Στρατιωτικό Ποινικό - Στρατιωτικά δικαστήρια σε πολεμική περίοδο

Πολεμική περίοδος (άρθρ.216-228): Αρθρο 216. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού, μπορεί να ορισθεί ότι σε πολεμική περίοδο εφαρμόζονται στα στρατιωτικά δικαστήρια τα άρθρα 217 έως 228, κατά παρέκκλιση των γενικών διατάξεων.

Εδρα στρατοδικείου: Αρθρο 217. Ως έδρα στρατοδικείου μπορεί να ορισθεί η έδρα σώματος στρατού ή μεραρχίας ή μονάδας, που ενεργεί μεμονωμένα ή ανεξάρτητα, ή στόλου ή μοίρας ή ναυτικής διοίκησης ή αεροπορικής διοίκησης ή αεροπορικής βάσης ή πτέρυγας.

Αρθρο 218. 1. Ως πρόεδροι, στρατιωτικοί δικαστές, εισαγγελείς, αντεισαγγελείς και ανακριτές των στρατιωτικών δικαστηρίων σε πολεμική περίοδο, τοποθετούνται δικαστικοί λειτουργοί από το μόνιμο ή έφεδρο προσωπικό του δικαστικού σώματος των ενόπλων δυνάμεων. Ως γραμματείς τοποθετούνται δικαστικοί γραμματείς του δικαστικού σώματος των ενόπλων δυνάμεων. 2. Για την τοποθέτηση στρατιωτικών δικαστών στα στρατιωτικά δικαστήρια σε πολεμική περίοδο ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 171. Ως πρόεδροι όμως και εισαγγελείς μπορούν να τοποθετηθούν και στρατιωτικοί δικαστές Γ`. 3. Οπλίτες γραφείς τοποθετούνται κατά προτίμηση υπάλληλοι της στρατιωτικής δικαιοσύνης ή της γραμματείας των δικαστηρίων που έχουν στρατευθεί.

Σύνθεση: Αρθρο 219. Σύνθεση. Τα στρατιωτικά δικαστήρια σε πολεμική περίοδο δικάζουν πάντοτε με πενταμελή σύνθεση. Ο πρόεδρος και οι στρατοδίκες σε περίπτωση ανάγκης μπορεί να έχουν βαθμό κατώτερο αυτού που προβλέπεται για τη σύνθεση των στροτοδικείων σε ειρηνική περίοδο, όχι όμως κατώτερο από το βαθμό του κατηγορουμένου. Το γραμματέα, όταν κωλύεται ή δεν υπάρχει, αναπληρώνει, με παραγγελία του προέδρου, οπλίτης της παραγράφου 3 του άρθρου 218.

Εξαίρεση υφισταμένων κατηγορούμενου - ανώτατου αξιωματικού: Αρθρο 220. Αν κατηγορείται ανώτατος αξιωματικός που διοίκησε στρατιωτικό σώμα, στόλο ή μοίρα, αεροπορική διοίκηση, βάση ή πτέρυγα, ναυτική ή αεροπορική περιοχή ή περιφέρεια, για πράξη που τελέσθηκε κατά τη διάρκεια της διοικησής του, δεν μπορούν να ορισθούν ως στρατοδίκες οξιωματικοί που υπηρέτησαν υπό τις διαταγές του κατά τη χρονική αυτή περίοδο και ήταν, κατά την ίδια περίοδο, ανώτατοι αξιωματικοί.

Αρμοδιότητα: Αρθρο 221. 1. Στην αρμοδιότητα των στρατοδικειων σε πολεμική περίοδο υπάγονται: α) εφόσον λειτουργούν σε μεραρχία ή άλλη ανεξάρτητη μονάδα ή μονάδα που ενεργεί μεμονωμένα, τα πρόσωπα που ανήκουν στη μεραρχία ή τη μονάδα αυτή, β) εφόσον λειτουργούν σε σώμα στρατού, αυτοί που ανήκουν στο σώμα και δεν υπάγονται σε μεραρχιακό ή άλλο στρατοδικείο. 2. Στην αρμοδιότητα των ναυτοδικείων σε πολεμική περίοδο υπάγονται: α) εφόσον λειτουργούν σε μοίρα ή ναυτική διοίκηση, τα πρόσωπα που ανήκουν σε αυτές. β) εφόσον λειτουργούν σε στόλο, τα πρόσωπα που ανήκουν σε αυτόν, αλλά δεν υπάγονται σε ναυτοδικείο μοίρας ή ναυτικής διοίκησης. 3. Στην αρμοδιότητα των αεροδικείων σε πολεμική περίοδο υπάγονται: α) εφόσον λειτουργούν σε αεροπορική βάση ή πτέρυγα τα πρόσωπα που ανήκουν σε αυτές, β) εφόσον λειτουργούν σε αεροπορική διοίκηση, τα πρόσωπα που ανήκουν σε αυτήν, αλλά δεν υπάγονται σε αεροδικείο βάσης ή πτέρυγας.

Υπαγωγή σε μη αρμόδια στρατ. δικαστήρια: Αρθρο 222. Με διαταγή του Υπουργού μπορεί να υπαχθούν στην αρμοδιότητα των στρατιωτικών δικαστηρίων σε πολεμική περίοδο στρατιωτικές μονάδες ή τμήματα ή σχηματισμοί ή υπηρεσίες του ίδιου κλάδου των ενόπλων δυνάμεων, που δεν υπάγονται σε αυτά, αλλά βρίσκονται στο χώρο επιχειρησιακής ευθύνης της μονάδας όπου λειτουργεί το στρατιωτικό δικαστήριο.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα