Υπερχρεωμένα Νοικοκυριά (νόμος Κατσέλη) - Ρυθμίσεις οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων - Υπαγωγή στο ν.3869/2010 και προϋποθέσεις υπαγωγής (Ειρηνοδικείο Πατρών - αριθμός απόφασης 1/2012)

Περίληψη: Ρυθμίσεις οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Υπαγωγή στο ν.3869/2010. Προϋποθέσεις υπαγωγής. Προδικασία δικαστικού συμβιβασμού, ενέργειες που επιβάλλονται στον οφειλέτη, σκοπός των προθεσμιών, προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης, απαράδεκτο συζήτησης.

[...] Σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 1, 2 και 4 του αρθ. 4 ν. 3869/10 «1. Για την έναρξη της διαδικασίας, ο οφειλέτης καταθέτει αίτηση στο γραμματέα του αρμόδιου δικαστηρίου. Η αίτηση πρέπει να περιέχει: α) κατάσταση της περιουσίας του οφειλέτη και των κάθε φύσης εισοδημάτων του ίδιου και του συζύγου του, β) κατάσταση των πιστωτών του και των απαιτήσεων τους κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα και γ) σχέδιο διευθέτησης οφειλών, που να λαμβάνει υπόψη με εύλογο τρόπο και συσχέτιση τόσο τα συμφέροντα των πιστωτών, όσο και την περιουσία, τα εισοδήματα και την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη. 2. Μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή της ο οφειλέτης υποχρεούται να προσκομίσει: α) τη βεβαίωση που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 2 και β) υπεύθυνη δήλωση για την ορθότητα και πληρότητα των καταστάσεων που προβλέπονται στις περιπτώσεις α` και β`της προηγούμενης παραγράφου και για τις μεταβιβάσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων, στις οποίες προέβη την τελευταία τριετία…. 4. Ο οφειλέτης καταθέτει μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή της αίτησης στη γραμματεία του δικαστηρίου, έγγραφα που έχει στη διάθεση του σχετικά με την περιουσία του, τα κάθε φύσης εισοδήματα του, τους πιστωτές και τις απαιτήσεις τους.». Σύμφωνα δε με τη διάταξη του αρθ. 5 παρ. 1 «Ο οφειλέτης το αργότερο μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή της αίτησης επιδίδει στους πιστωτές αντίγραφο της αίτησης με ορισμό δικασίμου για τη συζήτηση της, με πρόσκληση να υποβάλλουν στη γραμματεία του δικαστηρίου εγγράφως τις παρατηρήσεις και να δηλώσουν αν συμφωνούν με το προτεινόμενο σχέδιο διευθέτησης των οφειλών μέσα σε αποκλειστική προθεσμία δύο μηνών από την υποβολή της αίτησης ». Από τις παραπάνω διατάξεις, σαφώς προκύπτει ότι η κοινοποίηση της αίτησης με την κατάσταση της περιουσίας του οφειλέτη κλπ, καθώς και η κατάθεση της βεβαίωσης περί αποτυχίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού, της υπεύθυνης δήλωσης και των υπολοίπων εγγράφων, που προβλέπονται στο αρθ. 4 ν. 3869/10, στην οριζόμενη από το νόμο προθεσμία του ενός μήνα, συγκροτούν τις αναγκαίες ενέργειες που επιβάλλονται από το νόμο στον οφειλέτη κατά το στάδιο του δικαστικού συμβιβασμού (αρθ. 7), ώστε να παρασχεθούν στους πιστωτές του οι αναγκαίες πληροφορίες σχετικά με την προσωπική και περιουσιακή του κατάσταση, να εκτιμήσουν τις οικονομικές του δυνατότητες και να διαμορφώσουν τις θέσεις τους επί του αρχικού ή τροποποιημένου σχεδίου ρύθμισης που έχει αυτός καταθέσει. Παράλληλα οι προθεσμίες που τάσσονται στον οφειλέτη (ένας μήνας για κοινοποίηση της αίτησης και κατάθεση των εγγράφων κλπ και 15 ημέρες για τροποποίηση του σχεδίου)και τους πιστωτές του (2 μήνες για απάντηση στο αρχικό σχέδιο και 20 ημέρες στο αναμορφωμένο), μέσα στις οποίες θα πρέπει να επιχειρήσουν τις οριζόμενες από το νόμο πράξεις κατά το στάδιο του δικαστικού συμβιβασμού, από τις οποίες αυτές για απάντηση στο σχέδιο από τους πιστωτές (αρθ. 5 παρ. 1) και για τροποποίηση του σχεδίου από τον οφειλέτη (αρθ. 7 παρ. 1) ορίζονται από το νόμο ως αποκλειστικές, αποβλέπουν αφενός μεν στο να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος στους πιστωτές ώστε να ενημερωθούν, έγκαιρα, από την αίτηση που θα τους κοινοποιηθεί και το περιεχόμενο του φακέλου του οφειλέτη που τηρείται στο ειρηνοδικείο (αρθ. 4 παρ. 5) για την προσωπική και περιουσιακή του κατάσταση και να προετοιμαστούν έτσι κατάλληλα για την κατάθεση των δικών τους θέσεων επί του αρχικού ή τροποποιημένου σχεδίου, αφετέρου δε στο να οριοθετηθεί χρονικά, ενόψει και της προθεσμίας των 6 μηνών για τον προσδιορισμό της συζήτησης της αίτησης (αρθ. 4 παρ. 3), το διάστημα μέσα στο οποίο θα πρέπει τα μέρη να οριστικοποιήσουν τις θέσεις τους επί του σχεδίου συμβιβασμού και θα ολοκληρωθεί η διαδικασία του δικαστικού συμβιβασμού, ώστε να προχωρήσει η περαιτέρω διαδικασία είτε με τη σύναψη και επικύρωσή του είτε με τη δικαστική ρύθμιση. Επομένως η μη τήρηση της υποχρέωσης του οφειλέτη για εμπρόθεσμη επίδοση της αίτησης ρύθμισης με το περιεχόμενο που ορίζεται στο αρθ. 4 παρ. 1 του νόμου, καθώς και εμπρόθεσμης επιχείρησης των ενεργειών που ορίζονται στο αρθ. 4 παρ. 2 και 4 (προσκόμιση βεβαίωσης αποτυχίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού, υπεύθυνης δήλωσης και κατάθεση εγγράφων στη γραμματεία του δικαστηρίου), δημιουργεί απαράδεκτο της συζήτησης της αίτησης, ως προς όλους τους πιστωτές, αφού όλες αυτές οι ενέργειες συγκροτούν από πλευράς υποχρεώσεων του οφειλέτη το προστάδιο του δικαστικού συμβιβασμού, που είναι υποχρεωτικό από το νόμο, η δε τήρησή του ελέγχεται αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο, το οποίο σε περίπτωση που δεν επιχειρηθούν από τον οφειλέτη οι προβλεπόμενες από το νόμο πιο πάνω πράξεις στις οριζόμενες προθεσμίες θα κηρύξει απαράδεκτη την συζήτηση της αίτησης λόγω ακριβώς της μη τήρησης του προσταδίου του δικαστικού συμβιβασμού, που αποτελεί την προδικασία και προϋπόθεση του παραδεκτού της συζήτησης αίτησης. Μεταξύ των πράξεων που πρέπει να επιχειρηθούν από τον οφειλέτη κατά το στάδιο του δικαστικού συμβιβασμού είναι και η μέσα σ’ ένα μήνα από την κατάθεση της αίτησης προσκόμιση της υπεύθυνης δήλωσης του αρθ. 4 παρ. 2β. Με την καθιέρωση της υποχρέωσης αυτής ο νομοθέτης αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της απόκρυψης από τον οφειλέτη σημαντικών περιουσιακών του στοιχείων και εισοδημάτων. Παράλληλα απέβλεψε στην ενημέρωση των πιστωτών για την πραγματική περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη, ώστε να διαμορφώσουν ανάλογα τις θέσεις τους επί του σχεδίου διευθέτησης των οφειλών που προτείνει. Με την κρινόμενη αίτηση, οι αιτούντες σύζυγοι επικαλούμενοι έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας και μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του πρώτου απ’ αυτούς προς τους πιστωτές, που αναφέρονται στην αίτηση, ζητούν, τη ρύθμιση των χρεών του πρώτου, σύμφωνα με το σχέδιο διευθέτησης που υποβάλλει και αφού ληφθούν υπόψη η περιουσιακή και οικογενειακή τους κατάσταση που εκθέτουν αναλυτικά, με σκοπό την απαλλαγή του. Στο φάκελο των αιτούντων που ανοίχθηκε με μέριμνα της γραμματείας του Δικαστηρίου, με τα έγγραφα που προσκομίστηκαν κατά το στάδιο του δικαστικού συμβιβασμού, δεν περιέχεται η προβλεπόμενη από τη διάταξη του αρθ. 4 παρ.2β υπεύθυνη δήλωση και συνεπώς, σύμφωνα με τα προλεχθέντα στη μείζονα σκέψη, πρέπει να κηρυχθεί απαράδεκτη η συζήτηση της ένδικης αίτησης, λόγω μη τήρησης της υποχρέωσης αυτής των αιτούντων οφειλετών κατά το προστάδιο του δικαστικού συμβιβασμού, η οποία οπωσδήποτε επέδρασε στη διαμόρφωση των θέσεων των καθών πιστωτών και στην εξέλιξη της διαδικασίας του. Πέραν και επιπλέον αυτού, η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού έγινε και από τους δύο αιτούντες συζύγους, οι οποίοι εμφανίζονται ως συνοφειλέτες των δανείων προς τις καθών πιστώτριες τράπεζες (βλ. σχέδια εξωδικαστικού συμβιβασμού και βεβαιώσεις διαμεσολαβητή δικηγόρου). Στη αίτηση όμως ρύθμισης, η οποία επίσης υποβάλλεται και από τους δύο αιτούντες συζύγους, οφειλέτης των αναφερομένων δανείων φέρεται μόνο ο πρώτος απ’ αυτούς, ο οποίος φέρεται ως αποκλειστικός κύριος όλων των περιγραφομένων ακινήτων και υποβάλλει, μόνο αυτός, αίτημα ρύθμισης των χρεών του. Η ασάφεια αυτή δημιουργεί σύγχυση με αποτέλεσμα να μην μπορούν οι καθών πιστώτριες να διαμορφώσουν τις θέσεις τους κατά το στάδιο του δικαστικού συμβιβασμού, αλλά και αυτό της δικαστικής ρύθμισης, το δε δικαστήριο να βρίσκεται σε αδυναμία να διαμορφώσει την κρίση και απόφασή του. Λόγω των ασαφειών της αυτών η αίτηση είναι αόριστη και απαράδεκτη, ενδεχομένως δε να θεμελιώνεται και ανειλικρίνεια των δηλώσεων των αιτούντων ως προς τα περιουσιακά τους στοιχεία και παράβαση του καθήκοντος της αλήθειας (αρθ. 10 παρ 1 ν. 3869/10). Σημειωτέον ότι είναι δυνατή η κίνηση από τους αιτούντες, εφόσον είναι συνοφειλέτες σ’ ολόκληρο των δανείων προς τις καθών, αλλά ακόμη και αν ο ένας απ’ αυτούς είχε και ατομικούς πιστωτές, δύο παράλληλων διαδικασιών ρύθμισης των οφειλών τους και η υποβολή είτε χωριστών αιτήσεων, που μπορούν να συνεκδικαστούν, αφού με τη συνεκδίκαση δεν ανατρέπεται η αυτοτέλεια κάθε έννομης σχέσης δίκης, είτε και κοινής αίτησης για ατομική ως προς τον καθένα ρύθμιση, δοθέντος ότι δε θίγεται ο προσωποπαγής χαρακτήρας του δικαιώματος κάθε οφειλέτη, αφού στην ίδια απόφαση θα περιέχονται δυο ατομικές ρυθμίσεις, μια για καθένα οφειλέτη με καταβολές τόσο προς τους ατομικούς του πιστωτές όσο και προς τον κοινό. Δικαστική δαπάνη δεν επιδικάζεται σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ.6 του ν.3869/2010. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Δικάζει κατ’ αντιμωλία των διαδίκων. Κηρύσσει απαράδεκτη τη συζήτηση της αίτησης

πηγή: nomos

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα