πώληση προϊόντων σε οικίες φιλικών προσώπων με αμοιβή συγκεκριμένο ποσοστό επί των πωλήσεων, η οποία δεν έχει μόνιμο χαρακτήρα δεν προσδίδει την εμπορική ιδιότητα (Ειρηνοδικείο Πειραιά, αριθμός απόφασης 256/2011)

Περίληψη: Υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα. Αίτηση αναστολής αναγκαστικής εκτέλεσης λόγω προηγούμενης ασκήσεως αιτήσεως για ρύθμιση χρεών του οφειλέτη, σύμφωνα με το αρ. 4 του ν. 3869/2010. Χρονικό όριο της αναστολής είναι η έκδοση οριστικής απόφασης επί της αιτήσεως του αρ. 4 του ως άνω νόμου. Προϋποθέσεις χορήγησης της αναστολής εκτελέσεως στην περίπτωση αυτή. Αναστολή πλειστηριασμού κύριας κατοικίας. Εμπορική ιδιότητα. Προϋποθέσεις κτήσεως αυτής. Η πώληση προϊόντων σε οικίες φιλικών προσώπων με αμοιβή συγκεκριμένο ποσοστό επί των πωλήσεων, η οποία δεν έχει μόνιμο χαρακτήρα δεν προσδίδει την εμπορική ιδιότητα. Αν έχει εκδοθεί άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας ενός καταστήματος στο όνομα κάποιου και άλλος ασκεί τη δραστηριότητα του καταστήματος, τότε αυτός του οποίου το όνομα περιλαμβάνεται στην άδεια, δεν αποκτά την εμπορική ιδιότητα.

[...] Επειδή, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 6 του Ν 3869/2010 («Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων και άλλες διατάξεις»), «η υποβολή της αίτησης για τη ρύθμιση των οφειλών δεν επιφέρει αναστολή των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη. Μετά την υποβολή της αίτησης ο οφειλέτης ή κάθε άλλος που έχει έννομο συμφέρον μπορεί να ζητήσει από το αρμόδιο δικαστήριο που δικάζει κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων την αναστολή της εκτελεστικής διαδικασίας κατά του οφειλέτη. Η αναστολή χορηγείται έως την έκδοση της οριστικής απόφασης επί του σχεδίου διευθέτησης εάν πιθανολογείται ότι από την εκτέλεση θα προκληθεί ουσιώδης βλάβη στα συμφέροντα του αιτούντος και ότι θα ευδοκιμήσει η αίτηση. Η χορήγηση της αναστολής επάγεται αυτοδικαίως την απαγόρευση διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη». Από τη διάταξη αυτή συνάγεται ότι για τη χορήγηση της αναστολής αυτής απαιτείται να έχει εξοπλισθεί η απαίτηση του πιστωτή με εκτελεστό τίτλο και να έχει αρχίσει η διαδικασία της αναγκαστικής εκτελέσεως, με επίδοση επιταγής προς εκτέλεση, συνταχθείσης επί αντιγράφου εξ απογράφου πρώτου εκτελεστού. Πρέπει δηλαδή να έχει λάβει χώρα τουλάχιστον η πρώτη πράξη εκτέλεσης, δηλαδή η επίδοση της επιταγής (βλ. σχετικώς σε Μακρή, Κατ` άρθρο ερμηνεία Ν 3869/2010, έκδ. 2011, σελ. 101, παρ. 74).

[...] Από τους ισχυρισμούς των διαδίκων και την εν γένει διαδικασία πιθανολογούνται τα εξής πραγματικά περιστατικά: Η αιτούσα έχει ασκήσει ενώπιον του Ειρηνοδικείου Πειραιώς την από 12.7.2011 αίτηση αυτής, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, προκειμένου να ενταχθεί στη ρύθμιση των διατάξεων του Ν 3869/2010, σχετικά με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές αυτής προς την καθ` ης η αίτηση πιστώτρια τράπεζα, ζητώντας και την εξαίρεση από την εκποίηση της περιουσίας της του περιγραφομένου διαμερίσματος, το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία αυτής. Η καθ` ης η αίτηση τράπεζα επισπεύδει κατά της αιτούσης αναγκαστική εκτέλεση, δυνάμει της υπ` αριθμ. 23564/2010 διαταγής πληρωμής του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και της υπ` αριθμ. 2747/9.2.2011 εκθέσεως κατασχέσεως ακινήτου περιουσίας της αιτούσης, της δικαστικής επιμελήτριας στο Πρωτοδικείο Αθηνών Ε. Μ., έχει ορισθεί δε ο πλειστηριασμός των αναφερομένων ακινήτων της αιτούσης για την 27η.7.2011, με την υπ` αριθμ. ../8.6.2011 Β` Επαναληπτική Περίληψη της ίδιας δικαστικής επιμελήτριας. Αντίγραφο εξ απογράφου πρώτου εκτελεστού της άνω διαταγής πληρωμής, μετά της από 2.11.2010 επιταγής προς πληρωμή, η καθ` ης η αίτηση επέδωσε στην αιτούσα την 8η.11.2010, κατά την υπ` αριθμ. ../8.11.2010 έκθεση επιδόσεως, (της ίδιας ως άνω δικαστικής επιμελήτριας), ενώ η προαναφερομένη επαναληπτική περίληψη επεδόθη σ` αυτή (αιτούσα) την 17η.6.2011, κατά την επ` αυτής σχετική πράξη της ίδιας δικαστικής επιμελήτριας. Η ανωτέρω από 12.7.2011 αίτηση για ρύθμιση των οφειλών της αιτούσης, η οποία κατά την ανωμοτί εξέταση αυτής είναι διαζευγμένη, ασκείται παραδεκτώς, αφού περιέχει τα οριζόμενα στο άρθρο 4 παρ. 1 του Ν 3869/2010, ήτοι: α) κατάσταση της περιουσίας της και των εισοδημάτων της, β) κατάσταση των απαιτήσεων της πιστώτριας καθ` ης η αίτηση τράπεζας, κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα, και γ) σχέδιο διευθέτησης των οφειλών της, ασκηθείσα εντός του εξαμήνου από της αποτυχίας της προσπάθειας του εξωδικαστικού συμβιβασμού, η οποία έγινε μεταξύ της αιτούσης και της καθ` ης η αίτηση και η οποία απέτυχε την 11η.7.2011, όπως αυτό βεβαιώνεται στην προσκομιζόμενη από την αιτούσα από 11.7.2011 βεβαίωση (άρθρο 2 παρ. 1 και 2 του Ν 3869/2010). Η καθ` ης η αίτηση προβάλλει τον ισχυρισμό ότι απαραδέκτως έχει ασκηθεί η κρινομένη αίτηση, διότι δεν έχει προηγηθεί η επίδοση σ` αυτή (καθ` ης) της προαναφερομένης από 12.7.2011 αιτήσεως. Ο ισχυρισμός αυτός της καθ` ης είναι απορριπτέος ως μη νόμιμος, καθ` όσον, η διάταξη του άρθρου 6 παρ. 1 του Ν 3869/2010 αρκείται, για την επιδίωξη της αναστολής της εκτελεστικής διαδικασίας, στην υποβολή, μόνο, της αιτήσεως της παρ. 1 του άρθρου 4, μη απαιτουμένης και επιδόσεως αυτής στους πιστωτές, λαμβανομένου επί πλέον υπ` όψιν και του γεγονότος ότι η προβλεπομένη από τη διάταξη του άρθρου 5 παρ. 1 του ίδιου νόμου προθεσμία του ενός μηνός από της υποβολής της αιτήσεως (12.7.2011 στην ένδικη περίπτωση), για την επίδοση αυτής στους πιστωτές, δεν έχει ακόμη συμπληρωθεί, ενώ ο πλειστηριασμός έχει ήδη ορισθεί κατά τα ανωτέρω για την 27η.7.2011. Ισχυρίζεται επίσης η καθ` ης η αίτηση, υπό τα επικαλούμενα από αυτή πραγματικά περιστατικά, ότι η αιτούσα έχει την εμπορική ιδιότητα, μη εμπίπτουσα εξ αυτού στη ρύθμιση του Ν 3869/2010. Επί του ισχυρισμού αυτού της καθ` ης πρέπει να λεχθούν τα εξής: Μεταξύ της αιτούσης και της εταιρίας με την επωνυμία «Α. ΑΕΕ» (ανωνύμου εμπορικής εταιρίας ειδών οικιακής χρήσης), είχε καταρτισθεί το από 11.10.1999 ιδιωτικό συμφωνητικό, με το οποίο η εταιρία αυτή έχει αναθέσει στην αιτούσα, η οποία και είχε αναλάβει, την αντιπροσώπευση των προϊόντων της. Η ενασχόληση της αιτούσας συνίστατο στην έκθεση -παρουσίαση και πώληση προϊόντων της εταιρίας αυτής σε οικίες γνωστών και φιλικών της"προσώπων, με αμοιβή ποσοστό επί των πωλήσεων, χωρίς όμως η ενασχόληση αυτή να είναι συνεχής ή να γίνεται σε μόνιμη βάση ή κατά σύνηθες επάγγελμα, οπότε και δεν απέκτησε ούτε έχει εμπορική ιδιότητα (πρβλ. σχετικώς ΑΠ 509/2003 ΕλλΔνη 45,720, 719, ΑΠ 139/2006 ΝοΒ 54,1109, ΕφΑθ 10586/1990 ΕλλΔνη 466,465), εν όψει και του γεγονότος ότι διέκοψε την απασχόληση αυτή από του τέλους του έτους 1999. Εξ άλλου, στο όνομα της αιτούσης είχε εκδοθεί από τον Δήμο Περάματος η υπ` αριθμ. .../1.6.2007 άδεια ίδρυσης και λειτουργίας καταστήματος «Πρατηρίου Άρτου και Πρατηρίου Γάλακτος και Ειδών Ζαχαροπλαστικής με Παρασκευαστήριο σε ισόγειο χώρο». Η δραστηριότητα όμως αυτή ουδέποτε ασκήθηκε από την αιτούσα, στο όνομα της οποίας τυπικά είχε εκδοθεί η άδεια λειτουργίας, ασκούσε δε την δραστηριότητα αυτή κατ` ουσίαν η θυγατέρα της Μ.Κ., προκειμένου η τελευταία να δυνηθεί να αντιμετωπίσει τις οικονομικές ανάγκες της οικογενείας της, αποκομίζουσα η ίδια τα προκύπτοντα κέρδη της επιχείρησης, ενώ η αιτούσα είχε περιορισθεί στην παροχή βοήθειας για την παρασκευή διαφόρων προς πώληση προϊόντων, χωρίς επομένως η ίδια να έχει αποκτήσει την εμπορική ιδιότητα, αφού την εμπορία στο κατάστημα ασκούσε η θυγατέρα της (πρβλ. σχετικώς και ΑΠ 900/1996 ΕλλΔνη 38,60 και στην ΔΣΑ). Οι σχετικοί επομένως ισχυρισμοί της καθ` ης, ότι η αιτούσα έχει την εμπορική ιδιότητα, μη εμπίπτουσα στις διατάξεις του Ν 3869/2010, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι κατ` ουσίαν. Πιθανολογείται περαιτέρω ότι η αιτούσα έχει περιέλθει χωρίς δόλο σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ληξιπροθέσμων χρηματικών οφειλών της προς την καθ` ης και επομένως συντρέχουν στο πρόσωπο της οι οριζόμενες στις διατάξεις του ανωτέρω νόμου προϋποθέσεις για τη ρύθμιση των οφειλών της, μεταξύ δε των ακινήτων που αναφέρονται στην ανωτέρω (από 8.6.2011) επαναληπτική περίληψη, ο πλειστηριασμός των οποίων έχει ορισθεί με αυτή για την 27η.7.2011, περιλαμβάνεται και η κύρια κατοικία της αιτούσης (άρθρο 9 παρ. 2 Ν 3869/2010). Σύμφωνα μετά ανωτέρω, πιθανολογείται περαιτέρω η ευδοκίμηση της προαναφερομένης αιτήσεως της αιτούσης, για τη ρύθμιση των οφειλών της, πιθανολογούμενου επίσης ότι η αιτούσα θα υποστεί ουσιώδη βλάβη στα συμφέροντα της αν συνεχιστεί η διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος της και πλειστηριασθεί η κύρια κατοικία της. Πρέπει στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι ο νόμος (άρθρο 6 παρ. 1), προκειμένου να χορηγηθεί η αιτουμένη αναστολή, προτάσσει την ουσιώδη βλάβη στα συμφέροντα του αιτούντος, έναντι της ευδοκιμήσεως της αιτήσεως ρυθμίσεως των οφειλών. Κατά γενική όμως αρχή του δικονομικού δικαίου, στις παρόμοιες με την ένδικη αιτήσεις αναστολής των άρθρων 912 ή 632 παρ. 2 και 938 ΚΠολΔ, η βλάβη του αιτούντος δεν ερευνάται εάν δεν πιθανολογείται η ευδοκίμηση της εφέσεως ή των ανακοπών, αντιστοίχως (βλ. επ` αυτού στην Εισήγηση του Ε. Ευστρατιάδη, σχετικά με τον Ν 3869/2010, στο σεμινάριο Ειρηνοδικών της ΕΣΔ της 29ης και 30ης.9.2010, σελ. 20 και σημ. 73). Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 19 του Ν 3869/2010, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 36 του Ν 3910/2011 (ΦΕΚ Α` 11/8.2.2011) και την παρ. 2 του άρθρου 46 του Ν 3986/2011 (ΦΕΚ Α` 152/1.7.2011), «από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2011 απαγορεύεται ο πλειστηριασμός του ακινήτου της παρ. 2 του άρθρου 9. Η διάταξη εφαρμόζεται για κάθε φυσικό πρόσωπο ανεξαρτήτως αν στερείται πτωχευτικής ικανότητας», η δε αξία της κύριας κατοικίας της αιτούσης δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο απόκτησης πρώτης κατοικίας, που σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ανέρχεται για την αιτούσα στο ποσό των ευρώ 250.000.

Επομένως, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση, ως και κατ` ουσίαν βάσιμη, και να ανασταλεί η εκτελεστική κατά της αιτούσης διαδικασία, μέχρις εκδόσεως οριστικής αποφάσεως επί του σχεδίου διευθέτησης, το οποίο περιέχεται στην από 12.7.2011 αίτηση αυτής, υποβληθείσα (κατατεθείσα) στο δικαστήριο τούτο (Ειρηνοδικείο Πειραιώς), με αριθμό εκθέσεως καταθέσεως 271/12.7.2011, για τη ρύθμιση ληξιπροθέσμων οφειλών της και απαλλαγή, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 1 του Ν 3869/2010, καταδικαζομένης δε της αιτούσης στη δικαστική δαπάνη της καθ` ης, κατά το άρθρο 178 παρ. 3 του Κωδικός περί Δικηγόρων, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό. (Δέχεται την αίτηση.)

πηγή: http://lawdb.intrasoftnet.com/nomos

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα