Ασφάλιση στο ΙΚΑ ήδη ασφαλισµένου στο ΤΣΜΕΔΕ πολιτικού µηχανικού - Υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ και τα πρόσωπα που απασχολούνται στο Δημόσιο και σε νπδδ με οποιαδήποτε σχέση, όπως μίσθωσης έργου (Συμβούλιο της Επικρατείας, αριθμός απόφασης 978/2011)

Περίληψη: ΙΚΑ. Υπάγονται στην ασφάλισή του και τα πρόσωπα που απασχολούνται στο Δημόσιο και σε νπδδ με οποιαδήποτε σχέση, όπως μίσθωσης έργου. Με το άρθρο 1 παρ. 3 του ν. 1759/1988 καταργήθηκε σιωπηρώς και η ΥΑ Β1/21/1334/1983. Ο αναιρεσίβλητος, που παρείχε την εργασία του στην ΕΡΤ με σύμβαση έργου, υπαγόταν στην ασφάλιση του ΙΚΑ ανεξάρτητα από την ασφάλισή του στο ΤΣΜΕΔΕ, λόγω της ιδιότητας του πολιτικού μηχανικού, ενώ για την επίδικη δραστηριότητά του δεν υπαγόταν στην ασφάλιση άλλου ταμείου κύριας ασφάλισης. Δεκτή η αναίρεση (αναιρεί την υπ΄ αριθμ. 4340/2007 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών).

[...] 1. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, για την άσκηση της οποίας νομίμως (άρθρο 28 παρ. 4 ν. 2579/1998, Α΄ 31) δεν καταβλήθηκε παράβολο, ζητείται παραδεκτώς η αναίρεση της 4340/2007 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία απορρίφθηκε έφεση του αναιρεσείοντος Ιδρύματος κατά της 7600/2006 απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών. Με την τελευταία αυτή απόφαση έγινε δεκτή προσφυγή του αναιρεσιβλήτου και ακυρώθηκε η 799/27.11.2002 απόφαση της Τ.Δ.Ε. του Υποκαταστήματος ΙΚΑ Αγίας Παρασκευής, με την οποία απορρίφθηκε ένστασή του κατά της 18938/17.10.2002 απόφασης του Διευθυντή του ανωτέρω Υποκαταστήματος, δυνάμει της οποίας ο αναιρεσίβλητος είχε εξαιρεθεί από την ασφάλιση του κλάδου ασθενείας του ΙΚΑ, όχι όμως από τον κλάδο κύριας σύνταξής του. 2. Επειδή, με το άρθρο τέταρτο του ν. 1305/1982 (Α΄ 146), με το οποίο τροποποιήθηκε το άρθρο 2 παρ. 3 του α.ν. 1846/1951 (Α΄ 179), η ασφάλιση στο Ι.Κ.Α. επεκτάθηκε και στα πρόσωπα τα οποία απασχολούνται στο Δημόσιο με οποιαδήποτε άλλη σχέση πέραν εκείνης της εξηρτημένης εργασίας, δοθέντος ότι για την τελευταία τα πρόσωπα αυτά υπάγονταν στο Ι.Κ.Α. ήδη βάσει του άρθρου 2 παρ. 1 περίπτ. α΄ του α.ν. 1846/1951. Εξ άλλου, από την έναρξη της ισχύος του ν. 1759/1988 (Α΄ 50), εκτός από τα πρόσωπα που παρέχουν κατά κύριο επάγγελμα εξηρτημένη εργασία έναντι αμοιβής, στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. υπάγονται και τα πρόσωπα που απασχολούνται ή παρέχουν εργασία ή υπηρεσία με οποιαδήποτε άλλη σχέση και έναντι αμοιβής είτε σε φυσικά πρόσωπα είτε στο Δημόσιο είτε σε νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, εφόσον τα πρόσωπα αυτά δεν υπάγονται, με ρητή διάταξη νόμου, για την απασχόληση, εργασία ή υπηρεσία τους αυτή στην ασφάλιση άλλου ταμείου κύριας ασφάλισης. Συνεπώς, με τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 1759/1988 καταργήθηκε σιωπηρώς και η υπουργική απόφαση Β1/21/1334/1983, που ρύθμιζε άλλωστε αποσπασματικά το θέμα της υπαγωγής στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. προσώπων που απασχολούνταν με σύμβαση μίσθωσης έργου σε οποιονδήποτε εργοδότη (ΣτΕ 1045/2007 7μ., 694, 1717/2010, 133, 146/2011). 3. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση έγιναν δεκτά τα εξής: Ο αναιρεσίβλητος, ο οποίος με την επαγγελματική ιδιότητα του πολιτικού μηχανικού ήταν ασφαλισμένος στο ΤΣΜΕΔΕ από 16.5.1980, συνήψε με την Ελληνική Ραδιοφωνία-Τηλεόραση (Ε.Ρ.Τ. Α.Ε.) την από 1.7.2002 σύμβαση μίσθωσης έργου εξωτερικού συνεργάτη εκπομπής και ανέλαβε την υποχρέωση να εκτελέσει προσωπικά, με δική του επιμέλεια και αποκλειστική ευθύνη, το έργο του δημοσιογράφου-εξωτερικού συνεργάτη σε εκπομπή με τίτλο «Διεθνή και έκτακτα θέματα». Ως εργολαβικό αντάλλαγμα για το έργο αυτό συμφωνήθηκε το ποσό των 38.968 ευρώ και διάρκεια της σύμβασης το χρονικό διάστημα από 1.7.2002 έως 30.6.2003. Στη σύμβαση αυτή αναφερόταν ότι το εργολαβικό αντάλλαγμα καταβάλλεται στον αναιρεσίβλητο ανάλογα με την πρόοδο του εκτελούμενου έργου, αν η εκπομπή ήταν ημερήσια ή εβδομαδιαία, ενώ αυτός όφειλε για την καταβολή του ανταλλάγματος να εκδώσει παραστατικό που προβλεπόταν από τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Περαιτέρω, στη σύμβαση αναφερόταν ότι ο αναιρεσίβλητος όφειλε να εκτελέσει τους όρους της με άριστο τρόπο, στα χρονικά όρια της σύμβασης και χωρίς ωράριο, ενώ δεν ελεγχόταν ούτε περιορίζονταν οι πρωτοβουλίες του, ούτε γίνονταν σε αυτόν υποδείξεις ούτε λάμβανε εντολές από τα όργανα της ΕΡΤ και η ποιότητα του έργου του επρόκειτο να εκτιμηθεί στο στάδιο της έγκρισής του. Τέλος, στη σύμβαση οριζόταν ότι ο αναιρεσίβλητος δεν αποτελούσε μέρος του προσωπικού της ΕΡΤ, ασφαλιζόταν για σύνταξη και ασθένεια στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ με δαπάνη της ΕΡΤ, εκτός αν από άλλες διατάξεις θεμελιωνόταν δικαίωμα υπαγωγής του στην ασφάλιση άλλου οργανισμού, δεν κάλυπτε πάγιες και διαρκείς ανάγκες και δεν υποκρυπτόταν σύμβαση εξηρτημένης εργασίας. Με βάση την ανωτέρω σύμβαση η ΕΡΤ προχώρησε στην ασφάλιση του αναιρεσιβλήτου για ολόκληρο το χρονικό διάστημα της σύμβαση. Στις 17.10.2002 ο αναιρεσίβλητος υπέβαλε στο Υποκατάστημα ΙΚΑ Αγίας Παρασκευής αίτηση, με την οποία ζήτησε να εξαιρεθεί από την ασφάλιση του ΙΚΑ, γιατί ήταν ασφαλισμένος στο ΤΣΜΕΔΕ από 16.5.1980. Ο Διευθυντής του ανωτέρω Υποκαταστήματος με την 18938/17.10.2002 απόφασή του έκανε εν μέρει δεκτό το αίτημά του και τον εξήρεσε από τον κλάδο ασθενείας του ΙΚΑ, όχι όμως και από τον κλάδο κύριας σύνταξης. ΄Ενσταση του αναιρεσιβλήτου απορρίφθηκε με την 799/27.11.2002 απόφαση της οικείας ΤΔΕ. Κατά της τελευταίας αυτής απόφασης ο αναιρεσίβλητος άσκησε προσφυγή. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών με την 7600/2006 απόφασή του έκανε δεκτή την προσφυγή και ακύρωσε την ανωτέρω απόφαση της Τ.Δ.Ε.

Ειδικότερα, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έκρινε ότι η ανωτέρω σύμβαση ήταν σύμβαση μίσθωσης έργου και για το χρονικό διάστημα παροχής των υπηρεσιών του αναιρεσιβλήτου στην ΕΡΤ αυτός ήταν ασφαλισμένος στο ΤΣΜΕΔΕ ως πολιτικός μηχανικός και επομένως για την εργασία του αυτή στην ΕΡΤ δεν υπαγόταν στην ασφάλιση του ΙΚΑ. Έφεση του αναιρεσείοντος Ταμείου κατά της απόφασης του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου απορρίφθηκε με την ήδη αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση. Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο της σύμβασης που είχε συνάψει ο αναιρεσίβλητος με την ΕΡΤ, έκρινε και αυτό ότι η σύμβαση αυτή ήταν σύμβαση μίσθωσης έργου και όχι εξηρτημένης εργασίας και ότι ο αναιρεσίβλητος δεν έπρεπε να ασφαλιστεί στο αναιρεσείον Ίδρυμα. Εξάλλου, το γεγονός ότι το επίμαχο έργο παρασχέθηκε από αυτόν με την ιδιότητα του δημοσιογράφου και ότι για το διάστημα αυτό ήταν ασφαλισμένος στο ΤΣΜΕΔΕ με την ιδιότητα του πολιτικού μηχανικού δεν είχε την έννοια για την απασχόλησή του στην ΕΡΤ υπαγόταν υποχρεωτικά στην ασφάλιση του ΙΚΑ, εφόσον η ένδικη σύμβαση ήταν σύμβαση μίσθωσης έργου και όχι εξηρτημένης εργασίας, που είναι κατά το νόμο απαραίτητη προϋπόθεση για την υπαγωγή του εργαζομένου στην ασφάλιση του ΙΚΑ. Τέλος, το διοικητικό εφετείο έκρινε ότι από τη μη κατάθεση της σύμβασης στην Επιθεώρηση Εργασίας δεν συνάγεται υποχρεωτικά αμάχητο τεκμήριο ότι υπάρχει σύμβαση εξηρτημένης εργασίας, αλλά μαχητό τεκμήριο, που μπορεί να ανατραπεί, όπως στην προκειμένη περίπτωση, που από τα στοιχεία της σύμβασης προέκυψε ότι η απασχόληση του αναιρεσιβλήτου δεν παρασχέθηκε με συνθήκες μίσθωσης εργασίας. 4. Επειδή, το αναιρεσείον Ίδρυμα με την κρινόμενη αίτηση προβάλλει ότι το δικάσαν διοικητικό εφετείο εσφαλμένα ερμήνευσε και εφήρμοσε τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 1 εδ. α΄ του α.ν. 1846/1951, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο τέταρτο του ν. 1305/1982 και αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 παρ. 3 του ν. 1759/1988, γιατί η απασχόληση του αναιρεσιβλήτου, ακόμα και αν έγινε υπό συνθήκες που απαντώνται στην σύμβαση έργου, υπαγόταν στην ασφάλιση του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ. Τούτο δε γιατί, πάντως, η ασφάλισή του στο ΤΣΜΕΔΕ με την ιδιότητα του πολιτικού μηχανικού δεν ασκούσε επιρροή, εφόσον η σύμβαση που αυτός είχε συνάψει με την ΕΡΤ Α.Ε. για την εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου ήταν άσχετη με την ιδιότητα του πολιτικού μηχανικού και την ασφάλισή του με την ιδιότητα αυτή στο εν λόγω Ταμείο. Ο λόγος αυτός αναιρέσεως είναι βάσιμος, γιατί, εφόσον κατά τον κρίσιμο χρόνο εφαρμοστέα ήταν η διάταξη του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 1759/1988, ο αναιρεσίβλητος, που παρείχε την εργασία του στην ΕΡΤ Α.Ε. υπό συνθήκες απαντώμενες στη σύμβαση έργου, υπαγόταν στην ασφάλιση του αναιρεσείοντος Ιδρύματος ανεξάρτητα από την ασφάλισή του στο ΤΣΜΕΔΕ, εφόσον στο τελευταίο αυτό Ταμείο ήταν ασφαλισμένος με την ιδιότητα του πολιτικού μηχανικού, ενώ, σύμφωνα και με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην σκέψη 2, ειδικώς για την ανωτέρω δραστηριότητά του δεν υπαγόταν στην ασφάλιση άλλου ταμείου κύριας ασφάλισης (ΣτΕ 133/2011).

Επομένως, για τον λόγο αυτό πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και η υπόθεση, που χρειάζεται διευκρίνιση κατά το πραγματικό, να παραπεμφθεί στο ίδιο δικαστήριο για νέα κρίση. Διά ταύτα Δέχεται την κρινόμενη αίτηση. Αναιρεί την 4340/2007 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, στο οποίο και παραπέμπει την υπόθεση, σύμφωνα με το σκεπτικό και Επιβάλλει στον αναιρεσίβλητο τη δικαστική δαπάνη του αναιρεσείοντος Ιδρύματος, η οποία ανέρχεται στο ποσό των εννιακοσίων είκοσι (920) ευρώ.

πηγή: http://lawdb.intrasoftnet.com/nomos

Δικηγορικό Γραφείο "Δημήτριος Χ. Καραγιάννης", Θεσσαλονίκη - Αθήνα