Εθνικό Κτηματολόγιο. Διόρθωση ανακριβούς εγγραφής. Προϋποθέσεις άσκησης και αντικείμενο της αίτησης (Μονομελές Πρωτοδικείο Ρόδου, αριθμός απόφασης 400/2009)

Περίληψη: Εθνικό Κτηματολόγιο. Διόρθωση ανακριβούς εγγραφής. Προϋποθέσεις άσκησης και αντικείμενο της αίτησης. Εάν πρόκειται για ακίνητο το οποίο στις πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία φέρεται ως αγνώστου ιδιοκτήτη, ο επικαλούμενος ότι είναι κύριος και έχει έννομο συμφέρον, μπορεί, προκειμένου να διορθώσει την ανακριβή εγγραφή να υποβάλει αίτηση στο μονομελές πρωτοδικείο της τοποθεσίας του ακινήτου, που δικάζει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, και να ζητήσει τη διόρθωση, ώστε αντί για άγνωστος να αναγράφεται ο πραγματικός κύριος.

[...] Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 6 §1, 2, και 3 του ν. 2664/1998 «Εθνικό Κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις», όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του από τους νόμους 3127/2003 και 3481/2006, «1. πρώτες εγγραφές είναι εκείνες που καταχωρίζονται ως αρχικές εγγραφές στο κτηματολογικό βιβλίο, κατά μεταφορά από τους κτηματολογικούς πίνακες, σύμφωνα με την παράγραφο 2 περίπτωση β` του άρθρου 3. 2. Σε περίπτωση ανακριβούς πρώτης εγγραφής μπορεί να ζητηθεί, με αγωγή ενώπιον του αρμοδίου καθ` ύλη και κατά τόπο Πρωτοδικείου, η αναγνώριση του δικαιώματος που προσβάλλεται με την ανακριβή εγγραφή και η διόρθωση, ολικά ή μερικά, της πρώτης εγγραφής. Η αγωγή (αναγνωριστική ή διεκδικητική) ασκείται από όποιον έχει έννομο συμφέρον, μέσα σε αποκλειστική προθεσμία πέντε ετών ... Η αποκλειστική προθεσμία αυτής της παραγράφου αρχίζει από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της απόφασης του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος, που προβλέπει το άρθρο 1 §3 ... 3. α) στην περίπτωση των αρχικών εγγραφών με την ένδειξη "αγνώστου ιδιοκτήτη" κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου 9, αντί της προβλεπόμενης στην παράγραφο 2 αγωγής, η διόρθωση μπορεί να ζητηθεί με αίτηση εκείνου που ισχυρίζεται ότι έχει εγγραπτέο στο Κτηματολόγιο δικαίωμα, η οποία υποβάλλεται ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή της τοποθεσίας του ακινήτου και έως ότου ορισθεί εκείνος, στο Μονομελές Πρωτοδικείο της τοποθεσίας του ακινήτου, που δικάζει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. Εντός προθεσμίας είκοσι (20) ημερών από την κατάθεσή της και επί ποινή απαραδέκτου κοινοποιείται από τον αιτούντα στο Ελληνικό Δημόσιο και εγγράφεται στο Κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου ... Εάν στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου έχουν ήδη καταχωρηθεί και άλλες αιτήσεις ή κύριες παρεμβάσεις με αντίστοιχο περιεχόμενο, η μεταγενέστερη αίτηση πρέπει να κοινοποιείται με ποινή απαραδέκτου και στους προηγούμενους αιτούντες ή κυρίως παρεμβαίνοντες, εντός της ίδιας προθεσμίας ... Εφόσον η αίτηση γίνει τελεσίδικα δεκτή, διορθώνεται η εγγραφή ...». Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών, προκύπτει ότι όταν πρόκειται για ακίνητο το οποίο στις πρώτες εγγραφές στα Κτηματολογικά βιβλία φέρεται ως "αγνώστου ιδιοκτήτη", ο επικαλούμενος ότι είναι κύριος αυτού και ότι έχει έννομο συμφέρον, μπορεί, προκειμένου να διορθώσει την ανακριβή αυτή εγγραφή να υποβάλει αίτηση στο Μονομελές Πρωτοδικείο της τοποθεσίας του ακινήτου, που δικάζει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, με το οποίο θα ζητεί τη διόρθωση του κτηματολογικού φύλλου του ακινήτου, ώστε αντί για άγνωστος να αναγράφεται ο πραγματικός κύριος.

Η αίτηση αυτή δεν στρέφεται εναντίον ουδενός, όπως επί παραδείγματι ο Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος (εφεξής ΟΚΧΕ) ή οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων και συνεπώς αυτοί δεν είναι διάδικοι. Εντούτοις, προϋπόθεση του παραδεκτού της αίτησης είναι η κοινοποίησή της, με επίδοση επικυρωμένου αντιγράφου της στο Ελληνικό Δημόσιο, εντός προθεσμίας είκοσι ημερών από την κατάθεσή της. Επίσης προϋποθέσεις του παραδεκτού αποτελούν, όπως αναφέρθηκε, η άσκηση εντός της προθεσμίας των πέντε ετών από την απόφαση του ΟΚΧΕ περί έναρξης του Κτηματολογίου σε κάθε περιοχή, η καταχώρησή της στο οικείο κτηματολογικό φύλλο, μέσα στην ανωτέρω προθεσμία των είκοσι ημερών από την κατάθεση της αίτησης και, εάν υφίστανται στο κτηματολογικό φύλλο άλλες αιτήσεις ή κύριες παρεμβάσεις που προηγήθηκαν, η κοινοποίηση της αίτησης στους προηγηθέντες αιτούντες ή κυρίως παρεμβαίνοντες, επίσης κατά την ίδια προθεσμία των είκοσι ημερών. Αίτημα της αίτησης αυτής αποτελεί, κατά τη γραμματική διατύπωση της διάταξης του άρθρου 6 § 3, η διόρθωση της ανακριβούς εγγραφής, ώστε να αναγράφεται στο κτηματολογικό φύλλο ο πραγματικός κύριος του ακινήτου. Όμως, επειδή απαραίτητο στοιχείο για τη διαπίστωση της ανακρίβειας αυτής και τη διόρθωση του κτηματολογικού φύλλου είναι η διάγνωση της κυριότητας, είναι νόμιμο να περιλαμβάνεται στην αίτηση σχετικό αίτημα περί αναγνώρισης της κυριότητας και αντίστοιχα σχετικό σκέλος στο διατακτικό της απόφασης (βλ. ΜΠρωτΒερ 4312008, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Αρμεν. 2008.1190, ΜΠρωτΚω 707/2007 - προσκομιζόμενη, ΜΠρωτΘεσ/νικης 43451/2006 - προσκομιζόμενη). Τέλος, σύμφωνα με την υπ` αριθ. 436.3 απόφαση του ΟΚΧΕ που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β` αριθμός 2.220/19-11-2007, ημερομηνία έναρξης του Κτηματολογίου στη νήσο Σύμη του νομού Δωδεκανήσου, ορίζεται η 19η Νοεμβρίου του 2007 (άρθρο 2). Εν προκειμένω, ο αιτών ιστορεί στην κρινόμενη αίτησή του ότι είναι κύριος ενός αγροτεμαχίου με παλιά, κατεδαφισμένη πλέον, οικία, στη νήσο Σύμη του νομού Δωδεκανήσου, την οποία αναλυτικά περιγράφει. Ότι απέκτησε την κυριότητα αυτού του ακινήτου με τα προσόντα της έκτακτης χρησικτησίας, ασκώντας τις ειδικότερα αναφερόμενες πράξεις νομής από το έτος 1972 έως την άσκηση της αίτησης, έχοντας αποκτήσει τη νομή του, μετά από άτυπη δωρεά από τη μητέρα του, που με τη σειρά της την είχε αποκτήσει με όμοιο τρόπο από τη μητέρα της, το έτος 1959. Ότι, κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης της νήσου Σύμης, το ακίνητο έλαβε ΚΑΕΚ 100711402322 ως τμήμα Α, όπως ειδικότερα καθορίζεται στο αναφερόμενο στην αίτηση σχεδιάγραμμα, χωρίς όμως να καταχωρηθεί το εμπράγματο αυτό δικαίωμά του στα κτηματολογικά βιβλία Σύμης και ότι αντίθετα, καταχωρήθηκε ως αγνώστου ιδιοκτήτη, εγγραφή που είναι ανακριβής και προσβάλλει το δικαίωμα κυριότητάς του στο ακίνητο αυτό. Ζητεί δε, βάσει αυτών, όπως το αίτημα εκτιμήθηκε από το Δικαστήριο, 1. να αναγνωρισθεί ότι είναι κύριος του εν λόγω ακινήτου και 2. να διορθωθεί η ανακριβής αρχική εγγραφή στα κτηματολογικά βιβλία Σύμης, από το εσφαλμένο "αγνώστου ιδιοκτήτη" στο ορθό, ότι δηλαδή ανήκει στη δική του κυριότητα.

Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα, η αίτηση ασκήθηκε αρμόδια καθ` ύλην και κατά τόπον στο παρόν Δικαστήριο (άρθρα 6 §3 ν. 2664/1998, ως σήμερα ισχύει και 29 ΚΠολΔ), κατά την προκείμενη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. Επίσης ασκήθηκε παραδεκτά, αφού 1. ασκήθηκε εντός της πενταετούς προθεσμίας που καθορίσθηκε από την προειρημένη απόφαση του ΟΚΧΕ, διότι κατατέθηκε τον Αύγουστο του 2008, περίπου εννέα μήνες μετά την έναρξη του Κτηματολογίου Σύμης στις 19-11-2007, 2. επιδόθηκε νομίμως επικυρωμένο αντίγραφό της στο Ελληνικό Δημόσιο, μέσα σε είκοσι ημέρες από την ημερομηνία κατάθεσης, ήτοι την 1η Αυγούστου 2008 (βλ. την προσκομιζόμενη με αριθμό 5.776γ`/6-8-2008 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Αθηνών Β. Β.), 3. καταχωρήθηκε εντός της ανωτέρω αναφερόμενης προθεσμίας των είκοσι ημερών στα κτηματολογικά βιβλία Σύμης, με αριθμό καταχώρισης 258/19- 8-2008 (βλ. το προσαγόμενο πιστοποιητικό του Κτηματολογικού Γραφείου Σύμης) και 4. δεν υπήρξαν προγενέστερες αιτήσεις ή κύριες παρεμβάσεις, ώστε να χρειαστεί να επιδοθεί και στους τυχόν προηγηθέντες αιτούντες ή κυρίως παρεμβαίνοντες (βλ. το προσαγόμενο κτηματολογικό φύλλο, από όπου προκύπτει ότι η πρώτη μεταγενέστερη της αρχικής εγγραφή, είναι η παρούσα αίτηση). Είναι περαιτέρω νόμιμη, διότι ερείδεται νομικά στις διατάξεις των άρθρων 974, 976, 999, 1001, 1045, 1051 ΑΚ, 70 ΚΠολΔ και 6 §1, 2 και 3 ν. 2664/1998. Επομένως, πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω, κατά την ουσιαστική βασιμότητά της.

Από την ένορκη κατάθεση του μάρτυρα που εξετάστηκε στο ακροατήριο και περιέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης, καθώς και από όλα τα προσκομιζόμενα από τον αιτούντα έγγραφα, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Δυνάμει άτυπης δωρεάς που έλαβε χώρα περί τις αρχές της δεκαετίας του 1970, η μητέρα του αιτούντος Σ. Ρ. μεταβίβασε σε αυτόν το επίδικο ακίνητο, ήτοι ένα αγροτεμάχιο με παλιά, κατεδαφισμένη πλέον, οικία, κείμενου στη θέση «...........» της νήσου Σύμης του νομού Δωδεκανήσου. Το αγροτεμάχιο αυτό έχει επιφάνεια 1.621,07 Τ.μ. και απεικονίζεται με στοιχεία h-Β- Γ-Δ-Ε-Ζ-Η-Θ-Ι-Κ-Λ-Μ-Ν-η-θ-ι-κ-λ-μ-ν-ξ-γ-δ-0-Ρ-σ-τα-υ- φ-χ-ψ-ω-a-d-c-d-e-f-g-h στο ημερομηνία Απρίλιο του έτους 2008 σχεδιάγραμμα του αρχιτέκτονα μηχανικού Λ. Χ., που επισυνάπτεται στην αίτηση. Η οικία είχε εμβαδόν 18 τ.μ. και απεικονίζεται στο ανωτέρω διάγραμμα με στοιχεία ί-j-k-1-ί. Το ακίνητο αυτό είχε αποκτήσει η μητέρα του αιτούντος με αντίστοιχη δωρεά από τη μητέρα της, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1950, η δε γιαγιά του αιτούντος το είχε αποκτήσει δυνάμει του με αριθμό 52/13-4-1898 προικώου συμβολαίου από τον πατέρα της Α. Σ. και τον αδερφό της Ν. Σ. (βλ. σχετικώς προσαγόμενο ακριβές αντίγραφο του εν λόγω συμβολαίου). Ακολούθως, περί το 1973, ο αιτών μετέβη στις Η.Π.Α. και ανέθεσε στο Μ. Τ., μάρτυρα που εξετάστηκε στο ακροατήριο καθήκοντα βοηθού νομής. Πράγματι, ο ανωτέρω φρόντιζε και επέβλεπε το επίδικο από το έτος 1973 έως το 2004, έχοντας περιφράξει αυτό, δεδομένου του γεγονότος άλλωστε ότι ο ίδιος είναι κύριος γειτονικής μάντρας. Καθ` όλο αυτό το χρονικό διάστημα, ουδείς εμπόδισε τον ανωτέρω βοηθό νομής ούτε διαμαρτυρήθηκε για το γεγονός ότι εκείνος ασκούσε για λογαριασμό του αιτούντος τις προαναφερθείσες πράξεις νομής. Άρα, ο αιτών κατέστη κύριος του αγροτεμαχίου αυτού και της εντός του κείμενης κατεδαφισμένης οικίας, με τα προσόντα της έκτακτης χρησικτησίας, αφού ο ίδιος αλλά και οι δικαιοπάροχοί του νέμονταν το ακίνητο αυτό αδιατάρακτα και συνεχώς για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από είκοσι έτη. Ωστόσο, κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης της νήσου Σύμης από το Εθνικό Κτηματολόγιο, όπου το πιο πάνω ακίνητο συμπεριλήφθηκε στο ευρύτερο ακίνητο, έκτασης 2.587 τ.μ, το οποίο έλαβε ΚΑΕΚ ..............2322/0/0, αυτό καταχωρήθηκε κατά την πρώτη εγγραφή, ως ακίνητο αγνώστου ιδιοκτήτη. Η εγγραφή όμως αυτή είναι ανακριβής, διότι όπως προαναφέρθηκε, ο αιτών έχει αποκτήσει με τα προσόντα της έκτακτης χρησικτησίας την κυριότητα του τμήματος των 1.621,07 τ.μ. του πιο πάνω ακινήτου, (τμήμα Α του ευρύτερου ακινήτου στο ανωτέρω σχεδιάγραμμα), το οποίο ταυτίζεται με το φερόμενο ως αγνώστου ιδιοκτήτη στα κτηματολογικά βιβλία. Περαιτέρω, η εγγραφή αυτή προσβάλλει ως εκ της ανακρίβειάς της την κυριότητα του αιτούντος επ` αυτού. Άρα, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και ως κατ` ουσία βάσιμη, να αναγνωρισθεί ο αιτών κύριος του ειδικότερα αναφερόμενου στο διατακτικό τμήματος του ακινήτου που έλαβε αριθμό ................./0/0 και να διαταχθεί η διόρθωση της αρχικής εγγραφής στο κτηματολογικό βιβλίο του Κτηματολογικού Γραφείου Σύμης.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ:

ΔΕΧΕΤΑΙ, την αίτηση.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι ο αιτών είναι κύριος ενός αγροτεμαχίου με παλιά, κατεδαφισμένη πλέον, οικία, κείμενου στη θέση «...........» της νήσου Σύμης του νομού Δωδεκανήσου, με επιφάνεια 1.621,07 Τ.μ., που απεικονίζονται το μεν αγροτεμάχιο με στοιχεία h-Β-Γ-Δ-Ε-Ζ-Η-Θ-Ι-Κ-Λ- Μ-Ν-η-θ-ι-κ-λ-μ-ν- ξ-γ-δ-0-Ρ-σ-τα-υ-φ-χ-ψ-ω-a-d-c-d-e-f-g-h, η δε οικία με στοιχεία ί-j-k-1-Ι, στο ημερομηνία Απρίλιο του έτους 2008 σχεδιάγραμμα του αρχιτέκτονα μηχανικού Λ. Χ., που επισυνάπτεται στην αίτηση.

ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ τη διόρθωση της ανακριβούς εγγραφής στο κτηματολογικό βιβλίο του Κτηματολογικού Γραφείου Σύμης, ώστε στο ΚΑΕΚ...................../0/0 και ειδικότερα στο τμήμα Α του πιο πάνω σχεδιαγράμματος αντί του εσφαλμένου "άγνωστοις ιδιοκτήτης" να αναγραφεί το ορθό, ήτοι ότι κύριος του τμήματος αυτού είναι ο αιτών.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα