Ποινική Δικονομία - Αναβολή και διακοπή της εκτέλεσης της ποινής

Πότε αναβάλλεται. Αρθρο 555. "Η εκτέλεση της στερητικής της ελευθερίας ποινής αναβΑλλεται αν ο καταδικασμένος προσβλήθηκε μετΑ την καταδίκη του από ψυχοπΑθεια σε βαθμό που να μην έχει συνείδηση της εκτελούμενης ποινής ταυτόχρονα διατΑσσεται ο εγκλεισμός του καταδίκου σε δημόσιο ψυχιατρείο." *** Οι παρ.1 και 3 απαλείφθηκαν η δε παρ. 2 τέθηκε ως μόνο κείμενο του παρόντος άρθρου τροποποιούμενη ως άνω με το άρθρο 52 Ν.3160/2003, ΦΕΚ Α 165/30.6.2003. ***ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Η θανατική ποινή Καταργήθηκε με το άρθρο 33 παρ.1 του Ν.2172/1993 ΦΕΚ Α 207), το οποίο ορίζει τα εξής:"Η ποινή του θανάτου καταργείται. Οπου στις κείμενες διατάξεις προβλέπεται για ορισμένη αξιόποινη πράξη αποκλειστικώς η ποινή του θανάτου, νοείται ότι απειλείται η ποινή της ισόβιας κάθειρξης. Αν η ποινή του θανάτου προβλέπεται διαζευκτικώς με άλλη ποινή, νοείται ότι απειλείται μόνο η τελευταία."

Δυνητική αναβολή της εκτέλεσης. Αρθρο 556. "Η εκτέλεση της στερητικής της ελευθερίας ποι- νής μπορεί να αναβληθεί: α) αν η γυναίκα που καταδικάστηκε διανύει τους δύο τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης της ή γέννησε πρόσφατα, ωσότου περάσουν 3 το πολύ μήνες από τον τοκετό, β) αν το δικαστήριο που καταδίκασε πρότεινε να δοθεί χάρη, γ) στην περίπτωση του άρθρου 430 παρ. 2, "δ) αν η ποινή δεν υπερβαίνει τα δύο έτη για αποδεδειγμένες οικογενειακές ή επεγγελματικές ανάγκες και έως έξι το πολύ μήνες". *** Η περ.δ`αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 19 Ν.2721/1999 Α 112/3.6.1999 ε) στην περίπτωση του άρθρου 429 παρ.3". *** Το άρθρο 556 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρ.14 παρ.3 του Ν.1941/1991, ΦΕΚ Α 41. "και στ) αν η ποινή έχει μετατραπεί σε χρηματική και δεν καθίσταται δυνατή από τον συλληφθέντα η εξαγορά της, λόγω μη λειτουργίας της αρμόδιας προς είσπραξη δημόσιας υπηρεσίας. Η αναβολή, για το αναγκαίο προς καταβολή της εξαγοράς της ποινής χρονικό διάστημα, διατάσσεται, έστω και προφορικά, από τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών του τόπου συλλήψεως. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών και Δικαιοσύνης καθορίζεται η διαδικασία και κάθε άλλη λεπτομέρεια που είναι απαραίτητη για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής." *** Η περ.στ΄προστέθηκε με το άρθρο 28 Ν.3772/2009,ΦΕΚ Α 112/10.7.2009.

Διακοπή της εκτέλεσης της ποινής. Αρθρο 557. "1. Η εκτέλεση της περιοριστικής της ελευθερίας ποινής που έχει αρχίσει μπορεί να διακοπεί στις περιπτώσεις των άρθρων 429 παρ. 3 και 556 στοιχ. α`, β` και γ, καθώς και των παρ. 2 και 7 αυτού του άρθρου". ***Η παρ. 1 αντικατεστάθη ως άνω διά του άρθρου 14 παρ. 4 του Ν. 1941/1991, ΦΕΚ Α 41. 2. Αν εκείνος που εκτίει την ποινή νοσηλεύεται σε νοσοκομείο σύμφωνα με τις διατάξεις για την νοσηλεία των κρατουμένων και αν εξαιτίας βαριάς νόσου βρίσκεται σε τέτοια κατάσταση, ώστε η συνέχιση της νοσηλείας του σε οποιοδήποτε τέτοιο νοσοκομείο να μην μπορεί να αποτρέψει ανήκεστη βλάβη της υγείας του ή κίνδυνο της ζωής του, μπορεί, αν η αποτροπή είναι δυνατή με νοσηλεία του σε άλλο νοσηλευτικό ίδρυμα που κατονομάζεται ειδικά, να ζητήσει να εισαχθεί σ`αυτό για να συνεχίσει με δικές του δαπάνες τη νοσηλεία του η κατ` οίκον νοσηλεία αποκλείεται. 3. Για την παραπάνω αίτηση αποφαίνεται το δικαστήριο κατά τη διαδικασία του άρθρου 560, με απόφασή του που πρέπει να έχει ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία η απόφαση αυτή εκδίδεται ύστερα: α) από γνώμη δύο ιατροδικαστών, ή, αν δεν υπάρχουν, δύο γιατρών υπαλλήλων του δημοσίου ή νομικού προσώπου δημόσιου δικαίου για το αν είναι αναγκαίο να εισαχθεί ο κρατούμενος στο νοσηλευτικό ίδρυμα που προτείνεται από αυτόν, β) από γνώμη του νοσοκομείου στο οποίο νοσηλεύεται ο αιτών και γ) από δήλωση του νοσηλευτικού ιδρύματος που υποδεικνύεται από τον αιτούντα ότι μπορεί αυτό να αναλάβει τη νοσηλεία του. 4. Αν το δικαστήριο δεχτεί την αίτηση, διατάσσει να διακοπεί έως πέντε μήνες η εκτέλεση της ποινής ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου ή του εισαγγελέα, που υποβάλλεται πριν από τη λήξη του πενταμήνου, το ίδιο δικαστήριο μπορεί κάθε φορά να παρατείνει τον παραπάνω χρόνο ως πέντε μήνες, αν η ανάγκη διακοπής εξακολουθεί να υπάρχει. Η διακοπή διατάσσεται με τον όρο της συνεχούς παραμονής και νοσηλείας του καταδίκου στο νοσηλευτικό ίδρυμα που έχει οριστεί για την εξασφάλισή της μπορεί το δικαστήριο να επιβάλλει και οποιονδήποτε άλλον όρο. 5. Αντίγραφο της απόφασης επιδίδεται στον κατάδικο και στο διοικητικό διευθυντή του νοσηλευτικού ιδρύματος που έχει οριστεί η διακοπή της εκτέλεσης της ποινής αρχίζει από την ημέρα που ο κατάδικος εισάγεται στο ίδρυμα για την εισαγωγή αυτή συντάσσεται έκθεση, που την υπογράφει ο παραπάνω διευθυντής, ή, αν αυτός απουσιάζει, ο γραμματέας του ιδρύματος και το όργανο που μετέφερε τον κρατούμενο. 6. Ο κρατούμενος τιμωρείται με φυλάκιση έως ενός έτους αν παραβεί με πρόθεση οποιονδήποτε όρο που του είχε τεθεί. Με φυλάκιση έως ενός έτους τιμωρείται επίσης ο διοικητικός διευθυντής του νοσηλευτικού ιδρύματος, αν με πρόθεση παρέλειψε να ειδοποιήσει χωρίς χρονοτριβή τον αρμόδιο εισαγγελέα πλημμελειοδικών για κάθε διακοπή της νοσηλείας του καταδικασμένου και για κάθε εξοδό του από αυτό ή αν σε οποιαδήποτε στιγμή εναντιώθηκε στη διενέργεια ελέγχου για τα παραπάνω στο ίδρυμα. Αν οι πράξεις αυτές τελέστηκαν από αμέλεια, ο δράστης τιμωρείται με φυλάκιση έως έξι μηνών. 7. Σε εντελώς εξαιρετικές περιπτώσεις, αν η διακοπή που έχει διαταχθεί κατά τις παρ. 2-4 δεν μπορεί να αποτρέψει ανήκεστη βλάβη της υγείας ή κίνδυνο της ζωής και αν η αποτροπή αυτή μπορεί πραγματικά να επιτευχθεί με την κατ`οίκον νοσηλεία, το δικαστήριο έπειτα από αίτηση του καταδίκου μπορεί για το σκοπό αυτό να διατάξει να διακοπεί η Εκτέλεση της ποινής κατά τα άλλα εφαρμόζονται οι διατάξεις των παρ. 3 και 4 αυτού του άρθρου. 8. Ο εισαγγελέας διατάσσει την Εκτέλεση της ποινής που δια- κόπηκε, μόλις λήξει ο χρόνος της διακοπής ή της παράτασης.

Προσωρινή έξοδος του φυλακισμένου. Αρθρο 558. ***Το άρθρο 558 Καταργήθηκε με την περ.γ` της παρ.3 του άρθρου 21 του Ν.2331/1995 (Α 173).Η ισχύς αυτού του νόμου αρχίζει ως ορίζεται από το άρθρο 103 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα, δηλαδή δέκα μέρες μετά την δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αρμοδιότητα για την αναβολή και τη διακοπή της ποινής. Αρθρο 559. Την αναβολή και τη διακοπή της εκτέλεσης της ποινής τη διατάσσει: α) στην περίπτωση β` του άρθρου 556 το δι- καστήριο που έχει εκδώσει την καταδικαστική απόφαση, "β) στις περιπτώσεις των Αρθρων 555 και 556 στοιχ. α`, το δικαστήριο των πλημμελειοδικών στην περιφέρεια του οποίου κρατείται εκείνος που καταδικΑστηκε." γ) στις περιπτώσεις της 1ης παραγράφου στοιχ. α` περίπτωση πρώτη του άρθρου 555, καθώς και στις περιπτώσεις γ` και δ` του άρθρου 556, ο εισαγγελέας που είναι υπεύθυνος ή εποπτεύει την εκτέλεση, με αιτιολογημένη διάταξή του, δ) στην περίπτωση της 7ης παραγράφου του άρθρου 557 το δικαστήριο των εφετών στην περιφέρεια του οποίου κρατείται ο κατάδικος, αποτελούμενο από πέντε μέλη. *** Η περ. β΄αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 52 Ν.3160/2003, ΦΕΚ Α 165/30.6.2003.

Διαδικασία και απόφαση. Αρθρο 560. 1. Το δικαστήριο ασχολείται με το θέμα ύστερα από αίτηση είτε εκείνου που καταδικάστηκε, είτε του εισαγγελέα που υπηρετεί σ` αυτό. Ο αρμόδιος σύμφωνα με το στοιχ. γ` του προηγούμενου άρθρου εισαγγελέας στην περίπτωση δ` του άρθρου 556 ασχολείται με το θέμα ύστερα από αίτηση του καταδίκου, ενώ στις υπόλοιπες περιπτώσεις μπορεί να ασχοληθεί και αυτεπαγγέλτως. Αν παρ` όλα αυτά, κατά την απαγγελία της καταδικαστικής απόφασης στο ακροατήριο, υπάρχει λόγος από τους αναγραφομένους στο άρθρο 555 παρ. 2 και 556, για να αναβληθεί η Εκτέλεση της ποινής, μπορεί ο καταδικασμένος ή ο εισαγγελέας γα ζητήσει προφορικά την αναβολή της ποινής από το δικαστήριο. Το δικαστήριο τότε είναι αρμόδιο σχετικά με οποιονδήποτε λόγο από αυτούς που αναγράφονται στις παραπάνω διατάξεις. 2. Οποιος ζητεί να αναβληθεί ή να διακοπεί η εκτέλεση της ποινής προσκαλείται στο σύμφωνα με το άρθρο 559 στοιχ. α` και β` αρμόδιο δικαστήριο ή αντιπροσωπεύεται σ` αυτό σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 551. 3. Οταν στο δικαστήριο πρόκειται να εισαχθεί αίτηση αναβο- λής ή διακοπής της ποινής εξαιτίας εγκυμοσύνης, σωματικής αρρώστιας ή ψυχοπάθειας, ο εισαγγελέας που είναι επιφορτισμένος με την εκτέλεση έχει την υποχρέωση να διατάξει προηγουμένως την εξέταση του καταδίκου από δύο γιατρούς, αν είναι δυνατό ειδικούς η έκθεση διαβάζεται στο ακροατήριο. Ο εισαγγελέας μπορεί να καλέσει τους γιατρούς αυτούς και στο ακροατήριο.

Ενδικα μέσα. Αρθρο 561. "ΚατΑ των αποφΑσεων των δικαστηρίων που είναι αρμόδια, σύμφωνα με τις διατΑξεις του Αρθρου 559, δεν επιτρέπεται ένδικο μέσο, εκτός από την περίπτωση του Αρθρου 555, κατΑ την οποία επιτρέπεται μόνο το ένδικο μέσο της έφεσης κατΑ τους γενικούς ορισμούς." Κατά της διάταξης του εισαγγελέα που είναι αρμόδιος σύμφωνα με το εδάφιο γ` του άρθρου 559, επιτρέπεται σ`αυτόν που έκανε την αίτηση γα προσφύγει στο δικαστήριο όπου υπηρετεί ο εισαγγελέας. Στο δικαστήριο αυτό μπορεί και ο εισαγγελέας γα παραπέμψει την αίτηση, αν αμφιβάλλει ή αν διστάζει να αποφασίσει για μία από τις περιπτώσεις της αρμοδιότητάς του. Για την προσφυγή του αιτούντος και την αμφιβολία ή το δισταγμό του εισαγγελέα το δικαστήριο αποφασίζει αμετάκλητα. *** Το πρώτο εδάφιο αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 52 Ν.3160/2003, ΦΕΚ Α 165/30.6.2003.

Εγγύηση για την αναβολή ή τη διακοπή της ποινής. Αρθρο 562. Στις περιπτώσεις γ` και δ` του άρθρου 556 και στην αντίστοιχη περίπτωση "γ" του άρθρου 557 εκείνος που διατάσσει την αναβολή ή τη διακοπή μπορεί να υποχρεώσει αυτόν που καταδικάστηκε στην καταβολή χρηματικής εγγύησης ή και στην άμεση εξόφληση των δικαστικών εξόδων και της χρηματικής ποινής που τυχόν επιβλήθηκε ταυτόχρονα. Μόλις λήξει ο χρόνος που ορίστηκε για την αναβολή ή τη διακοπή, εκείνος που καταδικάστηκε έχει υποχρέωση να εμφανιστεί στον εισαγγελέα για να εκτίσει την ποινή, και μόλις εμφανιστεί του επιστρέφεται η εγγύηση. Διαφορετικά, αυτή περιέρχεται στο δημόσιο με απόφαση του δικαστηρίου όπου υπηρετεί ο επιφορτισμένος με την εκτέλεση της απόφασης εισαγγελέας (άρθρο 549 παρ. 1 και 2). Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται σ` αυτόν που καταδικάστηκε μόνο το ένδικο μέσο της έφεσης σύμφωνα με τις γενικές γι` αυτήν διατάξεις.

Εκτέλεση της ποινής που έχει αναβληθεί ή διακοπεί. Αρθρο 563. 1. Οταν ανακοινωθεί στον αρμόδιο εισαγγελέα η απόρριψη της αίτησης για χάρη, αυτός διατάσσει αμέσως την εκτέλεση της ποινής που έχει αναβληθεί ή διακοπεί εξαιτίας αυτού του λόγου. Σε κάθε άλλη περίπτωση η εκτέλεση διατάσσεται από το δικαστήριο ή τον εισαγγελέα που έχουν αρμοδιότητα σύμφωνα με το άρθρο 559, αμέσως μόλις παύσουν να υπάρχουν οι λόγοι που οδήγησαν στην αναβολή ή στη διακοπή ή μόλις περάσει η καθορισμένη διάρκειά της. 2. Ο χρόνος της αναβολής ή της διακοπής της ποινής δεν υπολογίζεται στη διάρκειά της.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα