Ποινικός Κώδικας - Κύριες Ποινές

Κύριες ποινές: Θανατική ποινή. Αρθρο 50. ***Το άρθρο 50 Καταργήθηκε με την περ.β` της παρ.12 του άρθρου 1 του Ν.2207/1994 (ΦΕΚ Α 65)

Ποινές στερητικές της ελευθερίας. Αρθρο 51. "1. Ποινές στερητικές της ελευθερίας είναι η Κάθειρξη, η Φυλάκιση, ο περιορισμός σε ειδικό κατάστημα Κράτησης νέων, ο περιορισμός σε ψυχιατρικό κατάστημα και η Κράτηση." *** Η πρώτη παράγραφος τροποποιήθηκε ως άνω με την παρ.2 άρθρ.1 Ν.3189/2003,ΦΕΚ Α 243/21.10.2003. 2. Για τις πρόσκαιρες ποινές στερητικές της ελευθερίας, η ημέρα υπολογίζεται σε 24 ώρες, η εβδομάδα σε επτά ημέρες, ο μήνας και το έτος σύμφωνα με το ημερολόγιο που ισχύει. 3. Ο χρόνος της ποινής επιμετράται πάντοτε σε πλήρεις ημέρες, εβδομάδες, μήνες και έτη.

Κάθειρξη. Αρθρο 52. 1. Η ποινή της Κάθειρξης είναι ισόβια ή πρόσκαιρη και εκτελείται σε καταστήματα ή τμήματα καταστημάτων που προορίζονται αποκλειστικά γι` αυτήν. 2. Οταν ο νόμος δεν ορίζει ρητά ότι η επιβαλλόμενη Κάθειρξη είναι ισόβια, αυτή είναι πρόσκαιρη. 3. Η διάρκεια της πρόσκαιρης Κάθειρξης δεν υπερβαίνει τα είκοσι έτη ούτε είναι μικρότερη από πέντε έτη, με την επιφύλαξη των ορισμών του άρθρου 91 για την αόριστη Κάθειρξη.

Φυλάκιση. Αρθρο 53. Η διάρκεια της Φυλάκισης δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη, ούτε είναι μικρότερη από δέκα ημέρες.

Άρθρο 54. Περιορισμός σε ειδικό κατάστημα Κράτησης νέων. «Η διάρκεια του περιορισμού σε ειδικό κατάστημα Κράτησης νέων δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη ούτε είναι μικρότερη από έξι μήνες, αν για την πράξη που τελέστηκε ο νόμος απειλεί Κάθειρξη μέχρι δέκα έτη. Αν η απειλούμενη ποινή είναι ισόβια Κάθειρξη ή πρόσκαιρη μεγαλύτερη αυτής του προηγούμενου εδαφίου, η διάρκεια του περιορισμού σε ειδικό κατάστημα Κράτησης δεν υπερβαίνει τα δέκα έτη ούτε είναι μικρότερη από δύο. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων που απειλούνται με ισόβια Κάθειρξη ή Κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών μπορεί το δικαστήριο να επιβάλλει περιορισμό μέχρι δεκαπέντε έτη.» *** Το άρθρο 54,όπως είχε αντικατασταθεί με την παρ.3 άρθρ.2 Ν.3189/2003,ΦΕΚ Α 243/21.10.2003,αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 1 Ν.3860/2010,ΦΕΚ Α 111/12.7.2010.

Κράτηση. Αρθρο 55. Η διάρκεια της Κράτησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ένα μήνα ούτε να είναι συντομότερη από μία ημέρα, αν ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά σε ειδικές διατάξεις. Εκτελείται σε ιδιαίτερα τμήματα των φυλακών ή, αν τέτοια δεν υπάρχουν, στα αστυνομικά κρατητήρια.

Τρόπος εκτέλεσης ποινών και μέτρων ασφαλείας. Αρθρο 56. Με ιδιαίτερους νόμους κανονίζεται ο τρόπος της εκτέλεσης των ποινών, που προβλέπουν τα άρθρα 38 και 51-55 καθώς επίσης και των μέτρων ασφάλειας που προβλέπουν τα άρθρα 69-72. *** ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Η θανατική ποινή Καταργήθηκε με το άρθρο 33 παρ.1 του ν. 2172/1993 (ΦΕΚ Α` 207) το οποίο ορίζει τα εξής: "Η ποινή του θανάτου καταργείται. Οπου στις κείμενες διατάξεις προβλέπεται για ορισμένη αξιόποινη πράξη αποκλειστικώς η ποινή του θανάτου, νοείται ότι απειλείται η ποινή της ισόβιας Κάθειρξης. Αν η ποινή του θανάτου προβλέπεται διαζευκτικώς με άλλη ποινή, νοείται ότι απειλείται μόνο η τελευταία." "Εκείνος που καταδικάστηκε σε ποινή Φυλάκισης και έχει υπερβεί το εβδομηκοστό πέμπτο έτος της ηλικίας του, εκτίει την ποινή ή το υπόλοιπο της ποινής στην κατοικία του, εκτός αν με ειδική αιτιολογία κριθεί ότι η έκτιση της ποινής σε κατάστημα Κράτησης είναι απολύτως αναγκαία για να αποτραπεί από την τέλεση άλλων αντίστοιχης βαρύτητας εγκλημάτων. Εάν το πιο πάνω όριο ηλικίας έχει συμπληρωθεί κατά την εκδίκαση της υπόθεσης, αποφασίζει το δικαστήριο που επιβάλλει την ποινή. Σε κάθε άλλη περίπτωση, αποφασίζει το συμβούλιο πλημμελειοδικών μετά από αίτηση του καταδικασμένου. Στην περίπτωση αυτή, οι καταδικασθέντες υποχρεούνται να εμφανίζονται την πρώτη ημέρα κάθε μήνα στο αστυνομικό τμήμα του τόπου κατοικίας τους. Αν παραλείψουν την υποχρέωση τους αυτή, ο εισαγγελέας έκτισης της ποινής, εκτιμώντας τη συχνότητα των παραλείψεων και τους λόγους στους οποίους οφείλονται, μπορεί να: α) προειδοποιήσει τους καταδικασθέντες για τις συνέπειες που θα έχει η μη εκπλήρωση της υποχρέωσης τους, β) διατάξει την έκτιση μέρους της ποινής τους που δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ένα μήνα στο κατάστημα Κράτησης ή γ) διατάξει την έκτιση της ποινής τους στο κατάστημα Κράτησης. Η διάταξη του άρθρου 105 έχει και εδώ ανάλογη εφαρμογή". *** Τα άνω εντός " " εδάφια,τα οποία είχαν προστεθεί με την παρ.1 άρθρ.28 Ν.2915/2001,ΦΕΚ Α 109,αντικαταστάθηκαν ως άνω με το άρθρο 5 Ν.3904/2010, ΦΕΚ Α 218/23.12.2010.

Χρηματικές ποινές. Αρθρο 57. "Αν δεν ορίζεται διαφορετικά σε ειδικές διατάξεις, η χρηματική ποινή δεν μπορεί να είναι κατώτερη από πενήντα χιλιάδες (50.000) δραχμές ούτε ανώτερη από πέντε εκατομμύρια (5.000.000) δραχμές [εκατόν πενήντα (150) ευρώ ούτε ανώτερη από δέκα πέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ] και το πρόστιμο δεν μπορεί να είναι κατώτερο από δέκα χιλιάδες (10.000) δραχμές ούτε ανώτερο από διακόσιες χιλιάδες (200.000) δραχμές [είκοσι εννέα (29) ευρώ ούτε ανώτερο από πεντακόσια ενενήντα (590) ευρώ. Βλ. διατάξεις και τρόπο μετατροπής σε ευρώ στο άρθρο 0] ". ***Το άρθρο 57 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.1 του άρθρου 1 του Ν.2145/1993 (ΦΕΚ Α 88)

Απόσβεση των ποινών σε χρήμα. Αρθρο 58. Με το θάνατο του καταδικασμένου διαγράφονται οι χρηματικές ποινές και τα πρόστιμα. Σε καμμιά περίπτωση δεν εκτελούνται εναντίον των κληρονόμων του.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα