Υπερχρεωμένα Νοικοκυριά (νόμος Κατσέλη) - Δεν υφίσταται δολιότητα δανειολήπτη με μόνη την ανάληψη δανειακής υποχρέωσης, της οποίας η εξυπηρέτηση είναι επισφαλής, απαιτείται πρόκληση άγνοιας της επιφάνειας στους πιστωτές (Ειρηνοδικείο Χαλανδρίου - αριθμός απόφασης 29/2012)

Περίληψη: Ν.3869/2010 (Υπερχρέωση φυσικών προσώπων) - δεν απαιτείται ιδιαίτερη επίδοση για την κατάσταση περιουσίας και το Σχεδίο Διευθέτησης οφειλών - παραδεκτή μεταβολή με τις προτάσεις του προτεινόμενου σχεδίου διευθέτησης λόγω μεταβολής εισοδημάτων - δεν υφίσταται δολιότητα δανειολήπτη με μόνη την ανάληψη δανειακής υποχρέωσης, της οποίας η εξυπηρέτηση είναι επισφαλής, απαιτείται πρόκληση άγνοιας της επιφάνειας στους πιστωτές - μικρού ύψους καταβολές επί τετραετία - επανάληψη συζήτησης μετά 8μηνο για επαναπροσδιορισμό μηνιαίων καταβολών.

[...] Από την με αριθμό 8023Γ/9-5-2011 έκθεση επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών ............., που προσκομίζει και επικαλείται ο αιτών προκύπτει, ότι αντίγραφο της υπό κρίση αίτησης με πράξη προσδιορισμού δικασίμου και κλήση προς συζήτηση για την παραπάνω δικάσιμο, που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας αποφάσεως, επιδόθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα στην πέμπτη των καθ ων «...............». Η τελευταία όμως, δεν εμφανίσθηκε και η υπόθεση, αφού εκφωνήθηκε, συζητήθηκε ωσάν να ήταν παρόντες όλοι οι διάδικοι κατ αρθρ 754 παρ 2 του ΚΠολΔ λόγω του ανακριτικού συστήματος, που διέπει τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. Με την κρινόμενη αίτηση του, ο αιτών επικαλούμενος έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας και μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του προς την παραπάνω πιστώτρια, που αναφέρονται στην περιεχόμενη στην αίτηση αναλυτική κατάσταση και κλήτευσε στη δίκη, αιτείται κατά τις διατάξεις του Ν 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά τη ρύθμιση αυτής σύμφωνα με το σχέδιο διευθέτησης, που υποβάλλει Με την προφορικά ασκηθείσα κύρια παρέμβαση της η κυρίως παρεμβαίνουσα ανώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία «....................................................» δήλωσε ότι το χρέος για την με αριθμό με αριθμό ..................... σύμβαση πιστωτικής κάρτας, το οποίο την επίδοση της αίτησης ανέρχεται στο ποσό των 14.026,02 ευρώ και κατά την αίτηση φέρεται ότι ο αιτών οφείλει στην δεύτερη καθ ης η ανώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία «.................» δεν οφείλεται στην τελευταία αλλά σε αυτή (παρεμβαίνουσα), καθώς η παραπάνω δεύτερη καθ ης ενεργούσε ως εκπρόσωπος της και για λογαριασμό της και αιτείται να λάβει τη θέση της δεύτερης καθ ης και να συμπεριληφθεί η απαίτηση της αυτή στη ρύθμιση. Με το παραπάνω περιεχόμενο η υπό κρίση παρέμβαση νόμιμα και εμπρόθεσμα ασκήθηκε προφορικά σύμφωνα με το άρθρο 54 παρ 1 εδ β` του ΠτΚ σε συνδ με το άρθρο 15 Ν 3869/2010 κατά παράκαμψη της αντίστοιχης βασικής διάταξης του άρθρου 752 παρ 1 ΚΠολΔ (βλ Π Αρβανιτάκη Η Εκούσια Δικαιοδοσία ως διαδικαστικό πλαίσιο του Ν 3869/2010 για τη ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων). Κατ αυτόν τον τρόπο δε και καθώς συμφωνούν σε αυτό όλοι οι παραπάνω διάδικοι (τρία μέρη), που αφορά η συγκεκριμένη έννομη σχέση, η δεύτερη καθ ης τίθεται εκτός δίκης και την θέση της κατ άρθ 79 παρ 2 του ΚΠολΔ παίρνει η κυρίως παρεμβαίνουσα Με το παραπάνω περιεχόμενο η αίτηση αρμοδίως φέρεται κατ άρθ 3 του Ν 3869/2010 προς συζήτηση στο δικαστήριο αυτό, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθ 741 επ του ΚΠολΔ. Κρίνεται περαιτέρω παραδεκτή καθότι 1) τηρήθηκε η προδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού με τη διαμεσολάβηση προσώπου απ αυτά που έχουν σχετική εξουσία από το νόμο (βλ αρθ 2 Ν 3869/2010), ο οποίος απέτυχε, όπως βεβαιώνεται από το διαμεσολαβητή Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή» με την από 29-3-2011 σχετική βεβαίωση, 2) η κρινόμενη αίτηση κατατέθηκε μέσα στην εξάμηνη προθεσμία του αρθ 2 παρ 1 του Ν 3869/2010 από τη αποτυχία του εξωδικαστικού συμβιβασμού, 3) δεν εκκρεμεί άλλη αίτηση του αιτούντος για ρύθμιση των χρεών του στο Δικαστήριο αυτό ή άλλο Ειρηνοδικείο της χώρας, ούτε έχει απορριφθεί προγενέστερη αίτηση του για ουσιαστικούς λόγους, όπως διαπιστώθηκε μετά από αυτεπάγγελτο έλεγχο κατ` αρθ 13 παρ 2 του Ν 3869/2010 (βλ σχετική βεβαίωση του Γραμματέα του Δικαστηρίου αυτού), 4) η κρινόμενη αίτηση είναι ορισμένη, καθότι περιέχει ισχυρισμό ότι ο αιτών ως φυσικό πρόσωπο χωρίς πτωχευτική ικανότητα, έχει ληξιπρόθεσμα χρέη προς τρίτους, τα οποία επιθυμεί να υπαγάγει στις ρυθμίσεις του παραπάνω νόμου, ότι συντρέχει στο πρόσωπο του μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ληξιπροθέσμων αυτών χρεών και ότι απέτυχε η προσπάθεια του εξώδικου συμβιβασμού περαιτέρω δε σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ 1 του άρθρου 4 του παραπάνω νόμου περιέχει α) κατάσταση της περιουσίας του και των κάθε φύσεως εισοδημάτων του ίδιου, β) κατάσταση των πιστωτών του και των απαιτήσεων τους κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα και γ) σχέδιο διευθέτησης οφειλών, επαρκώς προσδιορισμένο, ώστε σε περίπτωση σιωπής των πιστωτών να μπορεί να αποτελέσει από μόνο του θεμέλιο περιεκτικής ρυθμίσεως των χρεών του οφειλέτη. Περαιτέρω δε εμπρόθεσμα μέσα στην προθεσμία ενός μηνός από την κατάθεση της αιτήσεως 5) επιδόθηκε η κρινόμενη αίτηση στους καθ ων πιστωτές (σημειώνεται, ότι δεν απαιτείται ιδιαίτερη επίδοση της περιουσιακής κατάστασης και του σχεδίου διευθέτησης των οφειλών, καθότι αυτά εμπεριέχονται στην αίτηση και συνεπώς πληρούται ο σκοπός του νόμου για τη γνώση των πιστωτών αναφορικά με την περιουσία του οφειλέτη και το σχέδιο ρύθμισης (βλ ήδη και άρθ 85 παρ 3 του Ν 3996/2011) και 6) κατατέθηκαν στη γραμματεία του Δικαστηρίου με την κατάθεση της αιτήσεως στις 21-4-2011 κατ αρθ 4 παρ 2 και 4 του Ν 3869/2010 η βεβαίωση αποτυχίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού και υπεύθυνη δήλωση για την ορθότητα και πληρότητα των περιουσιακών στοιχείων, καταστάσεων κλπ). Τέλος ως προς την νομιμότητα της στηρίζεται στις διατάξεις των άρθρων 1, 4, 5, 6 παρ 3, 8, και 11 του παραπάνω Ν 3869/2010 και πρέπει να εξεταστεί παραπέρα ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα, ώστε μετά την αποτυχία του δικαστικού συμβιβασμού (καθώς δεν έχει γίνει δεκτό το σχέδιο διευθέτησης οφειλών), να προβεί το Δικαστήριο σε (δικαστική) ρύθμιση των οφειλών Από την χωρίς όρκο εξέταση του αιτούντος διαδίκου στο ακροατήριο, που περιλαμβάνεται στα σχετικά πρακτικά δίκης και τα έγγραφα, που παραδεκτά και νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται οι διάδικοι, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: Ο αιτών, που έχει γεννηθεί το 1969 είναι άγαμος. Από το 2006 μέχρι και τον Οκτώβριο του 2010 εργαζόταν ως ιδιωτικός υπάλληλος, μετά την απόλυση του πλέον είναι άνεργος, εγγεγραμμένος στον ΟΑΕΔ από 5-11-2010. Κατά το οικονομικό έτος 2011 (αποδοχές από 1-1-2010 μέχρι 31-12- 2010) είχε καθαρές αποδοχές, όπως δηλώνει στην φορολογική του δήλωση από μισθωτές υπηρεσίες, που ανέρχονται στο ποσό των 17.181,31 ευ. Από την απόλυση του μέχρι και τον Νοέμβριο του 2011 λάμβανε μόνο το επίδομα ανεργίας ποσού 454,25 ευ. Δεν έχει στην ιδιοκτησία του κάποιο ακίνητο και κατοικεί φιλοξενούμενος στο σπίτι της μητέρας του. Από τον Νοέμβριο του 2011 έχει μηδενικό εισόδημα και είναι σε ανεύρεση εργασίας. Για το λόγο αυτό και δήλωσε ότι αδυνατεί να καταβάλλει το προτεινόμενο με την κρινόμενη αίτηση προς διακανονισμό ποσό των 207,50 ευ το μήνα, καθώς είχε προτείνει αυτό, στηριζόμενος στο γεγονός, ότι μέχρι την συζήτηση της αίτησης θα εύρισκε κάποια αντίστοιχη εργασία. Προτείνει δε αντί αυτού να καταβάλει μηνιαίως το ποσό των 50 ευ, το οποίο θα εξοικονομεί από την μητέρα του. Ο αιτών έχει στην κυριότητα του το με αριθμό κυκλοφορίας ............ΙΧΕ αυτοκίνητο, .............1242 cc 9 φορολογήσιμων ίππων, με ημερομηνία πρώτης άδειας το 2002, του οποίου η εμπορική αξία, εκτιμάται σε 2000- 2500 ευ. Προέκυψε περαιτέρω σε χρόνο προγενέστερο του έτους από την κατάθεση της κρινόμενης αίτησης είχε αναλάβει τα παρακάτω χρέη. Συγκεκριμένα: 1- στην πρώτη καθ ης ανώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία «................» οφείλει μέχρι την επίδοση της κρινόμενης αίτησης για την με αριθμό ................. σύμβαση καταναλωτικού δανείου το ποσό των 26.525,50 ευ, 2- στην παρεμβαίνουσα στη θέση της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «..................» «...................ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ» οφείλει για την με αριθμό..................σύμβαση πιστωτικής κάρτας το ποσό των 14.026,02 ευ, 3- στην ανώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία «.................» οφείλει για την με αριθμό........................σύμβαση καταναλωτικού δανείου το ποσό των 10.200 ευ, 4- στην ανώνυμη τραπεζική εταιρεία με την επωνυμία «...............ΑΕ» οφείλει 4α) για την με αριθμό ................... σύμβαση πιστωτικής κάρτας μέχρι τις 15-11-2010 το ποσό των 5.269,97 ευ και 4β) για την με αριθμό .................σύμβαση καταναλωτικού δανείου μέχρι την παραπάνω ημερομηνία το ποσό των 4.182,78 ευ και συνολικά στην παραπάνω Τράπεζα κατά την επίδοσης της αγωγή οφείλει το ποσό των 9.977,00 ευ, 5- στην ανώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία «......................... ΑΕ» οφείλει για την με αριθμό .....................σύμβαση πιστωτικής κάρτας οφείλει το ποσό των 3087,71 ευ και 6-στην ανώνυμη τραπεζική εταιρεία με την επωνυμία «...............» οφείλει για την με αριθμό ..................σύμβαση πιστωτικής κάρτας οφείλει το ποσό των 3.734,08 ευ. Συνολικά οι οφειλές του προς τις παραπάνω πιστώτριες Τράπεζες ανέρχεται στο ποσό των 67.550,31 ευ Με βάση τα παραπάνω εισοδήματα του και οφειλές εκτιμάται, ότι ο αιτών έχει περιέλθει σε μόνιμη και διαρκή αδυναμία να πληρώνει τις παραπάνω ληξιπρόθεσμες χρηματικές οφειλές του, δε αδυναμία του αυτή δεν οφείλεται σε δόλο. Ο ισχυρισμός από μέρους πιστωτών, ότι ο αιτών εκ δόλου περιήλθε σε αδυναμία πληρωμής, διότι απέκρυπτε από τους δανειστές του την κακή οικονομική του κατάσταση και την αδυναμία του να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις και εξακολουθούσε να κάνει χρήση ανακυκλούμενης πίστωσης για να εξασφαλίσει επίπεδο ζωής ανώτερο εκείνου, που του επέτρεπε το εισόδημα του πρέπει να απορριφθεί, καθώς δεν νοείται δολιότητα του δανειολήπτη με μόνη την ανάληψη δανειακής υποχρεώσεως, της οποίας η εξυπηρέτηση είναι επισφαλής, αλλά απαιτείται και η από τον δανειολήπτη πρόκληση άγνοιας της επισφάλειας στους πιστωτές, Δεν αποδείχθηκαν δε συγκεκριμένες ενέργειες, με τις οποίες ο αιτών απέκρυψε από τους πιστωτές την οικονομική του κατάσταση και το σύνολο των δανειακών του υποχρεώσεων, προκειμένου να τύχει περαιτέρω δανεισμού, δεδομένου, ότι οι πιστωτές και κυρίως οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να εξακριβώσουν την οικονομική συμπεριφορά και τις λοιπές δανειακές υποχρεώσεις των υποψήφιων πελατών τους. Τέλος η επιδίωξη για ρύθμιση δεν συνιστά κατάχρηση δικαιώματος, καθώς η άσκηση του δικαιώματος του αυτού δεν έρχεται σε αντίθεση με την καλή πίστη, τα χρηστά ήθη και τον κοινωνικοοικονομικό σκοπό του δικαιώματος. Αντίθετα κρίνεται ότι είναι απολύτως σύμφωνη με το γράμμα και το πνεύμα του νόμου και δεν ασκείται άσκοπα αλλά σύμφωνα και το σκοπό των διατάξεων του Ν 3869/2010 (βλ σχετικά αιτιολογική έκθεση) και σύμφωνα με τους παγιωμένους ηθικούς κανόνες, που χαρακτηρίζουν την συμπεριφορά του μέσου συνετού ανθρώπου Συντρέχουν συνεπώς με βάση τα παραπάνω στο πρόσωπο του αιτούντος οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του στη ρύθμιση του Ν.3B69/10. Η ρύθμιση των χρεών του αιτούντος θα γίνει με μηνιαίες καταβολές απευθείας στην παραπάνω πιστώτρια Τράπεζα από εισοδήματα του επί τετραετία (48 ισόποσες δόσεις), που θα αρχίζουν αμέσως από την κοινοποίηση προς αυτήν της απόφασης κατ αρθ 8 παρ 2 Ν 3869/2010. Όσον αφορά το ειδικότερο περιεχόμενο της ρύθμισης αυτής, το προς διάθεση προς τους παραπάνω πιστωτές ποσό ανέρχεται στο ποσό των 50,00 ευ μηνιαίως, λαμβανομένου υπόψη, ότι ο αιτών είναι άνεργος και μετά την παύση καταβολής προς αυτόν του επιδόματος ανεργίας από τον ΟΑΕΔ από τον Νοέμβριο του 2011 έχει μηδενικό εισόδημα, αλλά ωστόσο ο ίδιος προτείνει το παραπάνω ποσό των 50,00 ευ, που μπορεί να εξοικονομεί από την μητέρα του. Έτσι σύμφωνα με την αρχή της σύμμετρης ικανοποίησης ο αιτών πρέπει να καταβάλλει 1- ποσό 19,63 ευ στην πρώτη καθ ης ανώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία «....................», 2- ποσό 10,38 ευ · στην παρεμβαίνουσα «..................», 3- ποσό 7,54 ευ στην ανώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία «.........................ΑΕ», 4- ποσό 7,38 ευ στην ανώνυμη τραπεζική εταιρεία με την επωνυμία «.................», 5- ποσό 2,30 ευ στην ανώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία «......................» και 6- ποσό 2,77 ευ στην ανώνυμη τραπεζική εταιρεία με την επωνυμία «............................». To παραπάνω αυτοκίνητο κυριότητας του αιτούντος, αφενός, ενόψει του ότι είναι απολύτως απαραίτητο για τις μετακινήσεις του στην προσπάθεια του για εξεύρεση εργασίας αλλά και της πολύ μικρής του εμπορικής του αξίας, δεν κρίνεται πρόσφορο προς εκποίηση, γιατί δεν πρόκειται να προκαλέσει αγοραστικό ενδιαφέρον, αλλά ούτε και να αποφέρει κάποιο αξιόλογο τίμημα για την ικανοποίηση των πιστωτών του αιτούντος, λαμβανομένων υπόψη και των εξόδων της διαδικασίας εκποίησης (αμοιβή εκκαθαριστή, έξοδα δημοσιεύσεων κλπ), για και κρίνεται ότι δεν πρέπει να διαταχθεί η κατ αρθ 9 παρ 1 του 3869/10 εκποίησή του. Πρέπει συνεπώς να γίνει δεκτή η αίτηση ως βάσιμη και στην ουσία της και να ρυθμιστούν τα χρέη της αιτούντος σύμφωνα με τα παραπάνω. Πλην όμως, επειδή ορίστηκαν μικρού ύψους μηνιαίες καταβολές και σχεδόν μηδενικές, όπως διαμορφώθηκε με τις προτάσεις του αιτούντος το σχετικό αίτημα, πρέπει σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 παρ 5 Ν 3869/2010 από το Δικαστήριο τούτο να ορισθεί νέα δικάσιμος μετά την πάροδο οκτώ μηνών για επαναπροσδιορισμό των μηνιαίων καταβολών του αιτούντος, θεωρώντας ότι μέσα στο παραπάνω χρονικό διάστημα και μέχρι τη νέα δικάσιμο, που θα ορισθεί είναι δυνατό να έχει βελτιωθεί σημαντικά η οικονομική του κατάσταση, με την εξεύρεση κατάλληλης εργασίας, ώστε να εξεταστεί το ενδεχόμενο εξυπηρέτησης μεγαλύτερου μέρους του χρέους του. Δικαστική δαπάνη στην παρούσα δίκη δεν επιδικάζεται σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ 6 του Ν 3869/2010. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Δικάζει κατ αντιμωλίαν των διαδίκων Δέχεται την αίτηση Ρυθμίζει τα χρέη του αιτούντος με μηνιαίες καταβολές ποσού 50,00 ευ προς τις πιστώτριες Τράπεζες και συγκεκριμένα: ποσού 19,63 ευ στην πρώτη καθ ης ανώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία «....................ΑΕ», ποσού 10,38 ευ στην παρεμβαίνουσα «....................», ποσού 7,54 ευ στην τρίτη καθ ης ογώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία ............, ποσού 7,38 ευ στην τέταρτη καθ ης ανώνυμη τραπεζική εταιρεία με την επωνυμία .......................ποσού 2,30 ευ στην πέμπτη ανώνυμη τραπεζική εταιρείας με την επωνυμία «...................» και ποσού 2,77 ευ στην έκτη καθ ης ανώνυμη τραπεζική εταιρεία με την επωνυμία «..........................». Οι παραπάνω καταβολές θα αρχίζουν την 1η ημέρα του πρώτου μήνα μετά την κοινοποίηση προς αυτόν της απόφασης και θα ισχύσουν για το χρονικό διάστημα μέχρι τη δημοσίευση της νέας απόφασης του Δικαστηρίου τούτου που θα επαναπροσδιορίζει τις μηνιαίες καταβολές. Ορίζει νέα δικάσιμο προκειμένου να επαναπροσδιοριστούν οι μηνιαίες καταβολές του αιτούντος για τις .............

πηγή: nomos

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα