Στρατιωτικό Ποινικό - Γενικοί ορισμοί

Αρθρο 1. Ορισμός στρατιωτικού εγκλήματος. Στρατιωτικό έγκλημα είναι κάθε πράξη που προβλέπεται και τιμωρείται από τις διατάξεις αυτού του Κώδικα.

Αρθρο 2. Τοπικά όρια ισχύος του Κώδικα. Οι διατάξεις του Κώδικα αυτού εφαρμόζονται και για πράξεις που τελέστηκαν εκτός των ορίων της επικράτειας.

Αρθρο 3. Ισχύς διατάξεων του Ποινικού Κώδικα. Οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα (Π.Κ.), όπως ισχύουν κάθε φορά, εφαρμόζονται και στα στρατιωτικά εγκλήματα, εφόσον δεν περιέχονται διαφορετικές ρυθμίσεις στον παρόντα Κώδικα.

Αρθρο 4. Φόβος. Στα στρατιωτικά εγκλήματα ο φόβος δεν επηρεάζει τον καταλογισμό, αν το στρατιωτικό καθήκον απαιτεί από το δράστη να εκτεθεί σε προσωπικό κίνδυνο.

Αρθρο 5. `Εννοια των όρων του Κώδικα. 1. Στον Κώδικα αυτόν οι ακόλουθοι όροι χρησιμοποιούνται με την εξής σημασία: α) Στρατός είναι ο ελληνικός στρατός της ξηράς, της θάλασσας και του αέρα και στρατιωτικές υπηρεσίες είναι οι υπηρεσίες που ανήκουν σε αυτόν. β) Στρατιωτικοί είναι όσοι ανήκουν στο στρατό και στο λιμενικό σώμα. γ) Οπλίτες είναι οι υπαξιωματικοί, οι λιμενοφύλακες, οι στρατιώτες, οι ναύτες, οι σμηνίτες και οι μαθητές των στρατιωτικών σχολών. δ) Αρχηγός είναι κάθε στρατιωτικός, που αναλαμβάνει νόμιμα τη διοίκηση οποιουδήποτε τμήματος του στρατού ή του λιμενικού σώματος. ε) Οι όροι διοικητής, κυβερνήτης, αρχηγός σχηματισμού και χειριστής, νοούνται σύμφωνα με τους όρους που ισχύουν για την κατάσταση αξιωματικών και τους κανονισμούς του στρατού ή του λιμενικού σώματος. στ) Σώμα είναι κάθε σώμα, τμήμα, απόσπασμα, πλοίο ή υπηρεσία που ανήκει στο στρατό ή στο λιμενικό σώμα. ζ) Πλοίο είναι κάθε πλωτό μέσο του στρατού και του λιμενικού σώματος, στο οποίο επιβαίνει πλήρωμα που υπόκειται στους κανόνες της ναυτικής στρατιωτικής πειθαρχίας και έχει κυβερνήτη βαθμοφόρο, ο οποίος υπόκειται στις διαταγές του Υπουργού Εθνικής `Αμυνας ή Εμπορικής Ναυτιλίας. η) Ναυτική εγκατάσταση είναι κάθε ναυτική ή λιμενική υπηρεσία στην ξηρά, που διοικείται από βαθμοφόρο, ο οποίος υπόκειται στις διαταγές του Υπουργού Εθνικής `Αμυνας ή Εμπορικής Ναυτιλίας. θ) Αεροσκάφος είναι κάθε ιπτάμενο μέσο του στρατού και του λιμενικού σώματος που έχει κυβερνήτη ή διευθύνεται από πρόσωπο το οποίο υπόκειται στις διαταγές του Υπουργού Εθνικής `Αμυνας ή Εμπορικής Ναυτιλίας. ι) Αεροπορική εγκατάσταση είναι κάθε αεροπορική υπηρεσία στην ξηρά, που διοικείται από βαθμοφόρο ο οποίος υπόκειται στις διαταγές του Υπουργού Εθνικής `Αμυνας ή Εμπορικής Ναυτιλίας. ια) Αεροπορικό υλικό είναι κάθε αεροσκάφος με τα εργαλεία και τα εξαρτήματά του, κάθε υλικό προορισμένο να εξυπηρετεί τα αεροσκάφη και τις αεροπορικές εγκαταστάσεις του στρατού και του λιμενικού σώματος, καθώς και τα πλωτά μέσα της πολεμικής αεροπορίας με τα εξαρτήματά τους. ιβ) Δικαστικοί λειτουργοί είναι οι λειτουργοί του δικαστικού σώματος των ενόπλων δυνάμεων, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά. Στρατιωτικοί δικαστές είναι οι δικαστικοί λειτουργοί που έχουν το βαθμό στρατιωτικού δικαστή ή παρέδρου. ιγ) Στρατοδικείο είναι και το ναυτοδικείο και το αεροδικείο, εκτός αν προκύπτει κάτι διαφορετικό. ιδ) Στρατιωτικά δικαστήρια είναι τα αναφερόμενα στην προηγούμενη περίπτωση και το Αναθεωρητικό Δικαστήριο. ιε) Υπουργός χωρίς ειδικότερο προσδιορισμό είναι ο Υπουργός Εθνικής `Αμυνας. 2. `Οπου ο Κώδικας αυτός ή άλλος ποινικός νόμος διακρίνει τους αξιωματικούς από τους οπλίτες ή προβλέπει ιδιαίτερα για τους αξιωματικούς, οι διατάξεις που αναφέρονται στους αξιωματικούς εφαρμόζονται και στους ανθυπασπιστές, καθώς και σε όσους εξομοιώνονται με αυτούς. 3. Κληρωτός, εθελοντής ή έφεδρος, που γίνεται δεκτός στη στρατιωτική υπηρεσία, είναι στρατιωτικός από την κατάταξή του και πριν ακόμη ορκισθεί. Οι λοιποί είναι στρατιωτικοί από την ορκωμοσία τους. Επίσης, στρατιωτικός είναι και όποιος καλείται νόμιμα να καταταγεί από τη λήξη της προθεσμίας προς κατάταξη. Ο Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας εφαρμόζεται όμως σε αυτόν μόνο όσον αφορά το έγκλημα της ανυποταξίας. 4. Ως εχθρός θεωρούνται και οι ένοπλοι στασιαστές.

Αρθρο 6. Γενικές διατάξεις. 1. Ενώπιον του εχθρού βρίσκεται ο στρατιωτικός που έχει εμπλακεί ή μπορεί να εμπλακεί άμεσα με τον εχθρό ή δέχεται ή μπορεί να δεχθεί άμεσα τις επιθέσεις του. 2. Ως πολεμική περίοδος θεωρείται και η ένοπλη στάση, η κατάσταση πολιορκίας και η γενική επιστράτευση. 3. Σε περίπτωση μερικής επιστράτευσης ισχύουν οι διατάξεις του παρόντος που εφαρμόζονται σε ειρηνική περίοδο, αν ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά. Το ίδιο ισχύει και μετά την πάροδο έξι μηνών από την κήρυξη γενικής επιστράτευσης ( παρατεταμένη γενική επιστράτευση ).

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα