Σωματεία - Ακυρότητα όρου του καταστατικού (Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 468/2011)
Περίληψη: Σωματεία. Ο όρος του καταστατικού που προβλέπει ότι η γενική συνέλευση μπορεί να αποφασίζει και επί θεμάτων που δεν αναγράφονται στην ημερήσια διάταξη, εφόσον έχουν ψηφίσει υπέρ αυτής τα 4/5 των παρόντων μελών, είναι άκυρος, διότι αντίκειται στο άρθρο 97 παρ. 1 εδ. β΄ του ΑΚ. Η ακυρότητα αυτή δεν ασκεί επιρροή στο βάσιμο της αίτησης για την έγκριση τροποποίησης του καταστατικού του σωματείου. Ο όρος του καταστατικού περί της σχετικής πλειοψηφίας ως προς την εκλογή των συμβούλων, αντίκειται μόνο στο γράμμα, αλλά όχι και στο αληθές νόημα του άρθρου 97 παρ. 1 εδ. α΄ ΑΚ.
[...] Με την κρινόμενη αίτησή του, το αιτούν σωματείο με την επωνυμία «..........................», που εδρεύει στην Αγία Παρασκευή Αττικής και εκπροσωπείται νόμιμα, ζητά να εγκριθεί η από 19-5-2010 τροποποίηση του καταστατικού του, που ψηφίστηκε από τη Γενική Συνέλευση των μελών του, να διαταχθεί η δημοσίευση στον τύπο περίληψης του τροποποιηθέντος καταστατικού του και να εγγραφούν οι σχετικές τροποποιήσεις στο δημόσιο βιβλίο σωματείων, που τηρείται στο Πρωτοδικείο αυτό. Με το εν λόγω περιεχόμενο και αίτημα, η ως άνω αίτηση, παραδεκτά και αρμοδίως, καθ` ύλην και κατά τόπον (αρθ. 740 παρ. 1 και 787 παρ. 1 ΚΠολΔ), εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, κατά την προκειμένη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (αρθ. 121 ΕισΝΑΚ και 739 επ. ΚΠολΔ), και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 12 του Συντάγματος, 79, 81, 84, 99 ΑΚ καθώς και στις διατάξεις του Ν. 1566/1985, όπως αυτός τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 του Ν. 2621/1998. Πρέπει, επομένως, να εξεταστεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική βασιμότητα της.
Το αιτούν σωματείο νομίμως προσκομίζει τα ακόλουθα έγγραφα: α) ακριβές απόσπασμα του από 19-5-2010 πρακτικού της Γενικής Συνέλευσης των μελών του, από το οποίο προκύπτει ότι, κατά την ανωτέρω Γενική Συνέλευση, παρέστησαν 38 ταμειακά τακτοποιημένα μέλη σε σύνολο 48 ταμειακά τακτοποιημένων μελών του σωματείου, ήτοι πλέον του ενός δευτέρου (1/2) του συνόλου των ταμειακά τακτοποιημένων μελών, τα οποία ψήφισαν ομόφωνα υπέρ των υπό έγκριση τροποποιήσεων του καταστατικού, ήτοι ποσοστό πλέον των τριών τετάρτων (3/4) των παρόντων, β) το ισχύον αποτελούμενο από 26 άρθρα καταστατικό του, γ) το νέο από 19-5-2010 τροποποιημένο και κωδικοποιημένο καταστατικό του αιτούντος (υπογεγραμμένο από την Πρόεδρο και τη Γραμματέα της Γενικής Συνέλευσης), που αποτελείται από 26 άρθρα, δ) τον από 19-5-2010 πίνακα μελών της διοίκησης του και ε) το υπ` αρ. 3885/14-12-2010 πιστοποιητικό του Πρωτοδικείου Αθηνών. Από τα ως άνω έγγραφα αποδεικνύεται ότι τηρήθηκαν όλες οι προϋποθέσεις που τάσσει ο νόμος για την τροποποίηση του "Καταστατικού του αιτούντος σωματείου, το οποίο αναγνωρίστηκε με την υπ` αρ. 24947/4-12-1965 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών και καταχωρήθηκε νόμιμα στο βιβλίο αναγνωρισμένων σωματείων, που τηρείται στη Γραμματεία αυτού του Δικαστηρίου, με αριθμό μητρώου 3849. Το τροποποιούμενο καταστατικό περιέχει, εξάλλου, όλα τα στοιχεία που προβλέπονται, με ποινή ακυρότητας, από τη διάταξη του άρθρου 80 ΑΚ, χωρίς να ασκεί επιρροή στο βάσιμο της υπό κρίση αίτησης (ενόψει της διάταξης του άρθρου ΑΚ 181) ο περιεχόμενος στο άρθρο 23 εδ. τελευταίο του παραπάνω καταστατικού όρος, που προβλέπει ότι η γενική συνέλευση του σωματείου δύναται να αποφασίζει και επί θεμάτων, που δεν αναγράφονται στην ημερήσια διάταξη στην περίπτωση που "έχουν ψηφίσει υπέρ αυτής τα 4/5 των παρόντων μελών της Γενικής Συνέλευσης", ο οποίος (όρος) είναι άκυρος, καθώς αντίκειται στην αναγκαστικού δικαίου διάταξη του άρθρου 97 παρ.1 εδ.β` ΑΚ (βλ. Αθ. Κρητικό σε ΑΚ -κατ` άρθρο ερμηνεία- Γεωργιάδη/Σταθόπουλου, εκδ. 1978, υπό τα άρθρα 80 αρ. 12 και 97 αρ. 2 και 3, Βαθρακοκοίλη, ΕρΝομΑΚ, εκδ. 2001, υπό τα άρθρα 80 αρ. 1 και 97 αρ. 2 και 10, Σ. Βλαστό "Δίκαιο Σωματείων, Συνδικαλιστικών και Εργοδοτικών οργανώσεων", έκδ. 2007, σελ. 116).
Περαιτέρω, ο περιεχόμενος στο άρθρο 18 του ως άνω καταστατικού όρος περί της "σχετικής πλειοψηφίας" ως προς την εκλογή των συμβούλων, αντίκειται μόνο στο γράμμα, αλλά όχι και στο αληθές νόημα του άρθρου 97 παρ. 1 εδ. ά ΑΚ, αφού γίνεται δεκτό ότι όταν η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης αφορά την εκλογή μελών του διοικητικού συμβουλίου, πρακτικά και ουσιαστικά ορθότερη είναι η εφαρμογή της αρχής της σχετικής πλειοψηφίας (βλ. Σ. Βλαστό, ό.π, σελ. 280- 282). Τέλος, ο σκοπός και η λειτουργία του εν λόγω σωματείου, και μετά τις παραπάνω τροποποιήσεις, εξακολουθούν να μην αντίκεινται στο νόμο, την ηθική και τη δημόσια τάξη, εν γένει. Πρέπει, επομένως, να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και ως κατ` ουσίαν βάσιμη και να διαταχθούν όσα ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 81 παρ. 1 και 84 ΑΚ, σε συνδυασμό με το άρθρο 11 παρ. 2 του ν.δ. 4114/1960 «Κώδικας περί Ταμείου Νομικών», κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ:
ΔΕΧΕΤΑΙ την αίτηση.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ: 1) τη δημοσίευση περίληψης σε μία ημερήσια εφημερίδα, που εκδίδεται είτε στην Αθήνα, είτε ειδικότερα στο Δήμο Αγίας Παρασκευής Αττικής, καθώς και στο Δελτίο Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Ταμείου Νομικών, η οποία (περίληψη) πρέπει να περιέχει τα ουσιώδη στοιχεία του τροποποιημένου (από 19-5-2010) καταστατικού του αιτούντος σωματείου με την επωνυμία «................», που εδρεύει στην Αγία Παρασκευή Αττικής.
2) την εγγραφή των τροποποιήσεων αυτών στο δημόσιο βιβλίο σωματείων, που τηρείται στο Δικαστήριο αυτό.
Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος