Υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος Κατσέλη, νόμος 3869/2010) - Δικαστική ρύθμιση οφειλών (Ειρηνοδικείο Αμαρουσίου, αριθμός απόφασης 447/2012)

Διατάξεις: άρθρα 1-6, 8, 9, 11, 13 Ν 3869/2010 , 281, 288 ΑΚ, 62 Ν 2214/1994 , 25 Ν 3867/2010 , 744, 975, 976, 1007 ΚΠολΔ

Περίληψη: ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΟΦΕΙΛΩΝ ΒΑΣΕΙ Ν 3869/2010. Υποχρέωση προσκόμισης από τον αιτούντα βεβαίωσης αποτυχίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Η οριζόμενη εκ του νόμου προθεσμία, του ενός μηνός από την κατάθεση της αίτησης, δεν είναι αποκλειστική. Εξάλλου, σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της ως άνω προθεσμίας, ο δικαστής οφείλει να καλέσει τον αμελήσαντα διάδικο να προσκομίσει αμελλητί τα ελλείποντα δικαιολογητικά. Ο Ν 3869/2010 –εξειδικεύοντας τη διάταξη του άρθρου 288 ΑΚ– στοχεύει στην οριοθέτηση της παροχής του οφειλέτη, καθορίζοντας τις προϋποθέσεις ρυθμίσεις των χρεών και απαλλαγής του οφειλέτη, με σκοπό να επαναφέρει την ισορροπία των παροχών μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών του. Συνδυασμός των τριών ρυθμίσεων του νόμου, ήτοι αυτής του άρθρου 8 παρ. 2 για μηνιαίες καταβολές επί τετραετία, αυτής του άρθρου 9 παρ. 1 για εκποίηση της ρευστοποιήσιμης περιουσίας του οφειλέτη και αυτής του άρθρου 9 παρ. 2 για σταδιακές καταβολές προκειμένου να εξαιρεθεί από την εκποίηση η κύρια κατοικία του. Διορισμός εκκαθαριστή και αρμοδιότητές του.

[...] Όπως προκύπτει από την υπ’ αριθ. 706717/27.6.2011 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας στο Πρωτοδικείο Αθηνών ***, που προσκομίζει ο αιτών, αντίγραφο της αίτησής του, στην οποία εμπεριέχονται η κατάσταση η προβλεπόμενη στο άρθρο 5 παρ. 1 περ. β΄ του Ν 3869/2010 και προτεινόμενο σχέδιο διευθέτησης των οφειλών του με την αναφερόμενη στο ίδιο άρθρο υπό στοιχείο γ΄ πρόσκληση, με πράξη ορισμού δικάσιμου και κλήση προς συζήτηση, επιδόθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα στην περιλαμβανόμενη στην υποβληθείσα από αυτόν κατάσταση πιστώτριά του Τράπεζα με την επωνυμία ***. Επομένως, εφόσον αυτή δεν εμφανίσθηκε κατά τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας απόφασης, όταν η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το πινάκιο, πρέπει να δικαστεί ερήμην, πλην όμως η συζήτηση της υπόθεσης θα προχωρήσει σαν να ήταν όλοι οι διάδικοι παρόντες (άρθρο 754 παρ. 2 ΚΠολΔ). Με την κρινόμενη από 8.6.2011 (αριθ. κατ. 69/11) αίτησή του, ο αιτών επικαλούμενος έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας και μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του προς τους πιστωτές, που αναφέρονται στην περιεχόμενη στην αίτηση αναλυτική κατάσταση, ζητεί, όπως σαφώς συνάγεται από το όλο περιεχόμενο της αίτησης, τη ρύθμιση των χρεών του, με την εξαίρεση της κύριας κατοικίας του, σύμφωνα με το σχέδιο διευθέτησης που υποβάλλει και αφού ληφθούν υπόψη η περιουσιακή, εισοδηματική και οικογενειακή του κατάσταση που εκθέτει αναλυτικά, με σκοπό την απαλλαγή του απ’ αυτά. Με τέτοιο περιεχόμενο και αίτημα η κρινόμενη αίτηση αρμόδια καθ’ ύλην και κατά τόπο φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρα 3 του Ν 3869/2010 και 741 επ. ΚΠολΔ) και είναι επαρκώς ορισμένη (άρθρο 747 παρ. 2 ΚΠολΔ), καθόσον το πως περιήλθε ο αιτών σε οικονομική αδυναμία, θα αποτελέσει αντικείμενο της αποδεικτικής διαδικασίας, απορριπτόμενου του αντίθετου ισχυρισμού των παρισταμένων τριών πιστωτριών ενώ για το ορισμένο της κρινόμενης αίτησης, πέραν των στοιχείων που αναφέρονται στη μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών από τον οφειλέτη φυσικό πρόσωπο, πρέπει να περιέχονται σ’ αυτήν και εκείνα που απαιτούνται κατ’ άρθρο 4 παρ. 1 του Ν 3869/2010 , ήτοι κατάσταση της περιουσίας του οφειλέτη και των εισοδημάτων του ιδίου και του συζύγου του, κατάσταση των πιστωτών του και των απαιτήσεών τους κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα και σχέδιο διευθέτησης οφειλών, στοιχεία που περιέχονται στο υπό κρίση δικόγραφο. Περαιτέρω, η κρινόμενη αίτηση είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1, 4, 5, 6 παρ. 3, 8, 9 και 11 του Ν 3869/2010 . Πρέπει, επομένως, να εξετασθεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα, εφόσον δεν επιτεύχθηκε δικαστικός συμβιβασμός και δεδομένου ότι για το παραδεκτό αυτής προσκομίζονται νόμιμα οι προβλεπόμενες από την παρ. 2 του άρθρου 4 του Ν 3869/2010 : α) βεβαίωση αποτυχίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού που υπογράφεται από το δικηγόρο *** με ημερομηνία 20.6.2011, στην οποία βεβαιώνεται ότι η προσπάθεια εξωδικαστικού συμβιβασμού απέτυχε την 30.3.2011, β) από 6.7.2011 υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος για την ορθότητα και πληρότητα των καταστάσεων της περιουσίας και των εισοδημάτων του, των πιστωτών και των απαιτήσεών τους κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα, καθώς και για τις μεταβιβάσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων του κατά την τελευταία τριετία. Εξάλλου, από την αυτεπάγγελτη έρευνα του παρόντος Δικαστηρίου, σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 2 του Ν 3869/2010 , στα τηρούμενα κατ’ άρθρο 13 παρ. 1 του ως άνω νόμου αρχεία, προέκυψε ότι δεν εκκρεμεί άλλη όμοια αίτηση του αιτούντος, ούτε έχει εκδοθεί απόφαση για ρύθμιση και απαλλαγή από τις οφειλές του (Βλ. σχετ. υπ’ αριθ. 974/6.12.2011 έγγραφο Ειρ. Αμαρουσίου και υπ’ αριθ. 16γ/9.1.2012 έγγραφο Ειρην. Αθηνών). Η πρώτη των ως άνω πιστωτριών πρότεινε την ένσταση ελλείψεως προδικασίας, ισχυριζόμενη ότι ο αιτών δεν προσκόμισε, ως όφειλε, εμπρόθεσμα (εντός μηνός από την κατάθεση της υπό κρίση αίτησης) κατ’ άρθρο 4 παρ. 2 του Ν 3869/2010 , στη γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου τη βεβαίωση αποτυχίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού και την προβλεπόμενη από την ίδια ως άνω διάταξη υπεύθυνη δήλωση. Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι απορριπτέοι ως κατ’ ουσίαν αβάσιμοι, διότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η οριζόμενη στον ως άνω νόμο προθεσμία για κατάθεση από τον οφειλέτη των προαναφερομένων εγγράφων είναι αποκλειστική (βλ. έτσι διατύπωση του άρθρου 5 παρ. 1 του ως άνω νόμου) και ως εκ τούτου η μη εμπρόθεσμη κατάθεσή τους δεν φαίνεται να έχει καμία δυσμενή συνέπεια σε βάρος του οφειλέτη. Εξάλλου στην περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της ως άνω προθεσμίας, ο δικαστής οφείλει, όπως συνάγεται από την εφαρμοστέα εν προκειμένω διάταξη του άρθρου 744 ΚΠολΔ (ανακριτικό σύστημα), να καλέσει τον αμελήσαντα οφειλέτη να προσκομίσει αμελλητί τα ελλείποντα δικαιολογητικά (Αθαν. Kρητικός, Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων και άλλες διατάξεις, υπό το άρθρο 4 αρ. 45, σελ. 76). Όπως προαναφέρθηκε, ο αιτών προσκόμισε βεβαίωση αποτυχίας εξωδικαστικού συμβιβασμού, στην οποία επισυνάπτεται σχέδιο διευθέτησης των οφειλών του προς όλους τους πιστωτές του και υπεύθυνη δήλωσή του για την πληρότητα και ορθότητα των καταστάσεων της περιούσιας και των εισοδημάτων του, που εισήχθησαν και υπάρχουν στο σχετικό φάκελλό του. Η πρώτη και τρίτη των πιστωτών του αιτούντος προέβαλαν επίσης και την ένσταση καταχρηστικής ασκήσεως του δικαιώματος του αιτούντος, ισχυριζόμενοι ότι ο τελευταίος χωρίς να επικαλείται και να αποδεικνύει κάποια εξαιρετική περίπτωση ή αναπάντεχο γεγονός που τον οδήγησε σε μόνιμη και διαρκή αδυναμία εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών του και αιτούμενος να καταβάλει προς αυτούς χαμηλές μηνιαίες δόσεις, στην πραγματικότητα ζητεί τη διαγραφή του συνόλου σχεδόν του χρέους του προς αυτές, μολονότι όταν αιτήθηκε τη λήψη των σχετικών δανείων εμφανίσθηκε ότι πληρούσε τις προϋποθέσεις για τη λήψη και αποπληρωμή αυτών και ότι ενεργεί και συμπεριφέρεται αντίθετα προς την προηγούμενη συμπεριφορά του και τις αρχές της συνεπούς και καλόπιστης εκπλήρωσης των παροχών. Η ένσταση αυτή των ως άνω πιστωτών κρίνεται απορριπτέα ως απαράδεκτη, αφού τα ανωτέρω επικαλούμενα πραγματικά περιστατικά και αληθή υποτιθέμενα δεν θεμελιώνουν την εκ του άρθρου 281 ΑΚ ένσταση. Εξάλλου, η απαγόρευση της άσκησης του δικαιώματος που ορίζει το άρθρο 281 ΑΚ και με τους όρους που αυτό προβλέπει είναι παραδεκτή μόνο για δικαίωμα που απορρέει από διάταξη ουσιαστικού νόμου και όχι από διατάξεις δικονομικές (ΑΠ 1006/1999 ΕλλΔνη 40,1718, ΑΠ 392/1997 ΕλλΔνη 28,1842, ΕφΠειρ 357/2005 ΔΕΕ 2005,1066). Επιπλέον η αρχή της καλόπιστης εκτέλεσης των ενοχών, που καθιερώνεται από τη διάταξη του άρθρου 288 ΑΚ, στοχεύει στην οριοθέτηση της παροχής και στην επαναφορά της ισορροπίας των παροχών, που διαταράχθηκε από διάφορα περιστατικά - προβλεπτά ή απρόβλεπτα - με κριτήρια αντικειμενικά, για την ασφάλεια των συναλλαγών και γενικότερα του δικαίου (βλ. σχετ. Β. Βαθρακοκοίλη, Αναλυτική Ερμηνεία - νομολογία του ΑΚ, τ. Ι, έκδοση 1994, άρθρο 288, σελ. 423). Με το Ν 3869/2010 παρέχεται η δυνατότητα της ρύθμισης - για το φυσικό πρόσωπο - των χρεών του, με απαλλαγή από αυτά και βρίσκει τη νομιμοποίηση της ευθέως στο ίδιο το κοινωνικό κράτος δικαίου, που επιτάσσει να μην εγκαταλειφθεί ο πολίτης σε μία -χωρίς διέξοδο και προοπτική - κατάσταση, από την οποία, άλλωστε, και οι ίδιοι οι πιστωτές δεν μπορούν να αντλήσουν κανένα κέρδος. Μία τέτοια απαλλαγή χρεών δεν παύει όμως να εξυπηρετεί και ευρύτερα το γενικό συμφέρον, καθώς οι πολίτες επανακτούν - μέσω των εν λόγω διαδικασιών - την αγοραστική τους δύναμη, προάγοντας την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο Ν 3869/2010 - εξειδικεύοντας τη διάταξη του άρθρου 288 ΑΚ- με τις διατάξεις του στοχεύει στην οριοθέτηση της παροχής του οφειλέτη, καθότι -με το πλαίσιο των διατάξεων του - καθορίζει τις προϋποθέσεις ρύθμισης των χρεών και απαλλαγής από αυτά του οφειλέτη - φυσικού προσώπου, με σκοπό να επαναφέρει την ισορροπία των παροχών μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών που - κατά κύριο λόγο - είναι οι τράπεζες (Βλ. σχετ. και ΕιρΘεσ 5105/2011 και ΕιρΧανίων 313/2011, Nomos). Καθόσον, όμως, ζητείται η ρύθμιση των οφειλών του αιτούντος και προς το Τ.Π.Δ. για το δάνειο μικροεπισκευών, το οποίο του έχει χορηγήσει, από το οποίο οφείλει το ποσό των 14.508,61 ευρώ την 31.12.2010, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη. Και τούτο διότι για την εξυπηρέτηση και ασφάλεια του δανείου αυτού ο αιτών, έχει εκχωρήσει υποχρεωτικά σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 62 Ν 2214/1994 και 25 του Ν 3867/2010 μέρος των τακτικών μηνιαίων απολαβών του, το οποίο έχει εξέλθει από την περιουσία του. Συνεπώς, εφόσον για το δάνειο αυτό προβλέπεται με ειδική διάταξη νόμου ο τρόπος εξόφλησής του, δεν μπορεί να υπαχθεί στη ρύθμιση του Ν 3869/2010 . Εφόσον δε ο αιτών επιθυμεί ρύθμιση και της οφειλής του αυτής μπορεί να ζητήσει από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων να υπαχθεί στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του άρθρου 25 του Ν 3867/2010 (Βλ. σχετ. ΕιρΠατρ 4/2011 , ΕιρΑθ 15/2011 Nomos). Από την ένορκη στο ακροατήριο κατάθεση της μάρτυρος του αιτούντος, που περιλαμβάνεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του Δικαστηρίου, τα έγγραφα που νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται οι διάδικοι, όσα επικαλέστηκαν προφορικά και γραπτά οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους και από τα διδάγματα της κοινής πείρας, που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Ο αιτών ***, κάτοικος ..., ετών 54, είναι υπάλληλος του Δήμου ... Αττικής, στο τμήμα καθαριότητας και λαμβάνει καθαρό μηνιαίο μισθό κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης το ποσό των 694,50 ευρώ μετά τις κατά το προηγούμενο έτος 2011 διαδοχικές μειώσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων. Η σύζυγος του αιτούντος *** εργάζεται και αυτή στον ίδιο ως άνω Δήμο ... με την ειδικότητα της βρεφονηπιοκόμου σε δημοτικό βρεφονηπιακό σταθμό και λαμβάνει μηνιαίο καθαρό μισθό το ποσό των 728,55 ευρώ (βλ. σχετ. αποδείξεις πληρωμής - εκκαθάρισης μηνός Νοεμβρίου 2011 που προσκομίζονται). Ο αιτών έχει δύο ενήλικα άρρενα τέκνα από τον προηγούμενο γάμο του, όπως άλλα δυο ενήλικα τέκνα έχει και η σύζυγος του από τον πρώτο της γάμο, τα οποία δεν κατοικούν με τον αιτούντα και τη σύζυγο του, πλην όμως τα βοηθούν οικονομικά, αφού τα μεν τέκνα της τελευταίας σπουδάζουν σε πόλεις εκτός Αθηνών και συγκεκριμένα η κόρη της στο Πανεπιστήμιο *** και ο γιος της σε σχολή του Εμπορικού Ναυτικού ***, ο αιτών δε συνδράμει κυρίως τον ένα γιο του που αντιμετωπίζει καρδιολογικά προβλήματα και έχει χειρουργηθεί στο παρελθόν [...]. Προβλήματα υγείας και ειδικότερα με τα μάτια του αντιμετωπίζει και ο ίδιος ο αιτών, έχει χειρουργηθεί για καταρράκτη και πάσχει από υψηλή μυωπία, μάλιστα του έχει συστηθεί να αποφεύγει την ανύψωση βαρών (Βλ. σχετ. ιατρική γνωμάτευση του χειρουργού - οφθαλμιάτρου *** και προσωρινό απολυτήριο στρατού που τον έκρινε ακατάλληλο (1/5) λόγω υγείας ως πάσχοντα εκ υψηλής μυωπίας μετά βαρειών εκφυλιστικών αλλοιώσεων άμφω). Ο αιτών κατοικεί μαζί με τη σύζυγό του και την υπέργηρη και κατάκοιτη μητέρα του, της οποίας έχει την αποκλειστική φροντίδα και περιποίηση, σε διαμέρισμα του πρώτου ορόφου οικοδομής που βρίσκεται στην οδό *** αρ. *** στην ***, επιφανείας 60 τ.μ., έτους κατασκευής το 1981, το οποίο του ανήκει κατά ποσοστό 100% ψιλής κυριότητας, ενώ η επικαρπία του ανήκει στην μητέρα του. Πέραν του δικαιώματος της ψιλής κυριότητας επί του ως άνω διαμερίσματος της κατοικίας του ο αιτών διαθέτει και τα ακόλουθα περιουσιακά στοιχεία: 1) ποσοστό 12,5% πλήρους κυριότητος ενός οικοπέδου εμβαδού 280,80 τμ που βρίσκεται στην οδό *** αρ. *** στη ***, εντός του οποίου υπάρχουν τέσσερις (4) ισόγειες κατοικίες 45 τ.μ. οι δύο και 40 τ.μ. οι δυο άλλες, έτους κατασκευής 1954, αντικειμενικής αξίας 30.610,46 ευρώ (Βλ. σχετ. υπ’ αριθ. 1812/2009 συμβόλαιο γονικής παροχής), 2) ποσοστό 50% πλήρους κυριότητας ενός ισογείου διαμερίσματος επιφανείας 60 τ.μ., έτους κατασκευής 1981, που βρίσκεται στην οικοδομή επί της οδού *** αρ.*** - ***, αντικειμενικής αξίας 27.702 ευρώ (Βλ. εκκαθαριστικό σημείωμα ΕΤΑΚ έτους 2009, που προσκομίζεται) και 3) ένα αυτοκίνητο εργοστασίου κατασκευής SEAT, τύπου ΙΒΙΖΑ, έτους πρώτης κυκλοφορίας 2003, 1400 CC, αξίας 2.500 ευρώ περίπου. Αποδείχθηκε περαιτέρω ότι ο αιτών έχει περιέλθει χωρίς δική του υπαιτιότητα σε μόνιμη και διαρκή αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του προς τους καθών πιστωτές του από το Δεκέμβριο του 2010, διότι κατά τα προηγούμενα έτη προκειμένου να ανταποκριθεί στις αυξημένες οικογενειακές και προσωπικές του ανάγκες εξαιτίας και των προαναφερομένων προβλημάτων υγείας του ιδίου και του γιου του προέβη σε υπέρμετρο δανεισμό, ο οποίος ακολούθως του δημιούργησε πρόσθετες υποχρεώσεις καταβολής των μηνιαίων δόσεων προς τους ανωτέρω πιστωτές του, ενώ εν τω μεταξύ λόγω της οικονομικής κρίσης, που αντιμετωπίζει η χώρα μας, σταδιακά μειώνονται οι αποδοχές του, καθώς και αυτές της συζύγου του, η οποία επίσης είναι υπερχρεωμένη (βλ. σχετική αίτηση και αυτής προς ρύθμιση των χρεών της που εκδικάσθηκε κατά την αυτή ως άνω δικάσιμο). Υπό τις πραγματικές και οικονομικές αυτές καταστάσεις ο αιτών αδυνατεί πλέον να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις με το μηνιαίο εισόδημά του και έχουν έτσι δημιουργηθεί ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους πιστωτές του, οι οποίες επιβαρύνονται με τόκους υπερημερίας. Ο ισχυρισμός της πρώτης πιστώτριάς του ότι ο αιτών δολίως περιήλθε σε αδυναμία πληρωμής, διότι απέκρυπτε από τους πιστωτές του την αδυναμία του να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις και εξακολουθούσε να κάνει χρήση ανακυκλούμενης πίστωσης για να εξασφαλίσει επίπεδο ζωής ανώτερο εκείνου που του επέτρεπε το μηνιαίο εισόδημα του, είναι αόριστος. Τούτο δε διότι δεν νοείται δολιότητα του δανειολήπτη με μόνη την ανάληψη δανειακής υποχρέωσης, της οποίας η εξυπηρέτηση είναι επισφαλής, αλλά απαιτείται και η από το δανειολήπτη πρόκληση άγνοιας της επισφάλειας από τους πιστωτές. Δεν εξειδικεύονται, λοιπόν, στην εν λόγω ένσταση οι συγκεκριμένες ενέργειες με τις οποίες ο αιτών απέκρυψε από τους πιστωτές του την οικονομική του κατάσταση και το σύνολο των δανειακών του υποχρεώσεων, προκειμένου να τύχει περαιτέρω δανεισμού, δεδομένου ότι οι πιστωτές του (τράπεζες) έχουν τη δυνατότητα, εκτός από την έρευνα των οικονομικών στοιχείων του αιτουμένου το δάνειο, μέσω εκκαθαριστικού σημειώματος ή βεβαίωσης αποδοχών, να διαπιστώσουν την εν γένει οικονομική του κατάσταση και συμπεριφορά και τις τυχόν δανειακές του υποχρεώσεις προς άλλα πιστωτικά ιδρύματα (ύπαρξη ακάλυπτων επιταγών, κατασχέσεων κ.λπ.) μέσω του συστήματος «ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ» (σύστημα οικονομικής συμπεριφοράς και σύστημα συγκέντρωσης κινδύνων). Ακολούθως, άλλη πηγή εισοδήματος δεν διαθέτουν ο αιτών και η σύζυγος του, πλην των ως άνω μηνιαίων μισθών τους, ενώ και οι δυο εξυπηρετούν δάνεια που έχουν λάβει από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ποσού μηνιαίας δόσης 227,38 ευρώ ο αιτών και ποσού 230,92 ευρώ η σύζυγός του. Σε χρόνο προγενέστερο του έτους από την κατάθεση της ένδικης αίτησης ο αιτών είχε αναλάβει τα παρακάτω χρέη, τα οποία τόσο αυτά προς τους ανέγγυους όσο και αυτά προς τους ενέγγυους πιστωτές κατά πλάσμα του νόμου, θεωρούνται με την κοινοποίηση της αίτησης ληξιπρόθεσμα και υπολογίζονται με την τρέχουσα αξία τους κατά το χρόνο κοινοποίησης της αίτησης (βλ. Αθ. Κρητικό, ό.π., σελ. 99), με εξαίρεση τα παρακάτω εμπραγμάτως ασφαλισμένα στεγαστικά δάνεια, των οποίων ο εκτοκισμός συνεχίζεται με το επιτόκιο ενήμερης οφειλής μέχρι το χρόνο έκδοσης της απόφασης (άρθρο 6 παρ. 3 Ν 3869/2010 ): 1) Από την Τράπεζα «*** ΑΕ»: α) με την υπ’ αριθ. *** σύμβαση πιστωτικής κάρτας το ποσό των 11.285,22 ευρώ (11.074,96 ευρώ κεφάλαιο και 210,96 ευρώ τόκοι), β) με την υπ’ αριθ. *** σύμβαση πιστωτικής κάρτας το ποσό των 2.128 ευρώ (1.944 ευρώ κεφάλαιο, 148,64 ευρώ τόκοι και 34,76 έξοδα). Για την πρώτη απαίτησή της από την υπ’ αριθ. *** πιστωτική κάρτα η εν λόγω τράπεζα ενέγραψε με βάση την υπ’ αριθ. 2075/2011 διαταγή πληρωμής αυτού του Δικαστηρίου προσημείωση υποθήκης κατά του αιτούντος επί του ακινήτου του στην οδό *** αρ. *** ***, στις 6.12.2011 (βλ. σχετ. προσκομιζόμενα έγγραφα). 2) Από το *** με την με αριθ. *** σύμβαση καταναλωτικού δανείου το ποσό των 3.152,82 ευρώ (3.101,49 ευρώ κεφάλαιο και 51,33 ευρώ τόκοι), για το οποίο του γίνεται μηνιαίως παρακράτηση από το μισθό του το ποσό των 78,56 ευρώ (Βλ. αποδείξεις πληρωμής του). 3) Από την Τράπεζα *** με την υπ’ αριθ. *** σύμβαση καταναλωτικού δανείου το ποσό των 21.435,64 ευρώ (19.967,35 ευρώ κεφάλαιο, 1.409,32 ευρώ τόκοι και 58,97 ευρώ έξοδα). 4) Από την Τράπεζα ***: α) από την με αριθ. *** σύμβαση στεγαστικού δανείου οφείλει το ποσό των 88.967,43 ευρώ (86.929,69 ευρώ κεφάλαιο, 2.007,88 ευρώ τόκοι και 29,86 ευρώ έξοδα) για το δάνειο αυτό υπάρχει εμπράγματη ασφάλεια και συγκεκριμένα προσημείωση υποθήκης στο διαμέρισμα που χρησιμοποιεί ο αιτών ως κατοικία του, Β) από τη με αριθ. *** σύμβαση καταναλωτικού δανείου το ποσό των 10.137,25 ευρώ (10.019,74 ευρώ κεφάλαιο και 117,51 ευρώ τόκοι). Δηλαδή, η συνολική οφειλή του αιτούντος προς τις ανωτέρω πιστώτριες του ανέρχεται στο ποσό των (11.285,22 + 2.128 + 3.152,82 + 21.435,64 + 88.967,43 + 10.137,25) 137.106,36 ευρώ, πέραν του ποσού των 14.508,61 ευρώ που οφείλει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, για το οποίο του παρακρατείται μηνιαίως από το μισθό του το ποσό των 227,38 ευρώ.

Με βάση τα ανωτέρω εκτεθέντα συντρέχουν στο πρόσωπο του αιτούντος οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του στη ρύθμιση του Ν 3869/2010 και ειδικότερα αυτή των άρθρων 8 παρ. 2 και 9 παρ. 1 και 2. Θα πρέπει, δηλαδή, να γίνει συνδυασμός των τριών ρυθμίσεων του νόμου και συγκεκριμένα αυτής του άρθρου 8 παρ. 2 για μηνιαίες καταβολές επί τετραετία, αυτής του άρθρου 9 παρ. 1 για εκποίηση της ρευστοποιήσιμης περιουσίας του και τέλος αυτής του άρθρου 9 παρ. 2 για σταδιακές καταβολές προκειμένου να εξαιρεθεί από την εκποίηση η κύρια κατοικία του. Έτσι η ρύθμιση των χρεών του θα γίνει κατά πρώτο λόγο κατ’ άρθρο 8 παρ. 2, με τον ορισμό μηνιαίων καταβολών απευθείας στους πιο πάνω πιστωτές από τα εισοδήματά του επί τετραετία, που θα αρχίζουν αμέσως με την κοινοποίηση σ’ αυτόν της απόφασης, από τις οποίες οι πιστωτές του θα ικανοποιηθούν συμμέτρως και εφόσον δεν υπάρχει αίτημα για μηδενικές καταβολές. Όπως προαναφέρθηκε μοναδικό εισόδημα του αιτούντος αποτελεί ο μισθός του, ο οποίος ανέρχεται σήμερα μετά τις συνεχείς μειώσεις στο ποσό των 694,50 ευρώ, στο οποίο πρέπει να προστεθεί και το ποσό των 78,56 ευρώ που του παρακρατείται μηνιαίως για το δάνειο του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, δηλαδή στο ποσό των 773,06 ευρώ, δεν αναμένεται δε περαιτέρω βελτίωση των εισοδημάτων του, ενώ και η συνεισφορά της συζύγου του δεν είναι ιδιαίτερα σημαντική λόγω και της δικής της υποχρέωσης και των αυξημένων υποχρεώσεών της προς τα τέκνα της που ακόμη σπουδάζουν. Συνεπώς, στο πλαίσιο της ρύθμισης αυτής και λαμβανομένων υπόψη του υποχρεωτικού ορισμού καταβολών για τη διάσωση της κατοικίας του ποσού μέχρι το 85% της εμπορικής της αξίας, καθώς και του παρακρατουμένου ποσού για την εξυπηρέτηση του δανείου του προς το ΤΠΔ, οι καταβολές πρέπει να οριστούν στο ποσό των 250 ευρώ ανά μήνα, ποσό το οποίο βρίσκεται μέσα στις οικονομικές του δυνατότητες. Το συνολικό ποσό των οφειλών του αιτούντος προς τους άνω πιστωτές του ανέρχεται, όπως προαναφέρθηκε, σε 137.106,36 ευρώ, εκ των οποίων ποσό 13.413,22 ευρώ στην ***, 3.152,82 ευρώ, στο *** 2.435,64 ευρώ, στην *** και 99.104,68 ευρώ στην *** σε καθεμία από τις οποίες αναλογεί από το ποσό των 250 ευρώ, στην πρώτη αυτό των (250:137.106,36 χ 13.413,22) 24,45 ευρώ, στο δεύτερο ποσό (250:137.106,36 χ 3.152,82) 5,75 ευρώ, στην τρίτη τράπεζα ποσό (250:137.106,36 χ 21.435,64) 39,10 ευρώ και στην τέταρτη ποσό (250: 137.106,36 χ 99.104.68) 180,70 ευρώ. Μετά την ολοκλήρωση των καταβολών αυτών στο τέλος της τετραετίας κάθε πιστωτής θα έχει λάβει τα ακόλουθα ποσά: 1) Η τράπεζα *** ποσό (48 μήνες χ 24,45 ευρώ μηνιαίως) 1.173,60 ευρώ και υπόλοιπο απαίτησης (13.413,22 -1.173,60) 12.239,62 ευρώ, 2) Το *** ποσό (48 μήνες χ 5,75 μηνιαίως) 276 ευρώ και υπόλοιπο απαίτησης (3.152,82 - 276) 2.876,82 ευρώ, 3) η *** ποσό (48 μήνες χ 39.10 μηνιαίως) 1.876,80 ευρώ και υπόλοιπο απαίτησης (21.435,64 -1.876,80) 19.558,84 ευρώ και 4) η τράπεζα *** ποσό (48 μήνες χ 180,70 € μηνιαίως) 8.673,60 ευρώ και υπόλοιπο απαίτησης (99.104,68 - 8.673,60) 90.431,08 ευρώ. Η παραπάνω ρύθμιση του άρθρου 8 παρ. 2 του νόμου θα συνδυαστεί με αυτή του άρθρου 9 παρ. 1, με την εκποίηση δηλαδή του ποσοστού 12,5% πλήρους κυριότητας του αιτούντος στο οικόπεδο εμβαδού 280,80 τ.μ. που βρίσκεται στην οδό *** αρ. *** στη ***, εντός του οποίου βρίσκονται τέσσερα (4) πεπαλαιωμένες οικίες 45 τ.μ. οι δύο και 40 τ.μ. οι άλλες δυο και του ποσοστού 50% πλήρους κυριότητας αυτού στο ισόγειο διαμέρισμα επιφανείας 60 τ.μ., έτους κατασκευής 1981, που βρίσκεται στην οδό *** αρ. *** στη ***, καθόσον κρίνεται ότι ενόψει της αξίας τους (30.610,46 ευρώ η αντικειμενική αξία του ποσοστού 12,5% του οικοπέδου με τις παλαιές οικίες και 27.702 ευρώ η αντικειμενική αξία το 2009 του ποσοστού 50% του διαμερίσματος) μπορούν να αποφέρουν αξιόλογο τίμημα για την εν μέρει ικανοποίηση των πιστωτών του (άρθρο 9 παρ. 1 του νόμου). Για το σκοπό αυτό πρέπει να οριστεί εκκαθαριστής από τον πίνακα πραγματογνωμόνων, που προβλέπεται στο άρθρο 371 ΚΠολΔ, το έργο του οποίου θα συνίσταται, πέραν των προβλεπομένων από το νόμο γενικών καθηκόντων του (άρθρο 9 παρ. 1 εδ. 3 του νόμου) στην πρόσφορη κατά την κρίση του, εκποίηση των ως άνω ποσοστών ιδιοκτησίας του αιτούντος στα ανωτέρω ακίνητα με τιμή πρώτης προσφοράς ίση με την ως άνω αντικειμενική τους αξία και στη συνέχεια στην ικανοποίηση των πιστωτών κατά τη σειρά που ορίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 9 παρ. 1 και 3 Ν 3869/2010 , 975, 976 και 1007 ΚΠολΔ. Η εκποίηση θα ολοκληρωθεί εντός έτους από τη δημοσίευση της παρούσας. Το τελικό ποσό που θα επιτευχθεί από την εκποίηση θα διανεμηθεί, όπως προαναφέρθηκε, στους πιστωτές του αιτούντος, βάσει πίνακα διανομής που θα συντάξει ο εκκαθαριστής κατά τους ορισμούς του νόμου, τον οποίο στη συνέχεια θα συσχετίσει στο φάκελο των εγγράφων του αιτούντος που τηρείται στο Δικαστήριο αυτό. Οι παραπάνω δύο ρυθμίσεις θα συνδυαστούν με την προβλεπόμενη από τη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 2 του Ν 3869/2010 , εφόσον με το αναμενόμενο προϊόν της εκποίησης των προαναφερομένων ακινήτων και τις καταβολές επί τετραετία των ρυθμίσεων αυτών δεν επέρχεται πλήρης εξόφληση των απαιτήσεων των πιστωτών του αιτούντος και προβάλλεται αίτημα εξαίρεσης της κατοικίας του από την εκποίηση, μετά το οποίο είναι υποχρεωτική για το Δικαστήριο (Βλ. Κρητικός, ό.π., σελ. 148, αρ. 16). Έτσι θα πρέπει να οριστούν μηνιαίες καταβολές για τη διάσωση της κύριας κατοικίας του, για την οποία πρέπει να καταβάλει το 85% της εμπορικής της αξίας. Η ψιλή κυριότητα του διαμερίσματος της κατοικίας του αιτούντος επί της οδού *** αρ. ***, πρώτος όροφος στη *** εκτιμάται από το Δικαστήριο αυτό στο ποσό των 80.000 ευρώ λόγω της παλαιότητάς του (έτους κατασκευής 1981) και των πτωτικών τάσεων στην αγορά ακινήτων λόγω της οικονομικής κρίσης. Η αξία αυτή της κατοικίας του αιτούντος δεν υπερβαίνει το όριο του αφορολογήτου ποσού για έγγαμο φορολογούμενο, όπως ο αιτών, που ανέρχεται σε 250.000 ευρώ προσαυξημένο κατά 50%, όπως απαιτεί ο νόμος για την εξαίρεσή της από την εκποίηση. Δηλαδή ο αιτών για τη διάσωση της κατοικίας του αυτής πρέπει να καταβάλει το ποσό των (80.000 χ 85%) 68.000 ευρώ. Η αποπληρωμή του ποσού αυτού θα γίνει εντόκως, χωρίς ανατοκισμό με το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με το κυμαινόμενο επιτόκιο, που θα ισχύει κατά το χρόνο της αποπληρωμής, σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος αναπροσαρμοζόμενο με επιτόκιο αναφοράς αυτό των Πράξεων Κύριας Αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα ξεκινήσει τέσσερα χρόνια μετά τη δημοσίευση της παρούσας απόφασης, ο δε χρόνος εξόφλησης του πρέπει να οριστεί σε είκοσι χρόνια (240 μηνιαίες δόσεις), λαμβανομένης υπόψη της διάρκειας του στεγαστικού δανείου, του συνόλου των χρεών του αιτούντος, συμπεριλαμβανομένου και αυτού προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, της οικονομικής του δυνατότητας και της ηλικίας του. Το συνολικό ποσό του υπολοίπου των οφειλών του αιτούντος μετά τις πιο πάνω καταβολές επί τετραετία ανέρχεται σε (137.106,36 -12.000) 125.106,36 ευρώ, που αναλύεται σε 12.239,62 ευρώ προς την τράπεζα ***, 2.876,82 ευρώ προς το ***, 19.558,84 ευρώ προς την *** και 90.431,08 ευρώ προς την ***. Οι απαιτήσεις των δύο πιστωτριών τραπεζών *** και *** θα μειωθούν κατά το ποσό που θα εισπράξουν λόγω της προνομιακής τους ικανοποίησης από την εκποίηση των δυο ως άνω ακινήτων του αιτούντος, χωρίς όμως να μπορεί να προσδιοριστεί εκ των προτέρων το ποσό αυτό και συνακόλουθα δεν μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς το συνολικό ποσό του υπολοίπου των οφειλών του αιτούντος, καθόσον οι πιστωτές του και συγκεκριμένα οι εμπραγμάτως ασφαλισμένοι, πέραν από τις ως άνω καταβολές επί τετραετία, πρόκειται να ικανοποιηθούν και από τη διανομή του τιμήματος της εκποίησης των ανωτέρω ακινήτων. Για το λόγο αυτό κρίνεται αναγκαίος ο ορισμός εκκαθαριστή για την παρακολούθηση και υποβοήθηση της εκτέλεσης των όρων της τελευταίας ρύθμισης, η οποία δεν μπορεί να γίνει από το Δικαστήριο, προς εξασφάλιση των συμφερόντων τόσο του αιτούντος, όσο και των πιστωτών του (άρθρο 9 παρ 1 Ν 3869/2010 ), ώστε να μην υπάρξει αμφιβολία ως προς το ακριβές ποσό των μηνιαίων δόσεων που θα καταβάλλεται. Έτσι στον εκκαθαριστή, ο οποίος θα είναι ο ίδιος που θα προβεί στην εκποίηση των πιο πάνω ακινήτων, θα ανατεθεί ακόμη το έργο της έγγραφης ενημέρωσης, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διανομής του προϊόντος της εκποίησης, του αιτούντος και των πιστωτών του για το ακριβές υπόλοιπο των οφειλών του προς καθεμία απ’ αυτές, το οποίο θα κατανεμηθεί σε 240 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες θα ικανοποιηθούν κατά σειρά, πρώτα οι απαιτήσεις των τραπεζών *** και ***, συμμέτρως, ο δε υπολογισμός του ποσού που αναλογεί σε καθεμία θα γίνει κατά τον πιο πάνω τρόπο της σύμμετρης ικανοποίησης επί των τετραετών καταβολών και θα ακολουθήσει από τις υπόλοιπες δόσεις η ικανοποίηση των απαιτήσεων της *** και του ***.

[Δέχεται την αίτηση.]

πηγή: nbonline.gr

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγόροι - Νομικοί Σύμβουλοι, Θεσσαλονίκη - Αθήνα