Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας: Σήμανση - Διαγράμμιση - Σηματοδότηση

Άρθρο 3. Υποδείξεις και σήματα που δίνουν οι τροχονόμοι. 1. Αυτοί που χρησιμοποιούν τις οδούς υποχρεούνται να συμμορφώνονται αμέσως με τις πιο κάτω υποδείξεις και σήματα που δίνουν οι τροχονόμοι όταν ρυθμίζουν την κυκλοφορία. α) Βραχίονας υψωμένος κατακόρυφα σημαίνει: "Προσοχή διακοπή πορείας" για όλους που χρησιμοποιούν την οδό, από όλες τις κατευθύνσεις πλην των οδηγών οι οποίοι δεν μπορούν να διακόψουν την πορεία του οχήματός τους αμέσως και ασφαλώς. Αν το σήμα αυτό δίνεται σε οδικό κόμβο, δεν απαιτείται τα οχήματα που βρίσκονται στον κόμβο να διακόψουν την πορεία τους. β) Βραχίονας ή βραχίονες τεντωμένοι οριζόντια σημαίνει: διακοπή πορείας για όλους που χρησιμοποιούν την οδό και πλησιάζουν από οποιαδήποτε κατεύθυνση, η οποία διέρχεται κάθετα προς την οριζόμενη με τον τεντωμένο βραχίονα ή βραχίονες κατεύθυνση. Ο τροχονόμος που ρυθμίζει την κυκλοφορία μπορεί, αφού δώσει το σήμα αυτό να κατεβάσει το βραχίονα ή τους βραχίονές του. Η στάση αυτή σημαίνει ομοίως "διακοπή πορείας" για αυτούς που κινούνται κατά μέτωπο και από πίσω από τον τροχονόμο. γ) Κίνηση του χεριού προς κάποια κατεύθυνση σημαίνει κίνηση των οχημάτων προς την υποδεικνυόμενη κατεύθυνση. δ) Κινούμενο ερυθρό φως σημαίνει "διακοπή πορείας" για αυτούς που χρησιμοποιούν την οδό προς τους οποίους κατευθύνεται το φως. 2. Οι τροχονόμοι, όταν οι ανάγκες της κυκλοφορίας απαιτούν αυτό, μπορούν να επιβάλλουν επιτάχυνση ή επιβράδυνση της κυκλοφορίας ως και διακοπή ή αλλαγή πορείας οχημάτων ή πεζών. 3. Οι υποδείξεις και τα σήματα που δίνονται από τους τροχονόμους που ρυθμίζουν την κυκλοφορία υπερισχύουν των πινακίδων σήμανσης στις οδούς των φωτεινών σηματοδοτών ρύθμισης της κυκλοφορίας ή των διαγραμμίσεων ή συμβόλων στις οδούς ως και των κανόνων κυκλοφορίας γενικά. Οι τροχονόμοι, όταν ρυθμίζουν την κυκλοφορία, πρέπει να διακρίνονται ευκρινώς από απόσταση τόσο κατά την νύκτα όσο και κατά την ημέρα. 4. Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις του άρθρου αυτού τιμωρείται με πρόστιμο "είκοσι τριών χιλιάδων (23.000)" δραχμών.

Άρθρο 4. Σήμανση οδών με πινακίδες. 1. Οι για τη σήμανση των οδών τοποθετούμενες πινακίδες είναι κατά κατηγορίες οι εξής: α) Αναγγελίας κινδύνου (Κ), δηλωτικές. αα) Επικίνδυνων θέσεων. ββ) Προσβάσεων οδικών κόμβων, γγ) Προσβάσεων ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων. β) Ρυθμιστικές της κυκλοφορίας (Ρ), δηλωτικές, αα) Προτεραιότητας, ββ) Απαγορεύσεων ή περιορισμών, γγ) Υποχρεώσεων. γ) Πληροφοριακές (Π), δηλωτικές, αα) Προειδοποιήσεως κατευθύνσεων, ββ) Κατευθύνσεων, γγ) Αριθμήσεις οδών και χιλιομετρήσεων, δδ)Τοπωνυμιών, εε) Επιβεβαιώσεων, στ) Χρήσιμων πληροφοριών για τους οδηγούς οχημάτων και ζζ) Εγκαταστάσεων δ) Πρόσθετες (Πρ). 2. Οι πινακίδες αναγγελίας κινδύνου (Κ-1 μέχρι Κ-40) τοποθετούνται για να εφιστούν την προσοχή αυτών που χρησιμοποιούν τις οδούς για τους κινδύνους που υπάρχουν στην οδό προς την κατεύθυνση της κίνησής τους ώστε να λαμβάνουν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα και, σε περίπτωση ανάγκης, να μειώσουν την ταχύτητα πορείας τους για να τους αποφεύγουν. Η σημασία των πινακίδων αυτών είναι: K-1α. Επικίνδυνη αριστερή στροφή. Κ-1δ. Επικίνδυνη δεξιά στροφή. Κ-2α. Επικίνδυνες δύο αντίρροπες ή διαδοχικές (συνεχείς) στροφές - η πρώτη αριστερά. Κ-2δ. Επικίνδυνες δύο αντίρροπες ή διαδοχικές (συνεχείς) στροφές - η πρώτη δεξιά. Κ-3. Επικίνδυνη κατωφέρεια, (με κλίση ως η αναγραφομένη στην πινακίδα). Κ-4. Απότομη ανωφέρεια, (με κλίση ως η αναγραφομένη στην πινακίδα. Κ-5. Επικίνδυνη στένωση οδοστρώματος και στις δύο πλευρές. Κ-6α. Επικίνδυνη στένωση οδοστρώματος στην αριστερή πλευρά. Κ-6δ. Επικίνδυνη στένωση οδοστρώματος στην δεξιά πλευρά. Κ-7. Κινητή γέφυρα. Κ-8. Η οδός οδηγεί σε αποβάθρα ή όχθη ποταμού. Κ-9. Επικίνδυνο ανώμαλο οδόστρωμα, σε κακή κατάσταση, με λάκκους κλπ. Κ-10. Επικίνδυνο υπερυψωμένο οδόστρωμα ή απότομη κυρτή αλλαγή της μήκος κλίσης της οδού. Κ-11. Επικίνδυνο κάθετο ρείθρο (αυλάκι) ή απότομη κοίλη αλλαγή της κατά μήκος κλίσης της οδού. Κ-12. Ολισθηρό οδόστρωμα. Κ-13. Επικίνδυνη εκτίναξη χαλίκων (ασύνδετο αμμοχάλικο). Κ-14. Κίνδυνος από πτώση βράχων και από την παρουσία τους στο οδόστρωμα. Κ-15. Κίνδυνος λόγω διαβάσεως πεζών. Κ-16. Κίνδυνος λόγω συχνής κινήσεως παιδιών (Σχολεία, Γήπεδα, κλπ). Κ-17. Κίνδυνος λόγω συχνής εισόδου ή διαβάσεως ποδηλατιστών. Κ-18. Κίνδυνος από τη διέλευση οικόσιτων ζώων. Κ-19. Κίνδυνος από τη διέλευση αγρίων ζώων. Κ-20. Κίνδυνος λόγω εκτελούμενων εργασιών στην οδό. Κ-21. Προσοχή, κόμβος ή θέση όπου η κυκλοφορία ρυθμίζεται με τρίχρωμη φωτεινή σηματοδότηση. Κ-22. Κίνδυνος λόγω χαμηλής πτήσης προσγειουμένων ή απογειουμένων αεροσκαφών. Κ-23. Κίνδυνος λόγω συχνού ισχυρού ανέμου (όπως δείχνει η κατεύθυνση του ανεμουρίου). Κ-24. Προαναγγελία διπλής κυκλοφορίας. Η πινακίδα αύτη σημαίνει επικείμενη είσοδο από μονόδρομο ή από τμήμα οδού που περιλαμβάνει δύο καταστρώματα χωρισμένα ανά κατεύθυνση με μεσαία διαχωριστική νησίδα, σε τμήμα οδού με κυκλοφορία επί του αυτού οδοστρώματος προς τις δύο κατευθύνσεις προσωρινά ή μόνιμα. Κ-25. Προσοχή, άλλοι κίνδυνοι (μη δηλούμενοι στις πινακίδες Κ-1 έως Κ-24). Κ-26. Προσοχή, διασταύρωση όπου ισχύει η προτεραιότητα από δεξιά. Κ-27. Διασταύρωση με οδό, οι επί της οποίας κινούμενοι οφείλουν να παραχωρήσουν προτεραιότητα. Κ-28α. Διακλάδωση με κάθετη οδό αριστερά, οι επί της οποίας κινούμενοι οφείλουν να παραχωρήσουν προτεραιότητα. Κ-28δ. Διακλάδωση με κάθετη οδό δεξιά, οι επί της οποίας κινούμενοι οφείλουν να παραχωρήσουν προτεραιότητα. Κ-29. Διακλάδωση με λοξή οδό αριστερά, οι επί της οποίας κινούμενοι οφείλουν να παραχωρήσουν προτεραιότητα. Κ-29δ. Διακλάδωση με λοξή οδό δεξιά, οι επί της οποίας κινούμενοι οφείλουν να παραχωρήσουν προτεραιότητα. Κ-30. Κυκλικός κόμβος ή πλατεία με υποχρεωτική κυκλική πορεία. Κ-31. Κίνδυνος λόγω ισόπεδης σιδηροδρομικής διάβασης με κινητά φράγματα. Κ-32. Κίνδυνος λόγω ισόπεδης σιδηροδρομικής διάβασης χωρίς κινητά φράγματα. Κ-33, Κ-34, Κ-35. Πρόσθετες επαναληπτικές πινακίδες στις προσβάσεις ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων ή κινητών γεφυρών, οι οποίες δηλώνουν την προσέγγιση σε αυτές. Κ-36. Κίνδυνος λόγω άμεσης γειτονίας ισόπεδης σιδηροδρομικής διάβασης χωρίς κινητά φράγματα, μονής σιδηροδρομικής γραμμής. Κ-37. Κίνδυνος λόγω άμεσης γειτονίας ισόπεδης σιδηροδρομικής διάβασης χωρίς κινητά φράγματα, διπλής ή πολλαπλής σιδηροδρομικής γραμμής. Κ-38α. Επικίνδυνο έρεισμα αριστερά. Κ-38δ. Επικίνδυνο έρεισμα δεξιά. Κ-39. Συχνή κυκλοφοριακή συμφόρηση. Κ-40. Σήραγγα. 3. Οι ρυθμιστικές της κυκλοφορίας πινακίδες (Ρ-1 μέχρι Ρ-72) τοποθετούνται για να πληροφορούν αυτούς που χρησιμοποιούν τις οδούς για τις ειδικές υποχρεώσεις, περιορισμούς ή απαγορεύσεις, προς τις οποίες πρέπει αυτοί να συμμορφώνονται. Η σημασία των πινακίδων αυτών είναι: Ρ-1. Υποχρεωτική παραχώρηση προτεραιότητας. Η πινακίδα αυτή σημαίνει ότι, στον κόμβο προ του οποίου τοποθετείται, οι οδηγοί πρέπει να παραχωρούν την προτεραιότητα στα οχήματα, τα οποία κινούνται στην άλλη οδό. Ρ-2. Υποχρεωτική διακοπή πορείας (STOP). (1) Η πινακίδα αυτή που τοποθετείται πριν από κόμβο σημαίνει υποχρεωτική διακοπή πορείας του οχήματος πριν από την είσοδο στον κόμβο και παραχώρηση προτεραιότητας στα οχήματα τα οποία κινούνται στην άλλη οδό. (2) Η αυτή πινακίδα που τοποθετείται σε άλλα σημεία, πλην κόμβου, σημαίνει υποχρεωτική διακοπή πορείας του οχήματος στη θέση της πινακίδας και μη εκ νέου εκκίνηση μέχρις ότου βεβαιωθεί ο οδηγός του, ότι μπορεί να το πράξη χωρίς κίνδυνο. Ρ-3. Οδός προτεραιότητας. Ρ-4. Τέλος οδού προτεραιότητας. Ρ-5. Προτεραιότης της αντιθέτως ερχόμενης κυκλοφορίας λόγω στενότητας του οδοστρώματος. Ρ-6. Προτεραιότητα έναντι της αντιθέτως ερχόμενης κυκλοφορίας λόγω στενότητας του οδοστρώματος. Ρ-7. Απαγορεύεται η είσοδος σε όλα τα οχήματα. Ρ-8. Κλειστή οδός για όλα τα οχήματα. Ρ-9. Απαγορεύεται η είσοδος σε μηχανοκίνητα οχήματα, εκτός των δίτροχων μοτοσυκλετών. Ρ-10. Απαγορεύεται η είσοδος στις μοτοσυκλέτες. Ρ-11. Απαγορεύεται η είσοδος στα ποδήλατα. Ρ-12. Απαγορεύεται η είσοδος στα μοτοποδήλατα. Ρ-13. Απαγορεύεται η είσοδος στα φορτηγά αυτοκίνητα. Η αναγραφή αριθμού τόνων, είτε με λευκό χρώμα στο περίγραμμα του οχήματος, είτε σε πρόσθετη πινακίδα, που τοποθετείται κάτω από την πινακίδα Ρ-13, σημαίνει ότι η απαγόρευση ισχύει μόνο, αν το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος του οχήματος ή του συνδυασμού οχημάτων υπερβαίνει τον αριθμό αυτό. Ρ-14. Απαγορεύεται η είσοδος σε μηχανοκίνητο όχημα το οποίο σύρει ρυμουλκούμενο, πλην ημιρυμουλκούμενου ή ρυμουλκούμενου ενός άξονα. Η αναγραφή αριθμού τόνων, είτε με λευκό χρώμα στο περιγράμματος του ρυμουλκούμενου, είτε σε πρόσθετη πινακίδα, τοποθετούμενης κάτω από την πινακίδας Ρ-14, σημαίνει ότι η απαγόρευση ισχύει μόνον αν το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος του ρυμουλκούμενου υπερβαίνει τον αριθμό αυτό. Ρ-15. Απαγορεύεται η είσοδος σε πεζούς. Ρ-16. Απαγορεύεται η είσοδος σε ζωήλατα οχήματα. Ρ-17. Απαγορεύεται η είσοδος σε χειράμαξες. Ρ-18. Απαγορεύεται η είσοδος σε αγροτικά μηχανήματα. Ρ-19. Απαγορεύεται η είσοδος σε μηχανοκίνητα οχήματα. Ρ-20. Απαγορεύεται η είσοδος εις οχήματα ορισμένων κατηγοριών (π.χ. σε μηχανοκίνητα και ζωήλατα οχήματα). Ρ-21. Απαγορεύεται η είσοδος σε οχήματα συνολικού πλάτους που υπερβαίνει τα ... (π.χ. 2) μέτρα. Ρ-22. Απαγορεύεται η είσοδος σε οχήματα συνολικού ύψους που υπερβαίνει τα ... (π.χ. 3,5) μέτρα. Ρ-23. Απαγορεύεται η είσοδος σε οχήματα συνολικού βάρους που υπερβαίνει τους ... (π.χ. 5) τόνους. Ρ-24. Απαγορεύεται η είσοδος σε οχήματα βάρους ανά άξονα που υπερβαίνει τους ... (π.χ. 2) τόνους. Ρ-25. Απαγορεύεται η είσοδος σε οχήματα ή συνδυασμούς οχημάτων μήκους που υπερβαίνει τα ... (π.χ. 10) μέτρα. Ρ-26. Απαγορεύεται η οδήγηση οχήματος σε απόσταση μικρότερη των ... (π.χ. 70) μέτρων από του προηγουμένου. Ρ-27. Απαγορεύεται η αριστερή στροφή. Ρ-28. Απαγορεύεται η δεξιά στροφή. Ρ-29. Απαγορεύεται η αναστροφή (στροφή κατά 180 μοίρες). Ρ-30. Απαγορεύεται το προσπέρασμα μηχανοκίνητων οχημάτων πλην των δίτροχων μοτοσυκλετών χωρίς κάνιστρο. Ρ-31. Απαγορεύεται στους οδηγούς φορτηγών αυτοκινήτων, μεγίστου επιτρεπομένου βάρους που υπερβαίνει τους 3,5 τόνους, να προσπερνούν άλλα οχήματα. Αναγραφή στην πινακίδα Ρ-31 ή πρόσθετη πινακίδα που τοποθετείται κάτω από την πινακίδας Ρ-31 μπορεί να μεταβάλει το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος, πάνω από το οποίο ισχύει η απαγόρευση αυτή. Ρ-32. Η μέγιστη ταχύτητα περιορίζεται στον αναγραφόμενο αριθμόν (π.χ. 50) χλμ. την ώρα. Αναγραφή αριθμού τόνων σε πρόσθετη πινακίδα που τοποθετείται κάτω από την πινακίδα Ρ-32, σημαίνει ότι ο περιορισμός της ταχύτητας αφορά μόνον οχήματα συνολικού βάρους που υπερβαίνει τον αριθμόν αυτόν. Ρ-33. Απαγορεύεται η χρήση ηχητικών οργάνων προειδοποίησης (εκτός για αποφυγή δυστυχήματος). Ρ-34. Απαγορεύεται η διέλευση χωρίς στάση προ του Τελωνείου. Η αντικατάσταση της ένδειξης Τελωνείου με άλλη σημαίνει την απαγόρευση της διέλευσης χωρίς στάση προ της δηλούμενης θέσης. Ρ-35. Απαγορεύεται η διέλευση χωρίς στάση προ του σταθμού Διοδίων. Ρ-36. Τέλος όλων των τοπικών απαγορεύσεων, οι οποίες έχουν επιβληθεί με απαγορευτικές πινακίδες στα κινούμενα οχήματα. Ρ-37. Τέλος ορίου ταχύτητας, το οποίο έχει επιβληθεί με απαγορευτική πινακίδα (π.χ. 40 χλμ. την ώρα). Ρ-38. Τέλος απαγόρευσης προσπεράσματος, το οποίο έχει επιβληθεί με απαγορευτική πινακίδα. Ρ-39. Απαγορεύεται η στάθμευση. Ρ-40. Απαγορεύεται η στάση και η στάθμευση. Εφ' όσον δεν ορίζεται διαφορετικά με πρόσθετη πινακίδα κλπ.... Οι απαγορεύσεις των πινακίδων Ρ-39 και Ρ-40 ισχύουν από τη θέση των πινακίδων μέχρι του επομένου σημείου συνάντησης με οδό και στην πλευρά του οδοστρώματος στην οποία είναι τοποθετημένες αυτές. Ρ-41. Απαγορεύεται η στάθμευση στην πλευρά της πινακίδας τους μονούς μήνες. Ρ-42. Απαγορεύεται η στάθμευση στην πλευρά της πινακίδας τους ζυγούς μήνες. Οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί των σταθμεύσεων εφαρμόζονται μόνο στην πλευρά του οδοστρώματος, στην οποία είναι τοποθετημένες οι πινακίδες Ρ-41 και Ρ-42. Ρ-43. Περιοχή ελεγχόμενης στάθμευσης (στάθμευση περιορισμένης χρονικής διαρκείας). Ρ-44. Έξοδος από περιοχή ελεγχόμενης στάθμευσης. Ρ-45. Απαγορεύεται η είσοδος σε οχήματα που μεταφέρουν, πάνω από ορισμένη ποσότητα, εκρηκτικές ή εύφλεκτες ύλες. Ρ-46. Απαγορεύεται η είσοδος σε οχήματα που μεταφέρουν, πάνω ορισμένη ποσότητα, ύλες, που μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση υδάτων. Ρ-47. Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας προς τα αριστερά. Ρ-48. Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας προς τα δεξιά. Ρ-49. Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας προς τα εμπρός. Ρ-50. Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας με στροφή αριστερά ή δεξιά. Ρ-50α. Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας με στροφή αριστερά. Ρ-50δ. Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας με στροφή δεξιά. Ρ-51α. Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας εμπρός ή αριστερά. Ρ-51δ. Υποχρεωτική κατεύθυνση πορείας εμπρός ή δεξιά. Ρ-52. Υποχρεωτική διέλευση είτε από τη δεξιά είτε από την αριστερή πλευρά της νησίδας ή του εμποδίου. Ρ-52α. Υποχρεωτική διέλευση μόνο από την αριστερή πλευρά της νησίδας ή του εμποδίου. Ρ-52δ. Υποχρεωτική διέλευση μόνο από τη δεξιά πλευρά της νησίδας ή του εμποδίου. Ρ-53. Κυκλική υποχρεωτική διαδρομή. Ρ-54. Οδός υποχρεωτικής διέλευσης ποδηλάτων (απαγορευμένης της διελεύσεως άλλων οχημάτων). Ρ-55. Οδός υποχρεωτικής διέλευσης πεζών (πεζόδρομος, απαγορευμένης της διέλευσης άλλων, εκτός πεζών, που χρησιμοποιούν την οδό). Ρ-56. Οδός υποχρεωτικής διέλευσης εφίππων (απαγορευμένης της διέλευσης άλλων, εκτός εφίππων, που χρησιμοποιούν την οδό). Ρ-57. Υποχρεωτική ελάχιστη ταχύτητα, που αναγράφεται με λευκούς αριθμούς σε ... (π.χ. 30) χλμ. την ώρα. Η πινακίδα αυτή σημαίνει ότι τα οχήματα που χρησιμοποιούν την οδό, στην είσοδο της οποίας είναι τοποθετημένη, πρέπει να κινούνται με ελάχιστη ταχύτητα (π.χ. των 30) χλμ. την ώρα. Ρ-58. Τέλος υποχρεωτικής ελάχιστης ταχύτητας που έχει επιβληθεί με την πινακίδα Ρ-57. Ρ-59. Υποχρεωτικές αντιολισθητικές αλυσίδες χιόνων σε δύο τουλάχιστον από τους κινητήριους τροχούς του αυτοκινήτου. Ρ-60. Ανώτατη ταχύτητα περιοχής. Ρ-61. Έξοδος από περιοχή με ανώτατο όριο ταχύτητας. Ρ-62. Τέλος απαγόρευσης προσπεράσματος από φορτηγά αυτοκίνητα που έχει επιβληθεί με απαγορευτική πινακίδα. Ρ-63. Απαγορεύεται το ρυμουλκούμενο όχημα να έχει βάρος μεγαλύτερο από (π.χ. 3) τόνους. Ρ-64. Απαγορεύεται η είσοδος σε οχήματα που μεταφέρουν επικίνδυνα υλικά. Ρ-65. Η κάθε κατηγορία χρηστών που απεικονίζει το αντίστοιχο σύμβολο πρέπει να χρησιμοποιεί την πλευρά του αντίστοιχου διαδρόμου που είναι ειδικά επιλεγμένη για αυτήν την κατηγορία. Ρ-66. Οι διάφορες κατηγορίες χρηστών που απεικονίζουν τα αντίστοιχα σύμβολα επιτρέπεται να χρησιμοποιούν ταυτόχρονα τον ειδικό διάδρομο. Ρ-67. Αποκλειστική διέλευση λεωφορείων ή τρόλλεϋ. Ρ-68. Τέλος αποκλειστικής διέλευσης λεωφορείων ή τρόλλεϋ. Ρ-69. Χώρος στάθμευσης με κάρτα. Ρ-70. Χώρος στάθμευσης ορισμένης κατηγορίας οχημάτων π.χ. ΤΑΧΙ. Ρ-71. Χώρος στάθμευσης αποκλειστικά για οχήματα ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, ύστερα από ειδική άδεια. Ρ-72. Χώρος στάθμευσης αποκλειστικά για συγκεκριμένο όχημα ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, ύστερα από ειδική άδεια και με αριθμό κυκλοφορίας...... Επιτρέπεται: α) Συνδυασμός ρυθμιστικής και πρόσθετης πινακίδας, με τον οποίο η ρύθμιση περιορίζεται στη συγκεκριμένη κατηγορία χρηστών της οδού που δείχνει η πρόσθετη πινακίδα. β) Συνδυασμός ρυθμιστικής και πρόσθετης πινακίδας, με τον οποίο εξαιρείται από τη ρύθμιση η συγκεκριμένη κατηγορία χρηστών της οδού που δείχνει η πρόσθετη πινακίδα. 4. Οι πληροφοριακές πινακίδες (Π-1 μέχρι Π-90γ) τοποθετούνται για την παροχή πληροφοριών σχετικά με τις οδούς, για τη διευκόλυνση των χρηστών των οδών (κατευθύνσεις, αρίθμηση, χιλιομέτρηση, τοπωνυμίες, εγκαταστάσεις κλπ). Η σημασία των πινακίδων αυτών είναι: Π-1. Προειδοποιητική κατευθύνσεων η οποία τοποθετείται σε οδούς ταχείας κυκλοφορίας προ διασταυρώσεων με αναγραφές κατευθύνσεων και χιλιομετρικών αποστάσεων. Π-2. Προειδοποιητική κατευθύνσεων η οποία τοποθετείται σε οδούς ταχείας κυκλοφορίας προ διακλαδώσεων με αναγραφές κατευθύνσεων και χιλιομετρικών αποστάσεων. Π-3. Προειδοποιητική κατευθύνσεων για συνήθεις οδούς με αναγραφές κατευθύνσεων και χιλιομετρικών αποστάσεων. Π-4. Προειδοποιητική για αδιέξοδο. Π-5. Προειδοποιητική για αδιέξοδο. Π-6. Προειδοποιητική υποχρεωτικής διαδρομής για στροφή αριστερά στην επομένη διασταύρωση όπου απαγορεύεται αυτή. Π-7. Προειδοποιητική πινακίδα για προεπιλογή λωρίδας σε διασταύρωση σε οδούς με πολλές λωρίδες κυκλοφορίας. Π-8α. Κατεύθυνση μιας τοπωνυμίας με μορφή βέλους. Π-8β. . . . . . . Π-8γ. Κατεύθυνση, για περισσότερες της μιας τοπωνυμίας με μορφή βέλους. Π-9. Κατεύθυνση μιας τοπωνυμίας, μορφής ορθογωνίου. Π-10. Κατεύθυνσης προς αεροδρόμιο. Π-11. Κατεύθυνση προς κατασκήνωση. Π-12. Κατεύθυνση προς Ξενώνα Νεότητας. Π-13. Αρίθμηση εθνικών οδών. Π-14. Αρίθμηση διεθνών αρτηριών. Π-15. Χιλιομέτρηση οδών. Π-16. Χιλιομέτρηση οδών. Π-17. Αρχή κατοικημένης περιοχής. Π-18. Τέλος κατοικημένης περιοχής. Οι πινακίδες Π-17 ή Π-58 και Π-18 ή Π-59, εκτός της πληροφοριακής τους σημασίας, ειδοποιούν τους χρήστες των οδών ότι οι εφαρμοζόμενοι στις κατοικημένες περιοχές κανονισμοί κυκλοφορίας, όπως ο περιορισμός της ταχύτητας, η απαγόρευση χρήσης ηχητικών οργάνων, προειδοποιήσεων κλπ., ισχύουν από την πινακίδα Π-17 ή Π-58 μέχρι την πινακίδα Π-18 ή Π-59, εκτός των τμημάτων εκείνων της οδού, εντός κατοικημένης περιοχής, στα οποία με άλλες πινακίδες παρέχεται ειδοποίηση για διαφορετικούς τυχόν κανονισμούς. Ρυθμιστικές πινακίδες, οι οποίες τοποθετούνται στην αυτή θέση με την πινακίδα Π-17 ή Π-58 ισχύουν σε όλο το μήκος της οδού, εντός της κατοικημένης περιοχής, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά με άλλες πινακίδες, σε ορισμένα τμήματα της οδού αυτής. Π-19. Τοπωνύμια. Π-20. Επιβεβαιωτική πινακίδα (Παράδειγμα). Π-21. Διάβαση πεζών. Π-22. Νοσοκομείο (για την αποφυγή ή μείωση οιουδήποτε μη αναγκαίου θορύβου). Π-23. Μονόδρομος. Π-24. Μονόδρομος. Π-25. Οδός αδιέξοδος. Π-26. Οδός ταχείας κυκλοφορίας. Π-26α. Τέλος οδού ταχείας κυκλοφορίας. Π-27. Αυτοκινητόδρομος. Π-27α. Τέλος αυτοκινητοδρόμου. Π-28. Στάση λεωφορείου ή "τρόλλεϋ". Π-29. Ορεινή οδός ανοικτή ή κλειστή ανάλογα με τις, ενδείξεις μέσα στα πλαίσια 1,2,3 της πινακίδας,. Π-30. Συνιστώνται αλυσίδες ή ελαστικά χιόνων (για το πλαίσιο 2 της Π-29). Π-31. Χώρος επιτρεπομένης στάθμευσης. Π-31α. Περιοχή επιτρεπόμενης στάθμευσης. Π-31β. Έξοδος από περιοχή επιτρεπόμενης στάθμευσης. Π-31γ. Κατεύθυνση προς χώρο επιτρεπόμενης στάθμευσης. Π-32. Σταθμός Πρώτων Βοηθειών. Π-33. Συνεργείο επισκευής βλαβών. Π-34. Τηλέφωνο. Π-35. Πρατήριο καυσίμων. Π-36. Ξενοδοχείο ή Μοτέλ. Π-37. Εστιατόριο. Π-38. Αναψυκτήριο ή Καφενείο. Π-39. Θέση για παραμονή εκδρομέων. Π-40. Σημείο έναρξης περιπάτου. Π-41. Θέσεις για κατασκηνώσεις. Π-42. Θέση για τροχόσπιτα. Π-43. Θέση για κατασκηνώσεις και τροχόσπιτα. Π-44. Ξενώνας Νεότητας. Π-45. Τουριστικές Πληροφορίες. Π-46. Περιοχή κολύμβησης. Π-47. Εγκαταστάσεις υγιεινής. Π-48. Ραδιοφωνική συχνότητα πληροφοριών οδικής κυκλοφορίας. Π-49. Σήραγγα. Π-50. Αεροδρόμιο. Π-51. Ελικοδρόμιο. Π-52. Εναέρια μεταφορά. Π-53. Λιμάνι. Π-54. Τουριστικό λιμάνι. Π-55. Λιμενικός σταθμός ιπτάμενων σκαφών. Π-56. Λιμενικός σταθμός εμπορικών οχηματαγωγών πλοίων. Π-57. Αστυνομία. Π-58. Αρχή Περιοχής κατοικίας. Π-59. Τέλος Περιοχής κατοικίας. Π-60. Άτομα με μειωμένη κινητικότητα. Π-61. Άνοδος διάβασης πεζών. Π-62. Κάθοδος διάβασης πεζών. Π-63. Ανισόπεδη διάβαση πεζών χωρίς σκαλοπάτια. Π-64. Συνιστώμενη ταχύτητα. Π-65. Γενικά όρια ταχύτητας. Π-66. Λωρίδα αποκλειστικής κυκλοφορίας λεωφορείων ή τρόλλεϋ. Π-67. Ανώτατα όρια ταχυτήτων ανά λωρίδα κυκλοφορίας. Π-68. Όρια ελάχιστων ταχυτήτων ανά λωρίδα κυκλοφορίας. Π-69. Αριθμός και κατευθύνσεις κυκλοφοριακών λωρίδων. Π-69α. Π-70. Περιορισμός αριθμού κυκλοφοριακών λωρίδων. Π-70α. Περιορισμός αριθμού κυκλοφοριακών λωρίδων. Π-71. Εγκαταστάσεις υγιεινής για άτομα με μειωμένη κινητικότητα. Π-72. Κατεύθυνση οχημάτων για στάθμευση σε συγκεκριμένο χώρο (π.χ. ΜΕΤΡΟ για χρησιμοποίηση του μεταφορικού αυτού μέσου). Π-73. Προειδοποίηση κατεύθυνσης οχημάτων για στάθμευση σε συγκεκριμένο στεγασμένο χώρο. Π-74. Κατεύθυνση - επισήμανσης επικίνδυνων καμπυλών. Π-75. Διαδοχικά βέλη κατεύθυνσης, που τοποθετούνται σε επικίνδυνες καμπύλες κυρίων αρτηριών. Π-76. Εμπόδιο κινητό, λόγω έργων επί της οδού. Π-77. Για υποχρεωτικό πέρασμα από τα δεξιά νησίδας ή εμποδίου (Συνδυάζεται η τοποθέτησή της π.χ. με τη Ρ-52δ). Π-78. Για υποχρεωτικό πέρασμα από τα αριστερά νησίδας ή εμποδίου (Συνδυάζεται η τοποθέτησή της π.χ. με τη Ρ-52α). Π-79. Για υποχρεωτικό πέρασμα από τα δεξιά ή αριστερά νησίδας ή εμποδίου. (Συνδυάζεται η τοποθέτησή της π.χ. με την Ρ-52).

Πληροφοριακές πινακίδες αποκλειστικά για αυτοκινητοδρομους: Π-80. Αναγγελία προσέγγισης σε ανισόπεδο κόμβο. Π-81. Προειδοποιητική κατευθύνσεων προ ανισόπεδου κόμβου. Π-82. Προειδοποιητική κατευθύνσεων εισόδου σε αυτοκινητόδρομο από δευτερεύουσα οδό μέσω ανισόπεδου κόμβου. Π-83. Γέφυρα σήμανσης με αναγραφή κατευθύνσεων προ ανισόπεδου κόμβου. Π-84. Γέφυρα σήμανσης με αναγραφή κατευθύνσεων προ ανισόπεδου κόμβου με αφαίρεση λωρίδας του αυτοκινητόδρομου. Π-85. Γέφυρα σήμανσης με αναγραφή κατευθύνσεων στην αρχή εξόδου από τον αυτοκινητόδρομο (αρχή λωρίδας επιβράδυνσης κόμβου). Π-86. Κατεύθυνση εξόδου από τον αυτοκινητόδρομο. Π-87. Επιβεβαιωτική της εισόδου στο συγκεκριμένο αυτοκινητόδρομο μετά τον ανισόπεδο κόμβο. Π-88. Προειδοποιητική κατεύθυνσης εισόδου στον αυτοκινητόδρομο. Π-89. Κατεύθυνσης εισόδου στον αυτοκινητόδρομο. Π-90α. Προειδοποιητικές εξόδου από τον αυτοκινητόδρομο σε α,β,γ αποστάσεις 300, 200, 100 μέτρα αντίστοιχα προ της αρχής της λωρίδας επιβράδυνσης του κόμβου (όπου η πινακίδα Π-85). Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων η εφαρμογή των ανωτέρω πληροφοριακών πινακίδων (Π-80 έως Π-90γ) μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες κατηγορίες οδών με αντίστοιχη χρωματική κωδικοποίηση για κάθε κατηγορία. Είναι δυνατός, ύστερα από έγκριση της αρμόδιας Υπηρεσίας Κυκλοφορίας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ο σχεδιασμός, κατασκευή και τοποθέτηση πληροφοριακών πινακίδων σήμανσης οδών που προκύπτουν από συνδυασμό δύο ή πινακίδων σήμανσης του σχετικού πίνακα σχεδίων που συνοδεύει τον παρόντα Κώδικα. 5. Οι πρόσθετες πινακίδες (Πρ-1 μέχρι Πρ-18β) τοποθετούνται σε συνδυασμό πάντοτε με άλλες (κύριες) πιν/δες σήμανσης για να δηλώνουν απόσταση, μήκος και λοιπά διευκρινιστικά στοιχεία ισχύος των κυρίων πινακίδων. Η σημασία των πινακίδων αυτών είναι: Πρ-1. Απόσταση από τη θέση της πινακίδας μέχρι την αρχή της επικίνδυνης θέσης ή της περιοχής στην οποίαν εφαρμόζεται ο καθοριζόμενος με αυτήν κανόνας ή περιορισμός (π.χ. 200 μ.). Πρ-2. Μήκος του επικίνδυνου τμήματος ή της περιοχής στην οποία εφαρμόζεται ο καθοριζόμενος, με την πινακίδα κανόνας ή περιορισμός (π.χ. 1 χλμ.). Πρ-3α. Αρχή ισχύος πινακίδας Π-39 ή Π-40, που τοποθετείται παράλληλα προς τον άξονα της οδού. Η ισχύς της πινακίδας εκτείνεται επί .. (π.χ. 10 μ.) από τη θέση της πινακίδας και προς την κατεύθυνση του βέλους. Πρ-3β. Υπόμνηση ισχύος πινακίδας Π-39 ή Π-40, που τοποθετείται παράλληλα προς τον άξονα της οδού. Η ισχύς της πινακίδας εκτείνεται επί (π.χ. 5 μ.) και από τις δύο πλευρές της θέσης της πινακίδας. Πρ-3γ. Τέλος ισχύος πινακίδας Ρ-39 ή Ρ-40, που τοποθετείται παράλληλα προς τον άξονα της οδού. Η ισχύς της πινακίδας εκτείνεται επί (π.χ. 10 μ.) από τη θέση της πινακίδας και προς την κατεύθυνση του βέλους. Πρ-4α. Αρχή ισχύος πινακίδας Ρ-39 ή Ρ-40, που τοποθετείται κάθετα προς τον άξονα της οδού. Πρ-4β. Επανάληψη ισχύος πινακίδας Ρ-39 ή Ρ-40, που τοποθετείται κάθετα προς τον άξονα της οδού. Πρ-4γ. Τέλος ισχύος πινακίδας Ρ-39 ή Ρ-40, που τοποθετείται κάθετα προς τον άξονα της οδού. Πρ-4δ. Επιτρέπεται μόνο για οχήματα ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, ύστερα από ειδική άδεια. Πρ-4ε. Εξαιρούνται μόνον οχήματα ατόμων με μειωμένη κινητικότητα ύστερα από ειδική άδεια. Ως αναπηρικά οχήματα νοούνται αυτά των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα τα οποία φέρουν στο άνω δεξιό μέρος του πίσω κρυστάλλου το ειδικό σήμα, το οποίο χορηγείται από το Υπουργείο Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Πρ-5. Πάγος. Πρ-6. Βροχή. Πρ-7. Προτεραιότητα κατεύθυνσης σε διασταύρωση (π.χ. α-β). Πρ-8. Προτεραιότητα κατεύθυνσης σε διασταύρωση μορφής (π.χ. α-β). Πρ-9. Προτεραιότητα κατεύθυνσης σε διακλάδωση μορφής (π.χ. α-γ). Πρ-10. Προτεραιότητα κατεύθυνσης σε διακλάδωση μορφής (π.χ. α-β) Πρ-11. Προτεραιότητα κατεύθυνσης σε διακλάδωση μορφής (π.χ. α-β). Πρ-12. Προτεραιότητα κατεύθυνσης σε διακλάδωση μορφής (π.χ. α-γ). Πρ-13. Προτεραιότητα κατεύθυνσης σε διακλάδωση μορφής (π.χ. α-β). Πρ-14α. Επικίνδυνη κλειστή στροφή αριστερά. Πρ-14δ. Επικίνδυνη κλειστή στροφή δεξιά. Πρ-15α. Ανακάμπτων ελιγμός αριστερά. Πρ-15δ. Ανακάμπτων ελιγμός δεξιά. Πρ-16. Επιτρέπεται μόνο για τη συγκεκριμένη κατηγορία οχημάτων που απεικονίζει το σύμβολο. 

Σύμβολα οχημάτων: Πρ-16α. Ζωήλατο όχημα. Πρ-16β. Χειράμαξα. Πρ-16γ. Ποδήλατο. Πρ-16δ. Μοτοποδήλατο. Πρ-16ε. Μοτοσυκλέτα. Πρ-16στ. Επιβατικό όχημα. Πρ-16ζ. Επιβατικό με ρυμουλκούμενο ενός άξονα (τρέιλερ). Πρ-16η. Αγροτικό μηχάνημα. Πρ-16θ. Λεωφορείο ή Τρόλλεϋ. Πρ-16ι. Φορτηγό αυτοκίνητο. Πρ-16ια. Φορτηγό αρθρωτό (κοντεηνερ). Πρ-16ιβ. Φορτηγό με ρυμουλκούμενο όχημα (νταλικα) πλην ρυμουλκούμενου ενός άξονα. Πρ-16ιγ. Φορτηγό με ρυμουλκούμενο όχημα ενός άξονα (τρέιλερ). Πρ-16ιδ. Όχημα που φέρει πάνω από ορισμένη ποσότητα εκρηκτικές ή εύφλεκτες ύλες. Πρ-17. Εξαιρείται (από την ισχύουσα ρύθμιση) μόνο η συγκεκριμένη (α+δ) κατηγορία οχημάτων που απεικονίζει το σύμβολο (αρίθμηση αντίστοιχη με την Πρ-16). Πρ-18α. Επιτρέπεται μόνο για τα “ΤΑΧΙ”. Πρ-18β. Εξαιρούνται μόνο τα “ΤΑΧΙ”. 6.Το σχήμα, η μορφή, τα χρώματα και η επ' αυτών αναγραφές εκάστης των κατά το άρθρο αυτό πινακίδων σήμανσης οδών εμφαίνονται στο συνοδεύοντα τον παρόντα Κώδικα πίνακα σχεδίων πινακίδων σήμανσης οδών. 7.Οι τοποθετούμενες πινακίδες σήμανσης οδών πρέπει να είναι κατασκευασμένες και τοποθετημένες σύμφωνα με τις σχετικές προδιαγραφές του Υπ. Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. 8. Για την όσο το δυνατό πιο εύκολη ερμηνεία των πινακίδων σήμανσης ή τον περιορισμό της εφαρμογής των ρυθμιστικών πινακίδων σε ορισμένες κατηγορίες οχημάτων ή κατά ορισμένες χρονικές περιόδους, είναι δυνατή η προσθήκη επεξηγηματικών εγγραφών ή συμβόλων μέσα σε ορθογώνιο παραλληλόγραμμο κάτω από τη πινακίδα. Οι εγγραφές αυτές ή τα σύμβολα μπορεί επίσης να περιλαμβάνονται στην πινακίδα εφόσον δεν καθιστούν αυτή δυσνόητη. 9. Οι πινακίδες σήμανσης αφορούν τους οδηγούς οι οποίοι κυκλοφορούν σε ολόκληρο το πλάτος του ανοικτού στην κυκλοφορία οδοστρώματος, εκτός αν, με κατάλληλη τοποθέτησή τους, απευθύνονται αποκλειστικά με αυτούς που οδηγούν σε μία ή περισσότερες λωρίδες κυκλοφορίας που χωρίζονται με κατά μήκος διαγραμμίσεις ή κατάλληλα διαχωριστικά μέσα. 10. Ο οδηγός που δε συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται με τις ρυθ/κές πιν/δες, Ρ-39, Ρ-40, Ρ-41, Ρ-42, Ρ-43, Ρ-69, Ρ-70, Ρ-71 και Ρ-72 ή το συνδυασμό αυτών με πρόσθετες πινακίδες, τιμωρείται για παράβαση της μεν πινακίδας Ρ-40 με διοικητικό πρόστιμο "δέκα πέντε χιλιάδων (15.000)" δραχμών, των δε λοιπών πινακίδων με διοικητικό πρόστιμο "οκτώ χιλιάδων (8.000)" δραχμών. Η παράβαση βεβαιώνεται από το αστυνομικό όργανο, που επιλαμβάνεται αυτής, το οποίο και συντάσσει σχετική έκθεση. Ο παραβάτης καλείται, μέσα σε τρεις (3) ημέρες, εφόσον το επιθυμεί, να εμφανισθεί στην Αρχή στην οποία υπάγεται το αστυνομικό όργανο που βεβαίωσε την παράβαση και να υποβάλλει τις αντιρρήσεις του. Σε περίπτωση που δεν εμφανιστεί ή εφόσον οι αντιρρήσεις κριθούν αβάσιμες ο Διοικητής της πιο πάνω Αστυνομικής Αρχής επιβάλλει διοικητικό πρόστιμο το οποίο και εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δημόσιας Τάξης ορίζονται οι λεπτομέρειες της παραγράφου αυτής. 11. Ο οδηγός που δεν συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται με τις λοιπές, πλην τις Ρ-39, Ρ-40, Ρ-41, Ρ-42, Ρ-43, Ρ-69, Ρ-70, Ρ-71, Ρ-72, ρυθμιστικές πινακίδες ή το συνδυασμό αυτών με πρόσθετες πινακίδες, τιμωρείται με πρόστιμο "είκοσι τρεις (23.000)" δρχ.

Άρθρο 5. Σήμανση οδοστρωμάτων με διαγραμμίσεις. 1. Οι σημάνσεις των οδοστρωμάτων με διαγραμμίσεις χρησιμοποιούνται για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας ή για την προειδοποίηση ή καθοδήγηση αυτών που χρησιμοποιούν οδούς, είτε μόνες είτε σε συνδυασμό με πινακίδες σήμανσης ή σηματοδότες, για να τονιστεί ή διευκρινιστεί η σημασία αυτών. 2. Τα κύρια είδη των σημάνσεων επί των οδοστρωμάτων με διαγραμμίσεις είναι: α) Οι κατά μήκος διαγραμμίσεις, β) Οι κατά πλάτος (εγκάρσιες) διαγραμμίσεις και γ) Οι ειδικές διαγραμμίσεις. 3. Οι κατά μήκος διαγραμμίσεις είναι: α) Η αποτελούμενη από μία ή δύο συνεχείς γραμμές η οποία σημαίνει διαχωρισμό των λωρίδων αντίθετων κατευθύνσεων. β) Η αποτελούμενη από μία διακεκομμένη γραμμή επί του οδοστρώματος, η οποία καθορίζει τα όρια των λωρίδων για την καθοδήγηση της κυκλοφορίας. Η αποτελούμενη από μία διακεκομμένη γραμμή, διπλάσιου πλάτους της προηγούμενης, καθορίζει τα όρια μεταξύ της λωρίδας επιτάχυνσης ή επιβράδυνσης και της παραπλεύρως λωρίδας κυκλοφορίας. γ) Η αποτελούμενη από μία διακεκομμένη γραμμή επί του οδοστρώματος με μήκη τμημάτων και των μεταξύ των κενών πολύ μικρότερα της προηγούμενης υπό στοιχείο 3β διακεκομμένης γραμμής, η οποία σημαίνει προειδοποίηση για την προσέγγιση σε διπλή ή συνεχή γραμμή ή για την προσέγγιση σε άλλο τμήμα οδού, το οποίο παρουσιάζει ιδιαίτερο κίνδυνο. Η προειδοποιητική αυτή γραμμή μπορεί να συμπληρωθεί ή να αντικατασταθεί με βέλη εκτροπής. δ) Η αποτελούμενη από μία συνεχή γραμμή και άλλη παραπλεύρως διακεκομμένη, η οποία σημαίνει διαχωρισμό των λωρίδων αντίθετων κατευθύνσεων. ε) Η αποτελούμενη από διπλές διακεκομμένες γραμμές, η οποία καθορίζει λωρίδα ή λωρίδες κυκλοφορίας στις οποίες η κατεύθυνση της κυκλοφορίας μπορεί να αντιστραφεί. 4. Οι κατά πλάτος (εγκάρσιες) διαγραμμίσεις είναι: α) Η αποτελούμενη από μία συνεχή γραμμή επί του πλάτους μίας ή περισσοτέρων λωρίδων κυκλοφορίας, η οποία καθορίζει τη θέση προ της οποίας οι οδηγοί είναι υποχρεωμένοι να διακόψουν την πορεία τους λόγω της πινακίδας "υποχρεωτικη διακοπη πορειας (STOP)" (Ρ-2), λόγω ένδειξης φωτεινού σηματοδότη, σήματος, σήματος τροχονόμου ή προ σιδηροδρομικής διάβασης (γραμμή διακοπής πορείας). Η λέξη "STOP" μπορεί να αναγράφεται επί του οδοστρώματος προ των πιο πάνω διαγραμμίσεων. β) Η αποτελούμενη από μία διακεκομμένη γραμμή επί του πλάτους μιας ή περισσοτέρων λωρίδων κυκλοφορίας, η οποία καθορίζει τη θέση προ της οποίας οι οδηγοί οχημάτων οφείλουν να παραχωρούν προτεραιότητα, συμμορφούμενοι προς την πινακίδα Ρ-1 "υποχρεωτικη παραχωρηση προτεραιοτητας". Μπροστά από μία τέτοια διαγράμμιση μπορεί να σημειωθεί επί του οδοστρώματος, για να συμβολίζει την πινακίδα Ρ-1, μεγάλο τρίγωνο με τη μία πλευρά παράλληλη προς τη διαγράμμιση και την απέναντι αυτής κορυφή προς τον υποχρεούμενο να παραχωρήσει προτεραιότητα. Η διακεκομμένη αυτή γραμμή μπορεί να αντικατασταθεί με τρίγωνα σημειούμενα το ένα κοντά στο άλλο επί του οδοστρώματος, με τις κορυφές τους προς τον οδηγό ο οποίος υποχρεούται να παραχωρήσει προτεραιότητα. γ) Η αποτελούμενη από ραβδώσεις μεγάλου πλάτους παράλληλα προς τον άξονα του οδοστρώματος, η οποία καθορίζει διάβαση πεζών (ZEBRA). δ) Η αποτελούμενη από τετράγωνα ή παραλληλόγραμμα σχήματα, η οποία καθορίζει τις διαβάσεις των ποδηλατιστών. 5. Οι ειδικές διαγραμμίσεις είναι: α) Η αποτελούμενη από παράλληλες λοξές λωρίδες οι οποίες πλαισιώνονται από μία συνεχή ή διακεκομμένη γραμμή επί τμήματος ή επί ελαφρώς ανυψωμένης περιοχής του οδοστρώματος και η οποία σημαίνει απαγόρευση ή περιορισμό εισόδου οχημάτων στις περιοχές αυτές. β) Η τεθλασμένη κίτρινη γραμμή (ζιγκ-ζαγκ) στην πλευρά του οδοστρώματος, η οποία σημαίνει ότι σε όλο το μήκος της γραμμής επί της πλευράς αυτής απαγορεύεται η στάθμευση. γ) Συνεχής κίτρινη γραμμή στο κράσπεδο ή στην άκρη του οδοστρώματος που σημαίνει ότι σε όλο το μήκος της και προς την πλευρά αυτή του οδοστρώματος απαγορεύεται η στάση και στάθμευση των οχημάτων, ανεξαρτήτως της παράλληλης οδικής σήμανσης με κατακόρυφες πινακίδες απαγορευτικές της στάσης και της στάθμευσης. δ) Διακεκομμένη κίτρινη γραμμή στο κράσπεδο ή στο άκρο του οδοστρώματος, η οποία σημαίνει ότι σε όλο το μήκος της γραμμής και επί της πλευράς αυτής του οδοστρώματος απαγορεύεται η υπόκειται σε περιορισμούς η στάθμευση, η οποία υποδεικνύεται με άλλα μέσα. ε) Πλέγμα κίτρινων γραμμών, οι οποίες σχηματίζουν παραλληλόγραμμα, σε ισόπεδους οδικούς κόμβους, το οποίο σημαίνει περιοχή μέσα στην οποία δεν μπορεί να εισέλθει όχημα και αν ακόμη οι φωτεινοί σηματοδότες επιτρέπουν αυτό όταν η πυκνότητα της κυκλοφορίας είναι τέτοια ώστε, αν εισέλθει να υποχρεωθεί πιθανώς να παραμείνει στη διασταύρωση. Οι διατάξεις του άρθρου 26 παρ. 2 εξακολουθούν να ισχύουν και αν ακόμη δεν υπάρχει η πιο πάνω διαγράμμιση. στ) Συνεχής ή διακεκομμένη γραμμή που προσδιορίζει λωρίδα κυκλοφορίας συνοδευόμενη από πινακίδες σήμανσης ή αναγραφής λέξεων στο οδόστρωμα ως π.χ. λεωφορεία, ταξί κ.λ.π., η οποία σημαίνει ότι η χρήση της λωρίδας κυκλοφορίας επιτρέπεται μόνο στα αναγραφόμενα οχήματα. ζ) Βέλη εκτροπής, βέλη επιλογής, παράλληλες ή λοξές λωρίδες ή αναγραφές μπορούν να χρησιμοποιούνται για την επανάληψη των διδομένων από πινακίδες οδηγιών ή για να δίνουν σε αυτούς που χρησιμοποιούν τις οδούς πληροφορίες, οι οποίες δεν μπορούν να δοθούν ικανοποιητικά με πινακίδες. Τέτοιες διαγραμμίσεις χρησιμοποιούνται ιδίως για να δείχνουν τις οριογραμμές ζωνών ή λωρίδων στάθμευσης, για να σημειώνουν στάσεις λεωφορείων, ως και για την προεπιλογή λωρίδας κυκλοφορίας, μπροστά από διασταυρώσεις. Εάν υπάρχει βέλος επιλογής στο οδόστρωμα, όπου αυτό είναι χωρισμένο σε λωρίδες κυκλοφορίας με κατά μήκος διαγραμμίσεις, οι οδηγοί υποχρεούνται να επιλέγουν έγκαιρα την λωρίδα η οποία φέρει το βέλος της κατεύθυνσης την οποία θέλουν να ακολουθήσουν και δεν μπορούν πλέον να πάρουν άλλη κατεύθυνση. η) Περιγράμματα ρόμβων κατά αποστάσεις στο μέσο λωρίδας κυκλοφορίας, τα οποία σημαίνουν ότι η λωρίδα αυτή έχει καθοριστεί ως αμέσου ανάγκης με την έννοια του άρθρου 44 παράγραφος 3. 6. Δεν θεωρούνται ως κατά μήκος διαγραμμίσεις, με την έννοια του άρθρου αυτού κατά μήκος γραμμές, που χρησιμοποιούνται ως οριογραμμές των άκρων του οδοστρώματος (για να καταστούν αυτά ευκολότερα ορατά), κατά μήκος γραμμές που συνδέονται με τέτοιες καθέτους οι οποίες χρησιμοποιούνται για την οριοθέτηση χώρων στάθμευσης στο οδόστρωμα ως και κατά μήκος γραμμές που δείχνουν απαγορεύσεις ή περιορισμούς στις στάσεις ή στις σταθμεύσεις. 7. Οι διαγραμμίσεις των οδών είναι λευκές, εκτός από τις ακόλουθες περιπτώσεις: α) Διαγραμμίσεων χώρων στους οποίους επιτρέπεται ή περιορίζεται η στάθμευση οι οποίες μπορούν να είναι κυανές. β) Τεθλασμένων γραμμών (ζιγκ-ζαγκ) σε χώρους όπου απαγορεύεται η στάθμευση, οι οποίες είναι κίτρινες. γ) Της συνεχούς ή διακεκομμένης γραμμής στο κράσπεδο ή στο άκρο του οδοστρώματος, της απαγορευτικής ή περιοριστικής στάσης ή στάθμευσης, η οποία είναι κίτρινη. δ) Των γραμμών πλέγματος των διασταυρώσεων της παραγράφου 5ε του άρθρου αυτού, οι οποίες είναι κίτρινες. Ως λευκό χρώμα νοούνται και οι αποχρώσεις του αργυρόχροου ή του ανοικτού γκρίζου χρώματος. Σε περίπτωση ανάγκης προσωρινής ακύρωσης των μονίμων διαγραμμίσεων με αντικατάσταση με άλλες, οι προσωρινές αυτές διαγραμμίσεις, πρέπει να είναι χρώματος άλλου από το συνήθως χρησιμοποιούμενο και από υλικό που να εξαλείφεται εύκολα. Για τις προσωρινές αυτές διαγραμμίσεις οδών μπορεί να χρησιμοποιούνται ανακλαστήρες, φωτεινοί δείκτες, πλαστικοί κώνοι και οποιοδήποτε άλλο κατάλληλο υλικό ή αντικείμενο, οι προδιαγραφές των οποίων καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 10 του παρόντος Κώδικα. 8. Στους οδηγούς των οδικών οχημάτων απαγορεύεται: α) Να διαβαίνουν την εκ μιας ή δύο συνεχών γραμμών, κατά μήκος, διαγράμμιση, ως και να κινούνται στην αριστερή πλευρά αυτής. β) Να διαβαίνουν την εκ διπλών διακεκομμένων γραμμών, κατά μήκος, διαγράμμιση, ως και να κινούνται στην αριστερή πλευρά αυτής, όταν η διαγράμμιση αυτή διαχωρίζει της δύο κατευθύνσεις. γ) Σε μία συνεχή γραμμή και άλλη παραπλεύρως διακεκομμένη, να διαβαίνουν την συνεχή γραμμή, όταν κινούνται επί της πλευράς αυτής επιτρεπομένης της κίνησης και του προσπεράσματος από την πλευρά της διακεκομμένης. Στην περίπτωση αυτή η συνεχής γραμμή δεν εμποδίζει τον οδηγό, ο οποίος προσπέρασε κατά τον επιτρεπόμενο τρόπο να επανέλθει στην κανονική του θέση επί του οδοστρώματος. δ) Να κινούνται πάνω σε κατά μήκος διαγραμμίσεις (ιππαστί). ε) Να υπερβαίνουν τη διαγράμμιση μίας συνεχούς γραμμής κατά πλάτος σε περίπτωση υποχρεωτικής διακοπής πορείας. στ) Να υπερβαίνουν την διαγράμμιση μιας διακεκομμένης γραμμής κατά πλάτος σε περίπτωση υποχρεωτικής παραχώρησης προτεραιότητας. ζ) Να εισέρχονται σε περιοχή του οδοστρώματος η οποία προσδιορίζεται με παράλληλες λοξές λωρίδες και πλαισιώνεται με συνεχή γραμμή. Αν η περιοχή αυτή πλαισιώνεται με διακεκομμένη γραμμή, οι οδηγοί επιτρέπεται να εισέρχονται σε αυτή μόνο όταν βεβαιωθούν ότι είναι δυνατόν να κάμουν αυτό ασφαλώς ή για να στρίψουν σε οδό ή οποία συμβάλλει σε πλευρά της αντίθετης κατεύθυνσης της κυκλοφορίας. η) Να σταθμεύουν στην πλευρά της οδού που έχει διαγραμμιστεί με κίτρινη τεθλασμένη γραμμή (ζιγκ-ζαγκ). θ) Να σταματούν ή να σταθμεύουν ή να μη συμμορφώνονται με τους περιορισμούς, οι οποίοι υποδεικνύονται με άλλα μέσα, κατά περίπτωση επί της πλευράς του οδοστρώματος, η οποία έχει τη συνεχή ή διακεκομμένη κίτρινη γραμμή στο κράσπεδο ή το άκρο του οδοστρώματος σε όλο το μήκος της γραμμής αυτής. ι) Να κινούνται μέσα σε λωρίδα κυκλοφορίας, η οποία έχει πινακίδες σήμανσης ή λέξεις επί του οδοστρώματος, ως π.χ., λεωφορεία, ταξί κ.λ.π., εάν δεν οδηγούν οχήματα της κατηγορίας αυτής. ια) Να ακολουθούν στις διασταυρώσεις άλλη κατεύθυνση από αυτήν που δείχνουν τα βέλη επιλογής, αν κινούνται σε λωρίδα κυκλοφορίας προδιαλογής, η οποία έχει τα βέλη αυτά. ιβ) Να εισέρχονται σε περιοχή οδοστρώματος, η οποία έχει σημανθεί με πλέγμα κίτρινων γραμμών, οι οποίες σχηματίζουν παραλληλόγραμμα, όταν η πυκνότητα της κυκλοφορίας είναι τέτοια ώστε αν εισέλθουν, να υποχρεωθούν, πιθανώς, να παραμείνουν στη διασταύρωση. ιγ) Να διαβαίνουν σε οδούς ταχείας κυκλοφορίας, τις διακεκομμένες κατά μήκος γραμμές, εκτός από την περίπτωση αλλαγής λωρίδας κυκλοφορίας. 9. Στους οδηγούς των οδικών οχημάτων επιβάλλεται να παραχωρούν προτεραιότητα στις διαβάσεις πεζών ή ποδηλατιστών, όταν σε αυτούς κινούνται πεζοί ή ποδηλατιστές αντίστοιχα. 10. Η χάραξη και η σχεδίαση των διαγραμμίσεων των οδών εκτελείται με βάση τις προδιαγραφές διαγραμμίσεων οδών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. 11. Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις τις παραγράφου 8 περιπτ. η' και θ' του άρθρου αυτού τιμωρείται με πρόστιμο "δέκα πέντε χιλιάδων (15.000)" δραχμών, τις δε λοιπές διατάξεις του αυτού άρθρου με πρόστιμο "τριάντα χιλιάδων (30.000)" δραχμών.

Άρθρο 6. Φωτεινή σηματοδότηση για την κυκλοφορία οχημάτων. 1. Οι οδηγοί των οδικών οχημάτων υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις πιο κάτω ενδείξεις των φωτεινών σηματοδοτών ρύθμισης της κυκλοφορίας, εκτός αν η ρύθμιση αυτής γίνεται από τροχονόμο κατά διάφορο τρόπο. α) Πράσινο σταθερό φως κυκλικής μορφής: Ο οδηγός προχωρεί κατευθείαν μπροστά ή στρίβει προς τα δεξιά ή αριστερά, εκτός αν άλλο σήμα ή πινακίδα απαγορεύει την κατευθείαν κίνηση ή στροφή. Ο οδηγός υποχρεούται, και αν ακόμη ο φωτεινός σηματοδότης δείχνει πράσινο φως, κινούμενος κατευθείαν μπροστά, να παραχωρεί προτεραιότητα σε άλλο όχημα ή πεζό που κινείται ακόμη από προηγούμενη σηματοδότηση, στρίβοντας δε να παραχωρεί προτεραιότητα στους πεζούς, οι οποίοι κινούνται στην οδό στην οποία πρόκειται να εισέλθει. β) Ερυθρό σταθερό φως κυκλικής μορφής: Ο οδηγός υποχρεούται να σταματήσει προ της ειδικής γραμμής διακοπής αυτής, ή αν δεν υπάρχει τέτοια, σε αρκετή απόσταση από το σηματοδότη, ώστε η σηματοδότηση να είναι σε αυτόν ευχερώς ορατή, να παραμένει δε σε στάση μέχρις ότου ανάψει το πράσινο φως. Επίσης υποχρεούται να μην εισέρχεται στον οδικό κόμβο ούτε να κινείται πάνω στις διαβάσεις πεζών, εάν ο σηματοδότης είναι τοποθετημένος στο μέσο ή στην απέναντι πλευρά του κόμβου. γ) Κίτρινο σταθερό φως κυκλικής μορφής: Ο οδηγός υποχρεούται να σταματήσει όπως και προ ερυθρού φωτός, εκτός εάν βρίσκεται τόσο κοντά στο σηματοδότη, ώστε να μην μπορεί να κάμει αυτό ασφαλώς. δ) Απλό ή διπλό κίτρινο φως κυκλικής μορφής το οποίο αναβοσβήνει (αναλάμπον): Ο οδηγός υποχρεούται να ανακόπτει ταχύτητα, να προχωρεί με ιδιαίτερη προσοχή και να παραχωρεί προτεραιότητα στους πεζούς και στα οχήματα. ε) Απλό ερυθρό φως το οποίο αναβοσβήνει (αναλάμπον) κυκλικής μορφής ή διπλό εναλλασσόμενο στον ίδιο ιστό, στο αυτό ύψος και προς την αυτήν κατεύθυνση: Σημαίνει μεγάλο κίνδυνο και υποχρεώνει τον οδηγό σε ακινητοποίηση του οχήματος, όπως και προ ερυθρού σταθερού φωτός. Η σηματοδότηση αυτή χρησιμοποιείται μόνο σε ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις, σε προσβάσεις σε κινητές γέφυρες ή αποβάθρες οχηματαγωγών, όταν πυροσβεστικά οχήματα εισέρχονται στην οδό ή πλησιάζουν αεροσκάφη, τα οποία θα διέλθουν σε χαμηλό ύψος πάνω από την οδό. στ) Πράσινο φως με μορφή ενός ή περισσοτέρων βελών: O οδηγός μπορεί να προχωρήσει μόνο προς την κατεύθυνση που δείχνει το βέλος ή τα βέλη. Βέλος προς τα πάνω σημαίνει υποχρεωτική κίνηση κατευθείαν μπροστά. ζ) Σηματοδότης τρίχρωμου συστήματος, ο οποίος περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα πράσινα βέλη: Ο οδηγός μπορεί να προχωρεί προς την κατεύθυνση που δείχνει το βέλος ή τα βέλη, ανεξάρτητα από τη φάση που έχει ο σηματοδότης κατά την στιγμή εκείνη, αφού προηγουμένως εισέλθει στην λωρίδα κυκλοφορίας, η οποία προορίζεται για τα οχήματα τα κινούμενα προς την κατεύθυνση που δείχνει το βέλος ή τα βέλη. Οδηγός ο οποίος βρίσκεται μέσα στη λωρίδα κυκλοφορίας η οποία προορίζεται για τα οχήματα που κινούνται προς την κατεύθυνση του βέλους, υποχρεούται να κινηθεί προς την κατεύθυνση αυτήν, εκτός αν, η διακοπή της πορείας του δε εμποδίζει την κίνηση των οχημάτων που κινούνται πίσω του στην ίδια λωρίδα. Στις πιο πάνω περιπτώσεις ο οδηγός επιτρέπεται να προχωρήσει προς την κατεύθυνση που δείχνει το βέλος μόνο αν το επιτρέπουν οι συνθήκες κυκλοφορίας στην οδό στην πρόκειται να εισέλθει και δεν εκτίθενται σε κίνδυνο οι πεζοί. η) Ερυθρό φως με μορφή βέλους: Ο οδηγός απαγορεύεται να κινηθεί προς την κατεύθυνση που δείχνει το βέλος και υποχρεούται να σταματήσει το όχημά του όπως και προ ερυθρού φωτός κυκλικής μορφής. θ) Κίτρινο φως με μορφή βέλους το οποίο είναι σταθερό ή αναβοσβήνει: Ο οδηγός έχει τις αυτές υποχρεώσεις όπως και προ κίτρινου φωτός κυκλικής μορφής. ι) Ερυθρό φως, με μορφή δύο ράβδων που τέμνονται σε σχήμα Χ, το οποίο είναι τοποθετημένο πάνω από λωρίδα κυκλοφορίας, σε οδόστρωμα με περισσότερες από δύο λωρίδες, οι οποίες χωρίζονται με κατά μήκος διαγραμμίσεις, απαγορεύει την χρησιμοποίηση της λωρίδας αυτής, πράσινο δε φως, με μορφή βέλους προς τα κάτω, παρέχει δικαίωμα κίνησης σε αυτήν. 2. Φωτεινοί σηματοδότες, οι οποίοι έχουν σύμβολο ποδηλάτου στα φώτα ή σηματοδότες μικρότερου μεγέθους του κανονικού, με ορθογώνια παραλληλόγραμμη πινακίδα της αυτής ένδειξης στον ιστό τους, ισχύουν μόνο για τους ποδηλάτες. 3. Η ρύθμιση της κυκλοφορίας από τροχονόμο, κατά τρόπο αντίθετο από τις ενδείξεις των φωτεινών σηματοδοτών, γίνεται σε εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις λήξης ειδικών και έκτακτων μέτρων. Αν δεν είναι δυνατό, μετά προηγούμενη προειδοποίηση του τροχονόμου, να σβήσουν οι φωτεινοί σηματοδότες, η ως άνω ρύθμιση γίνεται με σήματα προς τους χρησιμοποιούντες την οδό και αφού βεβαιωθεί ο τροχονόμος ότι από την ενέργεια του αυτή δεν δημιουργείται κίνδυνος ατυχημάτων. 4. Ο οδηγός που παραβαίνει τις διατάξεις της παρ. 1 περιπτ. β', ε', η' και ι' του άρθρου αυτού τιμωρείται με πρόστιμο "εβδομήντα τεσσάρων χιλιάδων (74.000)" δραχμών. Ο παραβάτης των λοιπών διατάξεων του άρθρου αυτού τιμωρείται με πρόστιμο "δέκα πέντε χιλιάδων (15.000)" δραχμών.

Άρθρο 7. Φωτεινή σηματοδότηση για τους πεζούς. 1. Οι πεζοί υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις ενδείξεις των ειδικών για αυτούς φωτεινών σηματοδοτών ως ακολούθως, εκτός αν η ρύθμιση της κυκλοφορίας γίνεται από τροχονόμους κατά διάφορο τρόπο. α) Πράσινο σταθερό φως με σύμβολο άτομο που βαδίζει: Οι πεζοί μπορούν να διασχίσουν το οδόστρωμα. β) Ερυθρό σταθερό φως με σύμβολο άτομο σε στάση: Οι πεζοί δεν μπορούν να διασχίσουν το οδόστρωμα. γ) Πράσινο φως το οποίο αναβοσβήνει με σύμβολο άτομο που βαδίζει: Οι πεζοί μπορούν να διασχίσουν το οδόστρωμα με ιδιαίτερη προσοχή και με παραχώρηση της προτεραιότητας στα οχήματα. 2. Αν ο πεζός καταληφθεί στη διάβαση από το ερυθρό φως με σύμβολο ατόμου σε στάση, δικαιούται να συνεχίσει την πορεία του προς την απέναντι πλευρά της οδού. 3. Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου αυτού τιμωρείται με πρόστιμο "οκτώ χιλιάδων (8.000)" δραχμών.

Άρθρο 8. Σήμανση ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων. 1. Στις σιδηροδρομικές διαβάσεις τοποθετούνται, κατά περίπτωση, οι πινακίδες αναγγελίας κινδύνου Κ-31 ή Κ-32, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παρ.2 του παρόντος Κώδικα. 2. Στις ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις, χωρίς κινητά φράγματα, η φωτεινή σηματοδότηση τοποθετείται πλησίον και προ της διάβασης και επί του αυτού ιστού η πινακίδα υποχρεωτικής διακοπής πορείας (Ρ-2) σε συνδυασμό με τις πινακίδες Κ-36 ή Κ-37.

Άρθρο 9. Σήμανση των εργασιών που εκτελούνται στις οδούς. 1. Όταν εκτελούνται στις οδούς εργασίες, τοποθετούνται σε κατάλληλες θέσεις όλες οι πινακίδες σήμανσης που απαιτούνται κατά περίπτωση (κινδύνου, ρυθμιστικές, πληροφοριακές), κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 10 του παρόντος Κώδικα. 2. Επιπλέον της κατά την προηγούμενη παράγραφο σήμανσης τα όρια των επί του οδοστρώματος εκτελουμένων εργασιών ή οι χώροι εναπόθεσης υλικών πρέπει να επισημαίνονται με την τοποθέτηση συνεχών ή διακεκομμένων εμποδίων, τα οποία να έχουν εναλλασσόμενες λωρίδες ερυθρού και λευκού χρώματος. Κατά τη νύκτα δε, αν τα εμπόδια δεν είναι αντανακλαστικά με φώτα και αντανακλαστικά στοιχεία, τα για το σκοπό αυτόν χρησιμοποιούμενα αντανακλαστικά στοιχεία και σταθερά φώτα πρέπει να είναι χρώματος ερυθρού, αν δεν χρησιμοποιηθούν φώτα τα οποία αναβοσβήνουν πρέπει να έχουν χρώμα βαθύ κίτρινο. Κατ' εξαίρεση των πιο πάνω οριζομένων: α) Φώτα και αντανακλαστικά στοιχεία ορατά μόνο από τη μία κατεύθυνση της κυκλοφορίας, τα οποία επισημαίνουν τα όρια οδικών εργασιών επί της απέναντι πλευράς της οδού, πρέπει να είναι λευκά. β) Φώτα και αντανακλαστικά στοιχεία, τα οποία επισημαίνουν τα όρια οδικών εργασιών, οι οποίες διαχωρίζουν τις δύο κατευθύνσεις, πρέπει να είναι λευκά ή κίτρινα ανοικτού χρώματος. 3. Τα μέσα σήμανσης των προηγούμενων παραγράφων τοποθετούνται με μέριμνα και ευθύνη των εργοληπτών ή των εκτελούντων τις εργασίες. Σε περίπτωση δε που οι εργασίες εκτελούνται απολογιστικά, από τον επιβλέποντα το έργο. Οι φορείς που κατασκευάζουν τα διάφορα έργα στις οδούς ή αναθέτουν την κατασκευή τους σε τρίτους υποχρεούνται να ελέγχουν την τοποθέτηση των μέσων σήμανσης. 4. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων καθορίζονται οι λεπτομέρειες και οι προδιαγραφές, τις οποίες πρέπει να πληρούν οι διάφορες σημάνσεις των εργασιών που εκτελούνται στις οδούς. 5. Αυτός που παραλείπει την τοποθέτηση και συντήρηση των πιο πάνω μέσων σήμανσης, ως και αυτός που τα τοποθετεί πλημμελώς, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις έξι (6) μηνών ή χρηματική ποινή τουλάχιστον πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.

Άρθρο 10. Εγκατάσταση μέσων σήμανσης και σηματοδότησης. 1. Η κατακόρυφη και οριζόντια σήμανση των οδών εκτελείται μόνο κατόπιν σχετικής μελέτης. Αρμόδιοι φορείς για την εκπόνηση ή έγκριση μελετών εφαρμογής που αφορούν την κατακόρυφη και οριζόντια σήμανση των οδών (πινακίδες και διαγραμμίσεις) και για την εγκατάσταση και συντήρηση της σήμανσης αυτής είναι είτε η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, είτε οι δήμοι και οι κοινότητες που τις συντηρούν, κατά περίπτωση. Οι αρμόδιες υπηρεσίες των φορέων αυτών έχουν την υποχρέωση της υλοποίησης, σε εύλογο χρονικό διάστημα και των σχετικών αστυνομικών αποφάσεων. Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων ασκεί σε όλη τη Χώρα την εποπτεία και παρέχει τις οδηγίες για θέματα οδικής σήμανσης. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων μπορεί να ακυρώνει αποφάσεις των Ο.Τ.Α. που αναφέρονται σε θέματα κυκλοφοριακής σήμανσης και οι οποίες δεν είναι σύμφωνες με τις τεχνικές προδιαγραφές και οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων. 2. Για την εγκατάσταση και λειτουργία φωτεινών σηματοδοτών, οι οποίοι ρυθμίζουν την κυκλοφορία οχημάτων και πεζών απαιτείται προηγούμενη εκπόνηση ή έγκριση της σχετικής μελέτης από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων, του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. 3. Για τη μελέτη, εγκατάσταση και συντήρηση των κάθε είδους σηματοδοτών, ηχητικών συσκευών ή κινητών φραγμάτων στις ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις, αρμόδιες είναι οι υπηρεσίες του φορέα εκμετάλλευσης. 4. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές, οι όροι και ο τρόπος της οριζόντιας και κατακόρυφης σήμανσης των οδών, της σηματοδότησης των εκτελουμένων έργων και κάθε άλλο συναφές θέμα. 5. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, μπορεί να τροποποιείται ή να συμπληρώνεται το σύστημα οριζόντιας και κατακόρυφης σήμανσης και το σύστημα σηματοδότησης που προβλέπεται από τον Κώδικα αυτόν. 6. Σε δρόμους δευτερεύουσας κυκλοφορίας σημασίας, από όπου δεν διέρχονται οχήματα αστικών συγκοινωνιών, που την ευθύνη συντήρησής τους έχουν οι δήμοι ή οι κοινότητες, επιτρέπεται, όπου η αναγκαστική μείωση της ταχύτητας των οχημάτων επιβάλλεται για ειδικούς λόγους, η δημιουργία ειδικών διαμορφώσεων του οδοστρώματος μετά από σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, για τις περιοχές των Ρυθμιστικών Σχεδίων της Αθήνας και Θεσσαλονίκης και των οικείων Τεχνικών Υπηρεσιών των Νομαρχιών για τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας. Οι σχετικές προδιαγραφές κατασκευής και σήμανσης των παραπάνω διαμορφώσεων του οδοστρώματος, καθώς και κάθε άλλο συναφές θέμα καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. 7. Επιτρέπεται ο διαχωρισμός των λωρίδων κυκλοφορίας με κατάλληλη διαμόρφωση και εγκατάσταση εξοπλισμού, ύστερα από έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. 8. Απαγορεύεται η τοποθέτηση πινακίδων σήμανσης ή η χάραξη διαγραμμίσεων, καθώς και η εγκατάσταση σηματοδοτών, από άλλους εκτός από τις παραπάνω αρμόδιες υπηρεσίες. Επίσης απαγορεύεται η καταστροφή, παραποίηση, μετάθεση, αλλοίωση και γενικά η με οποιονδήποτε τρόπο επενέργεια στις πινακίδες σήμανσης, στους σηματοδότες και στο σύστημα στήριξής τους, στις διαγραμμίσεις πάνω στο οδόστρωμα, καθώς και στις συσκευές ρύθμισης ή μέτρησης της κυκλοφορίας. Οι διατάξεις του άρθρου 47 του Κώδικα αυτού, για τον καταλογισμό της σχετικής δαπάνης, εφαρμόζονται ανάλογα στις παραπάνω περιπτώσεις. 9. Απαγορεύεται η εγκατάσταση οποιασδήποτε πινακίδας, αφίσας, διαγράμμισης ή συσκευής, η οποία μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση με πινακίδες σήμανσης ή με κυκλοφοριακή διαγράμμιση ή με άλλη συσκευή ρύθμισης της κυκλοφορίας ή να τις καταστήσει λιγότερο ορατές ή αποτελεσματικές ή να προκαλέσει θάμβωση στους χρήστες της οδού και γενικά να αποσπάσει την προσοχή τους κατά τρόπο που μπορεί να έχει δυσμενή επίδραση στην ασφάλεια της κυκλοφορίας. Οι πινακίδες, αφίσες, διαγραμμίσεις ή συσκευές, οι οποίες τοποθετούνται, κατά παράβαση της παρούσας παραγράφου, αφαιρούνται ή εξαλείφονται, αυτεπάγγελτα ή ύστερα από ειδοποίηση της αρμόδιας αστυνομικής αρχής με μέριμνα της δημόσιας, δημοτικής ή κοινοτικής υπηρεσίας που είναι αρμόδια για τη συντήρηση της οδού κατά περίπτωση, η οποία επίσης μεριμνά για τον καταλογισμό της σχετικής δαπάνης σε βάρος των παραβατών. Για τον καταλογισμό αυτό έχουν εφαρμογή οι διατάξεις για την είσπραξης των δημοσίων εσόδων. 10. Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις του άρθρου αυτού τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός (1) έτους, με την επιφύλαξη της εφαρμογής κάθε άλλης διάταξης που προβλέπει επιβολή της βαρύτερης ποινής για τυχόν άλλα ατυχήματα που συρρέουν.

Άρθρο 11. Επιγραφές-Διαφημίσεις. 1. Απαγορεύεται κάθε διαφήμιση που πραγματοποιείται με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, σε ζώνη μέχρις εκατό πενήντα (150) μέτρων και από τις δύο πλευρές του άξονα των τμημάτων εθνικών και επαρχιακών οδών και είναι ορατή από τους χρήστες των οδών αυτών. Η παραπάνω ζώνη απαγόρευσης περιορίζεται στα σαράντα (40) μέτρα και από τις δύο πλευρές του άξονα των τμημάτων εθνικών και επαρχιακών οδών, τα οποία εφάπτονται τουλάχιστον κατά τη μία πλευρά τους σε οικισμούς που έχουν συγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή επίκειται η ένταξή τους στο ρυμοτομικό σχέδιο σύμφωνα με τις ισχύουσες ρυμοτομικές πολεοδομικές διατάξεις ή είναι οικισμοί προ του 1923, εκτός αν το επιτρεπόμενο ανώτατο όριο ταχύτητας στα παραπάνω τμήματα είναι εβδομήντα (70) χιλιόμετρα την ώρα ή μικρότερο, οπότε το τέλος της παραπάνω ζώνης απαγόρευσης καθορίζεται από τις οικοδομικές γραμμές, εφόσον υπάρχουν. Με αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων μπορούν να επεκτείνονται οι παραπάνω περιορισμοί ή απαγορεύσεις στις διαφημίσεις σε μη χαρακτηρισμένες ως εθνικές ή επαρχιακές οδούς, εφόσον έχουν τρεις ή περισσότερες λωρίδες κυκλοφορίας. 2. Σε οδούς στις οποίες είναι εγκατεστημένοι φωτεινοί σηματοδότες ρύθμισης της κυκλοφορίας, απαγορεύεται η τοποθέτηση έγχρωμων φωτεινών διαφημίσεων ή πινακίδων ή αναγραφών με χρώματα που χρησιμοποιούνται στους φωτεινούς σηματοδότες, σε απόσταση μικρότερη των δέκα (10) μέτρων από τον οπτικό άξονα οποιουδήποτε φανού σηματοδότης. 3. Με παράλληλη τήρηση των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου, καθώς και της παραγράφου 7 του άρθρου 10 του Κώδικα αυτού, επιτρέπεται να τοποθετούνται ή να λειτουργούν επιγραφές, που αναφέρονται στην επωνυμία ή σε άλλο διακριτικό σημείο ή τίτλο επιχείρησης που λειτουργεί παρά την οδό. Οι διαφημιστικές πινακίδες και οι επιγραφές πρέπει να τοποθετούνται παράλληλα προς τον άξονα της οδού. 4. Διαφημίσεις και επιγραφές, που τοποθετούνται κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου αυτού, αφαιρούνται ή εξαλείφονται ή εφόσον είναι φωτεινές τίθενται εκτός λειτουργίας από την αρμόδια υπηρεσία για την συντήρηση της οδού χωρίς προειδοποίηση. Η αυτή υπηρεσία καταλογίζει τη σχετική δαπάνη σε βάρος των διαφημιστών ή των διαφημιζομένων, η είσπραξη της οποίας γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη της οποίας γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων. Η υπηρεσία δεν φέρει καμία ευθύνη για τυχόν ζημιές κατά την αποξήλωση, καθώς και για τη φύλαξη και την απόδοση των σχετικών υλικών στους διαφημιστές ή διαφημιζόμενους. 5. Απαγορεύεται οποιαδήποτε αναγραφή λέξεων, εικόνων ή συμβόλων σε επιφάνειες τεχνικών έργων οδοποιίας, είτε αυτή γίνεται απευθείας στις επιφάνειες αυτές είτε σε επιφάνειες μέσων εξαρτώμενων από τα τεχνικά έργα. 6. Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις του άρθρου αυτού, τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο "εκατόν σαράντα οκτώ χιλιάδων (148.000)" δραχμών το οποίο εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα.