Συναινετικό διαζύγιο - Ασκηση έφεσης κατά της απόφασης του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου από ένα εκ των συζύγων - Οταν η βούληση αυτή προκλήθηκε από πλάνη περί μελλοντικών προσδοκιών και ωφελειών, δεν είναι ελαττωματική (Εφετείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 5548/2008)

Περίληψη: Συναινετικό διαζύγιο και προϋποθέσεις που απαιτούνται για την έκδοσή του. Η λύση του γάμου επέρχεται με διαπλαστική απόφαση που εκδίδεται κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. Ασκηση έφεσης κατά της απόφασης του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου από ένα εκ των συζύγων, ο οποίος μπορεί να επικαλεστεί ότι η βούλησή του για λύση του γάμου ήταν ελαττωματική λόγω πλάνης, απάτης ή απειλής ή εικονική. Οταν η βούληση αυτή προκλήθηκε από πλάνη περί μελλοντικών προσδοκιών και ωφελειών αυτού, δεν είναι ελαττωματική. Η οφειλόμενη σε απατηλές παραστάσεις του άλλου συζύγου πλάνη του εκκαλούντος είναι ακυρώσιμη.

[...] Από την διάταξη του άρθρου 1441 § 1 ΑΚ, όπως αυτό ισχύει μετά την διαμόρφωση του με το ν. 1329/1983, όταν οι σύζυγοι συμφωνούν για το διαζύγιο μπορούν να το ζητήσουν με κοινή αίτηση τους που δικάζεται κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (συναινετικό διαζύγιο). Για να εκδοθεί συναινετικό διαζύγιο, πρέπει ο γάμος να έχει διαρκέσει τουλάχιστον ένα χρόνο πριν την κατάθεση της αιτήσεως και η συμφωνία των συζύγων να δηλωθεί στο Δικαστήριο αυτοπροσώπως ή με ειδικό πληρεξούσιο, σε δύο συνεδριάσεις που να απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον έξι (6) μήνες. Η λύση του γάμου επέρχεται και στην περίπτωση αυτή με δικαστική (διαπλαστική) απόφαση (άρθρα 1438 ΑΚ, 613 ΚΠολΔ), που δεν επικυρώνει απλώς την περί λύσεως του γάμου συμφωνία των συζύγων. Η θέληση των συζύγων για λύση του γάμου τους πρέπει να είναι ώριμη, σταθερή και ανεπηρέαστη, απαλλαγμένη δε από ελαττώματα (πλάνη, απάτη, απειλή), των οποίων η προβολή μπορεί να γίνει στα πλαίσια της δίκης διαζυγίου, δηλαδή μέχρις ότου να γίνει αμετάκλητη η σχετική απόφαση. Η ως άνω οριστική απόφαση που απαγγέλλει το συναινετικό διαζύγιο, πριν γίνει αμετάκλητη, μπορεί να ανατραπεί με νομότυπη και εμπρόθεσμη έφεση του ενός των συζύγων, με την οποία σύμφωνα και με τα άρθρα 761 και 765 του ΚΠολΔ μπορεί να επικαλεστεί αυτός ότι η θέληση του που εκφράστηκε πρωτόδικα για την λύση του γάμου τους από κοινού μετά του εφεσίβλητου, άλλου συζύγου, ήταν ελαττωματική λόγω πλάνης, απάτης ή απειλής (άρθρα 144, 147, 150 ΑΚ) ή εικονική (άρθρο 138 ΑΚ) και άρα όχι ελεύθερη, σοβαρή και πραγματική, (οχ ΑΠ 1666/1997, ΕλΔ 39.1290). Όταν η δήλωση της θελήσεως περί λύσεως του γάμου, που προκλήθηκε από πλάνη, που αναφέρεται αποκλειστικά στα παραγωγικά αίτια της βουλήσεως του, στα οποία καταλέγονται οι σκέψεις και οι παραστάσεις περί διαφόρων μελλοντικών προσδοκιών και ωφελειών αυτού που έκανε τη δήλωση, τότε κατά το άρθρο 143 ΑΚ στερείται τούτο έννομης προστασίας και επιρροής και η θέληση που εκφράστηκε δεν κρίνεται κατά νόμο ελαττωματική (σχ. ΟλΑΠ 35/1998 ΕλΔ 39.1268, ΟλΑΠ 5/1990, ΕλΔ 31.551). Εξάλλου η οφειλόμενη σε απατηλές παραστάσεις του άλλου συζύγου πλάνη του εκκαλούντος (άρθρο 147 ΑΚ), ανεξαρτήτως του αν αυτή είναι ουσιώδης ή επουσιώδης, ως και αν αναφέρεται στα παραγωγικά της βουλήσεως αίτια ή όχι είναι ακυρώσιμη, διότι σκοπείται η προστασία του ελεύθερου σχηματισμού της δικαιοπρακτικής βουλήσεως του εξαπατουμένου (σχ. ΑΠ 441/2004 ΕλΔ 47.110, ΑΠ 123/1998 ΕλΔ 39.825, ΑΠ 1684/1998 ΕλΔ 32.956, ΕΕΝ 1989.826). Για την εν λόγω ακύρωση πρέπει η απατηλή συμπεριφορά του άλλου να υπάρχει κατά το χρόνο δήλωσης της βουλήσεως και να ήταν η αιτία της εκφρασθείσας βουλήσεως του πλανουμένου, δηλαδή να υπάρχει αιτιώδης σχέση μεταξύ τους (σχ. ΕΑ 565/2000 ΕλΔ 43.791).

πηγή: http://lawdb.intrasoftnet.com/nomos

Δικηγορικό Γραφείο "Δημήτριος Χ. Καραγιάννης", Θεσσαλονίκη - Αθήνα