Ανώνυμα Χρεόγραφα (Αστικός Κώδικας)

Άρθρο 888. Έννοια. Όποιος υπέγραψε έγγραφο που περιέχει υπόσχεσή του για κάποια παροχή στον κομιστή του εγγράφου (ανώνυμο χρεόγραφο), έχει υποχρέωση να καταβάλει στον κομιστή την παροχή, εκτός αν αυτός δεν έχει δικαίωμα να διαθέσει τον τίτλο.

Άρθρο 889. Καταβολή σε κομιστή που δεν δικαιούται. Ο οφειλέτης ελευθερώνεται καταβάλλοντας στον κομιστή του χρεογράφου, και αν ακόμη ο κομιστής δεν έχει δικαίωμα να το διαθέσει, εκτός αν πληρώνοντας ενέργησε αντίθετα προς την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη.

Άρθρο 890. Κυκλοφορία τίτλου χωρίς τη θέληση του οφειλέτη. Ο οφειλέτης υποχρεώνεται από τον τίτλο και αν ακόμη ο τίτλος του αφαιρέθηκε με κλοπή ή χάθηκε ή έχει τεθεί με άλλο τρόπο σε κυκλοφορία χωρίς τη θέλησή του.

Άρθρο 891. Κυκλοφορία μόνο με ειδικό νόμο. Τα ανώνυμα χρεόγραφα που εκδόθηκαν στην Ελλάδα και περιέχουν υπόσχεση πληρωμής ορισμένου χρηματικού ποσού, μπορούν να τεθούν σε κυκλοφορία μόνο στις περιπτώσεις όπου το επιτρέπει ειδικά ο νόμος. Ο τίτλος που κυκλοφόρησε κατά παράβαση αυτής της διάταξης είναι άκυρος. Εκείνος που τον υπέγραψε ενέχεται για τη ζημία που προξενήθηκε στον κομιστή από την έκδοση.

Άρθρο 892. Ενστάσεις κατά του κομιστή. Ο οφειλέτης έχει δικαίωμα να προτείνει κατά του κομιστή μόνο ενστάσεις ακυρότητας του τίτλου, ή ενστάσεις που προκύπτουν από το ίδιο το έγγραφο, ή που ανήκουν στον οφειλέτη κατά του κομιστή προσωπικώς.

Άρθρο 893. Πληρωμή μόνο με την παράδοση του τίτλου. Ο οφειλέτης έχει υποχρέωση παροχής μόνο αν του παραδοθεί ο τίτλος. Με την παράδοση ο οφειλέτης αποκτά αυτοδικαίως την κυριότητα του τίτλου και αν ακόμη ο κομιστής δεν είχε το δικαίωμα να τον διαθέσει.

Άρθρο 894. Φθορά του τίτλου. Αν ο τίτλος, εξαιτίας φθοράς ή αλλοίωσης, έγινε ακατάλληλος για κυκλοφορία, το ουσιώδες του όμως περιεχόμενο και τα διακριτικά του σημεία μπορούν ακόμη να διαγνωστούν, ο κομιστής του έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τον οφειλέτη την έκδοση νέου τίτλου, παραδίνοντάς του ταυτόχρονα εκείνον που έχει φθαρεί. Η δαπάνη βαρύνει τον κομιστή.

Άρθρο 895. Κλοπή, απώλεια κ.λ.π. του τίτλου. Σε περίπτωση κλοπής, απώλειας ή καταστροφής του ανώνυμου χρεογράφου, ο μέχρι τότε κομιστής του μπορεί, εφόσον δεν ορίζεται σ' αυτό το αντίθετο, να ζητήσει από το δικαστήριο να κηρύξει, με τη διαδικασία που ορίζει ο νόμος, τον τίτλο ανίσχυρο ή να απαγορεύσει στον οφειλέτη να πληρώσει σ' εκείνον που τον παρουσιάζει. Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται στα τοκομερίδια, στα μερισματόγραφα, καθώς και στα άτοκα γραμμάτια που είναι πληρωτέα εν όψει.

Άρθρο 896. Εκείνος που προκάλεσε, σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, την κήρυξη του χρεογράφου ως ανίσχυρου, εκτός από το δικαίωμα να ασκήσει την αξίωσή του δυνάμει του χρεογράφου, έχει και το δικαίωμα να απαιτήσει από τον οφειλέτη να εκδώσει νέο τίτλο. Η δαπάνη βαρύνει εκείνον που το ζητεί.

Άρθρο 897. Τοκομερίδια. Τα τοκομερίδια του ανώνυμου χρεογράφου, εφόσον δεν ορίζεται σ' αυτά το αντίθετο, εξακολουθούν να ισχύουν και αν ακόμη αποσβεστεί η κύρια απαίτηση ή αρθεί ή μεταβληθεί η υποχρέωση πληρωμής τόκου. Εφόσον κατά την εξόφληση του κύριου τίτλου δεν αποδίδονται τέτοια τοκομερίδια, ο οφειλέτης έχει δικαίωμα να παρακρατήσει το ποσό που αναγράφεται σ' αυτά ωσότου συμπληρωθεί ο χρόνος της παραγραφής.

Άρθρο 898. Σε περίπτωση κλοπής, απώλειας ή καταστροφής τοκομεριδίων ή μερισματογράφων ο μέχρι τότε κομιστής έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τον οφειλέτη την πληρωμή, αν πριν από τη λήξη τους τον ειδοποίησε για την κλοπή, την απώλεια ή την καταστροφή και κανείς άλλος δεν τα παρουσίασε για πληρωμή ούτε άσκησε σχετική αγωγή. Η αξίωση της προηγούμενης παραγράφου μπορεί να αποκλειστεί με αντίθετη ρήτρα διατυπωμένη πάνω στο τοκομερίδιο ή στο μερισματόγραφο.

Άρθρο 899. Στην περίπτωση που εκδίδονται νέα τοκομερίδια ή μερισματόγραφα ανώνυμου χρεογράφου, αυτά παραδίδονται στον κομιστή του ειδικού στελέχους της ανανέωσης. Αν ο κομιστής του ανώνυμου χρεογράφου εναντιώνεται στην παράδοση, παραδίδονται σ' αυτόν. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου δεν εφαρμόζονται, αν δεν έχει οριστεί διαφορετικά πάνω στο στέλεχος της ανανέωσης.

Άρθρο 900. Μετατροπή του ανώνυμου τίτλου σε ονομαστικό. Το ανώνυμο χρεόγραφο μπορεί να μετατραπεί σε ονομαστικό υπέρ ορισμένου δικαιούχου μόνο από τον οφειλέτη. Ο οφειλέτης δεν έχει τέτοια υποχρέωση.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα