Κατάσχεση τραπεζικών καταθέσεων - Σε κοινό τραπεζικό λογαριασμό τεκμαίρεται αμάχητα ότι τα χρήματα ανήκουν κατ' ισομοιρία σε όλους τους συνδικαιούχους (Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης - Αριθμός απόφασης 20409/2005)
Περίληψη: Ασφαλιστικά μέτρα. Αίτηση αναστολής εκτέλεσης κατασχετηρίου εις χείρας τρίτου. Κατάθεση σε κοινό λογαριασμό. Αμάχητο τεκμήριο κυριότητας κατ` ισομοιρία των δικαιούχων επί των καταθέσεων. Δικαίωμα δανειστή να κατάσχει μόνο το μέρος που ανήκει στον οφειλέτη. Ανακοπή τρίτου δικαιούχου του λογαριασμού. Δεν πιθανολογείται η ευδοκίμηση του μοναδικού λόγου ανακοπής. Απορρίπτει την αίτηση.
[…] Με την κρινόμενη αίτηση η αιτούσα, ζητεί να ανασταλεί η διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης που επισπεύδεται από την καθ` ης, δανείστριας του προσθέτως παρεμβαίνοντος, σε βάρος της κινητής περιουσίας της, δυνάμει του από 15-4-2005 κατασχετηρίου εις χείρας τρίτου, της Ανώνυμης Τραπεζικής Εταιρίας με την επωνυμία ......., σε συνδυασμό με την από 8-4-2005 επιταγή προς πληρωμή που επιδόθηκε κάτω από το αντίγραφο του πρώτου απογράφου εκτελεστού της υπ` αριθμ. 2942/2004 απόφασης του Εφετείου Θεσσαλονίκης στον προσθέτως παρεμβαίνοντα, με τον οποίο και τα τέκνα της διατηρεί κοινό λογαριασμό στην ως άνω τράπεζα, πλην όμως τα χρήματα που έχουν κατατεθεί σ` αυτόν ανήκουν στην κυριότητα της, και για την οποία (επιταγή), συντάχθηκε η υπ` αριθμ. 5861 Β`/11-4-2005 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης Αγγελικής Χατζηαθανασίου, με την οποία επιτάσσεται ο προσθέτως παρεμβαίνων, να καταβάλλει στην καθ`ης το ποσό των 63.506,04 ευρώ, πλέον τόκων, μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της ανακοπής τρίτου που νομότυπα και εμπρόθεσμα άσκησε κατά της εκτέλεσης, σύμφωνα με το άρθρο 936 παρ.1 και 2 του ΚΠολΔ, για το λόγο ότι η διενέργεια της θα επιφέρει σ` αυτήν ανεπανόρθωτη βλάβη, ενώ πιθανολογείται η ευδοκίμηση της ανακοπής της, για τους λόγους που αναφέρει σ` αυτήν. Η αίτηση είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις του άρθρου 938 ΚΠολΔ, υπάγεται στην αρμοδιότητα αυτού του Δικαστηρίου και δικάζεται με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (άρθρα 683 επ. ΚΠολΔ). Επομένως, πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω κατ` ουσίαν. Ο ....., στον οποίο κοινοποιήθηκε η αίτηση, με δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου του στο ακροατήριο, επικαλούμενος έννομο συμφέρον, άσκησε προφορική παρέμβαση υπέρ της αιτούσας συζύγου του, με την οποία ζητεί να γίνει δεκτή η αίτηση και να ανασταλεί η αναγκαστική εκτέλεση που επισπεύδεται από την καθ` ης σε βάρος της κινητής περιουσίας της συζύγου του, δυνάμει του ως άνω κατασχετηρίου εις χείρας τρίτου. Με το περιεχόμενο και το αίτημα αυτό η πρόσθετη παρέμβαση, που ασκείται νομότυπα και παραδεκτά, (άρθρα 80, 81, 82 και 686 παρ. 6 Κ.Πολ.Δ.), αρμόδια εισάγεται για να δlκασθεί ενώπιον του δικαστηρίου αυτού κατά την προκειμένη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων των άρθρων 683 έως 703 του ίδιου κώδικα. Αυτή είναι νόμιμη καθώς στηρίζεται στις διατάξεις των άρθρων 936 και 938 Κ. Πολ.Δ., και πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω κατ` ουσίαν, συνεκδικαζόμενη με την αίτηση. Από την ένορκη κατάθεση του μάρτυρα της αιτούσας ......, που εξετάσθηκε νόμιμα στο ακροατήριο, (οι λοιποί διάδικοι δεν εξέτασαν μάρτυρα) και όλα τα έγγραφα που επικαλούνται και προσκομίζουν νόμιμα οι διάδικοι τα οποία λήφθηκαν υπόψη από το δικαστήριο στο σύνολό τους έστω και αν δεν μνημονεύονται ειδικά, πιθανολογήθηκαν τα εξής. Η καθ` ης η αίτηση ....., άσκησε κατά του προσθέτως παρεμβαίνοντος ......, συζύγου της αιτούσας ......, ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης την υπ` αριθμ. εκθέσ. καταθ. 19370/ΤΠ 2996/23-6-1992 αγωγή, επί της οποίας εκδόθηκε η υπ` αριθμ. 14.908/2002 απόφαση του ως άνω δικαστηρίου, με την οποία έγινε δεκτή εν μέρει η αγωγή και επιδικάστηκε στην καθ`ης το ποσό των 6.141.800 δραχμών. Κατά της απόφασης αυτής άσκησαν εφέσεις τόσο η καθ` ης όσο και ο προσθέτως παρεμβαίνων, ενώπιον του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Επί των εφέσεων αυτών εκδόθηκε η υπ` αριθμ. 3942/2004 απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης, με την οποία απορρίφθηκε η μία έφεση, έγινε δεκτή η άλλη, εξαφανίστηκε η πρωτόδικη απόφαση, κρατήθηκε η υπόθεση, έγινε εν μέρει δεκτή η αγωγή και υποχρεώθηκε ο προσθέτως παρεμβαίνων να καταβάλει στην καθ` ης το ποσό των 17.888,01 ευρώ, πλέον τόκων και εξόδων. Κατά της απόφασης του Εφετείου, ο προσθέτως παρεμβαίνων άσκησε την υπ` αριθμ. εκθ. καταθ. 172/9-5-2005 αναίρεση του ενώπιον του Αρείου Πάγου, για την εκδίκαση της οποίας δεν πιθανολογήθηκε ότι έχει ορισθεί δικάσιμος. Ακριβές αντίγραφο εξ απογράφου πρώτου εκτελεστού με επιταγή προς πληρωμή ποσού 63.506,04 ευρώ, της άνω απόφασης του Εφετείου Θεσσαλονίκης επιδόθηκε από την καθ` ης στον προσθέτως παρεμβαίνοντα, στις 9- 4-2005. Ακολούθως, η καθ` ης κοινοποίησε τόσο στον προσθέτως παρεμβαίνοντα όσο και στην Ανώνυμη Τραπεζική Εταιρία με την επωνυμία ......, στην οποία υφίσταται κοινός λογαριασμός καταθέσεων επ` ονόματι του προσθέτως παρεμβαίνοντος, της αιτούσας συζύγου του και των τέκνων τους ......, ύψους 322.817,31 ευρώ σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 983 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ. το από 15-4-2005 κατασχετήριο εις χείρας τρίτου, για το ποσό των 63.506,04 ευρώ, πλέον τόκων. Κατά της εκτελέσεως που επισπεύδει η καθ` ης εναντίον της κινητής περιουσίας που είναι κατατεθειμένη στην ως άνω τράπεζα, η αιτούσα, άσκησε νόμιμα και εμπρόθεσμα, ενώπίον του δικαστηρίου αυτού δικάζοντος κατά την τακτική διαδικασία, την από 26.4.2005 ανακοπή τρίτου, κατ` άρθρο 936 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ., που εκδικάζεται στις 5-10-2005, με την οποία ζητεί να ακυρωθεί η από 15-4-2005 κατάσχεση εις χείρας τρίτου, επικαλούμενη ως μοναδικό λόγο ανακοπής ότι το ως άνω ποσό που είναι κατατεθειμένο επ` ονόματι αυτής, του συζύγου της και των δύο τέκνων της, στον κοινό λογαριασμό της προαναφερθείσας τράπεζας, ανήκει εξ ολοκλήρου στην κυριότητά της. Παράλληλα η αιτούσα άσκησε και την ήδη κρινόμενη αίτηση, με την οποία ζητεί να ανασταλεί η αναγκαστική εκτέλεση της που επισπεύδεται εναντίον της περιουσίας της, πλέον, μέχρι την έκδοση απόφασης επί της ανακοπής της, η οποία εκδικάζεται στις 5-10-2005, επικαλούμενη ότι θα ευδοκιμήσει η ανακοπή της, τυχόν δε εκτέλεση αυτής θα της προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη. Καθόσον αφορά το νομικό καθεστώς που διέπει το τραπεζικό απόρρητο των καταθέσεων μετά την ισχύ του άρθρου 24 του Ν. 2915/2001, με το οποίο ορίζεται ότι το απόρρητο των κάθε μορφής καταθέσεων σε πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και των αύλων μετοχών που καταχωρίζονται στο ...... του ...... δεν ισχύει έναντι του δανειστή που έχει δικαίωμα κατάσχεσης της περιουσίας του δικαιούχου της κατάθεσης ή της μετοχής. Το απόρρητο αίρεται μόνο για το χρηματικό ποσό που απαιτείται για την ικανοποίηση του δανειστή. Κατά συνέπεια δεν αποκλείεται η κατάσχεση των τραπεζικών καταθέσεων, συμπέρασμα στο οποίο είχε ήδη καταλήξει και η νομολογία πριν την ως άνω νομοθετική ρύθμιση, υπό το καθεστώς του Ν.Δ. 1059/1971 ,(βλ. Ολ. Α.Π. 19/2001 ΔΕΕ 2001 σελ. 190, Α.Π.785/1999 ΔΕΕ 1999 σελ. 888, Α.Π. 358/2004 ΔΕΕ 2004 σελ. 1163, κατά μεταστροφή της μέχρι τότε νομολογίας, (βλ. Ολ.Α.Π 1224/1975 ΝοΒ 24 σελ. 188, Ολ.ΑΠ 1225/1975 Νοβ 24 σελ.189, Ολ.Α.Π. 3/1993 Ε.Εμπ.Δ. 1994 σελ.204 ), κατά την οποία η παροχή πληροφοριών από τράπεζα περί του ύψους υπολοίπου καταθέσεων πελάτου της, σε δανειστή εμπίπτει στις περί προστασίας του τραπεζικού απορρήτου διατάξεις, έστω και αν λαμβάνει τη μορφή αρνητικής δήλωσης του άρθρου 985 Κ.Πολ.Δ., σε περίπτωση επιβολής κατασχέσεως στα χέρια της τράπεζας ως τρίτης και εκ του λόγου αυτού ήταν άκυρη η κατάσχεση τραπεζικής κατάθεσης, έστω και σε κοινό λογαριασμό. Περαιτέρω, με το άρθρο 4 του Ν. 5638/1932, Περί καταθέσεως εις κοινόν λογαριασμόν, ορίζεται ότι, Κατάσχεσις της καταθέσεως επιτρέπεται, εναντι ομως των κατασχοντων αυτη τεκμαιρεται αμαχητως, οτι ανηκει εις πάντας τους δικαιούχους.. Η διάταξη αυτή διατήρησε την ισχύ της και μετά την εισαγωγή του Αστικού Κώδικα (αρθρ. 117 Εισ.Ν.Α.Κ.) Από τη διάταξη αυτή, συνδυαζόμενη με εκείνη του άρθρου 1 του ίδιου νόμου, προκύπτει ότι με την κατάθεση των χρημάτων στο όνομα περισσοτέρων δικαιούχων, δημιουργείται ενεργητική εις ολόκληρον ενοχή κατά την έννοια του άρθρου 489 Α.Κ., δηλαδή καθένας από τους δικαιούχους έχει δικαίωμα να αναλάβει ολόκληρο το ποσό της κατασχέσεως χωρίς τη σύμπραξη των λοιπών και η τράπεζα έχει υποχρέωση να καταβάλει το ποσό αυτό σε πρώτη ζήτηση. Ομως σε περίπτωση κατασχέσεως καταθέσεως κοινού λογαριασμού εκ μέρους του δανειστού ενός από τους δικαιούχους, όπως εν προκειμένω, ο δανειστής αυτός δεν δικαιούται να κατάσχει το σύνολο της κατασχέσεως, αφού κατά αμάχητο τεκμήριο, αυτή ανήκει σε όλους τους δικαιούχους κατ` ίσα μέρη, αλλά μόνο το μέρος της καταθέσεως που αναλογεί στον οφειλέτη του καταθέτη. Ετσι η κατάθεση κατά το υπόλοιπο μέρος που αναλογεί στους λοιπούς δικαιούχους παραμένει απρόσβλητη από το δανειστή αυτόν, καθιερώνεται δηλαδή με την παραπάνω διάταξη του άρθρου 4 ειδική περίπτωση ακατασχέτου ως προς αυτόν, (Α.Π. 785/1999 ο.π. και ΕΕμπΔ 1999 σελ. 477). Στην προκειμένη περίπτωση το ποσό της κατάθεσης που κατασχέθηκε ανέρχεται σε 63.506,04 ευρώ, ενώ το ποσό που αναλογεί στον σύζυγο της αιτούσας κατά τα ανωτέρω ανέρχεται σε 80704,32 ευρώ, (322.817,31 ευρώ διά 4). Κατά συνέπεια δεν πιθανολογείται ότι θα ευδοκιμήσει, όπως αβάσιμα ιστορεί στη αίτηση της η αιτούσα, ο μοναδικός λόγος της ανακοπής της αλλά αντίθετα θα απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμος. Εξάλλου, λόγο ακριβώς της μη ευδοκίμησης του προαναφερθέντος μοναδικού λόγου της ανακοπής, δεν πιθανολογήθηκε ότι η αιτούσα θα υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη από την εκτέλεση του προσβαλλόμενου κατασχετηρίου εις χείρας τρίτου. Υπό τα δεδομένα αυτά πρέπει να απορριφθεί τόσο η αίτηση όσο και η υπέρ της αιτούσας αναγκαστική παρέμβαση του συζύγου της οφειλέτου, ως ουσία αβάσιμες και να επιβληθούν τα δικαστικά έξοδα της καθ` ης η αίτηση και η αναγκαστική παρέμβαση, σε βάρος της αιτούσας και του προσθέτως παρεμβαίνοντος, (άρθρο 176 ΚΠολΔ) όπως ορίζεται στο διατακτικό. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΣΥΝΕΚΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων την αίτηση και την υπέρ της αιτούσας ασκηθείσα προφορικά, πρόσθετη παρέμβαση. ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την αίτηση και την πρόσθετη παρέμβαση. ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος της αιτούσας και του προσθέτως υπέρ αυτής παρεμβαίνοντος, τα δικαστικά έξοδα της καθ` ης η αίτηση και η πρόσθετη παρέμβαση, τα οποία καθορίζει στο ποσό των διακοσίων πενήντα (250,00) ευρώ.
πηγή: NOMOS
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα