Υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος Κατσέλη, νόμος 3869/2010) - Μεταρρύθμιση δικαστικής απόφασης για ρύθμιση οφειλής υπερχρεωμένου προσώπου λόγω μεταβολής συνθηκών - Καθορίζεται μικρότερη δόση με βάση το νέο εισόδημα (Ειρηνοδικείο Πατρών, αριθμός απόφασης 25/2013)
Περίληψη: Ρυθμίσεις οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Υπαγωγή στο Ν.3869/2010. Μεταρρύθμιση απόφασης για ρύθμιση οφειλής υπερχρεωμένου προσώπου λόγω μεταβολής συνθηκών. Καθορίζει μικρότερη δόση με βάση το νέο εισόδημα.
[...] Από τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 8 παρ.4 του Ν.3869/2010 και 758 ΚΠολΔ προκύπτει ότι οι εκδοθείσες κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας οριστικές αποφάσεις για τη ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά, μπορούν με αίτηση διαδίκου μετά τη δημοσίευση τους να ανακληθούν ή να μεταρρυθμιστούν από το Δικαστήριο που τις εξέδωσε, αν προκύψουν νέα πραγματικά περιστατικά ή μεταβολές της περιουσιακής κατάστασης και των εισοδημάτων του οφειλέτη εξαιτίας των οποίων μεταβλήθη και μεταγενέστερα οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εκδόθηκε η απόφαση. Τούτο διότι στις δίκες της εκούσιας δικαιοδοσίας δεν γίνεται δεσμευτική διάγνωση εννόμων σχέσεων, όπως ισχύει στις διαγνωστικές δίκες της αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας, αλλά διατάσσονται τα κατάλληλα ρυθμιστικά μέτρα σε σχέση με τη νομική κατάσταση και λειτουργία φυσικού προσώπου. Συνεπώς ο σκοπός της ρύθμισης αυτής είναι η προσαρμογή των ρύθμιστικών μέτρων στις εκάστοτε μεταβαλλόμενες πραγματικές καταστάσεις προς πραγμάτωση του σκοπού της, προς επέλευση δηλαδή του ρυθμιστικού αποτελέσματος (βλ.Εφ.Αθ. 1639/07 ΑΠ 640/03 ΕλλΔνη45,1347, Κ.Μπέη Πολ.Δ.άρθρο 758 παρ.3 αρ. 16 σελ.326 και 330). Με την κρινόμενη αίτηση ισχυρίζεται η αιτούσα ότι έχει υπαχθεί στη ρύθμιση των οφειλών υποχρεωμένων φυσικών προσώπων του Ν.3869/2010 και έχει εκδοθεί η 88/2012 οριστική απόφαση του Δικαστηρίου αυτού, με την οποία ρυθμίστηκαν τα χρέη της με μηνιαίες καταβολές συνολικού ποσού 300 ευρώ προς τους μετέχοντες πιστωτές της επί μία τετραετία, αφού συνεκδικάσθηκε η αίτηση της με την αίτηση του συζύγου της............του ............ Ζητεί, λόγω μεταβολής της περιουσιακής της κατάστασης και μείωσης των εισοδημάτων της, σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά που αναφέρει, να μεταρρυθμιστεί η 88/2012 απόφαση, κατά το μέρος που την αφορά, με αναδρομική ισχύ από τον χρόνο υποβολής της υπό κρίση αίτησης, ώστε να μειωθεί η δικαστική ρύθμιση των χρεών της στο ήμισυ, με σύμμετρη ικανοποίηση των μετεχόντων πιστωτών της, δοθέντος του εννόμου συμφέροντος. Η αίτηση παραδεκτά εισάγεται στο αρμόδιο τούτο Δικαστήριο σύμφωνα με την ειδική διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (αρθρ.741-781 ΚΠολΔ) και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις προαναφερθείσες στη μείζονα σκέψη διατάξεις. Έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη κατά νόμο προδικασία, δηλαδή επίδοση της τροποποιητικής αίτησης στους μετέχοντες πιστωτές, από τους οποίους η πρώτη δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο και πρέπει να δικαστεί σαν να ήταν παρούσα κατ`άρθρο 754 § 2 ΚΠολΔ (βλ. 11801/14-9-2012 έκθεση επίδοσης του δικ. Επιμελητή Πρωτοδικείου Πειραιά .................). Πρέπει, επομένως να εξεταστεί περαιτέρω κατ` ουσίας συντρέχοντος και άμεσου εννόμου συμφέροντος της αιτούσας, δεδομένου ότι έχει υπαχθεί στη ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Από τα έγγραφα που νόμιμα προσκομίζει η αιτούσα, τα διδάγματα της κοινής πείρας και την όλη διαδικασία αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: Επί της με αριθμ.κατάθ.21/2011 αίτησης της αιτούσας, η οποία συνεκδικάσθηκε με την με αρ.κατ. 20/2011 αίτηση του συζύγου της ..............του .............. περί ρύθμισης των οφειλών τους προς τους μετέχοντες πιστωτές σύμφωνα με το Ν.3869/10, οι οποίες συνεκδικάσθηκαν, εκδόθηκε η 88/2012 απόφαση ειδικής δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου αυτού, η οποία δημοσιεύθηκε στις 19/7/2012. Με την παραπάνω απόφαση ρυθμίστηκαν τα χρέη της αιτούσας με μηνιαίες καταβολές προς τους πιστωτές της επί μία τετραετία, συνολικού ποσού 300 ευρώ, αρχόμενες από την πρώτη ημέρα κάθε μήνα μετά την κοινοποίηση της απόφασης, κατανεμόμενο συμμέτρως σε όλους τους μετέχοντες πιστωτές. Συγκεκριμένα στην πρώτη μετέχουσα ρυθμίστηκε να καταβάλει ποσό 131,49 €, στη δεύτερη ποσό 67,41 €, στην τρίτη ποσό 21,60€, στην τέταρτη ποσό 44,55€ και στην πέμπτη ποσό 14,95€ μηνιαίως και επί μία τετραετία. Μετά τη ρύθμιση των χρεών της αιτούσας με την παραπάνω δικαστική απόφαση, μεταβλήθηκαν τα εισοδήματα της, τα οποία αποκλειστικά εισέπραττε από την παροχή της εργασίας της ως πωλήτρια στο κατάστημα ενδυμάτων της εταιρίας «.............» στην Πάτρα και ανέρχονταν μηνιαίως σε 819 € κατά τον Απρίλιο του έτους 2012. Συγκεκριμένα μετά τη δημοσίευση της προς μεταρρύθμιση απόφασης η αιτούσα προκειμένου να διατηρήσει την εργασία της και να μην μείνει άνεργη κατάρτισε με την άνω εργοδότρια της, κατόπιν πρότασης της τελευταίας, λόγω μειωμένου τζίρου εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που έπληξε τη χώρα, σύμβαση εργασίας μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης, η οποία υπογράφηκε από τα συμβαλλόμενα μέρη στις 10/8/2012, με σύνολο εβδομαδιαίας απασχόλησής της 20 ωρών, αντί καθεστώτος πλήρους απασχόλησης, το οποίο ίσχυε κατά το χρόνο εκδίκασης της αρχικής αίτησης για ρύθμιση των χρεών της. Έτσι έκτοτε εργάζεται με καθεστώς μερικής απασχόλησης και αντί των προηγούμενων καθαρών αποδοχών της από 10-8-2012 και εφεξής οι καθαρές μηνιαίες αποδοχές της ανέρχονται στο ποσό των 434,39 € (βλ. αντίγραφο εξοφλητικής απόδειξης μισθοδοσίας μηνός Νοεμβρίου 2012 και εργασιακή σύμβαση μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης υπογεγραμμένη από τα συμβαλλόμενα μέρη). Ο μισθός της αιτούσας, όπως διαμορφώθηκε από 10-8-2012 και εφεξής αποτελεί τη μοναδική πηγή εισοδημάτων της και προστίθεται στις αποδοχές του συζύγου της, προκειμένου να διαβιώσουν αυτοί και το ανήλικο τέκνο τους, ηλικίας 7 ετών. Τα υπόλοιπα οικονομικά δεδομένα που αφορούν στο σύζυγο της δεν έχουν βελτιωθεί σε σχέση με την πραγματική κατάσταση με βάση την οποία εκδόθηκε η υπό ανάκληση απόφαση. Συγκεκριμένα ο σύζυγος της .................., που υπηρετεί ως μόνιμος ανθυπασπιστής στην Πολεμική Αεροπορία λάμβανε μισθό 1.520€, όπως προκύπτει από το αναλυτικό φύλλο μισθοδοσίας Μαΐου 2011, ενώ σήμερα έχει μειωθεί λόγω της γενικότερης πτωτικής τάσης μισθών και συντάξεων στο ποσό των 1163,49€, όπως προκύπτει από το αναλυτικό φύλλο μισθοδοσίας του μηνός Νοεμβρίου 2012. Παράλληλα οι ανάγκες διαβίωσης της ίδιας και της οικογένειας της δεν έχουν μεταβληθεί. Το μεταγενέστερο επομένως γεγονός της μεταβολής των εισοδημάτων της αιτούσας διαφοροποιεί σημαντικά τη βάση επί της οποίας στηρίχθηκε η υπό μεταρρύθμιση απόφαση, είναι κατ`εύλογη κρίση σημαντικό νέο πραγματικό περιστατικό με ουσιώδη και αποφασιστική επιρροή στην έκβαση της δίκης και προσδίδει διαφορετική πραγματική εικόνα από εκείνη που είχε δεχθεί το Δικαστήριο εκδίδοντας την 887/2012 απόφαση περί ρύθμισης των χρεών της αιτούσας και του συζύγου της.
Εξάλλου η κατά τα παραπάνω επιδεινούμενη οικονομική κατάσταση της αιτούσας αποδείχθηκε ότι δεν είναι αναστρέψιμη και δεν παρουσιάζει ελπίδες βελτίωσης κάτω από το γενικό κλίμα ύφεσης της χώρας και των μειωμένων εργασιακών δυνατοτήτων. Ο ισχυρισμός των τεσσάρων πιστωτριών που εμφανίστηκαν κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο περί καταχρηστικής άσκησης της αίτησης για το λόγο ότι η αιτούσα αφενός κατέθεσε αίτηση μεταρρύθμισης και παράλληλα καταβάλει τα ποσά που καθορίστηκαν με την 88/12 απόφαση του Δικαστηρίου αυτού, με συνέπεια η συμπεριφορά της να μην συνάδει στα χρηστά ήθη και στην έννοια του έντιμου οφειλέτη, πρέπει ν`απορριφθεί παρά τη νομική του βασιμότητα (ΑΚ 281) ως ουσία αβάσιμος, καθώς δεν αποδείχθηκε ότι κατέβαλε τα καθορισθέντα με την υπό μεταρρύθμιση απόφαση ποσά χωρίς καμία άλλη επιβάρυνση, ενώ αντίθετα αποδείχθηκε η σημαντική μείωση των αποδοχών της και το μικρό χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μέχρι τη συζήτηση της υπόκριση αίτησης από τον εναρκτήριο χρόνο των καταβολών σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση. Συνακόλουθα συντρέχουν, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, όλες οι προϋποθέσεις του άρθρου 8§4 του Ν.3869/2010, δεδομένου ότι αποδείχθηκε μείωση των εισοδημάτων της αιτούσας μετά τη δημοσίευση της υπό μεταρρύθμιση απόφασης, που δικαιολογεί την τροποποίηση της ρύθμισης των οφειλών της επί τετραετία ως προς το ύψος των μηνιαίων καταβολών προς τις μετέχουσες πιστώτριες τράπεζες σε συνολικό ποσό 200 € το μήνα και όχι σε 300 € το μήνα, όπως καθόρισε η υπό μεταρρύθμιση απόφαση. Η κατά τα παραπάνω τροποποιούμενη ρύθμιση αφορά αποκλειστικά καί μόνο στην αιτούσα, καθώς δεν ασκεί καμία επιρροή στις υπόλοιπες διατάξεις της τροποποιούμενης απόφασης, που έχει κρίνει δικαστική ρύθμιση και των χρεών του συζύγου της και δεν αποδυναμώνει τις συνέπειες που παράγει ως προς αυτόν. Τούτο διότι τα ποσά που θα εκθέσουν με τη νέα ρύθμιση, δεν μπορούν να συνυπολογιστούν στα ήδη ρυθμισμένα με την απόφαση χρέη του συζύγου της ούτε στις επί τετραετία καταβολές του άρθρου 8 §2, λόγω μη βελτίωσης των οικονομικών τους δεδομένων σε συνάρτηση με τις ίδιες βιοτικές τους ανάγκες, ούτε εξάλλου στη ρύθμιση του άρθρου 9 §2, εφόσον έναντι μεγαλύτερου χρέους ο σύζυγος της αιτούσας είναι υποχρεωμένος να καταβάλει για την εξαίρεση της κύριας κατοικίας του από την εκποίηση μικρότερο αυτών ποσό, ανερχόμενο στο 85% της εμπορικής της αξίας. Έτσι απαλλάσσεται από το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό, στο οποίο θα συμπεριληφθεί και το χρέος από το οποίο εκπίπτει η αιτούσα με την τροποποίηση των οφειλών της. Μετά τα παραπάνω η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή εν μέρει ως κατ`ουσίαν βάσιμη αφού η αιτούσα έχει προφανές έννομο συμφέρον και να μεταρρυθμιστεί η 88/2012 οριστική απόφαση του Δικαστηρίου τούτου εκούσιας δικαιοδοσίας μόνον αναφορικά με την αιτούσα ώστε να ρυθμιστούν τα χρέη της με μηνιαίες καταβολές επί μία τετραετία προς τις πιστώτριες μετέχουσες τράπεζες συνολικού ποσού 200 € ως εξής: α) στην πρώτη μετέχουσα «.............» ποσό 87,66 €, β) στη δεύτερη μετέχουσα «.......................» ποσό 44,94 €, γ) στην τρίτη μετέχουσα «..................» ποσό 14,40 €, δ) στην τέταρτη μετέχουσα «............................» ποσό 29,70 € και ε) στην πέμπτη μετέχουσα «....................» ποσό 23,30 €. Η απόφαση αυτή δεν θα έχει αναδρομική ισχύ από την υποβολή της αίτησης μεταρρύθμισης απορριπτόμενου του σχετικού αιτήματος της αίτησης, μετά από στάθμιση των περιστάσεων της υπό κρίση περίπτωσης και των συμφερόντων της αιτούσας που δεν βλάπτονται ανεπανόρθωτα, αλλά και αυτών των πιστωτριών. Παράβολο ερημοδικίας δεν ορίζεται διότι η παρούσα απόφαση δεν υπόκειται σε ανακοπή ερημοδικίας (επιχ. Από το άρθρο 764 §3 ΚΠολΔ και άρθρο 14 του Ν.3869/10, προβλ.ΑΠ 183/83 ΝοΒ 31,1549). Δικαστικά έξοδα δεν επιδικάζονται σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ.6 του Ν.3869/2010.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ: Δικάζει σαν να ήταν παρούσα η πρώτη μετέχουσα και αντιμωλία των υπολοίπων διαδίκων. Δέχεται εν μέρει την αίτηση. Μεταρρυθμίζει την με αριθμ. 88/2012 οριστική απόφαση εκούσιας δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου αυτού αναφορικά με την αιτούσα και Ρυθμίζει τα χρέη της αιτούσας με μηνιαίες καταβολές προς του μετέχοντες πιστωτές επί μία τετραετία, οι οποίες θα αρχίζουν από την πρώτη ημέρα του πρώτου μήνα μετά τη δημοσίευση της απόφασης αυτής, συνολικού ποσού 200 ευρώ κατανεμομένου συμμέτρως ως εξής: α) στην πρώτη μετέχουσα «.....................» ποσού 87,66 €, β) στη δεύτερη μετέχουσα «............................» ποσού 44,94 €, γ) στην τρίτη μετέχουσα «..................» ποσού 14,40 €, δ) στην τέταρτη μετέχουσα «...............................» ποσού 29,70 € και ε) στην πέμπτη μετέχουσα «....................» ποσού 23,30 €. Διατάσσει τη σημείωση της παρούσας μεταρρυθμιστικής απόφασης στο περιθώριο της μεταρρυθμιζόμενης με επιμέλεια της γραμματείας του Δικαστηρίου τούτου. Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε στην Πάτρα και στο ακροατήριο του Ειρηνοδικείου Πατρών, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στις 30-1-2013, απόντων των διαδίκων.
πηγή: lawdb.intrasoftnet.com/nomos
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Χ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ, ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ - ΝΟΜΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΑΘΗΝΑ