Διεκδίκηση διατροφής στην αλλοδαπή - Αίτηση κήρυξης εκτελεστής στην Ελλάδα αλλοδαπής δικαστικής απόφασης που επιδικάζει διατροφή σε ανήλικο (Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 6028/2010)
Περίληψη: Διεκδίκηση διατροφής στην αλλοδαπή. Σύμβαση Νέας Υόρκης κυρωθείσα με το ΝΔ 4421/1964. Σχέση με Κανονισμό 44/2001. Αίτηση κήρυξης εκτελεστής στην Ελλάδα αλλοδαπής δικαστικής απόφασης που επιδικάζει διατροφή σε ανήλικο. Αντιπροσώπευση της αιτούσας σύμφωνα με την ανωτέρω διεθνή σύμβαση η οποία εφαρμόζεται συνδυαστικά-συμπληρωματικά με τα άρθρ. 32 επ. του Κανονισμού (ΕΚ) 44/2001. Η αιτούσα ανήλικη, εκπροσωπούμενη από την μητέρα της και αντιπροσωπευόμενη από τον Υπουργό Δικαιοσύνης υπέβαλλε αίτηση να κηρυχτεί στην Ελλάδα εκτελεστή η απόφαση Πολωνικού Δικαστηρίου που της επιδίκασε μηνιαία διατροφή κατά του Πολωνού πατέρα της ήδη κατοίκου Ελλάδος. Νόμιμη και παραδεκτή η αίτηση. Νόμιμο το αίτημα για δικαστικά έξοδα. Δεκτή η αίτηση.
[...] 1. Η κυρωθείσα με το Ν.Δ. 4421/1964 πολυμερής διεθνής σύμβαση «περί διεκδικήσεως Διατροφής εις την Αλλοδαπήν», που υπεγράφη στην Νέα Υόρκη στις 20-6-1956 (εφεξής «Σύμβαση»), καθιερώνει, όπως συνάγεται από το περιεχόμενό της, ένα διεθνές σύστημα συνεργασίας διοικητικών αρχών. Δεν πρόκειται για σύμβαση που θεσπίζει κανόνες αναγνώρισης και εκτέλεσης αλλοδαπών αποφάσεων (βλ. Π. Γέσιου-Φαλτσή, Δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης - Η διεθνής αναγκαστικής εκτέλεση, 2006, σελ. 1089, § 93 αρ. 41, Ε. Μουσταΐρα, Παρατηρήσεις, ΕΠολΔ 2009.672). Παρέπεται ότι, δεν τίθεται θέμα συγκρούσεώς της με τις διατάξεις των άρθρων 32 επ. του Κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 του Συμβουλίου της 22ας Δεκεμβρίου 2000 (εφεξής «Κανονισμός»). Είναι, δηλαδή, νοητή η συνδυαστική-συμπληρωματική εφαρμογή τους (βλ. Π. Γέσιου-Φαλτσή, όπ.π., πρβλ. Αιτιολογική Έκθεση P. Jenard για την Σύμβαση των Βρυξελλών, ΕΕ C 59 της 3.5.1979, σελ. 25, Ε. Μουσταΐρα, όπ.π., η οποία δέχεται συνδυαστική εφαρμογή με τις συμβάσεις, που συνήφθησαν στο πλαίσιο των εργασιών της Συνδιάσκεψης της Χάγης, για την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων περί διατροφής της 15-4-1958 και 2-10-1973). Έτσι, ο δικαιούχος διατροφής, ο οποίος ευρίσκεται στο έδαφος Κράτους-Μέλους της Ε.Ε., όπου ισχύει η παραπάνω Σύμβαση, και πέτυχε την έκδοση εκτελεστής απόφασης από δικαστήριο αυτού του Κράτους-Μέλους, δύναται να υποβάλλει στην «Αντιπροσωπεία Διαβιβάσεως» του τελευταίου αίτηση με περιεχόμενο την εκτέλεση της απόφασης σε έτερο Κράτος- Μέλος, συμβαλλόμενο, ομοίως, μέρος στην ανωτέρω Σύμβαση, όπου κατοικεί ο υπόχρεος. Η «Αντιπροσωπεία Διαβιβάσεως» του πρώτου Κράτους-Μέλους διαβιβάζει την αίτηση στην «Αντιπροσωπεία Λήψεως» του δεύτερου Κράτους-Μέλους, η οποία, ενεργώντας στο όνομα και για λογαριασμό του δικαιούχου, ασκεί την αίτηση του άρθρου 38 παρ. 1 του Κανονισμού (βλ. τις διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 3 και 6 παρ. 1 της Συμβάσεως, επίσης Π. Γέσιου-Φαλτσή, όπ.π., σελ. 1088 υποσ. 162). Στο προπαρατιθέμενο παράδειγμα αιτών παραμένει ο δικαιούχος της διατροφής, η δε «Αντιπροσωπεία Λήψεως», η οποία ενεργεί, ως προελέχθη, στο όνομα και για λογαριασμό του, δεν αποκτά την ιδιότητα της αιτούσας, ούτε θεωρείται ως τρίτη κατ` εξαίρεση νομιμοποιούμενη προς υποβολή της αιτήσεως διάδικος, αφού η Σύμβαση δεν περιέχει ρητή σχετική πρόβλεψη (πρβλ. ΕφΠατρ 596/2005, κατά την οποία την ιδιότητα των εναγόντων στην δίκη διατροφής φέρουν τα ανήλικα τέκνα). Αντίθετο πόρισμα θα καθιστούσε άνευ αντικειμένου τις διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 3, 9 παρ. 1 και 2 της Συμβάσεως.
2. Σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 40 παρ. 1 του Κανονισμού «Η αίτηση υποβάλλεται κατά το δίκαιο του κράτους μέλους εκτέλεσης», ενώ κατά το εδάφιο β΄ της δεύτερης παραγράφου του ίδιου άρθρου ο αιτών οφείλει να διορίσει αντίκλητο. Σκοπός του διορισμού αντικλήτου είναι η διευκόλυνση του προσώπου κατά του οποίου ζητείται η εκτέλεση να ασκήσει το προβλεπόμενο στην διάταξη του άρθρου 43 του Κανονισμού ένδικου μέσου. Ύστατο χρονικό σημείο διορισμού είναι αυτό της επιδόσεως της αποφάσεως που κηρύσσει την αλλοδαπή απόφαση εκτελεστή, εφόσον το ελληνικό δίκαιο δεν προβλέπει έτερο συγκεκριμένο χρόνο (βλ. απόφαση Δ.Ε.Κ. της 10ης Ιουλίου 1986, C-198/85, Fernand Carron κατά Ο.Δ.Γ., σκέψεις 10-11). Μάλιστα, η παράλειψη του αιτούντος να διορίσει αντίκλητο δεν επιδρά στο κύρος της απόφασης που κηρύσσει την εκτελεστότητα (βλ. Fernand Carron, όπ.π., σκέψη 14). Από τα προαναφερόμενα, και λαμβάνοντας υπόψη κυρίως τον σκοπό της διατάξεως του άρθρου 40 παρ. 2 εδ. β΄ του Κανονισμού, συνάγεται ότι η τήρηση της τελευταίας δεν ανάγεται σε διαδικαστική προϋπόθεση του παραδεκτού της αίτησης του άρθρου 38 παρ. 1 ή της συζήτησης αυτής (βλ. ΕφΘεσ 267/1999 Αρμεν 1999.718, Γ. Κρεμλή στο συλλογικό έργο «Η σύμβαση των Βρυξελλών για τη διεθνή δικαιοδοσία και την εκτέλεση αποφάσεων όπως ισχύει στην Ελλάδα», 1989, σελ. 244, άρθρο 33 αρ. 2, τον ίδιο στο «Συμπλήρωμα 1989-1996» του ανωτέρω συλλογικού έργου, 1996, σελ. 135-136, άρθρο 33, Λ. Πίψου, Η άμυνα του οφειλέτη στο πλαίσιο της συμβάσεως των Βρυξελλών, στο συλλογικό έργο «Liber Amicorum Κ. Κεραμέως, Η σύμβαση των Βρυξελλών για τη διεθνή δικαιοδοσία και την εκτέλεση αποφάσεων - Δέκα χρόνια εφαρμογής της στην Ελλάδα», 2000, σελ. 333, 361-364, Ν. Νίκα, Ο τρόπος ασκήσεως της κατ` άρθρο 36 ΣυμΒρ προσφυγής εναντίον της αποφάσεως που κήρυξε εκτελεστή αλλοδαπή απόφαση, Αρμεν 1996.1408, 1412 υποσ. 36, Β. Βασιλακάκη, Σημείωμα, Αρμεν 1994.1409-1410, Κ. Κόμνιο, Παρατηρήσεις, Αρμεν 1999.974- 975).
3. Στην προκείμενη περίπτωση, η αιτούσα αλλοδαπή ανήλικη, K. S., νομίμως εκπροσωπούμενη από την μητέρα της, M. S., και αντιπροσωπευόμενη από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, ο οποίος ενεργεί ως Αντιπροσωπεία Λήψεως του άρθρου 2 παρ. 2 της Συμβάσεως, ζητεί με την υπό κρίση αίτησή της να κηρυχθεί εκτελεστή στην Ελλάδα η εκδοθείσα στις 22-11-2005 και με αριθμό υπόθεσης ΙΙΙ RC 433/05 απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου της πόλεως Jaworzno της Δημοκρατίας της Πολωνίας (ΙΙΙ Τμήμα Οικογενειακών Υποθέσεων και Ανηλίκων), με την οποία υποχρεώθηκε ο D. S., ήδη κάτοικος Αθηνών, να της καταβάλλει διατροφή σε χρήμα από τις 28-9-2005, και συγκεκριμένα, να προκαταβάλλει στην μητέρα της, κάθε μήνα και μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο αυτού, το ποσό των πεντακοσίων ζλότυς Πολωνίας (PLN 500), με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση στην πληρωμή κάθε μηνιαίας δόσης. Επίσης, ζητεί να καταδικασθεί ο D. S. στην δικαστική της δαπάνη.
4. Η αίτηση παραδεκτώς εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου κατά την διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (βλ. ως προς την καθ` ύλην αρμοδιότητα το άρθρο 39 παρ. 1 σε συνδυασμό με Παράρτημα ΙΙ του Κανονισμού, ως προς την κατά τόπο το άρθρο 39 παρ. 2 του Κανονισμού και ως προς την τηρούμενη διαδικασία το άρθρο 40 παρ. 1 του Κανονισμού σε συνδυασμό με τα άρθρα 739 και 905 παρ. 1 ΚΠολΔ. Ειδικά ως προς την τελευταία βλ. ΑΠ 1028/2009 ΕΠολΔ 2010.51, Γ. Κρεμλή, όπ.π., αρ. 1. Επίσης, ως προς την αντιπροσώπευση της αλλοδαπής αιτούσας βλ. άρθρα 5 παρ. 3 και 6 παρ. 1 της Συμβάσεως σε συνδυασμό με το από 24- 3-2006 συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο, με το οποίο παρέσχε κατ` άρθρο 3 παρ. 3 αυτής εξουσιοδότηση στο Υπ. Δ/νης όπως την αντιπροσωπεύσει, μεταξύ άλλων, στην παρούσα δίκη - επί λέξει: «... which shall... represent me in the maintenance enforcement case...»). Είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 1, 32, 38 παρ. 1 και 41 του Κανονισμού και 746 ΚΠολΔ (ως προς το νόμιμο του αιτήματος επιβολής δικαστικών εξόδων βλ. Π. Αρβανιτάκη σε Κεραμέα/Κονδύλη/Νίκα, ΚΠολΔ ΙΙ, 2000, 746 αρ. 3, Αν. Ταμαμίδη, Σημείωμα, Αρμεν 2007.1753- 1754). Επομένως, πρέπει να ερευνηθεί κατ` ουσίαν.
5. Η αιτούσα προσκομίζει, κατ` άρθρο 53 παρ. 1 και 2 του Κανονισμού, αντίγραφο της επίδικης αποφάσεως και την προβλεπόμενη στο άρθρο 54 του Κανονισμού βεβαίωση, καθώς και μεταφράσεις αυτών. Από τα προσκομισθέντα έγγραφα προκύπτει ότι: α) στις 22-11-2005 εκδόθηκε, κατόπιν ασκήσεως ενδίκου βοηθήματος της αιτούσας αλλοδαπής ανήλικης, εκπροσωπούμενης από την μητέρα της, M. S., η με αριθμό υπόθεσης ΙΙΙ RC 433/05 απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου της πόλεως Jaworzno της Δημοκρατίας της Πολωνίας (ΙΙΙ Τμήμα Οικογενειακών Υποθέσεων και Ανηλίκων), με την οποία υποχρεώθηκε ο D. S., ήδη κάτοικος Αθηνών, να της καταβάλλει διατροφή σε χρήμα από τις 28-9-2005, και συγκεκριμένα, να προκαταβάλλει στην μητέρα της, κάθε μήνα και μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο αυτού, το ποσό των πεντακοσίων ζλότυς Πολωνίας (PLN 500), με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση στην πληρωμή κάθε μηνιαίας δόσης, και β) η ως άνω απόφαση είναι εκτελεστή στην Δημοκρατία της Πολωνίας.
6. Επομένως, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση και ως βάσιμη κατ` ουσίαν και να επιβληθούν τα δικαστικά έξοδα της αιτούσας σε βάρος του D. S., ο οποίος δεν έχει συμμορφωθεί σε δικαστικώς διαγνωσθείσα υποχρέωσή του, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό της παρούσας. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Δέχεται την αίτηση. Κηρύσσει εκτελεστή στην Ελλάδα την εκδοθείσα στις 22-11-2005 και με αριθμό υπόθεσης ΙΙΙ RC 433/05 απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου της πόλεως Jaworzno της Δημοκρατίας της Πολωνίας (ΙΙΙ Τμήμα Οικογενειακών Υποθέσεων και Ανηλίκων), με την οποία υποχρεώθηκε ο D. S. να της καταβάλλει διατροφή σε χρήμα από τις 28-9-2005, και συγκεκριμένα, να προκαταβάλλει στην μητέρα της, κάθε μήνα και μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο αυτού, το ποσό των πεντακοσίων ζλότυς Πολωνίας (PLN 500), με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση στην πληρωμή κάθε μηνιαίας δόσης. Επιβάλλει σε βάρος του D. S. τα δικαστικά έξοδα της αιτούσας, το ύψος των οποίων καθορίζει στο ποσό των εκατόν πενήντα ευρώ (150 €). [...]
Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα