Ελαττωματικότητα απόφασης Γενικής Συνέλευσης Ανώνυμης Εταιρίας λόγω μη δημοσίευσης της πρόσκλησης (Πολυμελές Πρωτοδικείο Βόλου, αριθμός απόφασης 163/2012).
Περίληψη: Ανώνυμη Εταιρία – Προθεσμία ακύρωσης απόφασης της γενικής συνέλευσης. Η σχετική αγωγή, που ασκείται νόμιμα από μέτοχο που εκπροσωπεί ποσοστό μείζον του 2/100 του μετοχικού κεφαλαίου, στρέφεται μόνο κατά της εταιρίας και όχι κατά των πλειοψηφούντων μετόχων. Η μη τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας της πρόσκλησης για συνέλευση ή/και της προθεσμίας δημοσίευσης συνιστούν λόγο ακυρότητας της σχετικής απόφασης και όχι λόγο ακυρωσίας (και στη σχετική αγωγή πρέπει να ζητείται η αναγνώριση και όχι η κήρυξη της ακυρότητας). Η μη υποβολή στην Εποπτεύουσα Αρχή αντιγράφων αρχικά της πρόσκλησης και μετέπειτα του πρακτικού της γενικής συνέλευσης δεν επηρεάζει το κύρος της απόφασης. Η έλλειψη δημοσιότητας των οικονομικών καταστάσεων και ο μη έλεγχός τους από ελεγκτές καθιστούν άκυρη την απόφαση. Η εκπρόθεσμη υποβολή στη διοίκηση των οικονομικών καταστάσεων και των πρακτικών της απόφασης της γενικής συνέλευσης που τις ενέκρινε συνεπάγεται μόνο επιβολή διοικητικών κυρώσεων. Όλες οι προαναφερθείσες πλημμέλειες της απόφασης δεν καθιστούν καταχρηστική τη συμπεριφορά των πλειοψηφούντων μετόχων. Σε ακύρωση υπόκειται μόνο η απόφαση και όχι το πρακτικό της. Ακύρωση απόφασης λόγω μη κατάρτισης και ανάρτησης του πίνακα των μετόχων που κατέθεσαν τις μετοχές και είχαν δικαίωμα συμμετοχής στη ΓΣ.
Ι. Η ενάγουσα με την υπό κρίση αγωγή της, κατά τη δέουσα εκτίμηση του δικογράφου της, εκθέτοντας ότι η ίδια, καθώς και οι δεύτερη, τρίτος και τέταρτη των εναγομένων είναι μέτοχοι της πρώτης εναγόμενης ανώνυμης εταιρίας και ότι έχει στην κατοχή της τις αναφερόμενες στο δικόγραφο κοινές δεσμευμένες ονομαστικές μετοχές της εν λόγω εταιρίας, βάσει των οποίων εκπροσωπεί ποσοστό 8,12% του μετοχικού της κεφαλαίου, ζητά, επικαλούμενη έννομο συμφέρον, την ακύρωση 1) της αποφάσεως της από 20.6.2008 γενικής συνέλευσης των μετόχων της πρώτης εναγομένης, στην οποία (ΓΣ) δεν παρέστη, περί της εγκρίσεως των οικονομικών καταστάσεων χρήσης 2007, των εκθέσεων του ΔΣ και των ελεγκτών για την ως άνω χρήση, της απαλλαγής των μελών του ΔΣ και των ελεγκτών από κάθε ευθύνη, της εκλογής δύο τακτικών και δύο αναπληρωματικών ελεγκτών της χρήσης 2008 και του καθορισμού αμοιβής μελών του ΔΣ και διαφόρων άλλων θεμάτων και 2) του πρακτικού της ως άνω γενικής συνέλευσης, διότι: i) η εν λόγω απόφαση λήφθηκε κατά παράβαση του Ν 2190/1920 περί νομίμου συγκλήσεως της γενικής συνέλευσης και κατά τρόπο που δεν είναι σύμφωνος με τον ως άνω νόμο, αφού α) δεν τηρήθηκαν οι επιβαλλόμενες εκ του νόμου δημοσιεύσεις της σύγκλησής της (ήτοι δημοσίευση της πρόσκλησης της γενικής συνέλευσης στο τεύχος ΑΕ/ΕΠΕ του ΦΕΚ, καθώς και στις οριζόμενες από το νόμο εφημερίδες, υποβολή αντιγράφου της πρόσκλησης, μαζί με αντίτυπα των εφημερίδων που δημοσιεύθηκε, στην Εποπτεύουσα Αρχή προ είκοσι τουλάχιστον ημερών, κατάρτιση και ανάρτηση, προ 48 ωρών από την σύγκληση της γενικής συνέλευσης, πίνακα των μετόχων που κατέθεσαν εμπρόθεσμα τις μετοχές τους και είχαν δικαίωμα συμμετοχής στην γενική συνέλευση, υποβολή στην Εποπτεύουσα Αρχή, εντός είκοσι ημερών από τη σύγκληση της εν λόγω γενικής συνέλευσης, αντιγράφου του πρακτικού της τελευταίας) και β) η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε χωρίς να έχουν δημοσιευθεί οι οικονομικές καταστάσεις χρήσης 2007 και χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη έκθεση των ελεγκτών, οι ως άνω δε εγκεκριμένες οικονομικές καταστάσεις μαζί με επικυρωμένο αντίγραφο των πρακτικών της γενικής συνέλευσης δεν υποβλήθηκαν εμπρόθεσμα στην Εποπτεύουσα Αρχή, ii) το πρακτικό της ως άνω γενικής συνέλευσης των μετόχων της εναγομένης φέρει πλαστή ημερομηνία χρόνου σύνταξης και έγκρισης των οικονομικών καταστάσεων χρήσης 2007 και λοιπών εγκριθέντων θεμάτων, iii) η άνω απόφαση της γενικής συνέλευσης και ο ισολογισμός της χρήσης 2007 κατατέθηκαν την 12.5.2009 στην Εποπτεύουσα Αρχή από τους 2η, 3ο και 4η των εναγομένων, ήτοι από πρόσωπα, που, δυνάμει της 247/2009 αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Βόλου, είχαν αποστερηθεί της εξουσίας εκπροσώπησης της πρώτης εναγόμενης ανώνυμης εταιρίας και iv) η ως άνω απόφαση, σε συνδυασμό με όσα προεκτέθηκαν, λήφθηκε κατά κατάχρηση της εξουσίας της πλειοψηφίας κατ’ άρθρο 281 ΑΚ. Επίσης, ζητά να κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστή η απόφαση που θα εκδοθεί και να καταδικασθούν οι εναγόμενοι στη δικαστική της δαπάνη.
ΙΙ. Με το παραπάνω περιεχόμενο και αίτημα η αγωγή, η οποία ασκήθηκε μέσα στην προβλεπόμενη από τη διάταξη του άρθρου 35α παρ. 7 του ΚΝ 2190/1920 τρίμηνη αποσβεστική προθεσμία, δεδομένου ότι το πρακτικό της από 20.6.2008 γενικής συνέλευσης των μετόχων της πρώτης εναγόμενης υποβλήθηκε στην αρμόδια αρχή στις 4.5.2009, η δε υπό κρίση αγωγή κατατέθηκε στη γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου στις 29.6.2009 και επιδόθηκε αυθημερόν στην πρώτη εναγομένη (βλ. την υπ’ αριθμ. 6248βγ/29.6.2009 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Βόλου Χ.Μ.), αρμόδια εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (άρθρα 18 παρ. 1, 25 παρ. 2 ΚΠολΔ και 35α παρ. 6 ΚΝ 2190/1920), κατά την προκείμενη τακτική διαδικασία. Ως προς τους δεύτερη, τρίτο και τέταρτη εναγομένους η υπό κρίση αγωγή τυγχάνει απορριπτέα ως απαράδεκτη λόγω ελλείψεως παθητικής νομιμοποίησης, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 35α ΚΝ 2190/1920, η αγωγή περί ακυρώσεως αποφάσεων της γενικής συνέλευσης (ΓΣ) ανωνύμου εταιρίας στρέφεται μόνο κατά του νομικού προσώπου της εταιρίας, που αφορά η προσβαλλόμενη απόφαση της ΓΣ, όχι δε και κατά των πλειοψηφούντων μετόχων (βλ. ΠΠρΑθ 5565/2003 ΕΕμπΔ 2003,828, Γιοβαννόπουλος, εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 35α, αριθμ. 1). Περαιτέρω, όσον αφορά την πρώτη εναγομένη, λεκτέα τα ακόλουθα: Α) Η αγωγή, κατά το μέρος που δι’ αυτής διώκεται η ακύρωση της απόφασης της προαναφερόμενης γενικής συνέλευσης λόγω μη νομοτύπου συγκλήσεώς της και δη λόγω μη τηρήσεως των διατυπώσεων δημοσιότητας της πρόσκλησης ή/και της προθεσμίας δημοσίευσης, είναι απορριπτέα ως μη νόμιμη, διότι οι προαναφερόμενες πλημμέλειες συνιστούν λόγο ακυρότητας της σχετικής απόφασης και όχι λόγο ακυρωσίας αυτής (βλ. Κουλορίδας, εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 26, αριθμ. 87, Γιοβαννόπουλος, εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 35β, αριθμ. 10), με την ένδικη δε αγωγή ζητείται η κήρυξη της ακυρότητας της ως άνω απόφασης από το δικαστήριο και όχι, όπως θα έπρεπε, η αναγνώριση της ακυρότητάς της (πρβλ. ΠΠρΡόδου 211/2009 Nomos), Β) Η αγωγή, κατά το μέρος που δ’ αυτής διώκεται η ακύρωση της απόφασης της προαναφερόμενης γενικής συνέλευσης λόγω μη νομοτύπου συγκλήσεώς της και δη λόγω μη υποβολής στην Εποπτεύουσα Αρχή αντιγράφου της πρόσκλησης και αντιγράφου του πρακτικού της ως άνω γενικής συνέλευσης εντός της οριζόμενης από το άρθρο 26o ΚΝ 2190/1920 προθεσμίας τυγχάνει απορριπτέα ως μη νόμιμη, διότι η παράλειψη τήρησης των ανωτέρω διατυπώσεων πριν και μετά τη συνεδρίαση της γενικής συνέλευσης δεν επηρεάζει το κύρος αυτής (βλ. ΑΠ 916/2004 ΕλλΔνη 47,1665, ΕφΑθ 1491/2007, Κουλορίδας, εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 26β, αριθμ. 5). Γ) Η αγωγή, κατά το μέρος που δι’ αυτής διώκεται η ακύρωση της απόφασης της προαναφερόμενης γενικής συνέλευσης για το λόγο ότι α) η εν λόγω απόφαση λήφθηκε χωρίς να έχουν δημοσιευθεί οι οικονομικές καταστάσεις χρήσης 2007 και χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη έκθεση των ελεγκτών και β) οι ως άνω οικονομικές καταστάσεις δεν υποβλήθηκαν εμπρόθεσμα στην Εποπτεύουσα Αρχή, τυγχάνει απορριπτέα ως μη νόμιμη, διότι η έλλειψη δημοσιότητας των οικονομικών καταστάσεων και η έλλειψη του απαιτούμενου ελέγχου από ελεγκτές συνεπάγεται όχι την ακυρωσία της απόφασης της γενικής συνέλευσης, αλλά την ακυρότητα αυτής, ως ληφθείσας κατά παράβαση των διατάξεων του νόμου (βλ. Κόκκινης, εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 36, αριθμ. 45, Δρυλλεράκης εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 43β, αριθμ. 9), με την ένδικη δε αγωγή ζητείται η κήρυξη της ακυρότητας της ως άνω απόφασης από το δικαστήριο και όχι, όπως θα έπρεπε, η αναγνώριση της ακυρότητάς της (πρβλ. ΠΠρΡόδου 211/2009 Nomos), ενώ η εκπρόθεσμη υποβολή στην διοίκηση των οικονομικών καταστάσεων και κεκυρωμένου αντιγράφου των πρακτικών της αποφάσεως της γενικής συνέλευσης, η οποία ενέκρινε τις τελευταίες (οικονομικές καταστάσεις), δεν συνεπάγεται την ακυρωσία ή την ακυρότητα της εν λόγω απόφασης, αλλά την επιβολή διοικητικών κυρώσεων (βλ. Δρυλλεράκη, εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 43β, αριθμ. 12). Δ) Η αγωγή, κατά το μέρος που δι’ αυτής διώκεται η ακύρωση της απόφασης της προαναφερόμενης γενικής συνέλευσης για το λόγο ότι η τελευταία (απόφαση) και ο ισολογισμός της χρήσης 2007 κατατέθηκαν στην Εποπτεύουσα Αρχή από πρόσωπα που είχαν αποστερηθεί της εξουσίας εκπροσώπησης της πρώτης εναγόμενης εταιρίας, είναι απορριπτέα ως μη νόμιμη, διότι πλημμέλειες μεταγενέστερες της λήψης της απόφασης ΓΣ, όπως οι προεκτεθείσες, δεν αποτελούν λόγους ακυρωσίας ταύτης (βλ. Γιοβαννόπουλος, εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 35ο, αριθμ. 40). Ε) Η αγωγή, κατά το μέρος που δι’ αυτής διώκεται η ακύρωση της απόφασης της προαναφερόμενης γενικής συνέλευσης για το λόγο ότι η τελευταία (απόφαση) λήφθηκε κατά κατάχρηση της εξουσίας της πλειοψηφίας, είναι απορριπτέα ως μη νόμιμη, διότι οι προεκτεθείσες πλημμέλειες της προσβαλλόμενης απόφασης δεν καθιστούν καταχρηστική την συμπεριφορά των πλειοψηφούντων μετόχων (βλ. Γιοβαννόπουλος, εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 35α, αριθμ. 46-55, όπου και ενδεικτική απαρίθμηση περιπτώσεων καταχρηστικότητας, όπως λ.χ. όταν η ακυρώσιμη απόφαση ΓΣ παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης των μετόχων ή θίγει ειδικά τα συμφέροντα της μειοψηφίας ή αντιβαίνει στο εταιρικό συμφέρον). ΣΤ) Το αγωγικό αίτημα περί κηρύξεως της ακυρότητας του πρακτικού της ως άνω γενικής συνέλευσης για τους προεκτιθέμενους λόγους και για το πρόσθετο λόγο ότι τούτο (πρακτικό) φέρει πλαστή ημερομηνία χρόνου σύνταξης και έγκρισης των οικονομικών καταστάσεων χρήσης 2007, είναι μη νόμιμο, διότι κατά τη διάταξη του άρθρου 35α ΚΝ 2190/1920 σε ακύρωση υπόκειται η απόφαση της ΓΣ και όχι το πρακτικό αυτής. Κατά τα λοιπά, ήτοι κατά το μέρος κατά το οποίο διώκεται η ακύρωση της απόφασης της ως άνω γενικής συνέλευσης για το λόγο ότι αυτή λήφθηκε κατά παράβαση του Ν 2190/1920 περί νομίμου συγκλήσεως της ΓΣ και ειδικότερα λόγω μη κατάρτισης και ανάρτησης, προ 48 ωρών από την σύγκληση της γενικής συνέλευσης, πίνακα των μετόχων που κατέθεσαν εμπρόθεσμα τις μετοχές τους και είχαν δικαίωμα συμμετοχής στην γενική συνέλευση, η υπό κρίση αγωγή, όσον αφορά την πρώτη εναγομένη, είναι νόμιμη στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 27 παρ. 2 και 35ο παρ. 1 εδ. β’ και 3 ΚΝ 2190/1920, 176 και 191 παρ. 2 ΚΠολΔ, πλην του παρεπομένου αιτήματος της περί κηρύξεως της εκδοθησομένης αποφάσεως προσωρινά εκτελεστής, διότι οι διαπλαστικές αποφάσεις, όπως η προκείμενη, δεν αποτελούν τίτλο εκτελεστό. Επομένως, εφόσον η απόπειρα εξώδικης επίλυσης της διαφοράς δεν ανάγεται πλέον σε όρο παραδεκτού της συζητήσεώς της (βλ. άρθρο 72 παρ. 3 του Ν 3994/2011 – Χ. Απαλαγάκη, Η διαγνωστική δίκη και η αναγκαστική εκτέλεση κατά τον ΚΠολΔ, έκδ. Νομικής Βιβλιοθήκης, σελ. 32), η υπό κρίση αγωγή, κατά το μέρος που κρίθηκε νόμιμη, πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της. [...]
Αποδεικνύεται, ότι την 20η Ιουνίου 2008, ημέρα Παρασκευή και ώρα 14.00 και στα γραφεία της πρώτης εναγόμενης ανώνυμης εταιρίας επί της οδού … πραγματοποιήθηκε τακτική γενική συνέλευση των μετόχων της με θέματα: … και αποφασίστηκε με απόλυτη πλειοψηφία, δεδομένου ότι οι συνολικές μετοχές των παρασταθέντων ως άνω μετόχων (647.733) αντιπροσωπεύουν το 91,877% του εταιρικού κεφαλαίου, η έγκριση των εκθέσεων του ΔΣ και των ελεγκτών και ο ισολογισμός της χρήσης 2007, η απαλλαγή των μελών του ΔΣ και των ελεγκτών από κάθε ευθύνη, η εκλογή των αναφερόμενων στο σχετικό πρακτικό της ΓΣ δύο τακτικών και δύο αναπληρωματικών ελεγκτών για τη χρήση 2008 και ο καθορισμός μισθού των μελών του ΔΣ, ενώ, επιπροσθέτως, δόθηκε η άδεια στους μετόχους και στα μέλη του ΔΣ της εν λόγω εταιρίας να συμμετάσχουν σε ομοειδείς ή παρεμφερείς επιχειρήσεις υφιστάμενες ή νεοϊδρυόμενες με οποιαδήποτε μορφή, όπως επίσης να ιδρύουν ατομικές επιχειρήσεις με τους αυτούς ή παρεμφερείς σκοπούς. Κατόπιν τούτων, συντάχθηκε το υπ’ αριθμ. 7 πρακτικό της από 20.6.2008 τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων της πρώτης εναγόμενης ανώνυμης εταιρίας, το οποίο ακολούθως, στις 4.5.2009, υποβλήθηκε στην Εποπτεύουσα Αρχή (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μαγνησίας – Διεύθυνση Εμπορίου – Τμήμα Ανωνύμων Εταιριών), η οποία όμως δεν προέβη στην καταχώρισή του στο τηρούμενο από αυτήν βιβλίο της εν λόγω εταιρίας (βλ. το προσκομιζόμενο μετ’ επικλήσεως υπ’ αριθμ. πρωτ. 4375/8.9.2010 έγγραφο της προαναφερόμενης εποπτεύουσας αρχής). Ωστόσο, πριν την ως άνω τακτική γενική συνέλευση δεν καταρτίστηκε, ούτε τοιχοκολλήθηκε, 48 ώρες προ αυτής (συνέλευσης), σε εμφανή θέση του καταστήματος της πρώτης εναγόμενης ανώνυμης εταιρίας πίνακας (κατάλογος) με τους μετόχους που είχαν δικαίωμα ψήφου σ’ αυτήν, όπως τούτο ορίζεται στη διάταξη του άρθρου 27 παρ. 2 ΚΝ 2190/1920, η παράλειψη δε αυτή συνιστά παράβαση των διατάξεων περί συγκρότησης και σύγκλησης της γενικής συνέλευσης κατά το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 35α του ΚΝ 2190/1920 και καθιστά την άνω απόφαση της ΓΣ των μετόχων της πρώτης εναγόμενης ανώνυμης εταιρίας ακυρώσιμη (βλ. Κουλορίδας εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 27, αριθμ. 30, Γιοβαννόπουλος εις ΔικΑΕ 2010, άρθρο 35α, αριθμ. 34). Τούτο συνομολογεί η πρώτη εναγομένη (άρθρο 261 ΚΠολΔ), δεδομένου ότι διά των εγγράφων προτάσεών της δεν αμφισβητεί ειδικώς την αλήθεια του αγωγικού ισχυρισμού της ενάγουσας περί παραλείψεως τηρήσεως των διατυπώσεων του προεκτεθέντος άρθρου (27 παρ 2 ΚΝ 2190/1920). Η προαναφερόμενη δε κρίση ενισχύεται και από το γεγονός, ότι, εκτός των ανωτέρω, δεν τηρήθηκαν και άλλες διατυπώσεις, όπως λ.χ. αυτές περί δημοσιότητας της προσκλήσεως της ως άνω γενικής συνέλευσης (βλ. σχετική αναφορά στο υπ’ αριθμ. 7/20.6.2008 πρακτικό της εν λόγω ΓΣ) και περί δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων της επίδικης χρήσης στο ΦΕΚ τ. ΑΕ και ΕΠΕ (βλ. τα υπ’ αριθμ. πρωτ. 2888/4.6.2009 και PROT NUM2218/5.5.2009 έγγραφα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μαγνησίας – Διεύθυνση Εμπορίου – Τμήμα Ανωνύμων Εταιριών). Επομένως, εφόσον η ενάγουσα μέτοχος δεν παρέστη στην ως άνω συνέλευση, από τα προσκομιζόμενα δε έγγραφα αποδεικνύεται ότι αυτή τόσο κατά την άσκηση όσο και κατά τη συζήτηση της υπό κρίση αγωγής κατείχε τις μετοχές, που της παρείχαν το δικαίωμα να ασκήσει τούτη (άρθρο 35ο παρ. 8 εδ. α’ ΚΝ 2190/1920), ήτοι κατείχε μετοχές που εκπροσωπούν ποσοστό μείζον του 2/100 του εταιρικού κεφαλαίου (ήτοι 8,1229%), η ένδικη αγωγή, καθόσον αφορά την πρώτη εναγομένη, πρέπει να γίνει δεκτή ως βάσιμη και από ουσιαστική άποψη και να ακυρωθεί, για το λόγο που προεκτέθηκε, η απόφαση της από 20.6.2008 γενικής συνέλευσης των μετόχων της τελευταίας (πρώτης εναγομένης). [...]
(Δέχεται την αγωγή ως προς την α’ εναγόμενη.)
Πηγή: ΔΕΕ 3/2013, 251 και nb.org/blog
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα.