Υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος Κατσέλη, νόμος 3869/2010) - Η ενασχόληση με θερμοκήπια και καλλιέργεια κηπευτικών δεν προσδίδει στον αιτούντα την εμπορική ιδιότητα, αφού δεν προκύπτει ότι ασκεί τη δραστηριότητα αυτή με μορφή οργανωμένης μονάδας, σημαντικού μεγέθους, αλλά ότι καλλιεργεί αυτοπροσώπως (Ειρηνοδικείο Αγρινίου, αριθμός απόφασης 54/2012).

Περίληψη: Υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα. Ρύθμιση χρεών. Προϋποθέσεις υπαγωγής στη ρύθμιση. Φυσικό πρόσωπο στερούμενο πτωχευτικής ικανότητας. Έλλειψη εμπορικής ιδιότητας. Παραδεκτό της συζητήσεως. Προσκόμιση δικαιολογητικών εγγράφων. Απαραίτητη η προσκόμιση των δικαιολογητικών που ορίζει το ά. 4§2 του ν. 3869/2010. Ισχυρισμός περί απαραδέκτου, λόγω έλλειψης διαδικαστικής προϋπόθεσης του ά. 4§4 του ως άνω νόμου. Η προσκόμιση των δικαιολογητικών της διατάξεως αυτής είναι στη διακριτική ευχέρεια του αιτούντος, καθ΄όσον οι πιστωτές έχουν λάβει γνώση όλων των εγγράφων που αφορούν στην περιουσιακή του κατάσταση και των οφειλών του από το στάδιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Η ενασχόληση με θερμοκήπια και καλλιέργεια κηπευτικών δεν προσδίδει στον αιτούντα την εμπορική ιδιότητα, αφού δεν προκύπτει ότι ασκεί τη δραστηριότητα αυτή με μορφή οργανωμένης μονάδας, σημαντικού μεγέθους, αλλά ότι καλλιεργεί αυτοπροσώπως. Δέχεται την αίτηση.

[...] Με την κρινόμενη αίτηση ο αιτών επικαλούμενος μόνιμη αδυναμία πληρωμής του συνόλου των οφειλών του προς την πιστώτρια Τράπεζα, ζητά αφού ληφθούν υπόψη τα εισοδήματά του, η περιουσιακή και οικογενειακή του κατάσταση, να γίνει ρύθμιση των χρεών του σύμφωνα με το υποβαλλόμενο σχέδιο διευθέτησης, σε κάθε δε περίπτωση να ενταχθεί στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του Ν 3869/2010. Για το παραδεκτό της συζήτησης έχει τηρηθεί η προδικασία που ορίζει το άρθρο 4 παρ. 2 του Ν 3869/2010 και συγκεκριμένα προσκομίζεται α) η από 15.7.2011 βεβαίωση αποτυχίας εξωδικαστικού συμβιβασμού που υπογράφεται από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αιτούντος Σ. Περεπή, ενεργών ως αρμόδιος φορέας διαμεσολάβησης και β) την από 4.1.2012 υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος για την ορθότητα και πληρότητα των καταστάσεων της περιουσίας και των εισοδημάτων του, των πιστωτών του και των απαιτήσεων του κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα καθώς και για τις μεταβιβάσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων του την τελευταία τριετία (που προβλέπονται στις περ. α` και β` της παρ. 1 του άρθρου 4 του Ν 3869/2010). Εξάλλου από την αυτεπάγγελτη έρευνα του δικαστηρίου στα τηρούμενα αρχεία προέκυψε ότι δεν εκκρεμεί άλλη σχετική αίτηση του αιτούντα ούτε έχει εκδοθεί προγενέστερη απόφαση για τη διευθέτηση των οφειλών του με απαλλαγή από υπόλοιπα χρέη. Ο ισχυρισμός της καθής ότι η αίτηση είναι απαράδεκτη λόγω έλλειψης της διαδικαστικής προϋπόθεσης του άρθρου 4 παρ. 4 σε συνδυασμό με το άρθρο 5 παρ. 1 του Ν 3869/2010, επειδή ο αιτών δεν προσκόμισε στην τασσόμενη προθεσμία του ενός μηνός τα αναγκαία δικαιολογητικά έγγραφα ήτοι συμβόλαια από τα οποία προκύπτουν και αποδεικνύονται τα περιουσιακά του στοιχεία, έγγραφα από τα οποία προκύπτουν τα πάσης φύσεως εισοδήματά του και έγγραφα από τα οποία να προκύπτουν και να αποδεικνύονται οι πιστωτές και οι απαιτήσεις τους δεν είναι βάσιμος διότι αφενός από την διατύπωση των διατάξεων παρ. 2 και παρ. 4 του Ν 3869/2010 προκύπτει ότι ο νομοθέτης αναγνωρίζει υποχρέωση στον οφειλέτη να προσκομίσει τα δικαιολογητικά της παρ. 2 ενώ για την παρ. 4 του δίνει την διακριτική ευχέρεια να το κάνει ο ίδιος και αφετέρου οι πιστωτές έχουν λάβει γνώση όλων των εγγράφων που αφορούν την περιουσιακή του κατάσταση και των οφειλών του από το στάδιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού, δεδομένου ότι τα έγγραφα αυτά κοινοποιούνται υποχρεωτικά στους πιστωτές ως συνημμένα έγγραφα της αιτήσεως εξωδ. συμβιβασμού και συνεπώς πληρούται ο σκοπός του νόμου για τη γνώση των πιστωτών 5105/11). Εξάλλου η κρινόμενη αίτηση αρμόδια φέρεται στο παρόν δικαστήριο για συζήτηση κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας των άρθρων 741 έως 781 ΚΠολΔ (αρ. 3 του Ν 3869/2010) και είναι νόμιμη, σύμφωνα με τις διατάξεις 1, 4, 5, 8, 9 και 11 του Ν 3869/2010, καθόσον με βάση τα εκτιθέμενα σ` αυτή περιστατικά συντρέχουν οι προϋποθέσεις υπαγωγής του αιτούντος στη ρύθμιση του νόμου, εφόσον πρόκειται για φυσικό πρόσωπο στερούμενο πτωχευτικής ικανότητας, τα χρέη του δεν περιλαμβάνονται στα εξαιρούμενα της ρύθμισης και ήδη έχει περιέλθει σε κατάσταση μόνιμης αδυναμίας πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρεών του. Επειδή δε, δεν επιτεύχθηκε δικαστικός συμβιβασμός μεταξύ των διαδίκων, πρέπει η αίτηση να ερευνηθεί και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα. Η καθής πιστώτρια με τις προτάσεις της εκτός των άλλων ισχυρίζεται ότι ο αιτών ασκεί και εμπορική δραστηριότητα επικαλούμενη τα προσκομισθέντα οικονομικά στοιχεία και για το λόγο αυτό αποκλείεται από το πεδίο εφαρμογής του Ν 3869/2010. Ο ισχυρισμός της αυτός είναι νόμιμος και θα εξεταστεί περαιτέρω με την ουσία της υπόθεσης. Η διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 του Ν 3869/2010 προσδιορίζει ως υπαγόμενο πρόσωπο αυτό που δεν έχει πτωχευτική ικανότητα. Η προϋπόθεση της έλλειψης πτωχευτικής ικανότητας διατυπώνεται από το νομοθέτη αρνητικά. Το σχετικό αρνητικό γεγονός δεν είναι καταρχήν απαραίτητο να διαλαμβάνεται στην αίτηση ως στοιχείο ενεργητικής νομιμοποίησης. Η εμπορική ιδιότητα είτε υφιστάμενη είτε αναγόμενη στο παρελθόν κατά το χρονικό όμως σημείο κατά το οποίο έπαυσαν οι πληρωμές, είναι η προϋπόθεση που προσδίδει πτωχευτική ικανότητα στο φυσικό πρόσωπο αποκλείοντας την υπαγωγή του στο πεδίο εφαρμογής του νόμου. Η απόδειξη των σχετικών ισχυρισμών θα έχει ως συνέπεια την απόρριψη της αίτησης όχι λόγω ελλείψεως ενεργητικής νομιμοποίησης αλλά κατ` ουσία λόγω μη συνδρομής ουσιαστικής προϋπόθεσης.

Από [...] αποδείχτηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Ο αιτών Γ.Σ. είναι 57 ετών, από την 1η Σεπτεμβρίου 2010 εργάζεται στην Αρχαιολογική υπηρεσία με σύμβαση ορισμένου χρόνου ως ειδικευμένος εργάτης η οποία ανανεώνεται ανά τρίμηνο. Ο μισθός του αρχικά ήταν 850 ευρώ, ήδη όμως, όπως προκύπτει από την κατάσταση μισθοδοσίας Απριλίου 2012 έχει μειωθεί περαιτέρω, αποκερδαίνοντας πλέον το ποσό των 623,22 ευρώ μηνιαίως. [...] Οπως προκύπτει από την από 2.6.2003 έκθεση αγγειοπλαστικής των στεφανιαίων του Διευθυντή Καρδιολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών, ο αιτών αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας, ενώ πιο παλιά όταν ήταν καλά στην υγεία του εργαζόταν και είχε ικανοποιητικό εισόδημα, ασχολούμενος με θερμοκήπια. Από το αριθ. 253/13.1.2011 έγγραφο της ......... bank κατάστημα Αγρινίου προκύπτει ότι ο αιτών έχει οφειλές προς την τράπεζα αυτή που μέχρι την 13.1.2011 ανέρχονταν στο συνολικό ποσό των 190.723,69 ευρώ, ενώ το μοναδικό του περιουσιακό στοιχείο του είναι ένα αγρόκτημα δύο (2) στρεμμάτων περίπου που βρίσκεται στη Στράτου Αιτ/νίας. [...] Τις ως άνω οφειλές του (ληξιπρόθεσμες και μη) που προέρχονται από δάνεια και πιστωτική κάρτα ο αιτών αδυνατεί πλέον να εξυπηρετεί διότι βρίσκεται σε οικονομικό αδιέξοδο αφού τα εισοδήματα του είναι ελάχιστα και συνεχώς μειώνονται ενώ μετά δυσκολίας εξασφαλίζουν με την σύζυγο του και τα προς το ζην λόγω και του επιβαρυμένου της υγείας του, ενώ η αδυναμία του αυτή δεν οφείλεται σε δόλο. Οταν ο αιτών έλαβε τα πρώτα δάνεια ασχολείτο με θερμοκήπια και την καλλιέργεια κηπευτικών και μπορούσε να εξυπηρετεί αυτά όχι όμως πλέον. Σχετικά με το εισόδημα του από γεωργικές επιχειρήσεις, από τα προσκομιζόμενα έγγραφα και συγκεκριμένα από την φορολογική δήλωση οικονομικού έτους 2010 προκύπτει ότι ο αιτών δήλωσε και εισόδημα εκ ποσού 1867,36 ευρώ από γεωργικές επιχειρήσεις. Αυτό όμως και μόνο του δεν του προσδίδει την εμπορική ιδιότητα και ως εκ τούτου πρέπει να απορριφθεί και η σχετική υποβληθείσα ένσταση από την καθής, εφόσον από την καλλιέργεια των στρεμμάτων που δηλώνει και το εισόδημα εξ αυτού (466,84 ευρώ καθαρά) δεν προκύπτει ότι ασκεί την δραστηριότητα αυτή με τη μορφή οργανωμένης μονάδας η οποία να έχει σημαντικό μέγεθος, αλλά ότι καλλιεργεί αυτοπροσώπως, (ή με βοήθεια άλλων προσώπων) πωλώντας ο ίδιος τα προϊόντα του. Περαιτέρω από τα προσκομιζόμενα στοιχεία δεν προέκυψε ότι ο αιτών έχει οποιοδήποτε ακίνητο ή κινητό περιουσιακό στοιχείο πέραν του αγροκτήματος των δύο στρεμμάτων, το οποίο κι αν ακόμη εκποιηθεί το ποσό που θα εισπραχθεί αφού αφαιρεθούν τα έξοδα της εκποίησης θα είναι πολύ μικρό σε σχέση με την οφειλή του αιτούντος κι επομένως δεν ενδείκνυται η εκποίηση του. Οπως προαναφέρθηκε, σύμφωνα με την σχετική βεβαίωση της πιστώτριας τράπεζας το συνολικό χρέος του αιτούντος ανέρχεται στο ποσό των 190.723,69 ευρώ. Επειδή ο αιτών αδυνατεί ανυηαίτια να εξυπηρετήσει τις ανωτέρω οφειλές του, το προτεινόμενο δε από αυτόν σχέδιο οφειλών απορρίφθηκε από την πιστώτρια τράπεζα πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η αίτηση του ως και κατ` ουσίαν βάσιμη και να εξυπηρετηθούν τα χρέη του με καταβολή εκ μέρους του αιτούντος συνολικά του ποσού των 150 ευρώ μηνιαίως τα οποία μπορεί να καταβάλει σύμφωνα με τα εισοδήματα του κατά το άρθρο 8 του Ν 3869/2010 και να οριστεί ποσό μηνιαίων δόσεων ανάλογο με τα ανωτέρω για χρονικό διάστημα τεσσάρων (4) ετών. Η απαλλαγή του από κάθε τυχόν υφιστάμενο υπόλοιπο χρεών του έναντι της πιστώτριας του θα επέλθει κατά νόμο (άρθρο 11 παρ. 1 του Ν 3869/2010) υπό τον όρο της κανονικής εκτέλεσης των υποχρεώσεων του, οι οποίες προβλέπονται από τη ρύθμιση για μηνιαίες καταβολές για μία τετραετία, με την επιφύλαξη όμως της τυχόν τροποποίησης της παρούσας ρύθμισης. Δικαστική δαπάνη δεν επιδικάζεται κατά τις διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 6 του Ν 3869/2010. (Δέχεται την αίτηση.)

πηγή: lawdb.intrasoftnet.com/nomos

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα.