Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας - Απόδειξη - Γενικές διατάξεις
Αντικείμενο Απόδειξης. Αρθρο 335. Αντικείμενο Απόδειξης είναι μόνο τα πραγματικά γεγονότα που έχουν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης.
Πασίδηλα - Γνωστά στο δικαστήριο - Διδάγματα κοινής πείρας. Αρθρο 336. 1. Πραγματικά γεγονότα τα οποία είναι τόσο πασίγνωστα ώστε να μην υπάρχει εύλογη αμφιβολία ότι είναι αληθινά, λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως και χωρίς Απόδειξη. 2. Πραγματικά γεγονότα γνωστά στο δικαστήριο από άλλη δικαστική ενέργειά του, λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως και χωρίς Απόδειξη, αν η αλήθεια τους ισχύει απέναντι σε όλους. 3. Με βάση αποδεδειγμένα πραγματικά γεγονότα το δικαστήριο μπορεί να βγάλει συμπεράσματα για άλλα γεγονότα. 4. Το δικαστήριο λαμβάνει αυτεπαγγέλτως υπόψη τα διδάγματα της κοινής πείρας και χωρίς Απόδειξη.
Απόδειξη για το αλλοδαπό δίκαιο, έθιμο και συναλλακτικά ήθη. Αρθρον 337. Το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη αυτεπαγγέλτως και χωρίς Απόδειξη το δίκαιο που ισχύει σε αλλοδαπή πολιτεία, τα έθιμα και τα συναλλακτικά ήθη και, αν δεν τα γνωρίζει, μπορεί να διατάξει Απόδειξη ή να χρησιμοποιήσει όποιο μέσο κρίνει κατάλληλο χωρίς να περιορίζεται στις αποδείξεις που προσάγουν οι διάδικοι.
Βάρος αποδείξεως. Αρθρο 338. 1. Κάθε διάδικος οφείλει να αποδείξει τα πραγματικά γεγονότα που είναι αναγκαία για να υποστηρίξει την αυτοτελή αίτηση ή ανταίτησή του. 2. Οταν ο νόμος ορίζει κάποιο τεκμήριο για την ύπαρξη ενός πραγματικού γεγονότος, επιτρέπεται αντίθετη Απόδειξη, αν δεν ορίζεται διαφορετικά.
Αποδεικτικά μέσα. Αρθρο. 339. «Αποδεικτικά μέσα είναι η ομολογία, η αυτοψία, η πραγματογνωμοσύνη, τα έγγραφα, η εξέταση των διαδίκων, οι μάρτυρες, τα δικαστικά τεκμήρια και οι ένορκες βεβαιώσεις.» *** Το άρθρο 339 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 36 Ν.3994/2011, ΦΕΚ Α 165/25.7.2011.
Εκτίμηση των αποδείξεων κατά την ελεύθερη κρίση του δικαστηρίου. Αρθρο 340. Εκτός από τις περιπτώσεις που ορίζει ρητά ο νόμος, το δικαστήριο κρίνει ελεύθερα τα Αποδεικτικά μέσα και αποφασίζει κατά συνείδηση αν οι ισχυρισμοί είναι αληθινοί. Στην απόφαση πρέπει να αναφέρονται οι λόγοι που οδήγησαν το δικαστή να σχηματίσει την πεποίθησή του.
Κοινά τα Αποδεικτικά μέσα. Αρθρο 346. Τα Αποδεικτικά μέσα που έχει προσκομίσει ένας διάδικος λαμβάνονται υπόψη από το δικαστήριο και για την Απόδειξη των ισχυρισμών άλλου διαδίκου.
Πιθανολόγηση. Αρθρο 347. Οπου ο νόμος θεωρεί αρκετή την Πιθανολόγηση το δικαστήριο δεν έχει υποχρέωση να εφαρμόσει τις διατάξεις που ισχύουν για την αποδεικτική διαδικασία, τα Αποδεικτικά μέσα και τη δύναμή τους, αλλά λαμβάνει υπόψη οποιαδήποτε μέσα κρίνει κατάλληλα για να σχηματιστεί πιθανότητα σχετικά με την αλήθεια των πραγματικών περιστατικών.
Συντηρητική Απόδειξη - προϋποθέσεις. Αρθρο 348. Αν συμφωνούν οι διάδικοι ή υπάρχει κίνδυνος να χαθεί ή να δυσκολευθεί η χρήση κάποιου αποδεικτικού μέσου ή πρόκειται να διαπιστωθεί η τωρινή κατάσταση ενός πράγματος ή έργου, μπορεί να ζητηθεί να γίνει συντηρητική Απόδειξη για συγκεκριμένο ισχυρισμό και πριν ακόμη αρχίσει η δίκη.
Αίτηση συντηρητικής Απόδειξης - περιεχόμενο - αρμόδιο δικαστήριο - διαδικασία. Αρθρο 349. 1. Η αίτηση για συντηρητική Απόδειξη υποβάλλεται στο δικαστήριο το αρμόδιο να δικάσει την κύρια δίκη. Αν ο κίνδυνος είναι άμεσος μπορεί να υποβληθεί και σε κάθε άλλο δικαστήριο, που μπορεί να αποφασίσει γρηγορότερα. Η αίτηση συζητείται κατά τη διαδικασία των άρθρων 686 επ. Οταν πρόκειται για πολυμελές δικαστήριο, τη δικάσιμο ορίζει ο πρόεδρος. 2. Η αίτηση πρέπει να περιέχει: α) το όνομα και την κατοικία του αντιδίκου, β) τα πραγματικά γεγονότα για τα οποία θα γίνει η συντηρητική Απόδειξη, γ) το αποδεικτικό μέσο με το οποίο θα διεξαχθεί, δ) το λόγο για τον οποίο υπάρχει κίνδυνος να χαθεί ή να δυσκολευθεί η χρήση του αποδεικτικού μέσου. Ο λόγος αυτός αρκεί να πιθανολογείται.
Διεξαγωγή συντηρητικής Απόδειξης. Αρθρον 350. 1. Αν το δικαστήριο επιτρέψει τη συντηρητική Απόδειξη, ορίζει με την απόφασή του τα πραγματικά γεγονότα για τα οποία θα διεξαχθεί, τα Αποδεικτικά μέσα και το χρόνο μέσα στον οποίον πρέπει να πρατωθεί, και αν κρίνει ότι η κλήτευση του αντιδίκου είναι δυνατή, ορίζει και την προθεσμία της. 2. Αν η αίτηση έχει υποβληθή σε δικαστήριο αναρμόδιο να δικάσει την κύρια δίκη το δικαστήριο αυτό μπορεί, αν ο κίνδυνος δεν είναι άμεσος, να παραπέμψει την αίτηση στο δικαστήριο το αρμόδιο για την κύρια δίκη.
Αποτελέσματα συντηρητικής Απόδειξης. Αρθρον 351. Οταν δικάζει τη διαφορά, το δικαστήριο έχει υποχρέωση να λάβει υπόψη του τη συντηρητική Απόδειξη που έχει διεξαχθεί, ανεξάρτητα από το αν ο κίνδυνος πραγματοποιήθηκε.( Η κατανομή του βάρους της Απόδειξης δεν επηρεάζεται απο τη συντηρητική Απόδειξη). *** ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι διατάξεις των άρθρων 341 έως 345, 351 δεύτερο εδάφιο, 370 παρ.1,389,396,397,398 παρ.1,403 παρ.5,406 παρ.1,412,414 και 421 έως 431 ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ από 16.9.2001 με την παρ.1 άρθρ.14 Ν.2915/2001, ΦΕΚ Α 109/29.5.2001. ** Με το άρθρο 15 Ν.2943/2001,ΦΕΚ Α 203,ο χρόνος έναρξης ισχύος του Κεφαλαίου Α του Ν.2915/2001 μετατέθηκε στην 1η Ιανουαρίου 2002.
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα.