Εμπορική μίσθωση - Καταγγελία μίσθωσης

1. Γενικές ρυθμισεις: Αρθρο 15. (άρθ. 8 ν. 813/78). Η καταγγελία της μίσθωσης επιτρέπεται για τους λόγους που προβλέπει το παρόν διάταγμα και ο Αστικός Κώδικας. Το άρθρο 66 του Εισαγωγικού Νόμου του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας εφαρμόζεται και εδώ.

2. Καταγγελία για ιδιόχρηση και ανοικοδόμηση. α. Καταγγελία για ιδιόχρηση: Αρθρο 16. Γενικά - Προϋποθέσεις (άρθ. 9 παρ. 2 εδ. 1 - 3, 28 παρ. 2 ν. 813/78, 4 ν. 1229/82). 1. Ο εκμισθωτής μπορεί μετά τη λήξη του συμβατικού χρόνου της μίσθωσης, και σε κάθε περίπτωση όχι προτού περάσουν τρια (3) έτη, (ή ως προς τις μισθώσεις του άρθρου 2 του παρόντος δεκαοκτώ (18) μήνες) από την έναρξη της μίσθωσης να καταγγείλει τη μίσθωση για την άσκηση στο μισθίο των δραστηριοτήτων του άρθρου 1 περιπτ. α` εως γ`, ή, ως προς τις μισθώσεις του άρθρου 2, των δραστηριοτήτων κατά το άρθρο αυτό από τον ίδιο, τον κύριο, τα τέκνα ή σύζυγό τους (ιδιόχρηση). *** Η φράση "ή ως προς τις μισθώσεις του άρθρου 2 του παρόντος δεκαοκτώ (18) μήνες" διαγράφηκε με την παρ.11 άρθρ.7 Ν.2741/1999 ΦΕΚ Α 199/28.9.1999. 2. Παραίτηση από το δικαίωμα καταγγελίας για το λόγο αυτό επιτρέπεται. 3. Προϋπόθεση της καταγγελίας είναι η πρόθεση και η δυνατότητα ιδιόχρησης, καθώς και η άσκηση επί τριάντα μήνες του επαγγέλματος του εμπόρου ή δραστηριότητας που προστατεύεται από το παρόν.

Αρθρο 17. `Ασκηση επαγγέλματος ή δραστηριότητας (άρθ. 9 παρ. 2 εδ. 4 ν. 813/78, 4 ν. 1229/82, 2 παρ. 10, 2 παρ. 30 ν. 2235/94). Η άσκηση του επαγγέλματος ή της δραστηριότητας που αναφέρονται στην τρίτη παράγραφο του προηγούμενου άρθρου δεν απαιτούνται: α) Στο πρόσωπο των κατιόντων του εκμισθωτή ή του κυρίου σε περίπτωση καταγγελίας για ιδιόχρηση από αυτούς. Η αληθινή έννοια αυτής της διάταξης είναι ότι δεν απαιτείται να ασκηθεί επάγγελμα εμπόρου επί τριάντα (30) μήνες από το τέκνο, έστω και αν αυτό είναι συνιδιοκτήτης ή συνεκμισθωτής, ανεξάρτητα από το μέγεθος της μερίδας του. β) Στην περίπτωση που το μισθίο του οποίου επιδιώκεται με την καταγγελία η ιδιόχρηση, αποκτήθηκε αυτό το ίδιο ή το οικόπεδο πάνω στο οποίο έχει ανεγερθεί, από τον εκμισθωτή ή τα τέκνα ή σύζυγό του με αγορά με συνάλλαγμα που έχει εισαχθεί από το εξωτερικό, το οποίο αντιστοιχεί στα δύο τρίτα (2/3) τουλάχιστον της αξίας τους ή η αξία τους έχει καλυφθεί, κατά το ίδιο ποσοστό, με συνάλλαγμα που έχει εισαχθεί. γ) Στο πρόσωπο εκείνου για τον οποίο ασκείται καταγγελία για χρήση που προβλέπέται στα άρθρα 1 παράγραφος 1 περιπτ. β` και γ` και 2 του παρόντος διατάγματος, αν αυτό έχει εγγραφεί στην οικεία κατά το νόμο επαγγελματική οργάνωση ή έχει λάβει όδεια άσκησης επαγγέλματος, για όσους δεν προβλέπεται τέτοια εγγραφή.

Αρθρο 18. Κυριότητα άλλου ακινήτου (άρθ. 11 παρ. 1 ν. 813/78, 6 ν. 1229/82, 2 παρ. 14 ν. 2235/94). Η καταγγελία της μίσθωσης για ιδιόχρηση είναι ανίσχυρη, αν κατά το χρόνο της εκείνος που καταγγέλλει ή ο υπερού η καταγγελία είναι κύριος ολικά και άλλου ακινήτου στην περιοχή που βρίσκεται το μισθίο, το οποίο είναι ελεύθερο ή ιδιοχρησιμοποιείται και κατάλληλο για τη χρήση για την οποία ασκήθηκε η καταγγελία ή μέσα στο τελευταίο πριν από την καταγγελία έτος έχει εκμισθώσει τέτοιο ακίνητο. Η κυριότητα άλλου ακινήτου αρκεί να συντρέχει είτε στο πρόσωπο του εκμισθωτή είτε στο πρόσωπο του υπερού η καταγγελία.

Αρθρο 19. Ασκηση αγωγής (άρθ. 11 παρ. 2 ν. 813/78, 2 παρ. 15 ν. 2235/94). Η καταγγελία είναι ανίσχυρη, αν μέσα σε έξι (6) μήνες από την επέλευση των αποτελεσμάτων της δεν ασκηθεί αγωγή για απόδοση του μισθίου. Στην περίπτωση αυτή νέα καταγγελία επιτρέπεται μετά την παρέλευση τριετίας από την πρώτη καταγγελία.

Αρθρο 20. Συνενωμένη χρήση (άρθ. 11 παρ. 3 ν. 813/78, 2 παρ . 15 ν. 2235/94). 1. Στις περιπτώσεις των άρθρων 16 έως 17 δεν επιτρέπεται καταγγελία προκειμένου περί όμορων ακινήτων τα οποία μισθώθηκαν από τον ίδιο μισθωτή μαζί με άλλα συνεχόμενα ακίνητα που ανήκουν στον ίδιο ή σε άλλους κύριους ή εκμισθωτές, για ενιαία Συνενωμένη χρήση τους από το μισθωτή, αν η αφαίρεση του τμήματος που αφορά η καταγγελία κάνει κατά την κρίση του δικαστηρίου αδύνατη ή ιδιαιτέρως δύσκολη τη λειτουργία της επιχείρησης στα υπόλοιπα μισθία. 2. Η διάταξη της προηγούμενης παραγράφου δεν εφαρμόζεται, αν η καταγγελία αφορά το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) του συνόλου της μισθωμένης επιφάνειας.

Αρθρο 21. Ανάκληση καταγγελίας (άρθ. 11 παρ. 4 ν. 813/78, 2 παρ. 15 ν. 2235/94). 1. Στην καταγγελία της μίσθωσης για ιδιόχρηση, ό εκμισθωτής μπορεί, μέχρι την πρώτη συζήτηση της αγωγής για απόδοση του μισθίου, να ανακαλέσει την καταγγελία με μονομερή δήλωσή του προς το μισθωτή. Μεταγενέστερη ανάκληση είναι απαράδεκτη, εφόσον δε συναινεί ο μισθωτής. 2. Σε περίπτωση ανάκλησης της καταγγελίας, ο εκμισθωτής ή ο διάδοχός του στη μισθωτική σχέση χάνει το δικαίωμα να καταγγείλει πάλι τη μίσθωση για ιδιόχρηση επί μία τετραετία από την καταγγελία που ανακλήθηκε.

Αρθρο 22. Διατηρητέα (άρθ. 11 παρ. 5 ν. 813/78, 1 παρ. 4 ν. 1930/91). Αν ο εσωτερικός χώρος καταστήματος και ο τυχόν κινητός εξοπλισμός κηρυχθούν Διατηρητέοι, ο εκμισθωτής δε χάνει τη δυνατότητα να ασκήσει τα δικαιώματά του που προβλέπουν τα άρθρα 16 έως 17, 27 έως 28, 23 παρ. 2 του παρόντος.

β. Καταγγελία για ανοικοδόμηση: Αρθρο 23. Γενικά - Προϋποθέσεις (άρθ. 9 παρ. 3, 10 παρ. 4, 28 παρ. 2 ν. 813/78). 1. Ο εκμισθωτής μπορεί να καταγγείλει τη μίσθωση για ανοικοδόμηση του μισθίου από αυτόν ή τον κύριο του μισθίου: α) Μετά τη λήξη του συμβατικού χρόνου, εκτός αν ο χρόνος αυτός υπερβαίνει τη δωδεκαετία, οπότε η καταγγελία της μίσθωσης μπορεί να γίνει μετά την πάροδο δώδεκα (12) ετών από την έναρξη της μίσθωσης. β) Μετά την πάροδο τριετίας από την έναρξη της μίσθωσης σε περίπτωση που ο συμβατικός χρόνος της μίσθωσης είναι μικρότερος από τρία έτη ή η μίσθωση έχει αόριστη διάρκεια. (γ) Μετά την πάροδο δεκαοκτώ (18) μηνών από την έναρξη της μίσθωσης, στις περιπτώσεις του άρθρου 2 του παρόντος, και αν ο συμβατικός χρόνος της μίσθωσης είναι μικρότερος από δεκαοκτώ (18) μήνες ή η μίσθωση έχει αόριστη διάρκεια). *** Η περ.γ` ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ από 28.9.1999 με την παρ.7 άρθρ.7 Ν.2741/1999 ΦΕΚ Α 199/28.9.1999. *** ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Με τις παρ.8 και 9 άρθρ.Ν.2741/1999, ΦΕΚ Α 199/28.9.1999 ορίζεται ότι: "8. Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων παραγράφων 6 και 7 και του άρθρου αυτού εφαρμόζονται και στις υφιστάμενες κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος μισθώσεις. 9. Αποφάσεις που διατάσσουν την απόδοση του μισθίου για λόγο που προβλέπεται από τις καταργούμενες με τον παρόντα νόμο περιπτώσεις δεν εκτελούνται, εκτός από τη διάταξή τους, που αφορά τη δικαστική δαπάνη, οι δε εκκρεμείς δίκες καταργούνται". 2. Στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου επιτρέπεται αντίθετη συμφωνία κατά την κατάρτιση της σύμβασης.

Αρθρο 24. Επίδοση άδειας (άρθ. 9 παρ. 4 ν. 813/78, 2 παρ. 11 ν. 2235/94). Για να επέλθουν τα αποτελέσματα της καταγγελίας, κατά το άρθρο 28 του παρόντος, εκείνος που καταγγέλλει απαιτείται να επιδώσει στο μισθωτή αντίγραφο της άδειας για ανοικοδόμηση του μισθίου του αρμόδιου πολεοδομικού γραφειου. Η επίδοση αυτή γίνεται μέχρι την πρώτη συζήτηση της σχετικής αγωγής για απόδοση του μισθίου, αλλιώς η καταγγελία είναι ανίσχυρη.

Αρθρο 25. Ακάλυπτοι χώροι (άρθ. 9 παρ. 5 ν. 813/78). 1. Καταγγελία μίσθωσης ακάλυπτου χώρου για ανοικοδόμηση μπορεί να γίνει μετά την πάροδο του συμβατικού χρόνου, και σε κάθε περίπτωση, αφού περάσει έτος από την έναρξη της μίσθωσης, και τα αποτελέσματά της επέρχονται μετά την πάροδο μήνα από αυτήν. 2. Η διάταξη της προηγούμενης παραγράφου δεν εφαρμόζεται σε μισθώσεις ακάλυπτων χώρων για την εγκατάσταση επιχειρήσεων των οποίων η λειτουργία, από τη φύση τους, είναι αδύνατη ή ιδιαιτέρως δύσκολη μέσα σε καλυμμένους χώρους, καθώς και σε μισθώσεις ακάλυπτων χώρων που χρησιμοποιούνται από το μισθωτή για τη λειτουργία υπαίθριων κινηματογράφων ή θεάτρων.

Αρθρο 26. Προτίμηση (άρθ. 17 ν. 813/78, 2 παρ. 19 ν. 2235/94). Στις Καταγγελίες για ανοικοδόμηση που γίνονται στο εξής, ο μισθωτής, ύστερα από δήλωσή του, προτιμάται, με ίσους όρους, απέναντι σε κάθε υποψήφιο μισθωτή στη μίσθωση χώρων του ακινήτου που ανοικοδομήθηκε και ανήκει στην κυριότητα του εκμισθωτή ή του κυρίου του, για τους οποίους αυτοί δεν έχουν αναλάβει, μέχρι να επιδοθεί η δήλωση του μισθωτή, υποχρέωση για μεταβιβασή τους με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Οι διατάξεις του άρθρου 6 παρ. β του παρόντος εφαρμόζονται αναλόγως και εδώ.

γ. Διατυπώσεις - Αποτελέσματα: Αρθρο 27. Διατυπώσεις (άρθ. 10 παρ. 1 - 2 ν. 813/78). 1. Η καταγγελία γίνεται εγγράφως και επιδίδεται στο μισθωτή. 2. Σε περίπτωση που η καταγγελία κατά τα άρθρα 16 έως 17 και 23 παρ. 1 γίνεται υπέρ του κυρίου, των τέκνων ή συζύγου τους, απαιτείται συναίνεση του κυρίου. Η συναίνεση αυτή δίνεται εγγράφως και επιδίδεται στο μισθωτή.

Αρθρο 28. Αποτελέσματα (άρθ. 10 παρ. 3 ν. 813/78, 5 ν. 1229/82, 2 παρ. 13 ν. 2235/94). 1. Τα έννομα αποτελέσματα της καταγγελιας κατά τα άρθρα 16 έως 17 και 23 παρ. 1 επέρχονται έξι (6) μήνες μετά από αυτήν. Ειδικά στην Καταγγελία για ιδιόχρηση από κατιόντες του εκμισθωτή ή κυρίου και εφόσον δε συντρέχει στο πρόσωπό τους η κατά το άρθρο 17 περιπτ. α` προϋπόθεση της άσκησης επαγγέλματος επί τριάντα (30) μήνες, τα αποτελέσματα επέρχονται δεκαοκτώ (18) μήνες από αυτή. 2. Το δικαστήριο, με αίτηση του μισθωτή, μπορεί εκτιμώντας τις ειδικές συνθήκες κάθε περίπτωσης, να παρατείνει το χρόνο που θα επέλθουν τα αποτελέσματα της καταγγελίας μέχρι έξι (6) μήνες σε καθεμία περίπτωση.

δ. Αποζημιώσεις - Επανεγκατάσταση: Αρθρο 29. Βασική αποζημίωση (άρθ. 13 παρ. 1, 15 ν.813/78, 7 παρ. 1 ν. 1229/82, 2 παρ. 17-18 ν. 2235/94). 1. Στην καταγγελία της μίσθωσης για το λόγο των άρθρων 16 έως 17, ο εκμισθωτής οφείλει στο μισθωτή ως αποζημίωση το κατά το χρόνο της καταγγελίας καταβαλλόμενο μίσθωμα δέκα έξι (16) μηνών και στην καταγγελία της μίσθωσης για το λόγο του άρθρου 23 παρ. 1 το κατά το χρόνο της καταγγελίας μίσθωμα δώδεκα (12) μηνών. 2. Με αίτηση του μισθωτή το δικαστήριο μπορεί να αυξήσει το ποσό της αποζημίωσης, στην Καταγγελία για ιδιόχρηση μέχρι τριάντα (30) μηνιαία μισθώματα και στην καταγγελία για ανοικοδόμηση μέχρι δεκαοκτώ (18) μηνιαία μισθώματα. Η προηγούμενη αύξηση γίνεται, αφού το δικαστήριο εκτιμήσει τις ειδικές συνθήκες και ιδίως τις δαπάνες για τη μεταστέγαση του μισθωτή, το χρόνο που λειτουργεί η επιχείρηση στο μίσθιο, τις τυχόν οφειλόμενες από το μισθωτή αποζημιώσεις στο προσωπικό του από την καταγγελία της εργασιακής σχέσης, καθώς και τον υπολειπόμενο χρόνο που αυτός είχε το δικαίωμα να παραμείνει στο μίσθιο. 3. Στην Καταγγελία για ιδιόχρηση με τους όρους του άρθρου 17 περιπτ. β` οι καταβαλλόμενες αποζημιώσεις κατά το παρόν άρθρο περιορίζονται στο μισό. 4. Σε περίπτωση που το μισθίο είναι υπομισθωμένο, δικαιούχος της αποζημιώσης είναι σε κάθε περίπτωση ο μισθωτής-υπεκμισθωτής. 5. Ο εκμισθωτής έχει υποχρέωση να καταβάλει τις αποζημιώσεις του παρόντος άρθρου σε κάθε περίπτωση πριν από την απόδοση του μισθίου, αλλιώς ο μισθωτής έχει το δικαίωμα να αρνηθεί την απόδοση.

Αρθρο 30. `Ομοια χρήση (άρθ. 13 παρ. 2 ν. 813/78, 7 παρ. 2 ν. 1229/82). 1. Η αποζημίωση κατά την πρώτη παράγραφο του προηγούμενου άρθρου στην Καταγγελία για ιδιόχρηση είναι ίση με τριάντα (30) μηνιαία μισθώματα, αν ασκηθεί στο μίσθιο μέσα σε ένα (1) έτος από την απόδοσή του επιχείρηση όμοια με την ασκούμενη από το μισθωτή, εκτός αν το μίσθιο από την κατασκευή είναι προορισμένο για την ίδια χρήση. 2. Το δικαστήριο μπορεί να αυξήσει το ποσό της αποζημίωσης μέχρι σαράντα (40) μηνιαία μισθώματα με τις προϋποθέσεις της δεύτερης παραγράφου του προηγούμενου άρθρου.

Αρθρο 31. Ακάλυπτοι χώροι (άρθ. 13 παρ. 3 ν. 813/78). 1. Στην καταγγελία της μίσθωσης ακάλυπτου χώρου ο εκμισθωτής δεν έχει υποχρέωση να καταβάλει τις αποζημιώσεις των προηγούμενων άρθρων. Η ιδιότητα του ακάλυπτου χώρου δεν παύει από το γεγονός ότι υπάρχουν πάνω σ`αυτόν πρόχειρα ή βοηθητικά κτίσματα ή κατασκευές. 2. Η διάταξη του παρόντος αρθρου δεν εφαρμόζεται σε μισθώσεις ακάλυπτων χώρων για να εγκατασταθούν επιχειρήσεις των οποιων η λειτουργια, από τη φύση τους, είναι αδύνατη ή ιδιαιτέρως δύσκολη μέσα σε καλυμμένους χώρους, καθώς και σε μισθώσεις ακάλυπτων χώρων που χρησιμοποιούνται από το μισθωτή για να λειτουργούν υπαιθριοι κινηματογράφοι ή θέατρα.

Αρθρο 32. Παράλλειψη ιδιόχρησης ή ανοικοδόμησης (άρθ. 13 παρ. 4 ν. 813/78, 8 ν. 1229/82, 1Ο ν. 1847/1989). 1. Ο εκμισθωτής οφείλει στο μισθωτή ως αποζημίωση: α) Το κατά το χρόνο της καταγγελίας καταβαλλόμενο μίσθωμα τριάντα (30) μηνών, αν μέσα σε έξι (6) μήνες από την απόδοση του μισθίου στην καταγγελία για ανοικοδόμηση δεν αρχίσει τις εργασίες για να θεμελιωθεί η νέα οικοδομή και στην Καταγγελία για ιδιόχρηση δε χρησιμοποιήσει το μίσθιο. β) Το κατά το χρόνο της καταγγελίας καταβαλλόμενο μίσθωμα πενήντα (50) μηνών, αν μέσα σε μία διετία από την απόδοση του μισθίου στις πιό πάνω περιπτώσεις εκμισθώσει αυτό ή παραχωρήσει με οποιοδήποτε τρόπο σε τρίτον τη χρήση του. 2. Δε θεωρείται παραχώρηση σε τρίτον, κατά την έννοια της προηγούμενης παραγράφου περιπτ. β`, η παραχώρηση από τους συνεκμισθωτές της χρήσης ακινήτου σε προσωπική εταιρία και εταιρία περιορισμένης ευθύνης, στην οποία μετέχουν αποκλειστικά αυτοί. 3. Ο περιορισμός της πρώτης παραγράφου περιπτ. β` του παρόντος άρθρου δεν ισχύει από την ημερομηνία προκήρυξης των εκλογών ή την έναρξη της προεκλογικής περιόδου και μέχρι τη μεθεπομένη της διεξαγωγής τους, εφόσον το μίσθιο παραχωρείται σε υποψήφιο βουλευτή της περιφέρειας όπου βρίσκεται το μίσθιο, για τις εκλογικές του ανάγκες χωρίς αντάλλαγμα. Το τελευταίο αυτό βεβαιώνεται με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και του υποψήφιου βουλευτή προς το Υπουργειο Εσωτερικών και την αρμόδια οικονομική εφορία του ιδιοκτήτη. Κατά το διάστημα αυτό αναστέλλεται η εξάμηνη προθεσμία για ιδιόχρηση που προβλέπεται από την περιπτ. α` της πρώτης παραγράφου του παρόντος άρθρου.

Αρθρο 33. Περαιτέρω αποζημίωση - Επανεγκατάσταση (άρθ. 13 παρ. 5 ν. 813/78, 8 ν. 1229/82). 1. Στις περιπτώσεις του προηγούμενου άρθρου ο μισθωτής μπορεί να ζητήσει και την αποκατάσταση κάθε περαιτέρω αποδεικνυόμενης ζημίας του. Το δικαστήριο, με αίτηση του μισθωτή, διατάζει και την επανεγκατάστασή του στο μίσθιο με τους όρους της μίσθωσης που καταγγέλθηκε. Σε περίπτωση επανεγκατάστασης, ο μισθωτής έχει το δικαίωμα να προσλάβει συνέταιρο. 2. Η απόφαση κατά του εκμισθωτή για παράδοση της χρήσης του μισθίου εκτελείται και κατά του παραχωρησιούχου της χρήσης. Οι διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 23 ν. 813/1978 εφαρμόζονται ανάλογα και εδώ.

Αρθρο 34. Απαλλαγή από ευθύνη (άρθ. 13 παρ. 6 ν. 813/78). Ο εκμισθωτής δεν έχει υποχρέωση να καταβάλει την αποζημίωση του άρθρου 32 του παρόντος: α) Αν αποδείξει ότι η καθυστέρηση έναρξης των εργασιών για τη θεμελίωση της νέας οικοδομής ή η μη χρησιμοποίηση του μισθίου μέσα σε έξι (6) μήνες από την απόδοση οφείλονται σε γεγονός για το οποίο δεν έχει ευθύνη. β) Αν αποδείξει ότι η μίσθωση ή η παραχώρηση σε τρίτον της χρήσης του μισθίου μέσα στη διετία έγιναν στην περίπτωση ανοικοδόμησης επειδή αυτή απαγορεύθηκε και στην περίπτωση ιδιόχρησης επειδή ο υπερού η καταγγελία έγινε μεταγενέστερα ανίκανος σε ποσοστό ανώτερο από 60% να την ασκήσει.

Αρθρο 35. (άρθ. 14 ν. 813/78). Ο εκμισθωτής για να απαλλαγεί από την υποχρέωση αποζημίωσης κατά τη διάταξη του προηγούμενου άρθρου περιπτ. β` έχει υποχρέωση, αμέσως μόλις μάθει το λόγο που συνεπάγεται αδυναμία να ιδιοχρησιμοποιηθεί ή να ανοικοδομηθεί το μίσθιο, να ειδοποιήσει γι` αυτό εγγράφως το μισθωτή στη διεύθυνση κατοικίας που αυτός δήλωσε, καλώντας αυτόν να δηλώσει αν επιθυμεί να επανεγκατασταθεί στο μίσθιο με τους όρους της μίσθωσης που λύθηκε. Ο μισθωτής εκπίπτει από το δικαίωμα επανεγκατάστασης, αν δε δηλώσει εγγράφως μέσα σε τρεις (3) μήνες από την ειδοποίηση ότι επιθυμεί την επανεγκατάστασή του. Από τη δήλωση αυτή ο μισθωτής έχει υποχρέωση να καταβάλλει το μίσθωμα.

Αρθρο 36. Βιοτεχνική επίχειρηση (άρθ. 13 παρ. 7 ν. 813/78, 7 παρ. 3 ν. 1229/92). Στην Καταγγελία μίσθωσης ακινήτου στο οποίο ασκείται βιοτεχνική επιχείρηση, ο εκμισθωτής πέρα από τις αποζημιώσεις που προβλέπονται από τα άρθρα 29 έως 33, έχει υποχρέωση να καταβάλει στο μισθωτή του και τις δαπάνες του για τη νέα ηλεκτρική εγκατάσταση της ίδιας δύναμης σε άλλο μισθίο, για να συνεχισθεί η λειτουργία της επιχειρησής του. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει την παροχή εγγύησης ότι ο μισθωτής θα καταβάλει τις παραπάνω δαπάνες που αποδεικνύονται με εκκαθαρισμένο λογαριασμό της ΔΕΗ.

3. Καταγγελία για ιδιοκατοίκηση: Αρθρο 37. (άρθ. 9 παρ. 9 ν. 813/78, 22 ν. 1868/89, 2 παρ. 29 ν. 2235/94). 1. Σε περίπτωση που ασκείται στο μίσθιο επάγγελμα το οποίο προστατεύεται από το παρόν διάταγμα ή μικτή χρήση (επαγγελματική στέγη και κατοικία), αν ο εκμισθωτής ή ο κύριος του μισθίου, σύζυγός τους ή ενήλικο τέκνο τους δεν έχει για ένα (1) τουλάχιστον έτος πριν από την άσκηση του δικαιώματός του ιδιόκτητη κατοικία στην ίδια πόλη ή σε προάστιό της που να καλύπτει τις οικογενειακές ή ατομικές ανάγκες στέγασής τους, ο εκμισθωτής, ή, αν κατά τη διάρκεια του μισθωτικού χρόνου έγινε μεταβίβαση της κυριότητας του μισθίου, ο νέος κύριος, μπορεί να ζητήσει την απόδοση του μισθίου για ιδιοκατοίκηση, μετά την λήξη του συμβατικού χρόνου της μίσθωσης, εφόσον το μίσθιο είναι κατάλληλο για κατοικία. 2. Στην περίπτωση της προηγούμενης παραγράφου: α) τα αποτελέσματα της καταγγελίας επέχονται οκτώ (8) μήνες μετά την επιδοσή της στο μισθωτή. β) Ο εκμισθωτής οφείλει στο μισθωτή ως αποζημίωση το κατά το χρόνο της καταγγελίας καταβαλλόμενο μίσθωμα οκτώ (8) μηνών. το δικαστήριο, εκτιμώντας τις περιστάσεις, μπορεί να αυξήσει την αποζημίωση μέχρι το ποσό δεκαοκτώ (18) μηνιαίων μισθωμάτων. γ) Ο εκμισθωτής έχει υποχρέωση να ιδιοχρησιμοποιήσει το μίσθιο ως κατοικία του ίδιου ή των προσώπων που προαναφέρονται για χρονική περίοδο τουλάχιστον τριών (3) ετών. δ) Αν η καταγγελία ασκείται για πολύτεκνη οικογένεια, αναπήρους, άτομα που πάσχουν από ανίατη σωματική ή πνευματική ασθένεια ή χήρες με ανήλικα τέκνα, το δικαστήριο, εκτιμώντας τις περιστάσεις, έχει το δικαίωμα να μειώσει το ποσό της αποζημίωσης ή το χρόνο που θα επέλθουν τα αποτελέσματα της καταγγελίας. 3. Κατά τα άλλα εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος διατάγματος. Τα ίδια ισχύουν και για τις αγωγές που ασκήθηκαν με βάση τη διάταξη του άρθρου 3 ν. 1881/1989. 4. Η αληθινή έννοια του άρθρου 4 του ν. 1953/1991 είναι ότι με αυτό δεν έχει καταργηθεί το παρόν άρθρο.

4. Καταγγελία για δημιουργία κύριας κατοικίας: Αρθρο 38. (άρθ. 4 ν. 1953/91, 1 παρ. 2 ν. 1962/91, 9 παρ. 1 ν. 2041/92). 1. Μισθώσεις ακινήτων που υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος διατάγματος, ενώ από την κατασκευή τους προορίζονται για κατοικία, εξαιρούνται από τις διατάξεις για την αναγκαστική παράταση της διάρκειας τους και μπορούν να καταγγελθούν από τον εκμισθωτή, αφού λήξει η συμβατική διάρκειά τους, όχι όμως πριν παρέλθει εξαετία από την εναρξή τους, αν ο εκμισθωτής δηλώσει εγγράφως προς το μισθωτή ότι μέσα σε έξι μήνες από την απόδοση του μισθίου αυτό θα επισκευαστεί, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή να εκμισθωθεί ως κύρια κατοικία. Στην περίπτωση αυτή απαγορεύεται η εκμίσθωση πάλι για επαγγελματική στέγη τουλάχιστον επι μία (1) τριετία. Η μισθωτική σχέση για τις νέες μισθώσεις αυτών των ακινήτων διαμορφώνεται ελεύθερα. 2. Σε περίπτωση που δε θα τηρηθούν οι παραπάνω όροι από τον εκμισθωτή, εφαρμόζονται ανάλογα τα άρθρα 32 παρ. 1 -2, 33 έως 34 του παρόντος διατάγματος. 3. Τα αποτελέσματα της καταγγελίας κατά το παρόν άρθρο επέρχονται μετά την πάροδο έξι (6) μηνών από αυτήν. Το δικαστήριο μπορεί, με αίτηση του μισθωτή, εκτιμώντας τις ειδικές συνθήκες της κάθε περίπτωσης, να παρατείνει το χρόνο που θα επέλθουν τα αποτελέσματα της καταγγελίας μέχρι τρεις (3) μήνες. Μέχρι τότε καταβάλλεται το μίσθωμα που προσδιορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις. 4. Καταγγελίες που έχουν γίνει μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου 1991 ή μέχρι την 1 Μαϊου 1992 σύμφωνα με την παρ. 1 του παρόντος άρθρου καθίστανται ανίσχυρες και οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί δεν εκτελούνται, εκτός από τις διατάξεις τους για τα έξοδα.

5. Καταγγελία για κατεδάφιση ετοιμορρόπου: Αρθρο 39. (άρθ. 9 παρ. 1 ν. 813/78). Ο εκμισθωτής μπορεί οποτεδήποτε να καταγγείλει εγγράφως πριν από τρεις μήνες τη μίσθωση, εφόσον το μίσθιο κρίθηκε αρμοδίως ετοιμόρροπο και κατεδαφιστέο κατά μεγάλο και ουσιώδες μέρος του.

6. Καταγγελία για πτώχευση του μισθωτή: Αρθρο 40. (άρθ. 9 παρ. 7 ν. 813/78). Ο εκμισθωτής έχει το δικαίωμα να καταγγείλει εγγράφως τη μίσθωση πριν από τρεις (3) μήνες, αν ο μισθωτής κηρυχθεί σε πτώχευση με τελεσίδικη απόφαση. Ο εκμισθωτής έχει το ίδιο δικαίωμα από τη δημοσίευση της απόφασης που κηρύσσει το μισθωτή σε πτώχευση με αιτησή του.

7. Καταγγελία για εγκατάσταση υπηρεσιών: Αρθρο 41. (άρθ. 9 παρ. 8 ν. 813/78, 10 ν. 1229/82, 2 παρ. 12 ν. 2235/94). 1. Δήμος ή κοινότητα και τα εξαρτώμενα από αυτούς νομικά πρόσωπα, ιδρύματα και επιχειρήσεις μπορούν μετά τη λήξη του συμβατικού χρόνου της μίσθωσης να καταγγείλουν αυτή τη μίσθωση, εφόσον το μίσθιο θα χρησιμοποιηθεί για να εγκατασταθούν και να λειτουργήσουν γενικώς οι υπηρεσίες τους. Για την εφαρμογή αυτής της παραγράφου κάθε δήμος ή κοινότητα λογίζεται σαν ένα και το ίδιο πρόσωπο μαζι με τα εξαρτώμενα από αυτόν δημοτικά ή κοινοτικά νομικά πρόσωπα, ιδρύματα και επιχειρήσεις είτε η καταγγελία γίνεται από τον οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης είτε από το νομικό πρόσωπο, ίδρυμα ή επιχείρηση. 2. Η διάταξη της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζεται αναλόγως και για το δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου. 3. Σε κάθε περίπτωση που δε θα πραγματοποιηθεί η στέγαση των υπηρεσιών μέσα σε ένα (1) χρόνο από την απόδοση του μισθίου, ο μισθωτής έχει δικαίωμα επανεγκατάστασης και αποζημίωσης.

8. Καταγγελία από ΟΤΑ για δημιουργία πρασίνου, κ.λ.π.: Αρθρο 42. (άρθ. 9 παρ. 6 ν. 813/78). 1. Στις μισθώσεις ακάλυπτων χώρων που ανήκουν κατά κυριότητα σε δήμους ή κοινότητες χωρεί καταγγελία μετά τη λήξη του συμβατικού χρόνου, εφόσον με απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου που εγκρίνεται από τον αρμόδιο νομάρχη, κριθούν ως χώροι για να δημιουργηθούν πράσινο, πλατείες ή εγκαταστάσεις ψυχαγωγίας των κατοίκων των περιοχών των δήμων και κοινοτήτων ή για ανοικοδόμηση. 2. Στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου τα έννομα αποτελέσματα της καταγγελιας επέρχονται μετά την πάροδο τριών (3) μηνών από αυτή. Στις Καταγγελίες αυτές εφαρμόζονται αναλόγως και οι διατάξεις των άρθρων 32 παρ. 1 - 2 και 33 έως 34 του παρόντος διατάγματος.

9. Καταγγελία από το μισθωτή: Αρθρο 43. «Ο μισθωτής μπορεί μετά την πάροδο ενός (1) έτους από την έναρξη της σύμβασης να καταγγείλει τη μίσθωση. Η καταγγελία γίνεται εγγράφως τα δε τα αποτελέσματα της επέρχονται μετά την πάροδο τριών (3) μηνών από τη γνωστοποίηση της. Στην περίπτωση αυτή ο μισθωτής οφείλει στον εκμισθωτή ως αποζημίωση ποσό ίσο με ένα (1) μηνιαίο μίσθωμα, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί κατά το χρόνο καταγγελίας της μίσθωσης.» *** Το άρθρο 43 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.1 άρθρου 17 Ν.3853/2010, ΦΕΚ Α 90/17.6.2010. *** ΠΡΟΣΟΧΗ: Με τις παρ.2-4 του αυτού άρθρου καινόμου ορίζεται ότι: 2. Το δικαίωμα καταγγελίας της εμπορικής μίσθωσης σύμφωνα με το άρθρο 43 του π.δ. 34/1995 (ΦΕΚ 30 Α) έχει ο μισθωτής ακόμη κι αν έχει παραιτηθεί από αυτό σύμφωνα με το άρθρο 45 του π.δ. 34/1995. Καταγγελία που έχει ήδη ασκηθεί κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, ενώ ο μισθωτής είχε παραιτηθεί νόμιμα από αυτό το δικαίωμα, θεωρείται έγκυρη, τα δε αποτελέσματα της επέρχονται σύμφωνα με την παράγραφο 1, όχι όμως πριν τη δημοσίευση του νόμου. Ο μισθωτής υποχρεούται στην περίπτωση αυτή σε καταβολή αποζημίωσης ίση με το ποσόν ενός μισθώματος όπως αυτό ανερχόταν τρεις μήνες πριν την επέλευση των αποτελεσμάτων της καταγγελίας. 3. Το άρθρο 43 του π.δ. 34/1995 (ΦΕΚ 30 Α) εφαρμόζεται, κατ` απόκλιση από το άρθρο 4 παρ. 1 περίπτωση θ` του π.δ. 34/1995, και για την καταγγελία από τον μισθωτή σύμβασης μίσθωσης ορισμένου χρόνου που έχει συναφθεί για τις δραστηριότητες των άρθρων 1 και 2 του π.δ. 34/1995 για ακίνητο που έχει χαρακτηριστεί ως Διατηρητέο. Τα εδάφια 2 και 3 της παραγράφου 2 εφαρμόζονται αναλόγως. 4. Οι παράγραφοι 2 και 3 ισχύουν για Καταγγελίες που θα γίνουν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012 και αφορούν μισθώσεις ακινήτων που έχουν συναφθεί πριν τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα