Υπερχρεωμένα Νοικοκυριά (νόμος Κατσέλη) - Αν ο/η σύζυγος διαθέτει άλλη κατοικία, ο αιτών δεν μπορεί να σώσει τη δική του κατοικία (Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης, αριθμός απόφασης 5104/2011)

Περίληψη: Ρυθμίσεις οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Διαδικασία υπαγωγής στο ν. 3869/2010. Δικονομικά θέματα. Τοπική αρμοδιότητα. Προσδιορισμός της με βάση τη συνήθη διαμονή του οφειλέτη κατά τους χειμερινούς μήνες. Αοριστία αιτήσεως. Η μη αναφορά ότι η καθής έχει εμπράγματη ασφάλεια δεν επιδρά επί του ορισμένου. Υπαρξη και άλλης δανειακή σύμβαση μεταξύ της πιστώτριας τράπεζας και της αιτούσας. Σε περίπτωση που δεν συμπεριληφθεί στην κατάσταση πιστωτής και επίσης κάποιο χρέος του ίδιου πιστωτή, η απαίτησή του δεν επηρεάζεται από την πορεία της διαδικασία που αρχίζει με την υποβολή της αίτησης. Εννοια κατοικίας. Κατοικία συζύγου. Εξαίρεση από την εκποίηση ακινήτου που χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του οφειλέτη. Ως αρνητική προϋπόθεση της εξαίρεσης τίθεται να μη διαθέτει ο σύζυγος του οφειλέτη ακίνητο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία. Ρύθμιση των οφειλών της αιτούσας επί τετραετία και ικανοποίηση του υπολοίπου με εκποίηση του ακινήτου της. Διορισμός εκκαθαριστή για το σκοπό αυτό.

[...] Με την κρινόμενη αίτησή της, η αιτούσα, επικαλούμενη έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας και μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμης χρηματικής οφειλής της προς την πιστώτρια, που αναφέρεται στην περιεχόμενη στην αίτηση αναλυτική κατάσταση, ζητά, όπως σαφώς συνάγεται από όλο το περιεχόμενο της αίτησης, τη ρύθμιση του χρέους της, με την εξαίρεση της κύριας κατοικίας της, σύμφωνα με το σχέδιο διευθέτησης που υποβάλει και αφού ληφθούν υπόψη η περιουσιακή και οικογενειακή της κατάσταση που εκθέτει αναλυτικά, με σκοπό την εν μέρει απαλλαγή απ` αυτά. Η πληρεξούσια δικηγόρος της καθής με δήλωσή της στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά συζήτησης δίκης υπέβαλε, πλην των άλλων, και την ένσταση της κατά τόπο αναρμοδιότητας του παρόντος Δικαστηρίου, διότι η αιτούσα είναι κάτοικος Ν. Μυριόφυτου Κιλκίς. Η εν λόγω ένσταση είναι απορριπτέα, καθότι αποδείχτηκε ότι της αιτούσας ναι μεν τόπος μόνιμης κατοικίας της είναι το Ν. Μυριόφυτο Κιλκίς, αλλά τόπος διαμονής της κατά τους χειμερινούς μήνες, οπότε υποβλήθηκε και η κρινόμενη αίτηση, η οποία υποβλήθηκε στις 21/2/2011 (βλ. κατάθεση γραμματέα), είναι η Θεσσαλονίκη (βλ. κατάθεση του μάρτυρα στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά συζήτησης δίκης) και εξ αυτού του λόγου καθιδρύεται κατά τόπο αρμοδιότητα του παρόντος Δικαστηρίου, αφού ως τοπικά αρμόδιο δικαστήριο καθιδρύεται από το νόμο το Ειρηνοδικείο, στην περιφέρειατου οποίου ο οφειλέτης έχει την κατοικία του, άλλως τη συνήθη διαμονή του κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης κατά το άρθρο 4§1 του ν. 3869/2010 (Αθανασίου Κρητικού ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων σελ. 60). Ενόψει των παραπάνω με το παραπάνω περιεχόμενο η αίτηση αρμόδια φέρεται για συζήτηση στο Δικαστήριο αυτό, κατά τη διαδικασία της εκούσιας διαδικασίας των άρθρων 741 επ. ΚΠολΔ. Είναι δε ορισμένη, καθότι η μη αναφορά ότι η καθής έχει εμπράγματη ασφάλεια δεν επιδρά επί του ορισμένου, καθότι δεν είναι από τα απαραίτητα στοιχεία αυτού (ορισμένου). Όσον αφορά τον ισχυρισμό της καθής ότι υπάρχει και άλλη δανειακή σύμβαση μεταξύ αυτής και της αιτούσας και ως εκ τούτου η κρινόμενη αίτηση είναι αόριστη, τούτος στερείται βασιμότητας, καθότι, σύμφωνα με την παρ.6 του άρθρου 4 ν.3869/2010, σε περίπτωση που δεν συμπεριληφθεί στην κατάσταση της παρ.1 (του άρθρου 4) πιστωτής και επίσης κάποιο χρέος του ίδιου πιστωτή, η απαίτησή του δεν επηρεάζεται από την πορεία της διαδικασία που αρχίζει με την υποβολή της αίτησης που προβλέπεται στην παράγραφο 1 (βλ. Δημήτρη Μακρή Προέδρου Πρωτοδικών ερμηνεία του ν. 3869/2010 έκδοση 2011 σελ. 82). Παραδεκτά φέρεται να συζητηθεί καθότι α) τηρήθηκε η προδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού με την διαμεσολάβηση προσώπου απ` αυτά που έχουν σχετική εξουσία από το νόμο (βλ. άρθρο 2 ν. 3869/2010), ο οποίος απέτυχε, β) κατατέθηκε μέσα στην εξάμηνη προθεσμία του άρθρου 2 παρ.1 ν. 3869/ 2010 από την αποτυχία του εξωδικαστικού συμβιβασμού, γ) δεν εκκρεμεί άλλη αίτηση της αιτούσας για ρύθμιση των χρεών της στο Δικαστήριο αυτό ή άλλο Ειρηνοδικείο της χώρας, ούτε έχει απορριφθεί προγενέστερη αίτησή της για ουσιαστικούς λόγους, όπως διαπιστώθηκε μετά από αυτεπάγγελτο έλεγχο κατ` άρθρο 13 παρ.2 (βλ. σχετικές βεβαιώσεις των γραμματέων του Δικαστηρίου αυτού και του Ειρηνοδικείου Αθηνών). Παραδεκτά εισάγεται για συζήτηση μετά: α) την εμπρόθεσμη και νομότυπη κλήτευση της μετέχουσας πιστώτριας και επίδοση σ` αυτή των εγγράφων του άρθρου 5 παρ.1 ν. 3869/2010, β) την εμπρόθεσμη κατάθεση στη γραμματεία του Δικαστηρίου αυτού των εγγράφων του άρθρου 4 παρ.2 και 4 ν. 3869/2010 (βεβαίωσης αποτυχίας εξωδικαστικού συμβιβασμού, υπεύθυνης δήλωσης για την ορθότητα και πληρότητα των καταστάσεων κλπ) και γ) την αποτυχία του δικαστικού συμβιβασμού (βλ. την υπ` αριθμ. 22/2011 έκθεση της Ειρηνοδίκη του παρόντος Δικαστηρίου). Περαιτέρω η αίτηση είναι νόμιμη στηριζόμενη στις διατάξεις 1, 4, 5, 6 παρ.3, 8 και 9 του ν. 3869/2010, καθόσον με βάση τα εκτιθέμενα σ` αυτή περιστατικά συντρέχουν οι προϋποθέσεις υπαγωγής της αιτούσας στη ρύθμιση του νόμου, εφόσον πρόκειται για φυσικό πρόσωπο, στερούμενο πτωχευτικής ικανότητας και έχει ήδη περιέλθει σε κατάσταση μόνιμης αδυναμίας πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρεών του, πρέπει επομένως να εξεταστεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα μετά την καταβολή των νομίμων τελών συζήτησης. Σύμφωνα με το άρθρο 51 του Αστικού Κώδικα «το πρόσωπο έχει κατοικία τον τόπο της κυρίας και μόνιμης εγκατάστασής του. Κανένας δεν μπορεί να έχει συγχρόνως περισσότερες από μια κατοικίες…». Κατά την έννοια της παραπάνω διατάξεως, κατοικία είναι ο τόπος, που έχει καταστεί, σύμφωνα με τη βούληση του προσώπου, το σταθερό κέντρο των βιοτικών του εν γένει σχέσεων (ΣΤΕ 1113/2008, 535/2007, 1331/2004, 2114/2003). Περαιτέρω, μετά την κατάργηση του άρθρου 55 ΑΚ το έτος 1983, η κατοικία της συζύγου κρίνεται κατά το άρθρο 51 ΑΚ, έστω και αν δεν υπάρχει διακοπή της έγγαμης συμβίωσης (Εφ. Θεσ/νίκης 1690/1998-Νόμος) Περαιτέρω κατά το άρθρο 9 παρ.2 του ν. 3869/ 2010, ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει στο δικαστήριο πρόταση εκκαθάρισης ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση ακίνητο που χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του. Από τη διατύπωση της σχετικής διατάξεως προκύπτει ότι κατ` αρχήν θετική προϋπόθεση εφαρμογής της ρύθμισης είναι η πραγματική χρησιμοποίηση του ακινήτου ως κύριας κατοικίας από τον οφειλέτη και την οικογένειά του, γεγονός που αποτελεί και αντικείμενο απόδειξης. Εδώ όμως έχει προβλεφθεί και μία εξαίρεση. Αν ο οφειλέτης κατοικεί ή διαμένει σε ξένο ακίνητο και ο σύζυγός του δε διαθέτει ακίνητο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία, τότε δύναται να εξαιρεθεί από την εκποίηση το μοναδικό ακίνητο του οφειλέτη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία. Δηλαδή ως αρνητική προϋπόθεση της εξαίρεσης τίθεται να μη διαθέτει ο σύζυγος του οφειλέτη ακίνητο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία (Ε. Κιουπτσίδου Αρμενόπουλος 64 Ανάτυπο σελ.1493). Από την ένορκη κατάθεση του μάρτυρα απόδειξης, ο οποίος εξετάστηκε στο ακροατήριο και του οποίου η κατάθεση εμπεριέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά συζήτησης δίκης, τα έγγραφα που παραδεκτά και νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται οι διάδικοι, από τις ομολογίες που συνάγονται από τους ισχυρισμούς των διαδίκων (άρθρο 261 ΚΠολΔ) και απ` όλη γενικά τη διαδικασία αποδείχτηκαν τα ακόλουθα: Η αιτούσα ………. είναι έγγαμη, έχει δύο ενήλικα τέκνα επίσης έγγαμα και κατοικεί μαζί με το σύζυγό της ………………. σε ιδιόκτητη κατοικία του τελευταίου που βρίσκεται στο Ν. Μυριόφυτο Κιλκίς (βλ. δήλωση φορολογίας εισοδήματος 2010 όπου δηλώνεται οικία 56 τ.μ. στο Ν. Μυριόφυτο, ιδιοκτησίας κατά 100% στο σύζυγο της αιτούσας και αυτή δηλώνεται ως κύρια κατοικία). Το παραπάνω γεγονός αποδεικνύεται, πέραν του γεγονότος ότι το δηλώνει η αιτούσα στην ένδικη αίτηση, αφ` ενός ότι η ΔΟΥ Κιλκίς είναι η αρμόδια ΔΟΥ της (βλ. σχετικό έγγραφο ΔΟΥ) και σ` αυτή υποβάλει τη φορολογική της δήλωση, αφ` ετέρου από το Ι.Κ.Α. Κιλκίς λαμβάνει τη σύνταξή της και τέλος το καταθέτει κατηγορηματικά και ο μάρτυρας απόδειξης, υιός της αιτούσας. Συνταξιοδοτείται από τον συνταξιοδοτικό φορέα Ι.Κ.Α. τόσο η ίδια όσο και ο σύζυγός της και λαμβάνει η ίδια το ποσό των 485,80 ευρώ μηνιαία, ενώ ο σύζυγός της το ποσό των 774,17 ευρώ. Σε χρόνο προγενέστερο του έτους από την κατάθεση της ένδικης αίτησης η αιτούσα είχε εγγυηθεί την αποπληρωμή ενός δανείου που είχε λάβει ο υιός της ………………………, από το οποίο οφείλεται μαζί με τους τόκους και έξοδα μέχρι την κοινοποίηση της παρούσας την 25/2/2011 το ποσό των 65.486,03 ευρώ (βλ. σχετική βεβαίωση της καθής). Η εν λόγω απαίτηση της καθής είναι εξοπλισμένη με εμπράγματη ασφάλεια και συγκεκριμένα με προσημείωση στο διαμέρισμα που αναφέρεται στην ένδικη αίτηση (βλ. σχετική εγγραφή) (βλ. τις ΑΠ 31/99 και Εφ. Θεσ/νίκης 4/2010-Τ.Ν.Π.- Νόμος, σύμφωνα με τις οποίες εξομοιώνεται πλήρως ο ενυπόθηκος με τον προσημειούχο δανειστή, με μόνη τη διαφορά ως προς τον τρόπο οριστικής ή τυχαίας κατάταξης κατ` άρθρο 1007 παρ.1). Ο υιός της αιτούσας ………………………..και η ίδια η αιτούσα έχουν πάψει να εξυπηρετούν το παραπάνω δάνειο και έτσι η τελευταία περιήλθε σε μόνιμη και διαρκή αδυναμία να πληρώνει το ληξιπρόθεσμο χρέος της προς την καθής, η δε αδυναμία αυτή δεν οφείλεται σε δόλο (δεν προβάλλεται δόλια περιέλευση). Άλλη πηγή εισοδήματος πέραν των παραπάνω συντάξεων δεν διαθέτουν ούτε η αιτούσα ούτε ο σύζυγός της. Μοναδικό δε ακίνητο περιουσιακό στοιχείο αποτελεί ένα διαμέρισμα του ισογείου ορόφου οικοδομής, στη διασταύρωση των οδών …………………………, στο Δήμο Σταυρούπολης Θεσσαλονίκης, εμβαδού 74,80 τ.μ., κατασκευής του έτους 1964, το οποίο βρίσκεται σε οικόπεδο εμβαδού 208 τ.μ., στο οποίο (οικόπεδο) έχει ποσοστό συνιδιοκτησίας 17,21‰. Το παραπάνω διαμέρισμα, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, δεν αποτελεί την κύρια κατοικία της αιτούσας. Συντρέχουν επομένως στο πρόσωπο της αιτούσας οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή της στη ρύθμιση του άρθρου 8 παρ.2 και 9 παρ.1, καθότι δεν πληρεί τις προϋποθέσεις υπαγωγής στην παρ.2 του άρθρου 9 του ν. 3869/2010, καθότι, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στη μείζονα νομική σκέψη, το φερόμενο προς εξαίρεση από την εκποίηση ακίνητο δεν αποτελεί την κύρια κατοικία της αιτούσας και ούτε μπορεί να υπαχθεί στην αναφερόμενη εξαίρεση, καθότι πληρεί την αρνητική προϋπόθεση αυτής (εξαίρεσης), αφού, όπως προαναφέρθηκε, ο σύζυγός της έχει ιδιόκτητη κατοικία, την οποία χρησιμοποιούν από κοινού ως κύρια κατοικία τους. Επομένως η ρύθμιση των χρεών της θα γίνει κατά πρώτο με μηνιαίες καταβολές απευθείας στην καθής από τα εισοδήματά της επί τετραετία, που θα αρχίζει αμέσως με την κοινοποίηση προς αυτήν της παρούσας απόφασης. Όσον αφορά το ειδικότερο περιεχόμενο της ρύθμισης αυτής, όπως προαναφέρθηκε, μοναδικά εισοδήματα της αιτούσας και του συζύγου της αποτελούν οι συντάξεις τους οι οποίες ανέρχονται συνολικά στο ποσό των 1259,97 ευρώ μηνιαία (774,17 + 485,80) και ενόψει αυτού και του γεγονότος ότι δεν έχουν νόμιμη υποχρέωση, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1491 ΑΚ, να διατρέφουν τον υιό του Κων/νο και τα τέκνα του, όπως ισχυρίζεται η αιτούσα, καθότι τούτος είναι έγγαμος και νόμιμη υποχρέωση για διατροφή αυτού και των τέκνων του έχει η σύζυγός του, καθότι δε γίνεται επίκληση κάποιας από τις προβλεπόμενες εξαιρέσεις της διάταξης (1491 ΑΚ), το προς διάθεση στην καθής ποσό, λαμβανομένων υπόψη των βασικών προσωπικών και οικογενειακών της αναγκών ανέρχεται στο ποσό των 400 ευρώ το μήνα, ποσό, το οποίο βρίσκεται μέσα στις οικονομικές της δυνατότητες. Το συνολικό ποσό της οφειλής ανέρχεται στο ποσό των 65.486,03 ευρώ. Μετά την ολοκλήρωση των καταβολών αυτών στο τέλος της τετραετίας η καθής θα έχει λάβει το ποσό των 19.200 ευρώ (48 μήνες Χ 400 ευρώ) και επομένως απομένει υπόλοιπο 46.283,03 ευρώ (65.486,03 - 19.200). Η ικανοποίηση του παραπάνω υπολοίπου θα γίνει με την εκποίηση του ισογείου διαμερίσματος που βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών …………………… στο Δήμο Σταυρούπολης Θεσσαλονίκης, εμβαδού 74,80 τ.μ., κατασκευής έτους 1964. Για το σκοπό αυτό πρέπει να οριστεί εκκαθαριστής από τον κατάλογο των πραγματογνωμόνων τον προβλεπόμενο στο άρθρο 371 ΚΠολΔ κατά το διατακτικό, το έργο του οποίου θα συνίσταται, πέραν των προβλεπόμενων από το νόμο γενικών καθηκόντων του (άρθρο 9 παρ.1 εδ.3 ν. 3869/2010), στην εκποίηση του παραπάνω περιουσιακού στοιχείο υπό τις παρακάτω διατυπώσεις. Το ακίνητο θα εκποιηθεί δια δημόσιου πλειστηριασμού ενώπιον συμβολαιογράφου με τιμή πρώτης προσφοράς ανερχόμενη στην αντικειμενική του αξία. Ο πλειστηριασμός του θα διεξαχθεί εντός έξι μηνών από την αποδοχή του διορισμού του εκκαθαριστή και μετά από πρόσκληση κάθε ενδιαφερομένου, που θα δημοσιευτεί σε μία ημερήσια εφημερίδα του τόπου της τοποθεσίας του ακινήτου και στο Δελτίο Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Ταμείου Νομικών 10-20 ημέρες πριν την ημερομηνία του πλειστηριασμού. Η δημοσίευση θα περιέχει την αιτία της εκποίησης, σύντομη περιγραφή του εκπλειστηριαζομένου, την τιμή πρώτης προσφοράς και το χρόνο και τόπο του πλειστηριασμού. Σύμφωνα με τα παραπάνω η αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη. Η απαλλαγή της από κάθε υφιστάμενο υπόλοιπο οφειλής έναντι της καθής θα επέλθει σύμφωνα με το νόμο (άρθρο11 παρ.1 ν. 3869/2010). Δικαστική δαπάνη δεν επιδικάζεται σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ.6 του ν. 3869/2010. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων. ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει την αίτηση. ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ τις επί τετραετία μηνιαίες καταβολές της αιτούσας προς την καθής, οι οποίες θα αρχίζουν την 1η ημέρα του πρώτου μήνα μετά την κοινοποίηση προς αυτήν της παρούσας απόφασης στο ποσό των τετρακοσίων (400) ευρώ. ΟΡΙΖΕΙ ως εκκαθαριστή της περιουσίας της αιτούσας την Αφροδίτη Δαλακιουρίδου δικηγόρο Θεσ/νίκης, με Α.Μ.5614, το ειδικότερο έργο του οποίου προσδιορίζεται στο σκεπτικό. ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την δια δημοσίου ενώπιον συμβολαιογράφου πλειστηριασμού και υπό τους όρους που αναφέρονται στο σκεπτικό εκποίηση ενός διαμερίσματος του ισογείου ορόφου οικοδομής που βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών …………, στο Δήμο Σταυρούπολης Θεσσαλονίκης, εμβαδού 74,80 τ.μ., κατασκευής 1964, το οποίο βρίσκεται σε οικόπεδο εμβαδού 208 τ.μ., στο οποίο οικόπεδο έχει ποσοστό συνιδιοκτησίας 17,21‰, με ελάχιστο τίμημα το ποσό της αντικειμενικής αξίας και τιμή πρώτης προσφοράς ίση με το ποσό αυτό.

πηγή: nomos

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα.