Συναινετικό διαζύγιο - Συμφωνημένο ποσό διατροφής για το τέκνο κατά τη διαδικασία του συναινετικού διαζυγίου - Μη καταβολή από τον πατέρα - Αίτημα καταβολής διατροφής - Αρμόζουσα η τακτική διαδικασία (Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 1657/2009)
Περίληψη: Αίτημα καταβολής διατροφής. Σε περίπτωση υπάρξεως συμφωνημένου ποσού διατροφής για το τέκνο, κατά τη διαδικασία του συναινετικού διαζυγίου, εάν ο ένας των συμβληθέντων γονέων υπήρξε ασυνεπής στην εκπλήρωση των εκ της συμφωνίας αναληφθεισών υποχρεώσεων του, ο άλλος έχει κοινή ενοχική αξίωση αποδόσεως των συμφωνηθέντων. Εσφαλμένα εισάγεται η αγωγή κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από διατροφή ανηλίκου, αφού αρμόζουσα είναι η τακτική διαδικασία, κατά την οποία παραπέμπεται αυτεπαγγέλτως. Απαράδεκτη η αγωγή της αιτούσας ως νομίμου εκπροσώπου της ανηλίκου θυγατέρας της, ελλείψει ενεργητικής νομιμοποιήσεως της τελευταίας για αγώγιμη αξίωση. Μόνο η ίδια ατομικώς και όχι η ανήλικη θυγατέρα, είναι φορέας της ενοχικής απαιτήσεως από την ένδικη σύμβαση. Απορρίπτει την αγωγή.
[...] Οι περί διατροφής από το νόμο διατάξεις είναι αναγκαστικού δικαίου και συνεπώς, συμβάσεις που τροποποιούν ή καταργούν την προβλεπόμενη από το νόμο ρύθμιση είναι κατά κανόνα άκυρες. Παρά ταύτα, το δικαίωμα διατροφής από το νόμο μπορεί να αναγνωρισθεί και να τροποποιηθεί με σύμβαση των ενδιαφερομένων, αρκεί αυτή να μην ενέχει παραίτηση από το δικαίωμα διατροφής για το μέλλον (Ανδρουλιδάκη σε ΕρμΑΚ,αρθρ. 1485-1504, αρ.55, σελ.682, βλ. σχετ. ΑΠ. 92/2006, Α.Π. 222/2000 ΝΟΜΟΣ). Είναι προφανές, όμως, ότι μια τέτοια σύμβαση καταρτίζεται μεταξύ των μερών, δηλαδή μεταξύ του δικαιούχου της διατροφής, αφενός και του υπόχρεου να την παράσχει, αφετέρου. Επομένως, συμφωνίες μεταξύ των περισσοτέρων υπόχρεων προς διατροφή τρίτου προσώπου και δη, συμφωνίες των γονέων ανηλίκου τέκνου, όπως οι γενόμενες ενόψει λύσεως του γάμου τους με συναινετικό διαζύγιο και περιλαμβανόμενες στην έγγραφη συμφωνία τους, με την οποία, πλην της ρυθμίσεως της επιμέλειας του και της μετ`αυτού επικοινωνίας, όπως επιβάλλει η διάταξη του άρθρου 1441 παρ.3α Α.Κ.επιμερίζουν συγχρόνως και τις αναφερόμενες στις διατροφικές του ανάγκες υποχρεώσεις τους, δεσμεύουν μόνον τους συμβληθέντες γονείς και δεν μποροέν να αντιταχθούν κατά του δικαιούχου της διατροφής ανηλίκου τέκνου τους αλλ`ούτε και να αποτελέσουν τη βάση αγώγιμου αξιώσεως του τελευταίου κατά των γονέων του. Το γεγονός ότι η συμφωνία αυτή άγεται ενώπιον του Δικαστηρίου δεν μεταβάλλει τα πράγματα, αφού, κατ`άρθρο 1441 παρ.3α Α.Κ. η επικύρωση των, ενόψει λύσεως του γάμου με συναινετικό διαζύγιο, συμφωνιών των συζύγων, αναφέρεται μόνον στη συμφωνία για την επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου τέκνου τους και την επικοινωνία τους μαζί του, που αποτελεί απλώς όρο για την έκδοση του συναινετικού διαζυγίου και δεν καταλαμβάνει οποιαδήποτε άλλη μεταξύ αυτών συμφωνία περιουσιακού ή άλλου περιεχομένου. Πάντως, σε περίπτωση υπάρξεως τέτοιας περιουσιακού περιεχομένου συμφωνίας, εάν ο ένας των συμβληθέντων γονέων υπήρξε ασυνεπής στην εκπλήρωση των εξ αυτής αναληφθεισών υποχρεώσεων του, με αποτέλεσμα να επιβαρυνθεί με τη συμφωνηθείσα αναλογία του στη διατροφή του κοινού τέκνου ο άλλος, ο τελευταίος έχει πλέον, εκ της μεταξύ τους συμφωνίας, αξίωση αποδόσεως των συμφωνηθέντων, η οποία αξίωση φερόμενη ενώπιον του δικαστηρίου, ως κοινή ενοχική, εκδικάζεται κατά την τακτική διαδικασία (ad hoc ΕΘ 2348/2003 Αρμ 2004.996 με τις εκεί παραπομπές στη θεωρία και στη νομολογία)
Στην προκειμένη περίπτωση, η ενάγουσα της 5-3-2009 αγωγής, την οποία ασκεί ατομικά και ως εκπρόσωπος της ανήλικης θυγατέρας της, ............ που απέκτησε με τον εναγόμενο τέως σύζυγο της, ισχυρίζεται ότι με την από 15-6-2003 συμφωνία την οποία κατηρτισε εγγράφως με τον τότε σύζυγο της, ήδη εναγόμενο, εν όψει της λύσεως του γάμου τους με συναινετικό διαζύγιο και η οποία επικυρώθηκε με την υπ`αριθμ.238/2005 απόφαση του Δικαστηρίου τούτου, (διαδικασίας εκούσιας δικαιοδοσίας), με την οποία λύθηκε συναινετικά ο γάμος των διαδίκων, ανατέθηκε στην ίδια η επιμέλεια του προσώπου της ανήλικης θυγατέρας τους, .................. που γεννήθηκε την 25-11-1998 και ρυθμίσθηκε η επικοινωνία της ανήλικης με τον εναγόμενο πατέρα της, όπως επιβάλλει η διάταξη του άρθρου 1441 παρ.3α Α.Κ., ενώ συγχρόνως επιμερίσθηκαν μεταξύ των συμβληθέντων και οι αναφερόμενες στις διατροφικές ανάγκες της πιο πάνω ανήλικης θυγατέρας τους, υποχρεώσεις τους και συμφώνησε ο εναγόμενος να καταβάλει στην ενάγουσα το ποσό των 450 ευρώ μηνιαίως για το χρονικό διάστημα από 1-4-2003 μέχρι 31-3- 2004 και περαιτέρω, συμφώνησε ότι το ως άνω ποσό οφείλει να καταβάλει ανελλιπώς κατά μήνα, μέχρι την έγγραφη τροποποίηση της εν λόγω συμφωνίας. Περαιτέρω, εκθέτει ότι από 1-4-2004 μέχρι και 30-9-2008, δηλαδή επί 53 μήνες, ο εναγόμενος έναντι του οφειλομένου κατά τα άνω ποσού των 23.850 ευρώ (450 ευρώ Χ 53 μήνες) της κατέβαλε ατάκτως το συνολικό ποσό των 3.400 ευρώ, όπως οι άτακτες καταβολές εξειδικεύονται κατά τα μερικότερα κονδύλια και τις χρονολογίες εκάστης καταβολής στην αγωγή, έτσι ώστε της οφείλει το υπόλοιπο, δηλαδή ποσό (23.850 -3.400=) 20.450 ευρώ. Με βάση αυτό το ιστορικό, διώκει να υποχρεωθεί ο εναγόμενος, με απόφαση προσωρινώς εκτελεστή, να της καταβάλει, ως ασκούσα την επιμέλεια και για λογαριασμό της ανήλικης θυγατέρας της, το ποσό των 20.450 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από τότε που το κάθε κονδύλι κατέστη απαιτητό και να καταδικασθεί στη δικαστική δαπάνη. Με το ανωτέρω περιεχόμενο και αίτημα, η υπό κρίση αγωγή, αρμοδίως μεν καθ`ύλην και κατά τόπον (άρθρα 14 παρ.2 και 42 Κ.ΠολΔικ.) φέρεται ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου προς συζήτηση, πλην όμως εισάγεται κατά την εσφαλμένη ειδική διαδικασία των διαφορών από διατροφή ανηλίκου (άρθρα 681 B Κ.Πολ.Δικ.), αφού υπό τα εκτιθέμενα, σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας, ασκείται με την αγωγή κοινή ενοχική αξίωση και αρμόζουσα γι`αυτήν είναι η τακτική διαδικασία, κατά την οποία και πρέπει αυτεπαγγέλτως (άρθρο 591 παρ.2 Κ.Πολ,Δικ.) να διαταχθεί η εκδίκαση της. Περαιτέρω, η αγωγή, καθ`όσον μεν ασκείται από την ενάγουσα, με την ιδιότητα της, ως νομίμου εκπροσώπου της ανηλίκου θυγατέρας της, είναι απορριπτέα, ως απαράδεκτη, ελλείψει ενεργητικής νομιμοποιήσεως της τελευταίας, κατά παραδοχήν και σχετικής ενστάσεως του εναγομένου, αφού σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας, από την ιστορούμενη στην αγωγή συμφωνία των γονέων της, περί επιμερισμού της υποχρεώσεως τους προς διατροφή της, δεσμεύονται μόνον οι συμβληθέντες γονείς της και δεν μπορεί η ίδια η ανήλικη να αντλήσει από τη συμφωνία αυτή αγώγιμη αξίωση εναντίον τους. Καθ`όσον δε ασκείται από την ενάγουσα ατομικώς, η αγωγή είναι απορριπτέα, ως αβάσιμη κατά νόμον. Και τούτο διότι, καίτοι η αγωγή ασκείται από την ενάγουσα υπό διττήν ιδιότητα, ήτοι ατομικώς και υπό την ιδιότητα της ως νομίμου εκπροσώπου της ανήλικης θυγατέρας της, (ως προς την οποία απορρίφθηκε κατά τα άνω η αγωγή), ακολούθως διώκεται η καταβολή του αιτουμένου ποσού στην ενάγουσα, μόνον όμως με την ιδιότητα της ως νομίμου εκπροσώπου της ανηλίκου θυγατέρας της και όχι ατομικώς, ενώ με βάση τα εκτιθέμενα στην αγωγή, μόνον η ίδια ατομικώς, υπήρξε αντισυμβαλλομένη του εναγομένου στην ένδικη από 15-6- 2003 σύμβαση, η οποία και αποτελεί την ιστορική βάση της αγωγής της και συνεπώς, μόνον η ίδια ατομικώς μπορεί να επιδιώξει και να εισπράξει με βάση τη σύμβαση το αιτούμενο ποσό, αφού σύμφωνα με και με τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσης, μόνον η ίδια ατομικώς και όχι η ανήλικη θυγατέρα των διαδίκων, είναι φορέας της ενοχικής απαιτήσεως από την ένδικη σύμβαση, από την οποία απορρέει αντίστοιχα η ένδικη υποχρέωση του εναγομένου. Τα δικαστικά έξοδα του εναγομένου, κατά παραδοχήν σχετικού νομίμου αιτήματος του (άρθρο 191 παρ.2 Κ.Πολ.Δικ.) πρέπει να επιβληθούν εις βάρος της ενάγουσας λόγω της ήττας της (άρθρο 176 Κ.Πολ.Δικ.) κατά τα οριζόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ: Διατάσσει την εκδίκαση της αγωγής κατά την αρμόζουσα τακτική διαδικασία. Δικάζει κατ`αντιμωλίαν των διαδίκων. Απορρίπτει την αγωγή. Επιβάλλει εις βάρος της ενάγουσας, τα δικαστικά έξοδα του εναγομένου, τα οποία ορίζει στο ποσό των τριακοσίων πενήντα (350) ευρώ.
πηγή: http://lawdb.intrasoftnet.com/nomos
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα