Άκυρη η καταγγελία της σύμβασης εργασίας εργαζομένου ως καταχρηστική, ο οποίος δεν συναίνεσε και δεν αποδέχθηκε την προτεινόμενη μείωση των αποδοχών του κατά ποσοστό 15% από τον εργοδότη του (Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 5/2014)

Περίληψη: Άκυρη η καταγγελία της σύμβασης εργασίας εργαζομένου ως καταχρηστική, ο οποίος δεν συναίνεσε και δεν αποδέχθηκε την προτεινόμενη μείωση των αποδοχών του κατά ποσοστό 15% από τον εργοδότη του, γιατί αυτή παραβιάζει τα αξιολογικά όρια του άρθρου 281 του Α.Κ., διότι η μείωση των αποδοχών του όχι μόνο θα του προκαλούσε άμεση (υλική) ζημία, αλλά θα ανατρεπόταν και ο οικονομικός και οικογενειακός προγραμματισμός του. Όμως, αν εξαιρέσει κανείς επουσιώδεις μεταβολές των όρων εργασίας, μεταβολές που καλύπτονται συνήθως και από την άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος, κάθε άλλη τροποποίηση του περιεχόμενου της συμβάσεως εργασίας προϋποθέτει κατά κανόνα την αποδοχή του εργαζομένου. Κατόπιν αυτών, ο ισχυρισμός της εναγομένης για καταχρηστική συμπεριφορά του ενάγοντος είναι αβάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτό ότι η καταγγελία υπερβαίνει προδήλως τα αξιολογικά όρια που θέτει η Α.Κ. 281 και ως εκ τούτου είναι άκυρη. Ωστόσο απορρίπτεται η αγωγή κατά το αίτημά της για την επαναπρόσληψη του ενάγοντος, γιατί και στην περίπτωση αυτή η υποχρέωση του εργοδότη για αποδοχή των υπηρεσιών των εναγόντων δεν ανακύπτει ως αυτόματη συνέπεια της αναγνώρισης της ακυρότητας της καταγγελίας αυτής, καθόσον δεν αναφέρονται στο δικόγραφο της ένδικης αγωγής στοιχεία απαραίτητα για τη νομική θεμελίωσή της. Οι κατά νόμον κρατήσεις υπέρ ασφαλιστικών οργανισμών, όπως ΙΚΑ κ.λ.π. είναι αφαιρετέες από τον εργοδότη κατά την καταβολή και δεν αποτελούν αντικείμενο της περί αποδοχών του εργαζομένου δίκης (Α.Π. 363/79 ΝοΒ 27, 1310, ΕφΠειρ 249/97 ΔΕΝ 55.365, 1208/90). Κήρυξη της απόφασης προσωρινά εκτελεστής για τους επιδικασθέντες μισθούς υπερημερίας, με το νόμιμο τόκο από το τέλος κάθε αντίστοιχου μήνα που αφορούν.

[...] Με την ένδικη αγωγή ο ενάγων, ζητεί να του καταβάλει η εναγομένη νομιμότοκα τα εκεί αναφερόμενα ποσά, ως μισθούς υπερημερίας. Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα η αγωγή αρμοδίως καθ΄ ύλην και κατά τόπον και παραδεκτώς ασκείται ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού, το οποίο έχει δικαιοδοσία για την εκδίκασή της, κατά την ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών (άρθρα 9, 14, 16 αρ. 2, 25 και 663 επ. εδ. α΄ του Κ.Πολ.Δικ.) και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 648, 656 και 669 παρ. 2 Α.Κ., 3 του Ν. 2112/20 και ως προς τα παρεπόμενα αιτήματα, στις διατάξεις των άρθρων 345, 346 Α.Κ., 176, 907, 908 Κ.Πολ.Δικ. Πρέπει, επομένως, να ερευνηθεί περαιτέρω και από ουσιαστική άποψη, δεδομένου ότι για το καταψηφιστικό αίτημά της έχει καταβληθεί το νόμιμο δικαστικό ένσημο με τις υπέρ τρίτων προσαυξήσεις (βλ. 369537 και 364500 έντυπα δικαστικού ενσήμου με επικολλημένα ένσημα υπέρ ΤΠΔΑ).

Από τις καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων, που εξετάσθηκαν νομότυπα στο ακροατήριο του δικαστηρίου, οι οποίες καταχωρίστηκαν στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά του, την 10475/6-12-2013 ένορκη βεβαίωση ενώπιον της Ειρηνοδίκη Αθηνών, η οποία λήφθηκε νομότυπα κατ΄άρθρο 671 του Κ.Πολ.Δικ., μετά από προηγούμενη νόμιμη κλήτευση του ενάγοντος κατά τη δικάσιμο της 4-12-2013, από τα έγγραφα, τα οποία οι διάδικοι νομίμως προσκομίζουν και επικαλούνται, και από τις επιμέρους ομολογίες τους αποδεικνύονται τα εξής πραγματικά περιστατικά : Η εναγομένη εταιρεία αποτελεί επιχείρηση επίγειας εξυπηρέτησης αεροσκαφών. Ο ενάγων προσλήφθηκε από την εναγομένη στις 30-6-2009 με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας για να εργασθεί στο αεροδρόμιο Ρόδου για τον φορτοεκφόρτωση αεροσκαφών. Οι μηνιαίες αποδοχές του ανέρχονταν στο ποσό των 1.100 ευρώ και οι νόμιμες σε 820,50 ευρώ. Στις 30-6-2012 η εναγομένη δια του νομίμου εκπροσώπου της ζήτησε από τον ενάγοντα να συναινέσει στη μείωση των καταβαλλόμενων μηνιαίων αποδοχών κατά το ποσοστό του 15%, πρόταση στην οποία ο ενάγων δεν συμφώνησε, διότι η μείωση των αποδοχών του όχι μόνο θα του προκαλούσε άμεση (υλική) ζημία, αλλά θα ανατρέπονταν και ο οικονομικός και οικογενειακός προγραμματισμός του, δεδομένου ότι είχε οικογένεια και είχε προβεί στην αγορά πρώτης κατοικίας, αφού είχε δικαίωμα επιδότησης επιτοκίου από τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας (Ο.Ε.Κ.), για τη χορήγηση δανείου και επιβαρυνόταν μηνιαίως με την καταβολή των τοκοχρεωλυτικών δόσεων τούτου στην Τράπεζα. Παρά ταύτα η εναγομένη τον απέλυσε εξαιτίας της άρνησής του να αποδεχθεί την πρόταση για μείωση των αποδοχών. Η εναγομένη ομολογεί ότι «….μετά την απόρριψη της πρότασης αυτής η εταιρεία μας προέβη στην προαναγγελθείσα καταγγελία της σύμβασης εργασίας του καταβάλλοντας τη νόμιμη αποζημίωση…», διατείνεται όμως ότι η προταθείσα τροποποίηση της συμβάσεως εργασίας ήταν επιβεβλημένη, διότι αφ' ενός οι αποδοχές του ενάγοντος, ήταν υπέρτερες των νομίμων και αφ΄ετέρου υπήρχαν «τεράστια» οικονομικά προβλήματα που μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμα και στο οριστικό κλείσιμο του σταθμού. Όμως, αν εξαιρέσει κανείς επουσιώδεις μεταβολές των όρων εργασίας, μεταβολές που καλύπτονται συνήθως και από την άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος, κάθε άλλη τροποποίηση του περιεχόμενου της συμβάσεως εργασίας προϋποθέτει κατά κανόνα την αποδοχή του εργαζομένου. Ανεξάρτητα πάντως από αυτό, τα (προς θεμελίωση του ισχυρισμού της για καταχρηστική από τον ενάγοντα άρνηση της προταθείσης τροποποίησης) αναφερόμενα από την εναγομένη πραγματικά γεγονότα αφ΄ενός των υπέρτερων των νομίμων αποδοχών του ενάγοντος και αφ' ετέρου των οικονομικών προβλημάτων της ίδιας, ενόψει και της απόλυσης του ενάγοντος κατά την διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου που η εναγομένη προσλαμβάνει διπλάσιο του μονίμου εποχικού προσωπικού και της συνέχισης της λειτουργίας του σταθμού μέχρι σήμερα δεν έχουν επαρκές αποδεικτικό έρεισμα παρεκτός του ότι τα εν λόγω γεγονότα δεν αποτελούν ανωτέρα βία. Κατόπιν αυτών, ο ισχυρισμός της εναγομένης για καταχρηστική συμπεριφορά του ενάγοντος είναι αβάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτό ότι η καταγγελία υπερβαίνει προδήλως τα αξιολογικά όρια που θέτει η Α.Κ. 281 και ως εκ τούτου είναι άκυρη.

Ωστόσο, και στην περίπτωση αυτή η υποχρέωση του εργοδότη για αποδοχή των υπηρεσιών των εναγόντων δεν ανακύπτει ως αυτόματη συνέπεια της αναγνώρισης της ακυρότητας της καταγγελίας αυτής, καθόσον δεν αναφέρονται στο δικόγραφο της ένδικης αγωγής στοιχεία απαραίτητα για τη νομική θεμελίωσή της. Οι κατά νόμον κρατήσεις υπέρ ασφαλιστικών οργανισμών, όπως ΙΚΑ κ.λ.π. είναι αφαιρετέες από τον εργοδότη κατά την καταβολή και δεν αποτελούν αντικείμενο της περί αποδοχών του εργαζομένου δίκης (Α.Π. 363/79 ΝοΒ 27, 1310, ΕφΠειρ 249/97 ΔΕΝ 55.365, 1208/90). Επομένως, με βάση όλα όσα αναφέρθηκαν, πρέπει η υπό κρίση αγωγή να γίνει εν μέρει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη και να επιδικαστούν στον ενάγοντα τα αναφερόμενα στο διατακτικό ποσά που δεν αμφισβητούνται από την εναγομένη, με το νόμιμο τόκο για τους μισθούς υπερημερίας από το τέλος κάθε αντίστοιχου μήνα που αφορούν. Το αίτημα του ενάγοντος περί κηρύξεως της απόφασης προσωρινά εκτελεστής πρέπει να γίνει δεκτό, διότι κατά την κρίση του δικαστηρίου η επιβράδυνση της εκτέλεσης είναι δυνατόν να επιφέρει σημαντική ζημία στον ενάγοντα. Τέλος, τα δικαστικά έξοδα πρέπει να επιβληθούν σε βάρος της εναγομένης και υπέρ του ενάγοντος, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων. Δέχεται εν μέρει την αγωγή. Αναγνωρίζει ότι είναι άκυρη η καταγγελία της σύμβασης εργασίας του ενάγοντος που έλαβε χώρα στις 30-6-2012. Υποχρεώνει την εναγομένη να καταβάλει στον ενάγοντα το ποσό των δέκα έξι χιλιάδων εννιακοσίων εξήντα ευρώ και ενενήντα ενός λεπτών (16.960,91) με το νόμιμο τόκο από τότε που κάθε κονδύλι ήταν απαιτητό και μέχρι την εξόφληση. Κηρύσσει την απόφαση προσωρινά εκτελεστή ως προς την αμέσως προηγούμενη καταψηφιστική της διάταξη. Επιβάλλει σε βάρος της εναγομένης τα δικαστικά έξοδα του ενάγοντος, τα οποία ορίζει σε τετρακόσια (400) ευρώ.

Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα