Συναινετικό διαζύγιο - Διακανονισμός των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων με ιδιωτικό συμφωνητικό - Αθέτηση της συμφωνίας από τον ένα σύζυγο (Άρειος Πάγος, αριθμός απόφασης 1608/2009)
Περίληψη: Περιουσιακές σχέσεις συζύγων. Διακανονισμός με ιδιωτικό συμφωνητικό. Αμετάκλητη λύση του γάμου με συναινετικό διαζύγιο. Συμφωνία για μεταβίβαση ποσοστού συγκυριότητας της οικογενειακής εστίας με τίμημα αντίστοιχο της συμμετοχής του άλλου συζύγου στα αποκτήματα γάμου. Αθέτηση της συμφωνίας μεταβίβασης από τον υπόχρεο σύζυγο. Απόρριψη της αγωγής για καταβολή του ποσού λόγω μη ανάληψης υποχρέωσης για καταβολή του σε περίπτωση αθέτησης της συμφωνίας. Το Εφετείο που απέρριψε την αγωγή λόγω έλλειψης συμβολαιογραφικού τύπου της συμφωνίας έκρινε ορθά κατ` αποτέλεσμα αλλά με εσφαλμένη αιτιολογία. Απορρίπτει την αίτηση για αναίρεση της υπ` αριθ. 8763/2006 απόφασης του Εφετείου Αθηνών.
[...] Σύμφωνα με το άρθρο 361 Α.Κ. για τη σύσταση ή αλλοίωση ενοχής με δικαιοπραξία απαιτείται σύμβαση εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά. Στη προκειμένη περίπτωση από την επισκόπηση του δικογράφου της αγωγής προκύπτει ότι εξέθεσε η ενάγουσα και ήδη αναιρεσείουσα σ` αυτό, τα εξής: Ότι αυτή την 5η Μαρτίου 1988 τέλεσε θρησκευτικό γάμο με τον εναγόμενο, από το οποίο γάμο απέκτησαν ένα τέκνο ηλικίας δέκα ετών. Ότι ο γάμος αυτός λύθηκε με συναινετικό διαζύγιο με την έκδοση της υπ` αριθμόν 1913/2001 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η οποία κατέστη αμετάκλητη στις 9 Απριλίου 2003 με την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας ασκήσεως των τακτικών και εκτάκτων ενδίκων μέσων. Ότι, ενόψει της επικείμενης λύσης του γάμου με συναινετικό διαζύγιο, στο πλαίσιο συμβατικού διακανονισμού των περιουσιακών τους σχέσεων μεταξύ αυτής και του εναγομένου καταρτίσθηκε το από 25 Οκτωβρίου 2000 ιδιωτικό συμφωνητικό, με το οποίο ρυθμίστηκε η επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου τους και η επικοινωνία με αυτό και συμφωνήθηκε ότι, αμέσως μετά την επικύρωση του εν λόγω συμφωνητικού από τον Πρόεδρο του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και την λύση του γάμου τους, ο εναγόμενος θα καταρτίσει με συμβολαιογραφική πράξη εμπράγματη σύμβαση μεταβίβασης, λόγω πώλησης προς αυτήν του ανήκοντος στον ίδιο ποσοστού 50% εξ αδιαιρέτου του δικαιώματος κυριότητας επί της οικογενειακής οικίας, ήτοι ενός διαμερίσματος του πρώτου ορόφου της κείμενης στη ... επί της οδού ... πολυκατοικίας, αντί του συνολικού τιμήματος των τεσσαράκοντα επτά εκατομμυρίων δραχμών (47.000.000όρχ) ή Ευρώ εκατόν τριάντα επτά χιλιάδων εννιακόσια τριάντα ένα και τριών λεπτών (€137.931,03), αποτελουμένου α) από το μερίδιο της ποσοστού 50% επί του προϊόντος αξιόγραφων (αμοιβαίου κεφαλαίου) του πιστωτικού ιδρύματος "......", ονομαστικής αξίας κατά την έκδοση ποσού δραχμών δέκα εκατομμυρίων (10.000.000 δρχ.), β) από το μερίδιο της ποσοστού 50% επί της αξίας του μετοχικού αμοιβαίου κεφαλαίου της τράπεζας ...., ονομαστικής αξίας κατά την έκδοση ποσού δραχμών πενήντα εκατομμυρίων (50.000.000 δρχ) και γ) από το ποσό των δέκα επτά εκατομμυρίων δραχμών (17.000.000δρχ) στο οποίο συμφωνήθηκε ότι αποτιμάται η αξίωση συμμετοχής αυτής στην κατά την διάρκεια του γάμου επαύξηση της περιουσίας του εναγομένου. Ότι μολονότι ο γάμος τους λύθηκε αμετάκλητα με την προαναφερόμενη απόφαση και παρά τις επανειλημμένες προφορικές και έγγραφες οχλήσεις της προς τον εναγόμενο, ο τελευταίος αρνείται να προβεί στην εκτέλεση της παραπάνω μεταξύ τους συμφωνίας, δηλαδή αρνείται να της πωλήσει και μεταβιβάσει με την κατάρτιση συμβολαιογραφικής πράξης το ποσοστό της κυριότητάς του επί του ανωτέρω διαμερίσματος.
Με βάση το ιστορικό αυτό και μετά τον παραδεκτό περιορισμό του καταψηφιστικού αιτήματος της αγωγής σε αναγνωριστικό, η ενάγουσα ζήτησε να αναγνωριστεί ότι ο εναγόμενος οφείλει να της καταβάλει με βάση την ανωτέρω συμφωνία το ποσό των ευρώ εκατόν τριάντα επτά χιλιάδων εννιακοσίων τριάντα ενός και επτά λεπτών (€137.931,07), με το νόμιμο τόκο από της επίδοσης της αγωγής. Η αγωγή αυτή είναι μη νόμιμη διότι καίτοι το ανωτέρω ποσό ζητείται από την ενάγουσα με βάση τη σύμβαση, δεν φέρεται κατά τα εκτιθέμενα στην αγωγή να αποτέλεσε περιεχόμενο της συμβάσεως αυτής ανάληψη από τον εναγόμενο σχετικής υποχρέωσης καταβολής του ποσού τούτου στη περίπτωση που αυτός δεν θα προέβαινε στην εκπλήρωση της υποχρεώσεώς του να προβεί στην μεταβίβαση του ποσοστού της κυριότητάς του επί της οικογενειακής οικίας. Το Εφετείο που έκρινε μη νόμιμη την αγωγή διότι η επικαλούμενη ενοχική σύμβαση της πώλησης που είχε αντικείμενο τη μεταβίβαση του ποσοστού κυριότητας ακινήτου ήταν άκυρη ως μη περιβληθείσα τον απαιτούμενο συμβολαιογραφικό τύπο και συνεπώς η ενάγουσα δεν δικαιούται να αξιώσει αποζημίωση από την εκ μέρους του εναγομένου αθέτηση της υποχρεώσεώς του ορθά έκρινε κατ` αποτέλεσμα αλλά με εσφαλμένη αιτιολογία γι` αυτό και πρέπει σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 578 του Κ.Πολ.Δ. ο μοναδικός λόγος του κυρίου δικογράφου της αναίρεσης καθώς και ο πρώτος πρόσθετος λόγος από τον αριθ.1 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ. με τους οποίους αποδίδεται στη προσβαλλόμενη απόφαση παραβίαση των διατάξεων των άρθρων 1400, 873, 871 και 1441 Α.Κ. δια της μη εφαρμογής τους ν` απορριφθούν ως αβάσιμοι διότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις εφαρμογής τους. Σύμφωνα με το περιεχόμενο της προσβαλλόμενης απόφασης η αγωγή απορρίφθηκε ως μη νόμιμη. Συνακόλουθα ο δεύτερος πρόσθετος λόγος της αναίρεσης με τον οποίο αποδίδονται στην απόφαση πλημμέλειες από τον αριθ. 19 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ. καθώς και από τον αριθ. 1 του ίδιου άρθρου υπό την έννοια της παραβιάσεως των ερμηνευτικών κανόνων των δικαιοπραξιών είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος. Ο από τον αριθ. 14 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ. τρίτος πρόσθετος λόγος της αναίρεσης είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος διότι τα αναφερόμενα στην απόφαση "ας σημειωθεί επίσης ότι η ενάγουσα, αναφέρει στην αγωγή της μόνο την ονομαστική αξία των κεφαλαίων και όχι το ποσό της αξίας αυτών κατά τον χρόνο ασκήσεως της αγωγής ή της εξαγοράς τους, έτσι ώστε να μην είναι δυνατός ο καθορισμός του μεριδίου της (50%) που αποτελούσε μέρος του συμφωνηθέντος τιμήματος επί της τελευταίας αξίας αυτών" δεν αποτελεί αιτιολογία που στηρίζει το διατακτικό της απόφασης αλλά πλεοναστική επισήμανση.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ: ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την από 6 Μαρτίου 2007 αίτηση της ...για αναίρεση της υπ` αριθ. 8763/2006 απόφασης του Εφετείου Αθηνών. Και ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ την αναιρεσείουσα στα δικαστικά έξοδα του αναιρεσιβλήτου, τα οποία ορίζει στο ποσό των χιλίων οκτακοσίων (1.800) ευρώ.
πηγή: http://lawdb.intrasoftnet.com/nomos
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα