Αφανής εταιρία (Εφετείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 2243/2012)

Περίληψη: Έννοια. Εφαρμόζονται, εφ’ όσον δεν αντιτίθενται στον ιδιάζοντα χαρακτήρα της, οι διατάξεις των άρθρων 741 επ. ΑΚ. Η αορίστου χρόνου εταιρία λύεται και διά καταγγελίας, χωρίς να απαιτείται η ύπαρξη σπουδαίου λόγου. Απόδοση της εισφοράς και των κερδών του αφανούς εταίρου, χωρίς να απαιτείται να προηγηθεί εκκαθάριση, εκτός εάν έχει συμφωνηθεί το αντίθετο ή αν το δικαστήριο την κρίνει απαραίτητη, υπό την προϋπόθεση ότι μετά τη λύση της εταιρίας υπάρχει επαρκές χρηματικό υπόλοιπο.

[...] Αφανής ή μετοχική εταιρία είναι η προσωπική χωρίς νομική προσωπικότητα και εταιρική περιουσία εταιρία, με απουσία ανάπτυξης του εταιρικού δεσμού προς τα έξω, στην οποία ο μεταξύ των εταίρων εταιρικός δεσμός καταλαμβάνει τις προς τα έσω σχέσεις των εταίρων. Ειδικότερα, οι αφανείς εταίροι μετέχουν μόνον ενοχικά στα αποτελέσματα της δραστηριότητας του εμφανούς και όχι ως κοινωνοί των δικαιωμάτων και συνοφειλέτες των υποχρεώσεων που δημιουργεί η δράση του εμφανούς, συμμετέχοντας μόνο στη κατανομή των κερδών και ζημιών που προκύπτουν από τη δράση του εμφανούς, ενώ προς τα έξω εμφανίζεται ένας εταίρος, που ονομάζεται εμφανής, προς διάκριση από τους αφανείς, ο οποίος αναπτύσσει δραστηριότητα έναντι των τρίτων ιδίω ονόματι. Επίσης, από τις διατάξεις των άρθρων 47-50 ΕμπΝ. προκύπτει, ότι στην αφανή εταιρία, που δεν έχει νομική προσωπικότητα, εφαρμόζονται, εφόσον δεν αντιτίθενται στον ιδιάζοντα χαρακτήρα της, οι διατάξεις περί εταιριών του Αστικού Κώδικα, δηλαδή τα άρθρα 741 επ. αυτού. Η αφανής εταιρία λύεται για τους ίδιους λόγους για τους οποίους λύεται και η αστική εταιρία με εφαρμογή των άρθρων 765 επ. ΑΚ. Μεταξύ των λόγων λύσης της εταιρίας περιλαμβάνεται και η καταγγελία, που επιφέρει τα αποτελέσματα της σε εταιρία αορίστου χρόνου, έστω και αν δεν υπάρχει σπουδαίος λόγος (767 ΑΚ). Μετά τη λύση της αφανούς εταιρίας δεν απαιτείται να επακολουθήσει υποχρεωτικά στάδιο εκκαθάρισης, διότι δεν υπάρχει εταιρική περιουσία, εφόσον ο εμφανής εταίρος εμπορεύεται ατομικά έναντι των τρίτων, με αποτέλεσμα να είναι παραδεκτή η άσκηση αγωγής εκ μέρους του αφανούς εταίρου, κατ’ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 779 έως 782 ΑΚ, σε συνδυασμό με το άρθρο 719 ΑΚ, κατά του εμφανούς εταίρου προς απόδοση σ' αυτόν της ανήκουσας στον ίδιο μερίδας από τα εταιρικά κέρδη, καθώς και της εισφοράς του, είτε μεταβίβασε αυτήν κατά κυριότητα στον εμφανή συνεταίρο του, προς άσκηση της εταιρικής εμπορικής δραστηριότητας, ως ατομικής του τελευταίου, είτε παρέμεινε κύριος αυτής, τάσσοντας όμως αυτήν κατά προορισμό στην εξυπηρέτηση του εταιρικού σκοπού με παραχώρηση της χρήσης της μόνο στον εμφανή εταίρο, χωρίς να προηγηθεί εκκαθάριση, εκτός αν έχει συμφωνηθεί το αντίθετο μεταξύ των εταίρων (ΑΚ 361) ή αν το δικαστήριο κρίνει ότι είναι απαραίτητη η εκκαθάριση, διότι από την παράλειψη της επέρχεται σύγχυση, υπό την προϋπόθεση ότι μετά τη λύση της εταιρίας υπάρχει υπόλοιπο σε μετρητά καλύπτον τη ζητούμενη προς απόδοση εισφορά (πρβλ. ΑΠ 371/2011 Nomos, ΑΠ 1038/2010 ΕλλΔνη 2011,779, ΑΠ 393/2006 Nomos, ΑΠ 860/2002 ΕλλΔνη 2003,1325, ΕφΑθ 9245/2005 ΕλλΔνη 2006,876). (Απορρίπτει την έφεση.)

πηγή: nbonline.gr

Δικηγορικό Γραφείο «Δημήτριος Χ. Καραγιάννης», Θεσσαλονίκη - Αθήνα