Επιτρέπεται και πάλι η κατάτμηση κληροτεμαχίων (επικύρωση ανωμαλων δικαιοπραξιών)

Με άρθρο 31 του νόμου 4061/2012 επιτρέπεται και πάλι η κατάτμηση των κληροτεμαχίων, δηλαδή των αγροτικών εκτάσεων που έχει παραχωρήσει το Ελληνικό Κράτος προς ιδιώτες. Μέχρι πρότινος ένα κληροτεμάχιο δε μπορούσε να χωριστεί σε επιμέρους τμήματα μεταξύ των κληρονόμων του αρχικού ιδιοκτήτη, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί το φαινόμενο ένα κληροτεμάχιο να ανήκει πλέον σε πάρα πολλούς εξ αδιαιρέτου συνιδιοκτήτες και έτσι να είναι δύσκολη η αξιοποίησή του. Το Κράτος για να αποτρέψει τον κατακερματισμό της αγροτικής γης και θέλοντας να ενισχύσει τις ενιαίες καλλιεργήσιμες εκτάσεις απαγόρευε το μοίρασμα/κατάτμηση των κληροτεμαχίων στους κληρονόμους του αρχικού δικαιούχου. Συνεπεία τούτων, παρατηρείται σήμερα το φαινόμενο ένα κληροτεμάχιο -για παράδειγμα- 100 στρεμμάτων να ανήκει σε 10 εξ αδιαιρέτου συνιδιοκτήτες, οι οποίοι δεν μπορούν να το διαμοιράσουν μεταξύ τους νόμιμα και κατ’ επέκταση να αξιοποιήσει ο καθένας τα 10 στρέμματα που του αναλογούν. Τώρα, με τη ψήφιση του ως άνω νόμου, οι εξ αδιαιρέτου συνιδιοκτήτες έχουν τη δυνατότητα να διασπάσουν και να μοιράσουν μεταξύ τους το ενιαίο κληροτεμάχιο. Στο ως άνω παράδειγμα καθένας εκ των συνιδιοκτητών θα αποκτήσει πλέον πλήρη κυριότητα σε έκταση 10 στρεμμάτων που του αναλογεί, αποκτώντας έτσι τη δυνατότητα να μεταβιβάσει, να πωλήσει ή και να κτίσει κατοικία επί της αυτόνομης πλέον ιδιοκτησίας του. Η σχετική διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί ονομάζεται «Επικύρωση Ανωμαλων Δικαιοπραξιών», πρόκειται για μια δικαστηριακή διαδικασία και περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια: 1) Κατάθεση αίτησης στο κατά τόπον αρμόδιο Ειρηνοδικείο. 2) Εκδίκαση της αίτησης στο ακροατήριο του Ειρηνοδικείου. 3) Έκδοση της σχετικής Δικαστικής Απόφασης από το Ειρηνοδικείο. 4) Καταβολή των αντίστοιχων τελών προς την αρμόδια Δ.Ο.Υ. 5) Μεταγραφή της Δικαστικής Απόφασης στο κατά τόπον Υποθηκοφυλακέιο ή και Κτηματολογικό Γραφείο (όπου λειτουργεί).

Σχετικά: Ν. 4061/ΦΕΚ Α’ 66/22-3-2012: Άρθρο 31 Επικύρωση ανώμαλων δικαιοπραξιών: 1. Οι διατάξεις του άρθρου 15 του ν.δ. 3958/1959 εφαρμόζονται σε μεταβιβάσεις γεωργικών κλήρων ή οικοπέδων που έγιναν μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2, 3, και 5 του άρθρου 2 του ν. 666/1977. Η προθεσμία που αναφέρεται στην παράγραφο 2 παρατείνεται από τότε που έληξε και για πέντε (5) ακόμα έτη από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Συμβολαιογραφικές πράξεις που έγιναν κατά παράβαση του άρθρου 1 του α.ν. 431/1968 και του άρθρου 2 του ν. 666/1977 είναι έγκυρες και ισχυρές, εφόσον δεν ακυρώθηκαν με αμετάκλητη δικαστική απόφαση.2. Η προθεσμία που προβλέπεται στην παρ.1 του άρθρου 12 του ν. 634/1977 (Α´ 186) για την υποβολή δήλωσης στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες, στις περιπτώσεις επικύρωσης ανώμαλων δικαιοπραξιών, σύμφωνα με το άρθρο 15 του ν. 3958/1959, παρατείνεται από τότε που έληξε και για πέντε (5) ακόμα έτη από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων οι προθεσμίες των προηγούμενων παραγράφων μπορεί να παρατείνονται για δύο (2) ακόμα έτη. Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 παρ. 2 του ν.δ. 3958/1959, του ν. 431/1968, του ν. 666/1977, του άρθρου 18 του ν. 1644/1986 και του άρθρου 16 του ν. 3147/2003, μεταβιβάσεις γεωργικών κλήρων που έγιναν με ιδιωτικό έγγραφο βέβαιης χρονολογίας μέχρι τη δημοσίευση του ν. 3147/2003 δηλαδή μέχρι τις 5.6.2003 κατά παράβαση των διατάξεων της αγροτικής νομοθεσίας των σχετικών με τους περιορισμούς μεταβίβασης (άρθρα 208-216 Αγρ.Κ.) κυρώνονται από τότε που έγιναν με απόφαση του αρμοδίου Ειρηνοδικείου, που δικάζει κατά την διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα.