Άδεια αποποίησης κληρονομίας προς τους γονείς για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους - Χωρίς την άδεια του δικαστηρίου δεν είναι δυνατόν να αποποιηθούν οι γονείς την κληρονομία που επήχθη στα ανήλικα τέκνα τους (Ειρηνοδικείο Χανίων, αριθμός απόφασης 233/2013)
Περίληψη: Εκούσια δικαιοδοσία. Άδεια αποποίησης κληρονομίας προς τους γονείς για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους. Χωρίς την άδεια του δικαστηρίου δεν είναι δυνατόν να αποποιηθούν οι γονείς την κληρονομία που επήχθη στα ανήλικα τέκνα τους. Αποποίηση επί διαδοχικής επαγωγής στη κληρονομία. Σε περίπτωση αποποίησης προηγούμενου κληρονόμου, η προθεσμία των τεσσάρων μηνών προς αποποίηση αρχίζει από τη γνώση της αποποίησης του προηγούμενου και της εξαιτίας αυτής κλήση του κληρονόμου. Το δικαστήριο δέχεται την αίτηση.
[...] ΕΠΕΙΔΗ, από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1510, 1526 και 1625 ΑΚ συνάγεται ότι οι γονείς ή ο γονέας (σε περίπτωση θανάτου του άλλου γονέα) δεν έχουν το δικαίωμα στο όνομα του ανηλίκου τέκνου τους, χωρίς την άδεια του δικαστηρίου, να αποποιούνται κληρονομία που επάγεται στον ανήλικο. Αρμόδιο δικαστήριο για τη χορήγηση της άδειας είναι το Ειρηνοδικείο της συνήθους διαμονής του ανηλίκου (άρθρο 797 ΚΠολΔ), που δικάζει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρο 121 ΕισΝΑΚ). Περαιτέρω, στην μετά από την χορήγηση της άδειας του δικαστηρίου αποποίηση της κληρονομίας προβαίνουν οι γονείς ως νόμιμοι αντιπρόσωποι του τέκνου στο όνομά του και όχι υπό άλλη ιδιότητά τους ή στο δικό τους όνομα (βλ. Πουλιάδη σε ΑΚ Γεωργιάδη - Σταθόπουλου άρθρο 1526, αρ. 7).
ΕΠΕΙΔΗ, με την υπό κρίση αίτηση οι αιτούντες, ζητούν να τους επιτραπεί, να προβούν στο όνομα και για λογαριασμό των τέκνων τους α) ............., που γεννήθηκε στις 18-03-2009 και β) ............. που γεννήθηκε στις 20-05-2010, στην αποποίηση της εξ αδιαθέτου επαχθείσας σε αυτά κληρονομίας του ............., παππού τους, κατοίκου εν ζωή Χανίων, ο οποίος απεβίωσε στις Μουρνιές Χανίων στις 18-12-2012, λόγω των χρεών της εν λόγω κληρονομίας και της έλλειψης ενεργητικού, και κατά συνέπεια λόγω του ότι η αποδοχή της δεν συνάδει προς το συμφέρον των τέκνων. Με το περιεχόμενο αυτό και αίτημα, η αίτηση παραδεκτώς και αρμοδίως καθ` ύλην και κατά τόπον εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας (άρθρα 739, 740 παρ. 1, όπως αυτό έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 9 παρ. 1 του Ν. 4138/2013, 797 ΚΠολΔ, 1526 ΑΚ και 121 ΕισΝΑΚ) και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1510, 1526, 1527, 1625 αριθμ. 1, 1813, 1847, 1848, 1856 ΑΚ και 812 ΚΠολΔ και πρέπει, επομένως, να ερευνηθεί περαιτέρω για να κριθεί και ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της, δεδομένου ότι για το παραδεκτό της συζήτησής της έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη από τη διάταξη του άρθρου 748 παρ. 2 ΚΠολΔ προδικασία με την επίδοση αντιγράφου της υπό κρίση αίτησης στον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών Χανίων (βλ. την υπ’ αριθ. 5528/15-03-2013 έκθεση επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή του Πρωτοδικείου Χανίων Στυλιανού Δασκαλάκη).
ΕΠΕΙΔΗ, από την εκτίμηση της ένορκης κατάθεσης της μάρτυρος, που λήφθηκε νομίμως στο ακροατήριο και περιέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά της συνεδρίασης του παρόντος Δικαστηρίου και την ανάγνωση όλων ανεξαιρέτως την εγγράφων που προσκομίζουν μετ` επικλήσεως οι αιτούντες, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Ο ............., κάτοικος εν ζωή Χανίων, απεβίωσε στις Μουρνιές Χανίων στις 18-12-2012 (βλ. την με αριθμό 298 - τόμος Α΄ - έτος 2012 - ληξιαρχική πράξη θανάτου που συνέταξε η Ληξίαρχος του Δήμου Χανίων), χωρίς να αφήσει διαθήκη (βλ. το με αριθμό 1601/26-02-2013 πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Χανίων), καταλείποντας ως μόνο πλησιέστερο συγγενή και εξ αδιαθέτου κληρονόμο του, το τέκνο του και πρώτο των αιτούντων ............. (βλ. το με αριθμό 5430/22-01-2013 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης που εξέδωσε ο Δήμαρχος Χανίων και το με αριθμό 6135/23-01-2013 πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών που εξέδωσε ο Δήμαρχος Χανίων). Ο προαναφερόμενος πλησιέστερος συγγενής και κληρονόμος του αποβιώσαντος αποποιήθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα την επαχθείσα σ` αυτόν κληρονομία στις 26- 02-2013 και εντός της προθεσμίας των τεσσάρων μηνών που τάσσει ο νόμος με δήλωσή του στην Γραμματέα του Πρωτοδικείου Χανίων (βλ. τη με αριθμό 64/26-02-2013 δήλωση αποποίησης κληρονομίας ενώπιον της Γραμματέως του Πρωτοδικείου Χανίων), με συνέπεια η επαγωγή ως προς αυτόν να θεωρείται ως μη γενομένη (άρθρο 1856 ΑΚ). Υστερα από την προαναφερόμενη αποποίηση της κληρονομίας, στην κληρονομία κλήθηκαν, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1813 και 1856 ΑΚ, τα ανήλικα τέκνα των αιτούντων, δηλ. ο ............. που γεννήθηκε στις 18-03- 2009 και η ............. που γεννήθηκε στις 20-05-2010 (βλ. το με αριθμό 99959/20-12-2012 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης που εξέδωσε ο Δήμαρχος Χανίων).
Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι η εν λόγω κληρονομία του αποβιώσαντος στερείται παντελώς ενεργητικού, ενώ βαρύνεται με οφειλές προς τρίτους ποσού 199.276,83 ευρώ (βλ. τα προσκομιζόμενα ειδοποιητήρια από α) την ............. Τράπεζα της Ελλάδος με ημερομηνίες έκδοσης 18-02-2013 και 04-03-2013, β) την Τράπεζα ............. με ημερομηνία έκδοσης 20-02-2013, γ) την ............. Τράπεζα με ημερομηνία έκδοσης 02- 01-2013 και δ) το Δήμο Χανίων με ημερομηνία έκδοσης 13-03-2013). Κατόπιν των ανωτέρω προκύπτει ότι παρά την επαγωγή της κληρονομίας στα ανωτέρω ανήλικα τέκνα με το ευεργέτημα της απογραφής, προς αποφυγή άσκοπων ταλαιπωριών και ενόψει του παθητικού της επαχθείσας σε αυτούς κληρονομίας του αποβιώσαντος, καθώς και της έλλειψης ενεργητικού της, υφίσταται προφανής ωφέλεια στο πρόσωπο των ανηλίκων, όπως χορηγηθεί η αιτούμενη άδεια αποποίησης της κληρονομίας. Επιπλέον, δεδομένου ότι τα ανήλικα τέκνα εκπροσωπούνται από τους γονείς τους, η προθεσμία προς αποποίηση (των τεσσάρων μηνών), αρχίζει από τότε που οι τελευταίοι έμαθαν την επαγωγή και τον λόγο αυτής. Ειδικά δε σε περίπτωση αποποίησης προηγούμενου κληρονόμου, η προθεσμία αρχίζει από τη γνώση της αποποίησης του προηγούμενου και της εξαιτίας αυτής κλήση του κληρονόμου (βλ. ΑΠ 493/2003 Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΝΟΜΟΣ). Οι αιτούντες, που ασκούν τη γονική μέριμνα των ανηλίκων τέκνων τους, άσκησαν την υπό κρίση αίτηση τους στις 12-03-2013, ήτοι μέσα στην τετράμηνη προθεσμία από την αποποίηση του πρώτου των αιτούντων ως κληρονόμου του αποβιώσαντος, η δε τετράμηνη προθεσμία ανεστάλη έκτοτε μέχρις εκδόσεως οριστικής απόφασης (άρθρο 1847 παρ. 3 ΑΚ), καθόσον χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου δεν είναι δυνατόν να αποποιηθούν οι γονείς την κληρονομία που επήχθη στα ανήλικα τέκνα τους (άρθρα 1526 και 1625 ΑΚ). Εφόσον, λοιπόν, είναι προφανές το συμφέρον των ανηλίκων, όπως αποποιηθούν οι αιτούντες την ως άνω κληρονομία, και δεν έχει παρέλθει η προς τούτο τετράμηνη προθεσμία, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση, ως βάσιμη και στην ουσία της, κατά τα οριζόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ:
ΔΕΧΕΤΑΙ την αίτηση.
ΠΑΡΕΧΕΙ την άδεια στους αιτούντες, ως ασκούντες τη γονική μέριμνα και επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων τους ............. και ............., όπως προβούν στο όνομα και για λογαριασμό των ανωτέρω ανηλίκων, στη νομότυπη αποποίηση της εξ αδιαθέτου επαχθείσας σε αυτούς κληρονομίας του ............., κατοίκου εν ζωή Χανίων, ο οποίος απεβίωσε στις Μουρνιές Χανίων στις 18-12-2012, χωρίς να αφήσει διαθήκη.
Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος