Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας - Γαμικές διαφορές

Γαμικές διαφορές - Εκδικαζόμενες διαφορές. Αρθρο 592. 1. Με την ειδική διαδικασία των άρθρ. 598 έως 612 δικάζονται οι διαφορές που αφορούν α) το διαζύγιο,β) την ακύρωση γάμου,γ) την αναγνώριση της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας γάμου, δ) τις σχέσεις των συζύγων κατά τη διάρκεια του γάμου, οι οποίες πηγάζουν από αυτόν, εκτός από τις αναφερόμενες στο άρθρο 681 Β. 2. Με τις διαφορές που αναφέρονται στην παρ. 1 και κατά την ειδική διαδικασία των άρθρ. 593 έως 612 μπορούν να ενωθούν ή να συνεκδικαστούν διαφορές που αφορούν παροχή διατροφής του ενός συζύγου προς τον άλλον, ή, σε περίπτωση διαζυγίου, απαίτηση του αναίτιου συζύγου για ηθική βλάβη.

Δικαστική παράσταση ανηλίκων που συνάπτουν γάμο - προσώπων σε δικαστική συμπαράσταση. Αρθρο 598. Οι ανήλικοι που συνάπτουν γάμο και τα πρόσωπα που βρίσκονται σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση μπορούν να ασκούν μόνοι τους τις κατά το άρθρο 592 παρ. 1 αγωγές και να εμφανίζονται στο δικαστήριο, όταν αυτές εκδικάζονται, χωρίς τη συγκατάθεση κανενός". *** Το άρθρο 598 τροποποιήθηκε ως άνω με το άρθρο 35 Ν.2447/1996 (Α 278).

Προθεσμία υποβολής μέσων επίθεσης και άμυνας. Αρθρο 599. "1. Μέσα επίθεσης και άμυνας μπορούν να προβληθούν στις διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 592 παράγραφος 1 έως και τη Συζήτηση στο ακροατήριο του δικαστηρίου που δικάζει σε πρώτο βαθμό." *** Η παρ.1 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.1 άρθρ.20 Ν.2915/2001, ΦΕΚ Α 109/29.5.2001,σύμφωνα δε με το άρθρο 15 Ν.2943/2001: "Ο χρόνος έναρξης ισχύος των διατάξεων του Κεφαλαίου Α` του ν.2915/2001 (ΦΕΚ 109 Α`), που είχε προβλεφθεί από τα άρθρα 22 και 38 του νόμου αυτού για τις 16 Σεπτεμβρίου 2001, μετατίθεται στην 1η Ιανουαρίου 2002. Η προθεσμία επίδοσης της αγωγής του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του ίδιου νόμου παρατείνεται έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2001". [ 2. Το δικαστήριο μπορεί και αυτεπαγγέλτως να απορρίψει ως απαράδεκτα μέσα επίθεσης και άμυνας που προβάλλονται μετά την πρώτη Συζήτηση, αν κατά την κρίση του προβάλλονται με φανερό σκοπό να παρελκύσουν τη δίκη. ] ***Η παράγραφος 2 ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕαπό 1.1.2002 με την παρ. 2 του άρθρου 20 του Ν.2915/2001 ΦΕΚ Α 109/2001

Ελεύθερη εκτίμηση ομολογίας - άρνησης διαδίκου να καταθέσει - όρκος. Αρθρο 600. 1. Στις διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 592 παρ. 1 η μη προσέλευση, η παράλειψη ή η άρνηση διαδίκου να καταθέσει ή να απαντήσει στις ερωτήσεις που του υποβάλλονται ή να δηλώσει για την αλήθεια πραγματικών περιστατικών ή για τη γνησιότητα εγγράφου, όπως και η ομολογία, λαμβάνονται υπόψη σε συνδυασμό με τις άλλες αποδείξεις και εκτιμώνται ελεύθερα. 2. Στις διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 592 παρ.1 απαγορεύεται να επαχθεί όρκος. *** Η παρ.2 ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕμε την παρ.2 άρθρ.20 Ν.2915/2001, ΦΕΚ Α 106/29.5.2001 ,κατά δε το άρθρο 15 Ν.2943/2001: "Ο χρόνος έναρξης ισχύος των διατάξεων του Κεφαλαίου Α` του ν.2915/2001 (ΦΕΚ 109 Α`), που είχε προβλεφθεί από τα άρθρα 22 και 38 του νόμου αυτού για τις 16 Σεπτεμβρίου 2001, μετατίθεται στην 1η Ιανουαρίου 2002. Η προθεσμία επίδοσης της αγωγής του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του ίδιου νόμου παρατείνεται έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2001".

Περιορισμοί στην αποδεικτική διαδικασία. Αρθρο 601. Στις διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 592 παρ. 1 δεν επιτρέπεται 1) να εξεταστούν με όρκο οι διάδικοι,2) να εξεταστούν ως μάρτυρες τα τέκνα τους, γνήσια, νομιμοποιημένα, θετά και αναγνωρισμένα, τα τέκνα της γυναίκας που γεννήθηκαν χωρίς γάμο, καθώς και οι σύζυγοι και οι κατιόντες τους, 3) να παραιτηθούν οι διάδικοι απο την Ορκοδοσία μάρτυρα ή πραγματογνώμονα.

Αναβολή Συζήτησης αγωγής διαζυγίου για συνδιαλλαγή συζύγων. Αρθρο 602. Αν το δικαστήριο, κατά τη Συζήτηση αγωγής διαζυγίου, πείθεται ότι είναι δυνατό να συμφιλιωθούν οι σύζυγοι που βρίσκονται σε διάσταση, μπορεί με αίτηση του ενός ή του άλλου διαδίκου ή αυτεπαγγέλτως, να προσπαθήσει να τους συμφιλιώσει ή να αναβάλει την παραπέρα Συζήτηση της υποθέσεως μόνον μια φορά και για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο απο τρεις μήνες.

Ερημοδικία. Αρθρο 603. «Αν ερημοδικεί ο εναγόμενος ή ο εφεσίβλητος, το δικαστήριο εκδικάζει την υπόθεση σαν να ήταν παρόντες. Το ίδιο γίνεται, αν ερημοδικεί ο ενάγων, ως προς την Ανταγωγή που έχει ασκηθεί με ιδιαίτερο δικόγραφο, και αν ερημοδικεί ο εκκαλών, ως προς την αντέφεση.» *** Το άρθρο 603 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 47 παρ.1 Ν.3994/2011, ΦΕΚ Α 165/25.7.2011.

Θάνατος διαδίκου - διακοπή - κατάργηση δίκης. Αρθρο 604. Στις διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 592 παρ. 1, αν πεθάνει ο ένας από τους διαδίκους, πριν γίνει η απόφαση αμετάκλητη, η δίκη καταργείται ως προς το κύριο αντικείμενό της. Σε δίκες που αφορούν την ύπαρξη ή την ανυπαρξία ή την ακύρωση γάμου, αν οι κληρονόμοι έχουν δικαίωμα να ασκήσουν την αγωγή, η δίκη διακόπτεται.

Προθεσμία Αναψηλάφησης. Αρθρο 605. Στις διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 592 παρ. 1 η προθεσμία της Αναψηλάφησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 545 παρ. εδάφ. δ`, ε`, στ` είναι έξι μήνες και αρχίζει απο την επίδοση της προσβαλλόμενης απόφασης.

Παραίτηση από τα ένδικα μέσα - προϋποθέσεις. Αρθρο 606. Στις διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 592 παρ. 1 οι διάδοικοι έχουν το δικαίωμα να παραιτηθούν από τα ένδικα μέσα μόνο μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης. Η παραίτηση γίνεται με δήλωση στη γραμματεία του δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση.

Αγωγή για ακύρωση γάμου - ο εισαγγελέας ως διάδικος. Αρθρο 607. 1. Στις περιπτώσεις που ο εισαγγελέας μπορεί να ασκήσει την αγωγή για την ακύρωση γάμου έχει το δικαίωμα, ακόμη και αν δεν άσκησε αυτός την αγωγή, να λάβει μέρος στη δίκη έχοντας όλα τα δικαιώματα του διαδίκου. 2. Η γραμματεία του δικαστηρίου έχει την υποχρέωση να γνωστοποιεί στον εισαγγελέα του δικαστηρίου τις δικασίμους των αγωγών για την ακύρωση γάμου, όπως και τις αποφάσεις που εκδίδονται στις αγωγές αυτές. Η παράλειψη της γνωστοποίησης δεν επιφέρει ακυρότητα της διαδικασίας.

Κατά ποίων απευθύνεται η αγωγή για αναγνώριση ύπαρξης ή ακύρωση γάμου. Αρθρο 608. 1. Η αγωγή για την αναγνώριση της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας ή την ακύρωση γάμου, που ασκείται από τον ένα σύζυγο, απευθύνεται κατά του άλλου και, αν αυτός έχει πεθάνει, κατά των κληρονόμων του, αλλιώς απορρίπτεται ως απαράδεκτη. 2. Η αγωγή που αναφέρεται στην παράγραφο 1, όταν ασκείται από τον εισαγγελέα ή κάποιον που έχει συμφέρον, απευθύνεται και κατά των δυο συζύγων, και αν έχει πεθάνει ο ένας κατά των κληρονόμων του, αλλιώς απορρίπτεται ως απαράδεκτη.

Τρόπος επιδίωξης δικαστικής προστασίας για αναγνώριση - ακύρωση γάμου. Αρθρο 609. Η αναγνώριση της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας γάμου, όπως και η ακύρωση του γάμου, κατά τη διάρκεια ή μετά τη λύση του, επιδιώκεται μόνο με κύρια ή παρεμπίπτουσα αγωγή.

Αναστολή δίκης μέχρι να εκδοθεί απόφαση για ύπαρξη - ανυπαρξία - ακύρωση γάμου. Αρθρο 610. Αν η διάγνωση διαφοράς εξαρτάται,ολικά ή εν μέρει, από την ύπαρξη ή ανυπαρξία ή από την ακύρωση γάμου, το δικαστήριο αναβάλλει, με αίτηση ή και αυτεπαγγέλτως, τη Συζήτηση εωσότου εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση, σχετικά με την αγωγή για την ύπαρξη ή ανυπαρξία ή την ακύρωση του γάμου. Αν δεν έχει ακόμη ασκηθεί η αγωγή αυτή, το δικαστήριο ορίζει προθεσμία για την άσκησή της. Αν η προθεσμία περάσει άπρακτη, η Συζήτηση μπορεί να συνεχιστεί και ο ισχυρισμός που αναφέρεται στην ύπαρξη ή την ανυπαρξία ή την ακυρότητα του γάμου θεωρείται ότι δεν έχει υποβληθεί.

Ελλειψη διεθνούς δικαιοδοσίας - Προϋποθέσεις. Αρθρο 611. 1. Τα ελληνικά δικαστήρια δεν έχουν δικαιοδοσία να εκδικάσουν τις διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 592 παρ. 1 αν και οι δύο σύζυγοι κατά το χρόνο που ασκείται η αγωγή είναι αλλοδαποί, και αν κατά τα δίκαια της ιθαγένειας και των δυο συζύγων δεν αναγνωρίζεται στα ελληνικά δικαστήρια δικαιοδοσία να δικάσουν τη διαφορά. Τα ελληνικά δικαστήρια όμως έχουν δικαιοδοσία να δικάσουν αγωγές διαζυγίου, όταν ο γάμος είναι έγκυρος κατά το ελληνικό δίκαιο ανυπόστατος όμως ή άκυρος κατά το δίκαιο της ιθαγένειας του συζύγου. 2. Η ισχύς των αποφάσεων των ελληνικών δικαστηρίων που δεν μπορούν να προσβληθούν με Ανακοπή Ερημοδικίας, έφεση, Αναψηλάφηση και αναίρεση δεν μπορεί να αμφισβητηθεί για το λόγο ότι παραβιάστηκε η διάταξη της παρ. 1.

Υπαρξη διεθνούς δικαιοδοσίας - Προϋποθέσεις. Αρθρο 612. 1. Τα ελληνικά δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία να εκδικάζουν τις διαφορές του άρθρου 592 παρ. 1, αν ο ένας από τους συζύγους είναι Ελληνας, και αν ακόμη δεν έχει ούτε είχε κατοικία ή διαμονή στην Ελλάδα ή αν ήταν κατά την τέλεση του γάμου Ελληνας και απέβαλε λόγω του γάμου την ελληνική ιθαγένεια. 2. Αν δεν υπάρχει δικαστήριο κατά τόπον αρμόδιον για να δικάσει τις διαφορές που αναφέρονται στην παρ. 1, αρμόδια είναι τα δικαστήρια της πρωτεύουσας του κράτους.

Δεδικασμένο. Αρθρο 613. Αποφάσεις που απαγγέλλουν ακύρωση γάμου ή διαζύγιο ή αναγνώριζουν την ύπαρξη ή όχι έγκυρου γάμου, όπως και οι αποφάσεις που απορρίπτουν τέτοιες αγωγές, αποτελούν Δεδικασμένο που ισχύει υπέρ και εναντίον όλων, εφόσον δεν μπορούν να προσβληθούν με αναίρεση και Αναψηλάφηση.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα.