Στρατιωτικό Ποινικό - Διαδικασία σε πολεμική περίοδο

Διαδικασία. Απευθείας κλήση στο ακροατήριο: Αρθρο 223. Εφόσον προκύπτουν αποχρώσες ενδείξεις, η κύρια ανάκριση περατώνεται με απευθείας κλήση του κατηγορουμένου στο ακροατήριο, εάν συμφωνεί και ο ανακριτής. Κατά της απευθείας κλήσης δεν χωρεί προσφυγή.

Ανάκριση, κοινοποίηση μαρτύρων, αυτόφωρα, αναβολή: Αρθρο 224. 1. Η εισαγωγή ατο ακροατήριο μπορεί, αν έχει ληφθεί απολογία του κατηγορουμένου, να γίνει και χωρίς άλλες ανακριτικές πράξεις, εφόσον πρόκειται για πλημμέλημα και χωρίς κυρία ανάκριση, εφόσον πρόκειται για κακούργημα. Απολογία δεν απαιτείται αν ο κατηγορούμενος φυγοδικεί ή είναι άγνωστης διαμονής. Το κλητήριο θέσπισμα και ο κατόλογος των μαρτύρων κοινοποιούνται σαράντα οκτώ ώρες τουλάχιστον πριν από τη δικάσιμο. Στα αυτόφωρα εγκλήματα επιτρέπεται η άμεση εισαγωγή στο ακροατήριο και αφού τα παραπάνω έγγραφα κοινοποιηθούν σε αυτόν είκοσι τέσσερις τουλάχιστον ώρες πριν από την έναρξη της συνεδρίασης. Η αναβολή της συζήτησης είναι πάντοτε δυνητική. Αν υπάρχει ανάγκη, επιτρέπεται και η άμεση βίαιη προσαγωγή των μαρτύρων, με εντολή του εισαγγελέα και χωρίς προηγούμενη κλήτευσή τους. 2. Αν υπάρχουν συμμέτοχοι ή συναφή εγκλήματο, μπορεί ο εισαγγελέας του στρατοδικείου και στην περίπτωση ακόμη που λόγω της συνάφειας ή συμμετοχής είναι αρμόδια τα κοινά δικαστήρια, να παραπέμψει στο ακροατήριο τους κατηγορούμενους στρατιωτικούς ή ορισμένους μόνο από αυτούς ή ορισμένα μόνο από τα εγκλήματά τους, εφόσον ο χωρισμός, κατά την κρίση του, δεν προκαλεί βλάβη. Επίσης, το δικαστήριο μπορεί κατά την κρίση του να διατάξει το χωρισμό της δίκης ως προς ορισμένους οπό τους κατηγορουμένους ή για ορισμένα από τα εγκλήματά τους. 3. Με αιτιολογημένη διαταγή του προέδρου του δικαστηρίου, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του εισαγγελέα, μπορεί να διαταχθεί η σύλληψη και προσωρινή κράτηση του κατηγορουμένου, συγχρόνως με την επίδοση του κλητηρίου θεσπίσματος ή μετά από αυτήν. Μπορεί όμως ο πρόεδρος, ύστερα από αίτηση του κατηγορουμένου ή και αυτεπαγγέλτως και μετά από πρόταση του εισαγγελέα, να ανακαλέσει τη διαταγή ή να διατάξει την προσωρινη απόλυση του κατηγορουμένου. 4. Κατά του κλητηρίου θεσπίσματος δεν επιτρέπεται προσφυγή. 5. Το δικαστήριο συνεδριάζει σε οποιονδήποτε τόπο και χρόνο, ακόμη και στο ύπαιθρο, ύστερα από απόφαση του προέδρου.

Αρθρο 225. Οι διατάξεις που ρυθμίζουν την πολιτική αγωγή δεν έχουν εφαρμογή στα στρατιωτικό δικαστηρια σε πολεμική περίοδο.

Διορισμός συνηγόρου: Αρθρο 226. 1. Ο κατηγορούμενος δικαιούται να παρίσταται με συνήγορο δικηγόρο. Αν ο δικηγόρος του δεν εμφανισθεί κατά την ώρα της δίκης, δικαιούται να διορίσει ως συνήγορό του στρατιωτικό της επιλογής του, ο οποίος οφείλει να αποδεχθεί το διορισμό αν βρίσκεται στην έδρα του δικαστηρίου και δεν κωλύεται για υπηρεσιακούς λόγους. Ο κατηγορούμενος δικαιούται επίσης να ορίσει ως συνήγορό του συγγενή ή φίλο του. 2. Αν ο κατηγορούμενος δεν έχει ορίσει συνήγορο κατά την προηγούμενη παράγραφο, ο πρόεδρος του δικαστηρίου διορίζει υποχρεωτικά ως συνήγορο δικηγόρο από αυτούς που υπηρετούν στην έδρα του δικαστηρίου ή αν δεν υπάρχουν δικηγόροι, στρατιωτικό, κατά προτίμηση δικηγόρο ή πτυχιούχο νομικής.

Ενδικα μέσα κατά βουλευμάτων: Αρθρο 227. 1. Κατά των βουλευμάτων δεν επιτρέπεται η άσκηση ενδικων μέσων. 2ι Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού, μπορεί να απαγορευθεί ή περιορισθεί η άσκηση ενδίκων μέσων κατ` αποφάσεων, εκτός αν επιβάλλεται η ποινή του θανάτου ή της ισόβιας κόθειρξης. ***Με το άρθρο δεύτερο (εδάφ.ε`) Ν.3289/2004, "Κύρωση του Πρωτοκόλλου αριθ. 13 στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των θεμελιωδών Ελευθεριών, σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής σε όλες τις περιστάσεις. ΦΕΚ Α 227/26.11.2004,ορίζεται ότι: "Όπου στις διατάξεις του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα προβλέπεται για ορισμένη αξιόποινη πράξη η ποινή του θανάτου διαζευκτικά με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, νοείται ότι απειλείται μόνον η τελευταία".

Αναβολή ή διακοπή της εκτέλεσης ποινής - παραγραφή: Αρθρο 228. 1. Σε πολεμική περίοδο, εφόσον οι ανάγκες των στρατιωτικών επιχειρήσεων το επιβάλλουν, ο Υπουργός με αιτιολογημένη απόφασή του μπορεί να αναβάλει ή να διακόψει την εκτέλεση κάθε ποινής που έχει επιβληθεί από στρατιωτικό δικαστήριο, ακόμη και αν πρόκειται για την ποινή του θανάτου. Η αναβολή ή η διακοπή της εκτέλεσης παύει να ισχύει αυτοδικαίως, όταν λήξει η πολεμική περίοδος. Αν αναβάλλεται εκτέλεση θανατικής ποινής, αποφασίζεται συγχρόνως και αν ο κατάδικος θα μείνει ελεύθερος. 2. Την άρση της αναβολής ή διακοπής που προβλέπεται στην παράγραφο 1, μπορεί να διατάξει ο Υπουργός, αν αποδειχθεί ότι αυτός για τον οποίο χορηγήθηκε δεν ήταν άξιος της αναβολής ή διακοπής ή όταν εκλείψουν οι λόγοι για τους οποίους χορηγήθηκε. Στην περίπτωση αυτή εκτελείται η απόφαση. 3. Αν διαταχθεί, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου αυτού, αναβολή ή διακοπή εκτέλεσης της ποινής, αναβάλλονται και οι συνέπειες που προκύπτουν από την καταδίκη αυτή ή εξαιτίας αυτής από άλλες προηγούμενες καταδίκες. 4. Η προθεσμία της παραγραφής των ποινών, που η εκτέλεσή τους αναβλήθηκε ή διακόπηκε, αναστέλλεται για όσο χρόνο διαρκεί η αναβολή ή η διακοπή αυτή. 5. Η πράξη αναβολής ή διακοπής της ποινής, καθώς και η άρση τους, σημειώνεται σε ειδικό βιβλίο και κοινοποιείται στον εισαγγελέα του δικαστηρίου, με επιμέλεια του οποίου γίνεται μνεία της στο περιθώριο της καταδικαστικής απόφασης. ***Με το άρθρο δεύτερο (εδάφ.ε`) Ν.3289/2004, "Κύρωση του Πρωτοκόλλου αριθ. 13 στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των θεμελιωδών Ελευθεριών, σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής σε όλες τις περιστάσεις. ΦΕΚ Α 227/26.11.2004,ορίζεται ότι: "Όπου στις διατάξεις του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα προβλέπεται για ορισμένη αξιόποινη πράξη η ποινή του θανάτου διαζευκτικά με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, νοείται ότι απειλείται μόνον η τελευταία".

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα