Κήρυξη ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας - Έκδοση κληρονομητηρίου (Μονομελές Πρωτοδικείο Ρόδου, αριθμός απόφασης 25/2010)
Περίληψη: Εκούσια δικαιοδοσία. Διάδικος. Για να αποκτήσει τρίτο πρόσωπο την ιδιότητα του διαδίκου δεν αρκεί να κλητευθεί αυτοβούλως από τον αιτούντα, πόσω μάλλον όταν ο τρίτος δεν παραστεί στη συζήτηση. Νόμιμοι μεριδούχοι. Το δικαστήριο που εκδίδει το κληρονομητήριο με βάση διαδοχή από διαθήκη δεν εξετάζει αυτεπάγγελτα αν παραλείφθηκε νόμιμος μεριδούχος, καθώς η ακυρότητα που προκαλείται από αυτήν την παράλειψη είναι σχετική υπέρ του μεριδούχου. Αποδοχή κληρονομίας. Τέτοια συνιστά η έγερση αιτήσεως εκδόσεως κληρονομητηρίου. Κήρυξη ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας.
[...] Από τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 1776 ΑΚ και 807 παρ. ια και 808 παρ. 3α` ΚΠολΔ , προκύπτει ότι το Δικαστήριο, ενώπιον του οποίου προσάγεται προς δημοσίευση ιδιόγραφη διαθήκη, μπορεί, κατά τη δημοσίευση αυτής και μετά από ακρόαση τριών μαρτύρων, προσαγόμενων παρά του αιτούντος και οι οποίοι μαρτυρούν ενόρκως περί της γνησιότητας της γραφής και υπογραφής του διαθέτη, να κηρύξει αυτή, εφ` όσον πιθανολογηθεί η γνησιότητα γραφής και υπογραφής του διαθέτη, κυρία, δικάζοντας κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας (άρθρα 739 και 808 παρ. 3α` ΚΠολΔ). Ο αιτών με την κρινόμενη αίτησή του, επικαλούμενος άμεσο έννομο συμφέρον, ζητεί να κηρυχθεί κυρία η παρ` αυτού προσαχθείσα στο Δικαστήριο τούτο προς δημοσίευση ιδιόγραφη διαθήκη της Γ. Α., κατοίκου εν ζωή Αφάντου, η οποία απεβίωσε στις 24-3-2009, καθώς και να του χορηγηθεί κληρονομητήριο, το οποίο να πιστοποιεί το εκ διαθήκης κληρονομικό του δικαίωμα στο σύνολο της κινητής και ακίνητης κληρονομιαίας περιουσίας της αποβιώσασας. Η αίτηση αυτή αρμοδίως εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου με την προκειμένη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας (άρθρα 739, 740, 810, 808 παρ. 3α` 819 και 218 ΚΠολΔ) και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1776 ΑΚ και 807 παρ. ια και 808 παρ. 3α, 1710, 1712, 1721, 1769, 1771, 1800 παρ. 1, 1956 επ. ΑΚ. Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι η κλήτευση της Τ. χήρας Κ. Α., της Δ. Α. και του Χ. Α., αμφότερων του Κ., μητέρας και αδελφών της αποβιώσασας αντίστοιχα, δεν καθιστά αυτούς διαδίκους, διότι η αυτόβουλη εκ μέρους του αιτούντος κλήτευση τρίτου προσώπου δεν καθιστά αυτόν διάδικο στην παρούσα δίκη, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν παραστάθηκαν στο ακροατήριο, δεδομένου ότι ούτε διατάχθηκε η κλήτευσή τους με πράξη του αρμόδιου δικαστή, ούτε προσεπικλήθηκαν, αλλά και ούτε άσκησαν κατά τη συζήτηση παρέμβαση (βλ ΑΠ 41/2003 ΧΡΙΔ 2003.445, ΑΠ 1305/1994 ΕλλΔνη 1996.638, ΕφΔωδ 61/2006 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΔωδ 146/2005 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Κεραμέας/ Κονδύλης/Νίκας Ερμηνεία ΚΠολΔ Τόμος ΙΙ, σελ. 1459-1460, άρθρο 748 αρ. 8, σελ. 1489). Επομένως, πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατ` ουσίαν.
Από τις ένορκες καταθέσεις των τριών μαρτύρων που εξετάσθηκαν νομότυπα στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης και από όλα τα έγγραφα που προσκομίζονται, μερικά από τα οποία μνημονεύονται ειδικότερα, χωρίς ωστόσο να παραλείπεται κανένα για την ουσιαστική εκτίμηση της υπόθεσης, αποδεικνύονται τα ακόλουθα: Η Γ. Α., απεβίωσε διαζευγμένη και άτεκνη στις 24-3-2009, στο Δήμο Αφάντου, όπου κατοικούσε όσο ζούσε. Περαιτέρω, πιθανολογήθηκε ότι η παρά του αιτούντος προσαχθείσα ενώπιον του Δικαστηρίου και δημοσιευμένη, δια των υπ` αριθμ. 98/2009 πρακτικών του Δικαστηρίου αυτού, από 11-10-2008 ιδιόγραφη διαθήκη της ως άνω αποβιώσασας, αποτελούμενη από ένα διπλό ενιαίο φύλλο, με κείμενο στην πρώτη σελίδα αυτού, έχει γραφεί καθ` ολοκληρίαν δια της χειρός της άνω διαθέτιδας και έχει χρονολογηθεί και υπογραφεί από αυτήν. Επίσης αποδεικνύεται, ότι με την ανωτέρω διαθήκη η αποβιώσασα εγκατέστησε μοναδικό κληρονόμο της στο σύνολο της κληρονομιαίας περιουσίας της, τον Ε.Κ. Λ. Περαιτέρω, μέχρι και την ημέρα της συζήτησης της υπό κρίση αίτησης, δεν δημοσιεύθηκε, ούτε περιήλθε για δημοσίευση στα Πρωτοδικεία Ρόδου και Αθηνών πλην της ανωτέρω, άλλη διαθήκη της ως άνω αποβιώσασας (βλ. το υπ` αριθμ. πρωτ. 011390/17-12-2009 και το υπ` αριθμ. 98591/16-12-2009 πιστοποιητικό της Γραμματείας του Δικαστηρίου τούτου και του Πρωτοδικείου Αθηνών αντίστοιχα), ούτε και υπάρχει εκκρεμής δίκη με διάδικο τον αιτούντα που να αφορά την εν λόγω εκ διαθήκης κληρονομιά ή την ακύρωση της παραπάνω διαθήκης (βλ. το υπ` αριθμ. πρωτ. 011392/17-12-2009 πιστοποιητικό της Γραμματείας αυτού του Δικαστηρίου).
Ο παραπάνω κληρονόμος δεν έχει αποποιηθεί την επαχθείσα σ` αυτόν κληρονομιά της ως άνω αποβιώσασας (βλ. το υπ` αριθμ. 011391/17-12-2009 πιστοποιητικό της Γραμματείας αυτού του Δικαστηρίου), την οποία, εξάλλου, έχει σιωπηρά αποδεχθεί, με την ανάμιξή του στην κληρονομία, η οποία συνάγεται από την υποβολή της κρινόμενης αίτησης για την έκδοση του κληρονομητηρίου (ΑΠ 1610/1987 ΝοΒ 1988.1626, Αστ. Γεωργιάδης, στον ΑΚ Γεωργιάδη - Σταθόπουλου, άρθρα 1849-1851, αριθ.9, σελ.547, Νικ. Παπαντωνίου, Κληρονομικό δίκαιο, πέμπτη έκδοση, 1989, παρ. 14 σελ. 65) και έγινε έτσι οριστικά κληρονόμος εκ διαθήκης, όπως αναλυτικά περιγράφεται παραπάνω. Από το υπ` αριθμ. πρωτ. 5360/19-6-2009 δε προσκομιζόμενο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του Δήμου Αφάντου, αποδεικνύεται ότι εν ζωή βρίσκεται η μητέρα της αποβιώσασας, Τ. χήρα Κ. Α. Πλην όμως, καθώς, κατά τη γνώμη που δέχεται το παρόν δικαστήριο ως πιο ορθή, το δικαστήριο που εκδίδει το κληρονομητήριο με βάση διαδοχή από διαθήκη δεν εξετάζει αυτεπάγγελτα το αν παραλείφθηκε νόμιμος μεριδούχος, καθώς η ακυρότητα που προκαλείται από αυτήν την παράλειψη είναι σχετική μόνο υπέρ του μεριδούχου (ΟλΑΠ 935/1975 ΝοΒ 23.1975, ΑΠ 1578/2007 Νόμος, ΕφΛαρ 381/2004 Δικογραφία 2005.253), πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή ως βάσιμη και κατ` ουσίαν, να κηρυχθεί η ως άνω ιδιόγραφη διαθήκη κυρία και να χορηγηθεί το αιτούμενο κληρονομητήριο, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό της παρούσας.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ:
ΔΕΧΕΤΑΙ την αίτηση.
ΚΗΡΥΣΣΕΙ κυρία την από 11-10-2008 ιδιόγραφη διαθήκη της αποβιώσασας στις 24-3-2009, Γ. Α., κατοίκου εν ζωή Αφάντου, η οποία και δημοσιεύθηκε δια των υπ` αριθμ. 98/2009 πρακτικών συνεδριάσεως του Δικαστηρίου τούτου.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ τη Γραμματέα του Δικαστηρίου αυτού να χορηγήσει στον αιτούντα κληρονομητήριο, το οποίο να πιστοποιεί ότι μοναδικός εκ διαθήκης κληρονόμος της Γ. Α., κατοίκου εν ζωή Αφάντου, η οποία απεβίωσε στο Δήμο Αφάντου στις 24-3-2009 και κατέλειπε την από 11-10-2008 ιδιόγραφη διαθήκη της, που δημοσιεύτηκε νομίμως με τα υπ` αριθμ. 98/2009 πρακτικά συνεδρίασης του Δικαστηρίου αυτού είναι ο αιτών, Ε.-Κ. Λ., ο οποίος την κληρονομεί στο σύνολο της κληρονομιαίας περιουσίας της, κινητής και ακίνητης.
Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος