Εκουσία δικαιοδοσία. Αίτηση διορθώσεως της ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως ως προς το κύριο όνομα (Μονομελές Πρωτοδικείο Ηλείας, αριθμός απόφασης 131/2010)
Περίληψη: Εκουσία δικαιοδοσία. Αίτηση διορθώσεως της ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως ως προς το κύριο όνομα. Αρμόδιο Δικαστήριο. Εννομο συμφέρον. Μη νόμιμο το αίτημα προς τον ληξίαρχο να διορθώσει σχετικά την ληξιαρχική πράξη αφού αυτός μετά την έκδοση της δικαστικής αποφάσεως έχει υποχρέωση από το νόμο. Δεκτή η αίτηση διορθώνει από το σύνθετο όνομα Ρ-Μ στο απλό Ρ και απαλείφει το Μ.
[...] Από το ουνδυασμό των διατάξεων των παρ. 1 και 3 του άρθρου 782 ΚΠολΔ συνάγεται ότι κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας δικάζεται η αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον ή του Εισαγγελέα με την οποία επιδιώκεται η βεβαίωση ενός γεγονότος με σκοπό να συνταχθεί ληξιαρχική πράξη, η οποία δεν έχει συνταχθεί, για τη βεβαίωση του οποίου (γεγονότος) ο νόμος απαιτεί δικαστική απόφαση, ή η διόρθωση ορισμένου στοιχείου της ληξιαρχικής πράξης που προβλέπεται, από το νόμο ως απαραίτητο για τη σύνταξή της και το οποίο από παραδρομή καταχωρήθηκε εσφαλμένα σε αυτή. Αντικείμενο της σχετικής απόφασης είναι η διαπίστωση των ακριβών στοιχείων που απαιτεί ο νομός για τη σύνταξη της ληξιαρχικής πράξης και ο τονισμός της ορθότητας αυτών σε σύγκριση με τα στοιχεία που βεβαιώθηκαν ανακριβώς στη ληξιαρχική πράξη, της οποίας ζητείται η διόρθωση, η δε απόφαση που εκδίδεται, ως προς τη ρυθμιστική της ενέργεια είναι στην ουσία διαπιστωτική θετική διοικητική πράξη (βλ. Στασινόπουλου, Δίκαιο των ληξιαρχικών πράξεων, παρ 13 II Α`, σελ. 136 επ., ΕφΘεσ 2571/1996, Αρμ Ν(1996)1088, με σύμφωνες παρατηρήσεις) και όχι διαταγή στο Ληξίαρχο για τη διόρθωση της ληξιαρχικής πράξης που ενδεχόμενα συντάχθηκε ανακριβώς από αυτόν (βλ. ΕφΑθ 10168/82 ΝοΒ 31 242, ΕφΑθ 3707/72 ΝοΒ 21 357, Κ. Μπέη, Αι διαδικασίαι ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου, III, παρ 6 Π, σ. 558, τον ίδιο, ΠολΔικ, αρθρ. 782, παρ 3.2.1., σ. 477), διότι τούτο αποτελεί καθήκον του ληξιάρχου, το οποίο οφείλει να εκτελεί χωρίς διαταγή. Με απόφαση του Δικαστηρίου μπορεί να διορθωθεί η ληξιαρχική πράξη γέννησης, βάπτισης, γάμου, θανάτου και ως προς το κύριο όνομα αν η συγκεκριμένη καταχώριση οφείλεται σε σφάλμα που παρεισέφρυσε από προφανή παραδρομή, τούτο δε αφενός διότι η αλλαγή ονόματος δεν προσκρούει σε απαγορευτική διάταξη νόμου, ούτε οτο μυστήριο του βαπτίσματος, του οποίου συστατικό στοιχείο που ανάγεται οτην ουσία του δόγματος δεν είναι η ονοματοδοσία (Γ. Μπαλή Βάπτισμα και ονοματισμός Θέμις ΞΔ` 953, Τσάτσου Ονοματοδοσία-αναβαπτισμός Θέμις ΞΔ` 657), αφετέρου δε διότι η διάταξη του άρθρου 5 § 1 του ισχύοντος Συντάγματος, που κατοχυρώνει το δικαίωμα εκάστου για ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, καθιερώνει εξαίρεση από τη γενική αρχή, που εισάγει το άρθρο 58 ΑΚ, σύμφωνα με την οποία το όνομα ως χαρακτηριστικό στοιχείο της προσωπικότητας πρέπει να διατηρείται σταθερό και αμετάβλητο για χάρη της ιδίας της προσωπικότητας, αλλά και της ασφαλείας των συναλλαγών και επομένως το πρόσωπο δικαιούται να ζητήσει τη διόρθωση του κυρίου ονόματός του με δικαστική απόφαση, εφόσον αυτό έχει δικαιολογημένα μη επιθυμητές συνέπειες για το κάτοχό του (ΑΠ 573/1981 ΝοΒ 30.422, ΕφΠατρ. 95/1989 Αχ.Νομ. 1990.103, Καρακατσάνης σε Γεωργιάδη - Σταθόπουλο ΑΚ τ. Ι άρθρο 58 αριθμ. 8 επ., Βαθρακοκοίλης Ερμην. ΚΠολΔ τ. Δ` άρθρο 782 αριθμ. 15).
Βάσει δε της αποφάσεως αυτής, όταν καταστεί τελεσίδικη, γίνεται η σχετική καταχώριση στην ληξιαρχική πράξη καθώς η δικαστική απόφαση περί της μεταβολής του κυρίου ονόματος είναι δεσμευτική για τα διοικητικά όργανα, τα οποία δεν δύνανται να αποκλείνουν αυτής, αμέσως ή εμμέσως, κατά την έκδοση διοικητικών πράξεων σχετικών προς την μεταβολή αυτή. Στην προκειμένη περίπτωση, η αιτούσα με την υπό κρίση αίτηση, επικαλούμενη έννομο συμφέρον, ζητεί, κατά ορθή εκτίμηση του δικογράφου, να διορθωθεί η υπ` αριθμόν ... τόμος ... έτος 1951 ληξιαρχική πράξη γεννήσεώς της, που συντάχθηκε από τον Ληξίαρχο του Δήμου Πύργου ως προς το κύριο όνομά της και δη από το εσφαλμένο σύνθετο όνομα "Ρ-Μ", στο ορθό "Ρ.", ήτοι να απαλειφθεί το δεύτερο κύριο όνομα "Μ." που εσφαλμένως αναγράφεται στην εν λόγω ληξιαρχική πράξη γεννήσεως. Ζητεί επίσης να επιμεληθεί ο αρμόδιος ληξίαρχος του Δήμου Πύργου να εγγράψει τη μεταβολή αυτή στα ληξιαρχικά βιβλία και γενικά διαταχθούν τα νόμιμα. Με αυτό το περιεχόμενο και αιτήματα η υπό κρίση αίτηση παραδεκτώς και αρμοδίως εισάγεται για να συζητηθεί στο Δικαστήριο αυτό, της περιφέρειας του ληξίαρχου που θα προβεί στη διόρθωση της ληξιαρχικής πράξης, σε περίπτωση ευδοκίμησης της αίτησης (άρθρα 739, 740 παρ. 1, 782 παρ. 1 και παρ. 3 του ΚΠολΔ), κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρα 741 έως 781 του ΚΠολΔ) και πλην του αιτήματος να διαταχθεί ο ληξίαρχος να επιμεληθεί της αιτούμενης μεταβολής και εν γένει να διαταχθούν τα νόμιμα προς αυτόν, το οποίο πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμο δεδομένου ότι, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη μείζονα σκέψη, ο ληξίαρχος υποχρεούται εκ του νόμου (άρθρο 14 § 3 ν. 344/1976) να προβεί στη μεταβολή, μόνον δε σε περίπτωση άρνησής του να προβεί στη ζητούμενη ενέργεια μπορεί να υποχρεωθεί σ` αυτήν δικαστικά σύμφωνα με το άρθρο 791 ΚΠολΔ, είναι νόμιμη στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 13 παρ. 1 και 14 του νόμου 344/1976 "Περί ληξιαρχικών πράξεων", σε συνδυασμό και με τη διάταξη του άρθρου 782 ΚΠολΔ και του άρθρου 5 παρ. 1 Σ. Επομένως, πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατά τα λοιπά και ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της, δεδομένου ότι για το παραδεκτό της συζήτησής της έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη από τη διάταξη του άρθρου 748 παρ. 2 ΚΠολΔ προδικασία με την επίδοση αντιγράφου της υπό κρίση αίτησης στον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ηλείας (βλ. την υπ` αριθμόν .../5-3-2010 έκθεση επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή του Πρωτοδικείου Ηλείας Μ.Δ.).
Από την ένορκη κατάθεση της μάρτυρος της αιτούσας, που εξετάστηκε κατά την συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο και περιέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά συνεδρίασης του Δικαστηρίου αυτού, καθώς και από όλα τα έγγραφα που νόμιμα επικαλείται και προσκομίζει η αιτούσα, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η αιτούσα γεννήθηκε στον Πύργο Ηλειάς την ... 1951. Για το γεγονός αυτό συντάχθηκε από τον Ληξίαρχο του Δήμου Πύργου η υπ` αριθμόν ... τόμος ... έτος 1951 ληξιαρχική πράξη γεννήσεώς της (βλ. προσκομιζόμενο υπ` αριθμ. πρωτ. Δ.Υ./2-3-2010 απόσπασμα της υπ` αριθμόν ... τόμος ... έτος 1951 ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως). Στην προαναφερόμενη δε ληξιαρχική πράξη γεννήσεως αναγράφεται ως κύριο όνομα της αιτούσας το σύνθετο όνομα "Ρ-Μ", στην ίδια δε ληξιαρχική πράξη αναγράφεται η δήλωση ότι βαπτίστηκε στις ... και έλαβε το όνομα "Ρ. κ` Μ.". Πλην όμως της εν λόγω ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως, σε όλα τα υπόλοιπα δημόσια έγγραφα προσωπικής καταστάσεως της αιτούσας αναγράφεται ως κύριο όνομα αυτής το όνομα "Ρ", ελλείπει δηλαδή το δεύτερο όνομα "Μ". Συγκεκριμένα με το κύριο όνομα "Ρ" χωρίς το δεύτερο όνομα "Μ", η αιτούσα αναφέρεται στην υπ` αριθμόν .../1988 ληξιαρχική πράξη γάμου της, στην οικογενειακή της μερίδα (βλ. υπ` αριθμ. πρωτ. .../5-2-1982, .../5-6-2002, .../16-2-2010 πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης του Δημάρχου Ηλιούπολης), στο υπ` αριθμόν ... Δελτίο Αστυνομικής Ταυτότητάς της, στο υπ` αριθμ. ... ισχύον διαβατήριο της, στο υπ` αριθμ. μητρώου ... ασφαλιστικό της βιβλιάριο αλλά και στο από 4-7-1968 απολυτήριο Εξατάξιου Γυμνασίου, στο πτυχίο της Φαρμακευτικής Σχολής Αθηνών, στην άδεια ασκήσεως επαγγέλματός της, στο υπ` αριθμ. πρωτ/λου .../24-9-2003 έγγραφο διορισμού της ως φαρμακοποιού στο νοσοκομείο Ε.Ε.Σ. αλλά και στις κοινωνικές της συναναστροφές, είναι γνωστή μόνο με το κύριο όνομα "Ρ", γεγονός που επιβεβαίωσε μετά λόγου γνώσεως και η μάρτυρας που εξετάσθηκε στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου, η οποία τυγχάνει συγγενής της αιτούσας.
Κατ` ακολουθία των ανωτέρω και δεδομένου του προφανούς άμεσου εννόμου συμφέροντος της αιτούσας να διορθωθεί η ληξιαρχική πράξη γεννήσεώς της ως προς το κύριο όνομά της, που έχει καταχωρηθεί σε αυτήν εσφαλμένως, και δη να απαλειφθεί από αυτήν το δεύτερο κύριο όνομα "Μ", προκειμένου με την αιτούμενη διόρθωση να αποφευχθεί ο κίνδυνος δημιουργίας συγχύσεων στις συναλλαγές και γενικότερα στην καθημερινότητα της αιτούσας, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση ως βάσιμη και κατ` ουσίαν κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό. ΔΕΧΕΤΑΙ την αίτηση. ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ τη διόρθωση της συνταχθείσας από τον Ληξίαρχο του Δήμου Πύργου υπ` αριθμόν ... τόμος ... έτος 1951 ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως ως προς το κύριο όνομα της αιτούσας και ειδικότερα από το εσφαλμένο σύνθετο όνομα "Ρ-Μ", στο ορθό "Ρ".
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα